Morgunblaðið - 16.01.1991, Page 6

■3 B
MORGUNBLIAÐIÐ MARKAÐIR MIÐVIKUDA'GUR 16. JANÚAR
4

Fískverö heima krA9
Faxamarkaöur
Þorskur
Fiskmarkaður
Hafnarfjaröar
Fiskmarkaöur
Suöurnesia
Karfi
Fiskverö hefur veriö upp og ofan aö undanförnu. f
síöustu viku var það aðallega ofan, enda ekkert veriö
róiö svo heitiö geti og framboö eftir því. Reytingur hefur
reyndar veriö af þorski, en varla hægt aö ræöa um aö
karfi hafi sést og ufsi sömuleiöis. Verö er aö mestu
komið á svipað ról og var fyrir jól, en vegna fyrrnefnds
framboðsleysis er markaðurinn mjög viðkvæmur og
verðsveiflur innan sömu viku miklar. Á hinn bóginn
skiptirþað litlu þar sem dagsalan nær ekki tonni hvaö
karfa og ufsa varðar og þorskmagnið er sáralítiö líka.
Fiskverö ytra kr/kg
Aratugur stöðugrar
aukningar fiskneyslu
EINN mik-
ilvægasti
markaður
Þýskalandsmarkaðurinn
verður okkur æ mikilvægari
urða, Þýskalandsmarkaður, hefur verið í miklum uppgangi á
undanförnum árum. Þó að timabundið hafi komið babb í bátinn
sumarið 1987, í kjölfar neikvæðrar umfjöllunar fjölmiðla, hins
svokallaða ormamáls, var síðasti áratugur tímabil sífellt aukinnar
fiskneyslu í Vestur-Þýskalandi. Má gera ráð fyrir enn meiri eftir-
spurn á næstu árum - fyrst og fremst vegna sameiningar Þýska-
lands í fyrra.
Markaðsstofnun þýska fiskiðn-
aðarins, FIMA, tekur árlega sam-
an tölur um helstu stærðir á þessu
sviði viðskiptalífsins og unnu sam-
kvæmt þeim á árinu 1988 29.800
manns í störfum tengdum físki í
Vestur-Þýskalandi. Var velta iðn-
aðarins alls um 8 milljarðar marka
eða tæplega 300 milljarðar ís-
lenskra króna og jókst svo um
hálfan milljarð marka árið 1989.
Þá fjölgaði fyrirtækjum í sjávarút-
vegi nokkuð 1989. Fiskframleið-
endum fjölgaði um fimm og urðu
110. Heildsölum um átta og urðu
þeir 130, smásölum fjölgaði úr
7.540 í 7.560 og fiskveitingastöð-
um úr 420 í 450.
Er það mat FIMA að allir aðil-
ar fiskiðnaðarins hafí lagt sitt af
mörkum til að komast upp úr
öldudalnum, í kjölfar ormamáls-
ins, með því að sýna sveigjan-
leika, bæta gæðaeftirlit, setja
nýja framleiðslu á markaðinn og
betrumbæta markaðssetninguna
á fiskafurðum.
Markaðurinn 1,2 milljónir
tonna 1989
Heildarframboðið af fiski í
Vestur-Þýskalandi var 977 þús-
und tonn árið 1987, 1.070 þúsund
tonn árið 1988 og 1.197 þúsund
tonn árið 1989. Þrátt fyrir lítillega
aukna veiði þýska fiskveiðiflotans,
200 þúsund tonn árið 1987, 208
þúsund tonn 1988 og 233 þúsund
tonn 1989, fer hlutfall hans af
heildarframboðinu hægt og síg-
andi niður á við og er nú tæplega
fimmtungur.
Þýski markaðurinn er því alfar-
ið háður fiskinnflutningi. Flutt
voru inn 777 þúsund tonn 1987,
862 þúsund tonn árið 1988 og
964 þúsund tonn árið 1989. Heild-
arverðmæti innflutts físks og fisk-
afurða til Vestur-Þýskalands
1989 var rúmlega 2,3 milljarðar
marka eða um áttatíu og fimm
milljarðar íslenskra króna. Var
um helmingur þess magns frá
öðrum ríkjum Evrópubandalags-
ins.
ísland í fjórða sæti
Ef miðað er við verðmæti var
1988 mest flutt inn frá Danmörku
(25%), þá Noregi (12%), HoIIandi
(10%), íslandi (7%), Frakklandi
(5%), Póllandi (4%), Tælandi (4%),
Kanada (3%) og Færeyjum (3%).
Þá voru tvö prósent flutt inn frá
eftirtöldum löndum hveiju fyrir
sig: Bretlandi, Ítalíu, írlandi,
Spáni, og Filippseyjum og minna
frá öðrum löndum.
Fiskneysla jókst verulega í
Vestur-Þýskalandi allan síðasta
áratug og var 13,5 kíló á mann
árið 1989 miðað við 10,8 kíló árið
1981. Þegar árið 1986 var neyslan
orðin 13,2 kíló en hrapaði svo
niður í 11,8 kíló 1987 eftir orma-
málið.-Heimsmeðaltalið 1988 var
12,1 kíló á mann en heimsmeistar-
ar í fiskáti voru íslendingar með
88 kíló.
Fiskneysla er mjög breytileg
eftir svæðum í Þýskalandi, mest
er hún í Norður-Þýskalandi, Slés-
vík-Holtsetalandi, Hamborg og
norðurhluta Neðra-Saxlands, eða
um 30 kíló á íbúa. í fjölmennasta
sambandslýðveldinu, Nordrhein-
Westphalen, ■ var fískneysla að
meðaltali 11 kíló og í syðstu sam-
bandslýðveldunum, Baden-Wurtt-
emberg og Bæjaralandi einungis
4 kíló.
