Morgunblaðið - 29.05.1991, Blaðsíða 8

FOLK
SÉRBLAÐ UM SJÁVARÚTVEG
MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 1991
Námsferð til
Spánar og
Frakklands
EINN árgangur nemenda í sjávarút-
vegsfræðum við Háskólann í Tromsö
hefur nú skipulagt námsferð til
Frakklands og Spánar í haust. í ferð-
inni kynna þeir sér sjávarútveginn,
einkum á Spáni og vinna svo ritgerð-
ir upp úr því, sem þar ber á góma á
fjórða námsári sínu, sem hefst næsta
vetur. 20 nemendur eru í árgangin-
um, þar af 7 Islendingar.
íslenzku nemendurnir hafa ritað bréf
til um 100 aðila hér heima og óskað
fjárhagsaðstoðar við ferðina, sem tekur
um hálfan mánuð. I bréfi íslendinganna
er ferðatilhögun rakin og sagt svo: „Þeir,
sem veita okkur stuðning fá senda til
baka nákvæma skýrslu um ferðina, þar
sem reynt verður að gera grein fyrir
helztu atriðum í sjávarútvegi Spánar og
markaði fyrir sjávarafurðir í París.“
Hópurinn hefur þegar opnað eigin
bankareikning í Búnaðarbankanum og
er hægt að leggja fjárframlög þar inn.
Hækkun dollars lækkar
A grásleppu
Morgunblaðið/Jón Páll Asgeirsson
GRÁSLEPPUVERTÍÐIN stendur nú yfir og hefur hún sjaldan verið
jafn slök fyrir norðan og austan og nú, en betur gengur á öðrum
veiðisvæðum. Þrátt fyrir misjafnt gengi freistar grásleppan margra
og algengt er að menn taki sér frí frá fastri vinnu sinni til jgrásleppu-
róðra í mánuð eða svo. Það gerir meðal annarra Jóhann Asgeirsson,
netagerðameistari, sem rær á Breiðafirði.
verðið á sjávarafurðum
Dollarinn veg-ur innan við
fimmtung í sölu botnfiskafurða
HÆKKUN doll-
arsins gagnvart
evrópskum mynt-
um frá áramótum
dregur í raun úr
verðhækkunum á sjávarafurðum, þegar á heildina er litið. Vegna hennar
lækkar innborgun i Verðjöfnunarsjóð sjávarútvegsins úr 4,6% í maí í 4,4%
i júni, en hún hefði hækkað í 5,6%, hefðu ekki orðið breytingar á vægi gjald-
miðla. í raun hefur orðið 1,5% hækkun á verði botnfiskafurða talið i SDR
frá því í janúar, en hefði gengi verið óbreytt hefði hækkunin nuinið 5,2%,
fyrst og fremst vegna hækkana á afurðaverði á ervópska markaðnum.
Vísitala á verði botnfiskafurða mæld
í SDR, sérstökum dráttarréttindum, var
í desember síðastliðnum 141,9 miðað við'
að vísitalan hafi verið sett á 100 á árinu
1986. Þessi vísitala hækkaði lítillega
fram í marz, er hún var komin í 144,1,
en lækkaði svo í apríl niður í 143,3 vegna
hækkunar dollarsins. Um miðjan maí
hafði hún hækkað á ný í 144,0. Hefði
gengi verið óbreytt þennan tíma, hefði
þessi vísitala hins vegar verið 149,3 um
miðjan maí vegna verðhækkana á sjáv-
arafurðum í Evrópu. Ekki hefur verið
um verðhækkanir að ræða í Bandaríkj-
unum og í raun er verð á þorskblokk
þar farið að lækka. Því kemur 5,2%
verðhækkun miðað við gengi í janúar
aðeins fram sem 1,5% hækkun. Skýring-
in á þessari þróun er sú, að æ minni
hluti botnfiskafurða okkar fer á markað
í Bandaríkjunum, nú er það orðið minna
en 20% miðað við allan botnfisk, en rétt
yfír 20% sé aðeins miðað við freðfísk.
Til skamms tíma fór nærri helmingur
freðfísks á markað vestan hafs.
Þessi hækkun doliarsins veldur einnig
lækkun á innborgun í Verðjöfnunarsjóð
sjávarútvegsins. Hún er nú 4,6%, en
verður í júní 4,4% og hefði orðið 5,6%,
hefði dollarinn ekki unnið svona mikið
á gagnvart evrópsku myntunum.
Sé nánar litið á þróun á verði ein-
stakra flokka botnfiskafurða, kemur í
ljós, að hækkun frá því í janúar, miðað
við SDR, er 3,6% á verði landfrystra
afurða. Hefði gengi hins vegar ekki
breytzt, hefði hækkunin orðið 4,7%. Sjó-
frystar afurðir hafa hækkað um 1,9% á
sömu mælistiku, en með óbreyttu gengi
hefði hækkunin orðið 4,1%. Loks hefur
verð á saltfíski lækkað um 4,4%, en
hefði vægi gjaidmiðlanna ekki breytzt
frá í janúr, hefði verðið hækkað
um 5,2%.
