Morgunblaðið - 14.10.1989, Qupperneq 3

íj A I i í É !! a
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. OKTOBER 1989
B
Kannski óraunhæfa?
„Ekkeit endilega. Þær eru mann- •
eskjur með allar þær tilfinningar
sem því fylgir — en hafa aldrei
möguleika á að njóta þeirra. Það
er mjög spennandi að glíma við
erótík á sviði, þótt enginn karlmað-
ur sé á sviðinu, því erótík getur
birst í svo mörgu. Fyrir mér er
erótíkin, frelsið og fegurðin nánast
samtengt í þessu verki. Erótíkin er
tákn fyrir lífið.
Það var ekki síst þessvegna sem
ég valdi að hafa lifandi tónlist við
sýninguna og fékk karlmann til að
flytja hana; Pétur Jónasson, gítar-
leikara.“
í fyrsta skipti sem ég hitti þig,
talaðir þú um Lorca. Ertu með
Lorcadelju?
„Já. Eg man fyrst eftir Lorca
þegar ég var að fara á sveitaball í
Klébergi á 6. áratugnum. Þetta var
rétt fyrir jól og í útvaipinu var ver-
ið að flytja Blóðbrullaup. Ég man
alitaf hvað ég varð hryllilega hrædd
þegar dauðinn var að tala. Þetta
voru mín fyrstu kynni af Lorca.
Síðar tók ég Vögguþuluna á inn-
tökuprófi í Leiklistarskólann. Síðan,
þegar ég kom í fyrsta skipti fram
í atvinnuleikhúsi, 1966, var ég stat-
isti í Húsi Bernörðu Alba hjá Leik-
félagi Reykjavíkur, 1966 og Sigríð-
ur Hagalín lék eina systurina. Þann-
ig að það má segja að Lorca hafi
fylgt mér mjög lengi.
Mér finnst það ekki slæmt, því
hann var mikill rithöfundur — eins
og stórt bai-n, sem hægt er að nálg-
ast frá öllum hliðum mannlegra til-
finninga."
Texti/Súsanna Svavarsdóttir
Pétur Jónasson
gítarleikari
ólíkri hugsun og ólíkum tilfinning-
um. En tæknin hjá mér var góð.
Ég fékk mjög góða tæknilega þjálf-
un í Kína.
Kínveijar yfirleitt hafa yfir að
ráða miklu betri tækni en Vestur-
landabúar því áður en menningar-
byltingin hófst höfðum við rússn-
eska kennara, sem voru mjög
strangir og lögðu áherslu á tækn-
ina.
Kínveijar eru líka agaðri en Vest-
urlandabúar. Ef þig langar til að
læra á píanó á Vesturlöndum þá
Lorca hafi verið frábær rithöfund-
ur, en enginn vissi hversu frábær
tónlistarmaður liann var og hvað
hann hefði getað gert með tónlist-
inni.
Lorca safnaði spænskum þjóð-
lögum og við notum tvö þeirra —
og eitt lag sem Lorca samdi sjálf-
ur. Þriðji hlutinn af þessari tónlist
er eftir Tarega, en það er mjög
dæmigerð spænsk tónlist frá róm-
antíska tímanum — seinni hluta 19.
aldar. Að lokum notum við gítarinn „
eilítið fyrir leikhljóð."
En af hverju þessi tónlist?
„Þetta fór þannig fram að ég
kynnti mér verkið mjög vel og valdi
síðan mörg gítarverk eftir mismun-
andi tónskáld, sem mér þóttu koma
til greina. Ég tók þau upp á spólu
sem Þórulin hlustaði síðan á og
valdi. Hún giisjaði þetta niður í
nokkur verk sem ég æfði í sumar
og þegar æfingar hófust á leikrit-
inu, prófuðum við þessi verk og
síðan höfum við hægt og hægt
grisjað þetta meira.“
Hefurðu tekið þátt í leiksýningu
áður?
„Nei, ekki í atvinnuleikhúsi, en
í menntaskóla tók ég einu sinni
þátt í svona sýningu. Auðvitað er
það ekki eins. Mér finnst þetta al-
veg stórkostleg reynsla.
Það sem er svo athyglisvert er,
að við erum að fást við sömu hlut-
ina — bæði ég.og þeir sem vinna
í leikhúsi. Leikarar eru túlkandi
listamenn og það er ég líka, en leið-
ir okkar eru ólíkar — eiginlega and-
stæðar. Maður er einn með sitt
hljóðfæri og vinnur alltaf einn. Allt
í einu er maður kominn með heilt
leikhús sem er að gera sama hlut-
inn. Það er ótrúlega gaman að fá
að vinna með svona stórum og vel
samstilltum hóp.