Síld vinsælust
Af einstaka tegundum sjávar-
fiska hefur síldin yfirburðastöðu
á Þýskalandsmarkaði en mark-
aðshlutdeild hennar var 29,2%
1988 sem er 0,9% minna en árið
áður. íslensk síld hefur aftur á
móti átt mjög erfitt uppdráttar á
Þýskalandsmarkaði og er hverf-
andi magn selt af henni þangað.
Var markaðshlutdeild íslensku
síldarinnar 0,5% árið 1988. Kem-
ur þar annars vegar til stærð, ís-
lenska síldin þykir of stór fyrir
smekk Þjóðveija, og hins vegar,
og líklega fyrst og fremst: Of
hátt verð.
Af öðrum helstu tegundum má
nefna ufsa með 19,2% markaðs-
hlutdeild (20% 1987), þorsk 10,8%
(7,4%) og karfa 7,3% (8,2%). Tún-
fiskur og makríll eru éinnig vin-
sælar tegundir.
Ef neysluvenjur Þjóðveija eru
brotnar niður kemur í ljós að 1988
voru niðursoðnar fískafurðir
stærsti hluta neyslunnar eða 29%
( aðallega síld, túnfiskur, makr-
íll), frystur fiskur styrkti stöðu
sína um 2% og var hlutdeild hans
22% 1988 eða helmingi meiri en
hlutdeild fersks fisks. Hlutfall
reyktra fiskafurða var 6%, og
hlutur rækju og ýmissa skeldýra
19%. Árið 1989 styrkti ferski fisk-
urinn svo enn stöðu sína um 2%
og ferski fiskurinn einnig um 1%.
LAGMETI
Selt utan
fyrir 1,3
milljarða
ÚTFLUTNINGUR lagmetis var
að fob-verðmæti um 1.300 millj-
ónir kr. á síðasta ári að því er
segir í fréttatilkynningu frá
Sölusamtökum lagmetis og er
þar um að ræða sömu upphæð
og 1989. Þá ber að hafa í huga,
að útflutningur til Sovétríkj-
anna minnkaði um 100 millj. á
árinu.
Helstu markaðir fyrir íslenskt
lagmeti eru í Þýskalandi og
Frakklandi, 64% heildarsölunnar,
en viðskiptalöndin eru alls 20.
Viðskiptin við Sovétríkin námu
14% og við Bandaríkin einnig en
10% gengisfall dollarans á samn-
ingstímanum hefur komið sér illa
fyrir framleiðendur.
í upphafi árs 1990 voru 10 lag-
metisverksmiðjur innan Sölusam-
takanna en eru nú átta. Varð
Arctic hf. gjaldþrota á árinu en
K. Jónsson og Co. hvarf úr þeim
um áramótin nú. Hefur hlutdeild
þess fyrirtækis löngum verið mest
innan samtakanna, komst hæst í
60%, en hefur fallið í 30% á tveim-
ur árum.
Horfurnar á þessu ári eru tald-
ar þokkalegar, einkum vegna
sameiningar þýsku ríkjanna, og
einnig eru góðar vonir bundnar
við vaxandi markað í A-Evrópu.
Óvissan um sovétviðskiptin er þó
bagaleg, einkum fyrir þau fyrir-
tæki, sem hafa byggst upp í kring-
um þau. Það skiptir því miklu, að
úr þeim málum rætist hið fyrsta.
Þorskflök a
Bandaríkjamarkaöi
verö
Fersk flök í New York
ýrbeinuð íslensk flök (5 pund)
Urbeinuð kanadísk flök (5 pund)
ÁSONDJFMAMJJÁSONDJFMA M J J Á S 0 N D J F
$1,00
Þorskfflakabirgöir vestra
200 þús. tonna
180
160
140
120
80
60
40
20
0
Skipt eftir mánuöum.
Janúar er
Ufsinn og
ýsan gjöful
ÝSUAFLINN er nú að nálgast
hámarkið, sem hann náði á ár-
unum upp úr 1980. Þá varð
hann mestur 1982, nálægt
70.000 tonn, en á síðasta ári
öfluðust 65.000 tonn af ýsunni.
Nokkrar sveiflur hafa verið í
aflanum að undanförnu. Lægst-
ur varð hann 1987,39.000 tonn.
aukin sókn í ýsuna skýrist með-
al annars af því, að hún hefur
reynzt sóknarmarksskipum
dijúg tekjulind, enda hefur
ekki verið hámark á þeim afla
þeirra. Minnkandi þorskveiði-
heimildir hafa svo sitt að segja.
Nú hefur verið ákveðið að
draga úr ýsuaflanum á ný sam-
kvæmt ráðleggingum fiski-
fræðinga.
UFSI
UFSAAFLINN hefur farið vax-
andi síðustu árin og hefur aldr-
ei orðið meiri en í fyrra, nærri
100.000 tonn. Á10 áratimabili
hefur hann nær tvöfaldaztþví
1980 öfluðust rúmlega 50.000
tonn. Á sama hátt og með ýs-
una, sækja menn í auknum
mæli í ufsann vegna takmark-
ana á veiðum á öðrum fiskteg-
undum. Það hefur einnig aukið
sóknina að markaðir fyrir salt-
aðan ufsa hafa gefið nokkuií
vel af sér og Evrópumenn
greiða einnig hátt verð fyrir
liann frystan.