Alþýðublaðið - 28.11.1932, Blaðsíða 2
2
ALÞYÐUIL'AÐIÐ
Lífvörður
dauðu félaganna.
(Nl.)
Ummæli Steingr. um að ég hafi
bmist eftir\ mœtti g<egn irntökn
verkakvíél. „Eining“ í Alþýðu-
samband Islands er sami þvætt-
iugurinn og alt asnnað í gnein
hans, því á AiþýðUsambandsþing-
inu greiddi ég íyrst atkv. með
því að félagið yrði tekið inn þeg-
ar það hefði sýnt, að það hlýddí
lögum sa'mbandsins, og þegax sú
tillaga var fallin, þá með tiliögu,
er setti félaginu þá kosti, að það
„hlýddi lögum Alþýðusaimbands-
ins“.
Áður en stjórin sprengingar-
kommúnistanna fór að veiika til
hnignunar á verkakvennafél. „Ein-
ing“, voru komna'n í félagið yfiir
200 konur. Nú eru á skýrslu til
Alþýðusambandsins taklar í fé-
laginu 159 konur, og einhver
strjálingur af liði, sem ekki hefir
enn kynst sprengingarliðiniu nægi-
!ega, hefir gengið1 inn í félagið.
Það mun þvi ekki ofmælt, að úr
félaginu hafi gengið um 60 kon-
ur á síðasta árii, þó það sé of-
vaxíð gáfum Steingrims að skilja
að svo sé.
Steingr, Aðalsteinsson gerist
furðulega siðavandur þegar hann
er að tala um félagssikap, sem
ég hafi verið í með „Fram:sókn“,
og að í JafnáÖarmannafél. Akur
séu „íhaldsplöntur“.
Er Steingr. Aðalsteinsson nokk-
úð annað en „íhaldsplanta" hinn-
ar verstu tegundar ? Kunnugir
menn eru beðnir að svara þvi.
Mönnum er kunnugt um Björn
Grímsson, aö hamn gekk fýrjr.fá-
um árum hinna verstu erinda í-
lialdsins á Akureyri og opinber
þjónn þess. Maður þessi hefir
engu breytt um lifnaðarhætti eða
eðili frá þeim tíma, enda iðja hans
nákvæmlega hin sarna nú og þá
ti:i skemdar og skaða fyrir verka-
lýðinn.
Kunnugir m.enn þekkja Jón
Guðmann, Jóh. Kúld, S’gþór frá
Skaxðí, Soffonías og fleiri „plönt-
ur“ í liðá Steingrrms, sem spro.ttið
hafa á sorphaug íhaldsins, þó
stásslegar þyki í „aldingarði“
Steingríms Aðalsteinssonar. Að ó-
gleymdri höfuð-„plöntunni‘, sem
nú hreiðrar sig í mjölsekkjum
Mjólkuríélagsins, og virðdst kunna
mætavel við sig í féilagsskap við
kylfuráðherrann og a’ðra þvílíka
„venklýðsvini".
Erlingar Friðjárrvmn.
Hitler og sanðraldið.
Berlín, 26. nóv. UP.-FB.
Talið er, að stóriðjuhöldar beiti
sér fyrir því, að Hindenburg geri
ertn tilraun til að ná samkomulagi
vfð Hitlexs-sinnia um stjóxniax-
rnyndun.
Brjálæði stjórnarlnnar
Þessa síðustu daga hefir lög-
maður auglýst lögtök á tekju-
skatti fyrir yfirstandandi ár og
sömuleiðis á ógrciddum útsvöijum
til bæjarsjóðs. Ríki og bær þurfa
fé, mikið fé, og það strax. Til
hvers ? Til aukinnar atvinniubóta-
vinnu? Til styxktar „atviunuveg-
unum“, eins og Morgunblaðið
kalliar það? Til nytsamria fram-
kvæmda? Nei; til heiiliðSins, til
„hvítu“ hersveitarimaar, síðasta
fáráðiings-uppátækis ráðleysingj-
lanna í stjór,narráðinu og í bæj-
arstjórn. Hersveitin kostar mikið
fé, en hinigað til hefir ekki borið á
því /að það fé vær.i ekk.i til, þó að
svo hafi verfð látið í veðrj vaka,
að ekki fengist nokkur eyrir tii
atviuniubótanna, alt væri þuriaus-
íöj En það þarf meini peninga,
því að herliðið þarf að auka enn
og búa að vopnum og vei*juim.
