Morgunblaðið - 05.06.1991, Blaðsíða 21

21
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. JÚNÍ 1991
Arbæjarsafn;
Minjar frá landnáms-
öld á snmarsýningii
MEÐAL fimm sumarsýninga, sem opnaðar voru í Arbæjarsafni
um helgina, er sýning á nokkrum þeirra fornminja sem fundist
hafa i Viðey, á lóðinni Suðurgötu 3 - 5 og i Aðalstræti. Rannsókn-
ir og aldursgreining við háskólann í Uppsölum hafa leitt í ljós
að reykvísku minjarnar eru frá upphafi íslandsbyggðar. Elstu
minjarnar eru að sögn Margrétar Hallgrímsdóttur, borgarminja-
varðar, frá því fyrir 900 en einnig hafa fundist minjar frá mið-
öldum.
Hinar fjórar sýningarnar, sem
opnaðar voru um helgina, eru
sýning á ljósmyndum eftir Ralph
Hannam og Vigfús Sigurgeirs-
son, skósmíðastofa frá 19. öld,
leikfangasýning frá miðri öldinni
og sýning á málverkum Jóns
Helgason.
Frá Viðey eru gripir úr
klaustrinu og gripir frá tímum
Skúla fógeta. Nokkrir klaust-
urgripanna, s.s tafl og talfmenn,
eru merkar heimildir um
frístundir munnkanna en einnig
má finna minjar um skriftir og
hluti sem gegnt hafa trúarlegu
hlutverki. Má þar nefna Maríulilj-
ur og talnabandaperlur. Á sýn-
ingunni eru einnig hlutir sem til-
heyra daglegu lífi munnkanna
en meðal þeirra má nefna inniskó
munnka en svipaðir inniskór hafa
að sögn Margrétar Hallgríms-
dóttur fundist á klausturstaðnum
á Munkaþverá.
Frá tímum Skúla fógeta á 18.
öld eru á sýningunni kertastjak-
ar, ölflöskur og krítarpípur úr
brenndum leir en talið er að Skúli
hafi ræktað tóbak í Viðey. Ýmis
konar áhöld eru líka á sýning-
unni og má þar nefna hollenska
eftirlíkingu af kínverskum bolla
frá 17. öld og leirílát undan olíu
eða kryddi frá 15. og 16. öld.Á
þeim tíma voru ílát alþýðunnar
aðallega úr stein og tré. Einnig
má nefna rennda diska og út-
skornar skálar en þessir hlutir
eru nefndir í skjölum sem varð-
veist hafa frá 14. og 15. öld.
Á sýningunni eru einnig
nokkrir þeirra gripa sem fundust
í Aðalstræti á árunum 1971 til
1975 og taldir eru vera frá upp-
hafi íslandsbyggðar. Hlutirnir
eru nýkomnir frá Svíþjóð þar sem
þeir voru aldursgreindir og for-
varðir en ætlunin er að koma upp
sýningu á öllum merkari munun-
um í framtíðinni. Minjarnar verða
varðveittar í Árbæjarsafni. Af
gripunum má nefna glerperlur,
pott úr sápusteini og brúðu úr
tré en að sögn Margrétar hafa
samskonar brúður ekki fundist
áður hér á landi. Engar áletranir
eru á hlutunum en vaxtöflur með
áletrunum og tafla með höfða-
letri hafa fundist í Viðey. Sett
hefur verið upp eldstæði sem
fannst í rúst landnámsbæjar á
Suðurgötu 5 á sýningunni.
Á Laugavegi 62 í Árbæjar-
safni hefur verið opnuð sýning á
ljósmyndum eftir Ralph Hannam
og Vigfús Sigurgeirrsson en á
sýningunni eru einnig hlutir úr
eigu þeirra. Á ljósmyndasýning-
unni getur að líta athyglisverðar
myndir úr bæjarlífinu í
Reykjavíkur á árunum 1930 til
1960.Í Þingholtsstræti hefur ver-
ið komið fyrir skósmíðstofu þar
Morgunblaðið/bjarni
Margrét Hallgrímsdóttir leggur síðustu hönd á sýninguna.
Margir lögðu leið sína í Árbæjarsafn um helgina þegar sumar-
starf safnsins hófst.
sem skósmiðir munu sýna hand-
verk frá 19. öld um helgar í sum-
ar og er það liður í þeirri stefnu
stjórnenda safnsins að kynna
handverk frá fyrri tíð. í Prófess-
orsbústaðnum er sýning á leik-
föngum frá miðri öidinni og sýn-
ing á málverkum Jóns Helgason-
ar.
í sumar verður Árbæjarsafn
opið daglega milli klukkan 10.00
og 18.00 (að mánudögum undan-
skildum). Lifandi dagskrá verður
í safninu allar helgar.
