Morgunblaðið - 22.07.1989, Page 8

8 B

tÍÖRGUNBLAÐÍÐ LÁU'G'XRDAtiírR 22. JÚLÍ 1989

Skerpir athyglisgáfuna
Rætt við Sveinbjörgu Vilhjálmsdóttur um tónlistarkennslu barna
í tónlist þykir skipta miklu máli að börn hefji nám sitt ung
svo hugsanlegir hæfileikar þeirra komi sem fyrst í ljós. Flestar
skærustu tónlistarstjörnur heims hafa hafið tónlistarnám sitt
upp úr fjögurra ára aldri og jafiivel fyrr. Fiðlusnillingurinn
og undrabarnið Anne-Sophie Mutter lét einhvem tímann svo
ummælt að þeir sem ætluðu að komast í fremstu röð í
hljóðfæraleik þyrftu að hafa fullkomna tækni á valdi sínu fyrir
tólf ára aldur, svo tækniæfingar tefðu ekki of lengi fyrir
tónlistarþroska. En þó ekki sé verið að stefiia að heimsfrægð
er enginn vafi á því að tónlistarnám hefiir þroskandi áhrif á
böm og temur þeim vissan aga og sjálfssljóm, um leið og það
vonandi veitir þeim ánægju og gleði. Því í tónlistarnámi nægir,
ekki bara að sælqa spilatíma tvisvar í viku heldur byggist
námið fyrst og fremst á heimaæfingum sém krefjast þolinmæði
og yfirsetu.
Sveinbjörg Vilhjólmsdóttir, skólostjóri Tónlistarskólans á
Álftanesi.
Ekki hefur verið algengt hér
á landi að böm hefji for-
skólanám í tónlist mikið
yngri en sex ára. Á Álfta-
nesi starfar þó lítill tónlist-
arskóli sem farið hefur svolítið
nýjar leiðir í þessum efnum.
Sveinbjörg Vilhjálmsdóttir er
skólastjóri þessa skóla, en hún
átti frumkvæði að því að stofna
forskóladeild fyrir fjögurra ára
böm við skólann og jafnframt að
bjóða leikskólabörnum upp á
ókeypis tónlistarkennslu hálfs-
mánaðarlega.
„Haustið 1986 kom hingað til
lands franskur tónlistarmaður,
Jacques Chapuis, og hélt nám-
skeið. Hann hélt þvi fram að það
væri mjög einfalt að kenna litlum
bömum tónlist, jafnvel frá tíu
mánaða aldri. Ég var á þessu
námskeiði og fékk mikinn áhuga
á því að prófa að kenna yngri
börnum en hér hefur verið gert
hingað til. Þar sem ég hafði tæki-
færi til að reyna þetta, datt mér
í hug að bjóða krökkum frá fjög-
urra ára upp á tónlistamám við
skólann minn.
Síðan höfum við haft forskóla
fyrir böm frá íjögurra ára aldri
og það hefur gefist ágætlega og
verið mjög vinsælt. Foreldrar vilja
endilega setja böm sín sem yngst
í tónlistarskóla, ef þau hafa áhuga
á því á annað borð.
Við emm svo heppin hérna í
þessu litla samfélagi á Álftanes-
inu, að tónlistarskólinn okkar er
í húsnæði grunnskólans og leik-
skólinn er þar við hliðana. Mér
datt því í hug að bjóða krökkunum
í leikskólanum upp á svolitla tón-
listarfræðslu eða að fá að minnsta
kosti einhverja hugmynd um slíkt.
Það eru auðvitað ekki allir foreldr-
ar sem senda böm sín sjálfkrafa
í tónlistarskóla og börnin gætu
haft tónlistarhæfileika sem ekki
kæmu í ljós fyrr en seint og um
síðir. Og þá hafa þau kannski
ekki lengur tækifæri til að rækta
þá hæfileika.
Við ákváðum því að gefa krökk-
unum í leikskólanum tónlistartíma
hálfsmánaðarlega, þá koma allir
marserandi yfir til okkar og fá
ókeypis kennslustund. Þetta hefur
mælst mjög vel fyrir og krakkam-
ir hlakka mikið til að koma í
tímana.“
— Hvernig fer kennslan fram?
„Þetta er auðvitað mikið ómeð-
vituð kennsla, byggð á leikjum,
söng og hreyfingu. Það er leikið
á alls konar hljóðfæri sem Chapu-
is kynnti fyrir okkur, til dæmis
bjöllur af ýmsum gerðum og
slöngur sem gefa frá sér mismun-
andi hljóð eftir því hvað þeim er
.snúið hratt. Einnig er mikið hlust-
að á tónlist. Þetta miðar aðalega
að því að þjálfa heymar- og takt-
skyn bamanna og að skerpa at-
hygli þeirra svo þau læri að
hlusta."
— Hvað er unnið við að taka
börn svo ung í tónlistarnám?
„Þau sem hefja námið ung
ættu að verða miklu næmari en
þau sein byija seinna. Þama er
strax fanð að skerpa athyglisgáfu
þeirra. Ég held að þetta sé ekki
aðeins gott vegna tónlistarlegs
uppeldis, heldur ekki síður vegna
uppeldis yfir höfuð. Það er reynt
að ná athygli bamanna og þjálfa
eyra þeirra. Þau hlusta á alls kon-