Norðurhlið símstöðvarinnar
gömiu hefir nú verið tekin til
gagngerðrar viðgerðar. Eldhús
hefir venið gert þár í litlu her-
bergi, til þess að hediðáð þurfi
ekki að svelta, ef sezt „veröur
um húsið, eða ef liðsmennirnir
nemna ekki að draga sig í miatiiun
út í bæ. I eldhúsimu eru þrjú
vatnssalerni, og er ekki hægt að
segja anuáö en að það sé þægi-
legt, þó að spurning sé urn það,
hve Iieiisusamiegt það er, En liðs-
miennirnir eru hreystiskrokkar og
öllu vanir til sjós og sveita.
Þykkar járnplötur eru hafðar
tíl að breiða fyrir gluggan.a, og
en það eflaust gert til þess að
u p preis narmennirnir geti ekki
kastað inn grjóti eða sdiotið inn
byssukúlum úr byssunum, sem
Hermann gerði upptækar. Seui
sagt, það er ekki annað sýnilegt
en að tiíætlunin sé sú, að gera
símstöðina gömlu, þar sem glað-
værar meyjar miðstöðvarinnar
hafa gengið um, að rammigerðu
vígi, rammgerðasta víginu, sem
nokkurn tíma hefir verið gert hér
á landi. Það er ekki antiað sýni-
legt /en að að þeir, sem yfir þessu
ráða, eigi von á því á hverri
stundu að vopnaður mannfjöidi
ráðist að húsinu þá og þegar.
Og þessar breytingar á húsinu
munu kosta tugi þúsuhda, máln-
ingin ein kostar varla undir 2—3i
þúsundum. Og ef „hvíta" her-
sveitin skyldi einhvern tíma faria
þáðian aftur, og húsið yrði tekið
til fniðsam legra nota, þarf vit-
aniega að bneyta öllu aftur.
En hvíta hensveitin kostar meira
en þetta. í liðinu eru nú um 120
manns. Hverjuim manni var Lofað
16 kr. á dag, en það loforð hefir
veriö svikið, og kaupið verður
lækkað ofan í 12 kr. Eriu því
„hermennimir“ þeir fyrstu, sem
kaupiækkun íhaldsins kemur nið-
ur á, og má þáð heita kaldhæðni
örjaganna. Foringjarnir fá varla
undir 20 kr. á dag.. „Kaup“ þess-
ára manna fyrir að sitja þarna
yfir peningaspilum,*) seiu er aöad-
starf þeirra, 8 tírna á sólarhring
er því minst 1500 kránm á dxtg.
ALlur annar kostnaður, húsnæði,
hiti, ljós, bílflutningar, einikennis-
búningar, rentur af fé, siem lagt
er í breytinguna, o. fl. er Lágt
talinn kr, 200 á dag. Auk þess
eru þessir veslings hermenn
'irekniE í leikfimi og baö á hverj-
úm degi sámtaLs 4 tíma á dag,
og eitthvað kostar það. Að vísu
kváðu þeir „skrópa“ frá þesisum
líkamsæfingum súmir hverjir, en
það dregur ekkert úr kostnaði-
inum.
Nú hefir þetta1 lið „starfað" í
há'lfan mánuð og má gera ráð
fyrir að kostnaðurinn sé orðinn
þessi:
„Kaup“ í 15 daga, 1500
krónur á dag 22500,00
Breytingiar á s'mstö'ðiinn.i 15 000,00
Einkenimsbúningar á
150 mannis 7 500,00
Ýmislegt, bílfierðir,
kensla og fleira 1000,00
SamtaLs kr. 46 000,00
Síðustu þrír liðirnir eru auð-
vitað Lausleg áætlun, því að eng-
in tök eru að fá að vita hið
hanna í því máli. En þó er það
sýnilegt ,að kostnaöur við þetta
herlið er ekki undir 75—80 pús-
und krónur á mánuði að öllu
meötöidu.
Kaup þeirra manná í atvinmu-
bótavinnunni, sem vinna aðra
hverja viku, er kr. 108 á mánuðL
Mánaðarkostnaður hvítu hersveit-
arinnar jafngildir því mám$0b-
kaapl 700—740 manga\ í atvinnu-
bótavinnunni. í atvinnubótavininr
un'ni eru nú 250 menin stöðugt.
Ef þessum 700 mönnum væri bætt
við, munaði það afarmiklu tiil að
bæta úr atvinnuleysinu.