Þar fyrir útan er góð tilfinning
að vera ráðinn einhvers staðar,
þótt í stuttan tíma sé, þar sem gert
er ráð fyrir að maður þurfi að æfa
sig. Það er alveg ný i-eynsla fyrir
mig að vera á launum við að æfa
mig. Ég tel mig hafa verið 'mjög
heppinn að eiga smugu til að taka
þessu tilboð. Ég hefði ekki viljað
missa af því,“ segir Pétur sem fer
til London um áramótin og þaðan
úl um allan heim til að halda tón-
leika.
ssv
margt. Og það er mikil skömm að
falla. Próf eru enda skelfileg í okk-
ar augum. Fólk fremur sjálfsmorð
ef það fellur á prófi, vegna þess
að þegar það hefur orðið fyrir auð-
mýkingu getur það ekki horft fram-
an í vini sína framar.“
Nauðsynlegt að hafa unnið
til verðlauna
Xiao-Mei segir það vera sér
metnaðarmál að verða konsert-
píanisti. „Ég tengdist tónlistinni
sterkum tilfinningaböndum þegar
ég var í vinnubúðunum og þurfti
að laumast út á hverju kvöldi til
að æfa mig í þijú ár. Ég hef þurft
að strita allt mitt líf til að geta
orðið tónlistarmaður. En það er
ólíklegt að ég geti nokkurtíma
starfað eingöngu sem konsertpían-
isti. í fyrsta lagi eru of margir
píanóleikarar í heiminum og í öðru
lagi lítur fólk ekki við þeim sem
ekki hafa skapað sér nafn.
Ef þú ert stórt nafn og hefur
unnið margar stórar keppnir kemur
fólk til að hlusta á þig á tónleikum.
Ef þú hefur ekki skapað þér nafn
með því að taka þátt í keppnum
vill fólk ekki einu sinni prófa að
konta og hlusta á þig.
Þegar ég fór frá Kína var ég
búin að missa af öllum tækifærum
til að táka þátt í tónlistarkeppnum,
ég var orðin of gömul, og þess
vegna er erfitt fyrir mig að fá að
haída tónleika. Fólk vill fá að vita
hvað maður hefur gert og þegar
maður hefur engin verðlaun til að
státa sig af missir það áhugann.
Ég hef samt verið heppin fyrir
mína kynslóð. í Bandaríkjunum
fékk ég tækifæri til að spila í New
York, Boston, Los Angeles og fleiri
borgum og mér hefur gengið ágæt-
lega að fá að halda tónleika í París.
En ég á varla eftir að öðlast al-
þjóðafrægð. Til þess þyrfti ég að
hafa unnið til alþjóðlegra verð-
launa. Ég reyni þó að halda tón-
leika eins oft og ég get.“
Hver eru uppáhalds tónskáldin
þín?
„Ég er óskaplega hrifin af Bach
og einnig Mozart og Beethoven, en
af rómantísku tónskáldunum er ég
lang hrifnust af Schumann.
Eg hef ekki enn getað vanist
nútímatónlistinni, hún er torskilin
fyrir Kínverja."
Hvað ætlarðu að spila á tónleik-
uinim á morgun?
„Ég ætla að spila tilbrigði og
sónötu eftir Mozart og tólf sónötur
eftir Scarlatti. Ég er hugfanginn
af sónötum Scarlattis, þær eru svo
líflegar og fullar af kátínu."
Viðtal: Margrét Elísabet
Ólafsdóttir.
...._ .
Xiao-Mei Zhu
píanóleikari.
gerir þú það, en hlutirnir eru ekki
svona einfaldir í Kína. Ef þú hefur
möguleika á að læra á píanó þá
leggurðu ákaflega hart að þér.
Kínversk börn láta stjórnast áf aga.
Þau eiga ekki óteljandi áhugamál
til að sinna í tómstundum sínum.
Svo maður vinnur bara og vinnur
í því sem maður hefur.
Þegar ég var tíu ára æfði ég mig
í tíu tíma á dag. Þá var ég í tónlist-
arskóla fyrir börn og á hveiju ári
voru nemendur felldir úr skólanum
ef þeir voru ekki nógu góðir.“
Hvernig varþá að koma til Vest-
urlanda?
„Það var áfall. Vesturlandabúar
taka hlutunum svo létt. Ef þú stend-
ur þig ekki nóg vel í Kína ertu
bara látinn fara, því fólkið er svo
OTRUIEGA
TÆKIFÆRl
Það er allóvenjulegt að leik-
húsin bjóði áhorfenduin sína upp
á tónleika samhliða leiksýning-
um. Leikfélag Akureyrar hefur
þó bryddað upp á þessari nýjung
og fengið Pétur Jónnsson, gítar-
leikara, til liðs við sig í upp-
færslunni á Húsi Bernörðu Alba.
Pétur leikur spænska gítartónlist
undir allri sýningunni og óneit-
anlega setur það á haná mjög
sérstakan og sannfærandi blæ.
Ég spurði Pétur hvort þessi tón-
list fylgdi verkinu frá höfundar-
ins hendi.
Nei. Það var engin tón-
list skrifuð sérstak-
lega fyrir þetta
verk.“
Hvaða tónlist er
þetta?
„Þegar ákveðið var að hafa lif-
andi gítartónlist í sýningunni,
ákváðum við Þórunn að finna tón-
list sem væri um það bil frá réttu
tímabili, það er að segja spænsk
tónlist frá því urn 1930. Þá lá bein-
ast við að velja tónlist eftir Manuel
— segir
Pétur Jónasson
gítarleikari
um vinnu sína
í Húsi
Bernörðu Alba
de Falla, vegna þess að hann var
guðfaðir Lorca og þeir höfðu mikið
samband og mikið dálæti hvor á
öðrum. Lorca var sjálfur mjög góð-
ur músíkant og de Falla sagði sjálf-
ur um hann eitthvað á þá leið að
SKEMMTItEGT