ar hljóð í mismunandi tónhæðum
og reyna að skynja þau, hreyfa
sig í takt við tónlist og annað slíkt.
Annars er það óskaplega af-
stætt hve gömul æskilegt er að
börn hefji tónlistarnám. Það er
mismunandi, frá einum einstakl-
ingi til annars. Krakkamir úr leik-
skólanum hafa til dæmis miðast
við fjögurra ára aldur, en við höf-
um tekið yngri börn af því að þau
hafa verið þroskaðri eftir aldri.“
— Hvenær geta bömin svo far-
ið að læra á alvöru hljóðfæri?
„Það er líka misjafnt. Þar sem
við byijum með fjögurra ára
krakka getur forskólinn orðið
svolítið langur. Þau sem byija
fjögurra ára í forskóla geta sum
farið sex ára að læra á hljóðfæri,
en það fer mikið eftir þroska. Við
reynum að meta þetta, en föram
ekki nákvæmlega eftir því hvað
þau hafa verið lengi. Þegar þau
bytja svona lítil reynum við að
átta okkur á hver þroski þeirra
er og hvað þau hafa numið á þess-
um tíma.“
-Hefur forskólanám mikla þýð-
ingu þegar böm fara að læra á
hljóðfæri? .
„Þau sem hafa verið í forskóla
hafa meiri undirstöðu þegar þau
fara að læra á hljóðfæri, bæði í
ryþma og tónheym. Enda er allt
annað að kenna þeim sem koma
úr forskólum en þeim sem koma
beint í hljóðfæranám, því þá þarf
maður að byija alveg frá granni."
— Að lokum, hvaða gefur tón-
listarkennsla börnum í stuttu
máli?
„Því er auðvitað erfitt að svara,
en það þarf töluverðan sjálfsaga
til þess að æfa sig á hljóðfæri,
því heimaundirbúningur er mikill
í hljóðfæranámi. Slíkt hlýtur að
hjálpa bömum við annan lærdóm,
þó ekki væri nema bara það að
aga sjálfan sig, enda hefur það
sýnt sig að þeir sem eru í tónlist
era oft duglegri í skóla. Jafnvel
þó sá sem sé að læra sé ekki svo
óskaplega músíkalskur, held ég
að tónlistarnám hafi mjög jákvæð
áhrif uppeldislega séð á öll börn.
Hvað tónlistin gefur manni verður
svo hver að svara fyrir sig.“
SN
■
Hlíf SigurjónsdóHir fióluleikari
Siðustu þriðjudags-
tonleikar sumarsins
i Listasaf ni Sigurjóns
LISTASAFN SIGURJÓNS ÓLAFSSONAR hefur í sumar staðið
fyrir vikulegum tónleikum í safninu á þriðjudögum. Síðustu
tónleikarnir í þessari tónleikaröð verða þriðjudaginn 25. júlí en
þá munu Hlíf Sigurjónsdóttir fiðluleikari og David Tutt
píanóleikari flylja verk eftir Debussy, Béla Bartók, Kreisler og
Sarasate.
Hlíf og David hófu fyrst
að leika saman árið
1980 og hafa síðan hald-
ið tónleika á hveiju ári, bæði hér á
David Tutt píanóleikari.
landi og erlendis. '
Hlíf Siguijónsdóttir brautskráð-
ist frá Tónlistarskólanum í
Reykjavík árið 1974 þar sem hún
var nemandi Björns Olafssonar.
Hún var við framhaldsnám í Banda-
ríkjunum og Kanada til ársins 1981
og réð sig síðan sem tónlistarkenn-
ara á Ísafirði árin 1981 til 1983.
Næstu tvo vetur starfaði Hlíf í
Reykjavík og var meðal annars
konsertmeistari íslensku hljóm-
sveitarinnar og hljómsveitar ís-
lensku óperannar. Veturinn 1985
til 1986 spilaði hún með Kammer-
hljómsveitinni í Mainz í Þýskalandi
og næsta vetur á eftir var hún fast-
ráðin hjá Kammersveitinni í Zurich.
Síðan hefur hún tekið þátt í tónlist-
arflutningi af ýmsu tagi, bæði á
íslandi og erlendis.
David Tutt stundaði nám í hei-
malandi sínu Kanada en lauk BA-
prófi frá háskólanum í Indiana.
Kennari hans þar var Gyorgy Se-
bok. David hefur unnið til margra
verðlauna, þar á meðal gullverð-
launa Tónlistarháskólans í Toronto.
Hann hefur haldið tónleika víða,
meðal annars leikið einleik með
sinfóníuhljómsveit ungverska
ríkisútvarpsins í Búdapest. Fyrir ári
hélt hann tónleika í Wigmore Hall
í London og lék inn á upptökur
fyrir BBC. Á íslandi hefur hann
leikið einleik á ísafirði og á háskóla-
tónleikum. David Tutt mun svo
halda tónleika á vegum Hundadaga
1989 þann 1. ágúst.
Eins og fyrr greinir eru þetta
síðustu tóleikarnir í röð þriðjudags-
tónleika í Listasafni Sigutjóns
Óla,fssonar í sumar og hefur aðsókn
á tónleikana verið mjög góð, að
sögn aðstandenda. Tónleikarnir á
þriðjudaginn hefjast klukkan 20.30.