Þeir peningar — 45—50 þúsund
—, sem þegar hefir verið varið
til „hvítu“ hersiveitarinnar, jafn-
gilda mánaðarkaupi 400—450
Tnanna í atvinnubótavinnuininá. Alt
þetta fé hafa þeir Ásgeir Ás-
geirsson fjármálaráðherra og
Ólafur Thors dómsimiálaráðherra
án vitanlegru mótmæia séra Þor-
steins Briems, sióknarpiests á
Akranesi og kirkjumálará’ðherra,
teldð i fullg heimildarleijsi úr rík-
issjóði og án nokkurs minista
Istuðnings í lögum landsinis eða í
fjárlögum fyrir 1932. Ólafur
Thors myndi hafa sagt, ef Jónas
Jónsson, vinur hans og núverandi
samherji, frá Hrifliu hefði gert
þ-etta sama, að hann hefði sfolid,
þessúm peninigumi. Hvaða orð
Ólafur velur nú um sams konar
framíerði sitt og Ásigedrs, að taka
fé úr rikiissjóði án heimiildar í
fjárlögum, er ekki gott að vita.
•) Um daginn kom það fyrir,
að tveir spilagarparnÍT urðu ó-
sáttir út af spilunum og eftir
nokkurt orðastapp fóru þeir svo
jliárkalega í „s.Lag“ að sækja þurfti
einkenniisbúiinn lögregiuþjón til að
sikiilja þá! Aginn er stnangúr!
En liann kann líklega fleiri saign-
orð um þetta athæfi og notar þau
eítir því, sem við á, að hans
dómk
Nú spyrja skattgreiðlendur
landsins, þeir sem nú á að fara
að taka tekju- og eigna-skattinn
lögteki hjá: Verður þessum
heimildar.lausa fjáhaustri til
„hvítu“ hersveitarinnar haldið á-
fram ? O g hve lengi? Sumir
segja /að helzt sé gert ráð fyrir
að gera lrersveitina að fastri rikis-
stofnun. Verður þá áskostnaður
með sama kaupi og greitt hefir
verið 900 000 — 1000 000 krh — ein
míUjóri krónur, eða ársikaup 700*
- 750 manna í atvinnubótavinn-
unni, eða sama og aLlur Tieksturs-
kostnaður þriggja togara, sem
ganga meiri hluta árisins.
Það má búast við að mönnum,
jafnvel innian íháLdsflokksins,
myndi þykja öviðkunnanlegt, ef
ÓLafur Thors tæki án heimiidar
þessa peniniga, eina milljón krómt,
úr rikissjóði og gæfi h/f. „Kvöld-
úlfi“ til þesis að gera út þrjá
nýja togara. Sumir myndu jafn-
vel kalla það þjófnað. En þó að
silíkt væri á engan hátt afsiaitani-
legt, væri það þó þjóðiúná í heild
. mikiu siður skaðlegt en heimildar-
lausi fjárausturinn til „hvítu“ her-
s'veitarinnar. A.
Stórbrnni
í Sklldlngasaesi
i dng.
í miorgun um 10-leytið varð*
elds várt í húsinu Garði í Skild-
inganesi, sem stendur á horri
Góuvegai’ og Reykjavíkurv'egar,
skamt frá S j ók 1 æöage r ði n.n i.
Var slökkviliöinu gert að-
vart, en er það kom var elduri'nn
orðinn svo magnaður, að við
ekkert varð ráðlð, enda hvast veð-
ur. Eigendur hússins voru Hans
Kristjánsson og Jón Þórðarson f.
Sjóklæðagerðinni. Keyptu þeir
,það í fyrra af AðaLsteini Pálissyni
skipstjór.a, Húsið var 2 hæðir og
kjalLari. Búið var á báðum hæð-
unum. Fólkið komst með niarim-
indum út, sumt nakiö. Sama og
engu varð bjargað af innanstokks-
munum; voru þeir óvátrygðdr á.
efri hæð hússins. Kl. 121/2 var
húsið hrnnið til grunna, og lík-
indi voru til að eldurinn myndi
iná í tvö önnur stór timburhúis.-
Sínsasfoðln ný|a.
Gamla miðstöðin hættir störf-
úm kl., 12 áðfaranótt fimtu-
dagsins, og tekur þá nýja, sjálf-
virka stöðin til starfa. Afnota-
gjald símans verður óbreytt 0.
m. k. fyrsta fjórðunig ársins 1933.
Skynsamliegast vexður lika að*
fæ'la álmenning ekki með þungum
álögúm frá því að niota síunann
eða gera honum það ókleift.