Pétur heim
frá Kanada
■ PÉTUR Guðjónsson, fram-
kvæmdastjóri Marel Equip-
ment, í Kanada er nú kominn
til starfa
heima eftir 6
ára útivist.
Pétur hóf
störf hjá
Marel 1983
og fluttist
síðan vestur
um haf til að
koma á legg
dótturfyrirtæki Marel í
Kanada. Hann verður enn um
sinn framkvæmdastjóri kana-
díska fyrirtækisins, en með
tímanum er reiknað með því
að heimamaður taki þar yfír-
stjórnina í sínar hendur. Pétur
mun áfram starfa að markað-
setningu búnaðar frá Marel
vestan hafs. Pétur segir rekst-
urinn í Kanada ganga vel, nú
sé meðbyr í sjávarútvegi þar,
sem endurspeglist í því, að þeg-
ar sé búið að selja jafnmikið á
þessu ári og allt síðasta ár.
„Þessi útivist átti í fyrstu að
vera mun styttri, en nú er ætl-
unarverkinu lokið og ágætt að
breyta til á ný og koma heim.“
Hannes Hall Ólafur Björnsson
Hannes og
Ólafur hætta í
skreiðinni
■ ÓLAFUR Björnsson og
Hannes Hall hætta nú senn
störfum sínum hjá Skreiðar-
samlaginu, en SÍF yfirtekur
rekstur þess þann fyrsta júlí
næstkomandi. Hannes Hall
hefur starfað hjá Samlaginu í
35 ár, hin síðari sem forstjóri,
en Ólafur hefur verið starfandi
formaður stjórnar frá árinu
1983. Ólafur rak fiskvinnslu
og útgerð í Keflavík í 33 ár
og sat meðal annars í stjórn
SIF og LÍÚ um árabil. „Þó ég
sé orðinn löggilt gamalmenni,
67 ára, hef égekki hugsað mér
að hætta að vinna. Hvað ég tek
mér svo fyrir hendur er enn
óvíst,“ segir Ólafur. Hannes
Hall er 55 ára og hefur því
starfað hjá Samlaginu frá tví-
tugu er hann lauk námi. Enn
er ekki ljóst til hvaða starfa
Hannes fer er hann hættir hjá
Samlaginu.
Pétur Guðjónsson
Frænkurnar á
■ FRÆNKURNAR á Sæ-
borgu RE, þær Vigdís Elís-
dóttir og Bylgja Baldursdótt-
ir slá mörgum sjómanninum
við, enda hörkuduglegir jaxlar
eins og Grétar Mar, skipstjóri
á Sæborgu segir. Nú er Sæ-
borgin að huga að haukalóðinni
og eru þær stöllur líklega fyrst-
ar kvenna til að stunda þann
fiskiskap, að minnsta kosti hin
síðari ár.
Vigdís og Bylgja
SJÓMANNAMÁL
Vaðglöggur
Eins og eðlilegt er, hverfa mörg orð úr máli sjómanna
með breyttum atvinnuháttum. Oft getur þá tilviljun ráð-
ið, hvort þau komast í orðabækur að loknu hlutverki
þeirra í mæltu máli. Ekki alls fyrir löngu var mér bent
á, að lo. vaðglöggur hefði komið fram í viðtali við gaml-
an sjómann i Ríkis-
útvarpinu. Sá sem
minntist á þetta við
mig, kannaðist ekki við orðið, enda ekki sjómaður. Líkt
fór einnig fyrir mér. Þetta varð til þess, að ég fór að
huga að lo. vaðglöggur í prentuðum orðabókum og eins
í seðlasafni OH. Það reyndist bæði vera í OB og eins í
OM og raunar í tvenns konar merkingu. Annars vegar
er sú merking, sem liér á sérstaklega við, þ.e. um mann,
sem er glöggur að finna, þegar fiskur tekur öngul, en
svo hins vegar um þann, sem er glöggur að finna fært
vað yfir vatnsfall. í safni OH eru allmörg dæmi um fyrri
merkinguna, en ekki hina síðari. Elsta dæmið er úr orða-
safni Schevings frá um 1850. Vel getur það svo verið
tilviljun, að flestar heimildir um lo. vaðglöggur koma
af Vestfjörðum. JAJ
1320 kassar. 3x5kgrækja. -f 24°C. Til afhendlngar í Hull. Ámánudag. íyrir hádegi?
ígóðulagi!
EIMSKIP
VIÐ GREIÐUM PÉR LEIÐ