Yfir strikið;
Skemmtun
til styrkt-
ar alnæm-
issjúkum
GÓÐGERÐARKVÖLD verður
haldið fimmtudagskvöldið 6.
júní kl. 21 á veitingastaðnum
Yfir strikinu til styrktar alnæm-
issjúklingum og forvarnarstarfi
meðal ungs fólks. Það eru
skemmtistaðurinn og útvarps-
stöðin Sljarnan í samvinnu við
Friðrik Weisshappel Jónsson
sem standa fyrir samkomunni.
Á kvöldinu verður boðinn upp
fjöldi verka sem margir listamenn
hafa gefið. Sigmundur Ernir
Rúnarsson kynnir kvöldsins og
uppboðshaldari byijar að bjóða
upp á tíunda tímanum.
I hópi þeirra listamanna sem
gefið hafa verk á uppboðið eru
Helgi Þorgils, Hringur Jóhannes-
son, Sjón og Megas. Auk lista-
verkanna verða boðnir upp ýmsir
minjagripir úr rokksögu Islands.
Þeirra á meðal er Luftgítar Þórs
Eldon og rafmagnsgítar Bubba
Morthens. Þarna verður einnig
seld hæstbjóðanda þriggja vikna
ferð fyrir tvo til Costa del Sol með
Ferðamiðstöðinni Veröld. Gestum
gefst líka kostur á að taka þátt í
happdrætti þar sem vinningar eru
úttektir á veitingahúsum og í
hljómplötu- og tískuverslunum.
Ýmsar uppákomur verða í hús-
inu þegar líður 4 kvöldið. Páll
Óskar Hjálmtýsson og " félagar
skemmta og kvöldinu lýkur með
hljómleikum hljómsveitarinnar
Júpíters.
Engin ákvörðun verið
tekin um að einkavæða
innheimtu ríkissjóðs
- segir ráðuneytisstjóri fjármálaráðuneytisins
MAGNÚS Pétursson ráðuneytis-
stjóri í fjármálaráðuneytinu segir
að engin ákvörðun hafi verið tek-
in um að fela einkaaðilum inn-
heimtu á skuldum við ríkissjóð.
Ilann segir einnig að hertar að-
gerðir við innheimtu virðisauka-
skatts í apríl hafi skilað miklum
árangri.
Innheimta á eldri skuldum við
ríkissjóð var eitt þeirra atriða sem
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra fjallaði um í skýrslu sinni um
ríkisíjármál sem hann lagði fram á
Alþingi í maí. Á blaðamannafundi
um skýrsluna gat ráðherra þess að
til greina kæmi að ráða sérstaka
innheimtumenn til að þrengja að
skuldurunum.
Að sögn Magnúsar Péturssonar
ráðuneytisstjóra í ljármálaráðu-
neytinu hefur enn engin ákvörðun
verið tekin um að fela einkaaðilum
innheimtu á skuldum við ríkissjóð.
Hins vegar hefur undanfarið verið
farið nákvæmlega í saumana á því
hveijir það eru sem eru í mestum
vanskilum við ríkið. Athugun þessi
nær til margs konar opinberra
gjalda og munu niðurstöður hennar
væntanlega liggja fyrir nú um helg-
ina. í kjölfar þeirra verður tekin
ákvörðun um hertar innheimtuað-
gerðir. Magnús kvað nokkra inn-
heimtumenn hafa sýnt þessu verk-
efni áhuga en engum einkaaðila
hefði enn verið falin innheimta fyr-
ir ríkið.
Um innheimtu virðisaukaskatts
sagði Magnús að eftir hertar að-
gerðir í kjölfar athugunar sem gerð
hefði verið á skilum skattsins í apríl-
mánuði, hefðu margir skuldarar
tekið sig á og gert upp skuldir sínar.
Verkalýðsfélögin:
Hert verð-
lagseftirlit
Alþýðusamband íslands, BSRB
og einstök aðildarfélög hafa und-
anfarið birt auglýsingar í sjón-
varpi þar sem skorað er á fólk
að tilkynna verðbreytingar til
V erðlagseftirlits verkalýðsfélag-
anna. Með þessu hyggjast félögin
herða það verðlagseftirlit scm
verið hefur í gangi frá því í fyrra.
„Verkalýðsfélögin eru búin að vera
með verðlagseftirlit frá því að samn-
ingamir voru gerðir í fyrra en nú á
að gera átak í þessum málum til að
mótmæla vaxta- og verðhækkunun-
um sem eru að skella á okkur,“ sagði
Guðmundur S.M. Jónasson starfs-
maður Félags járniðnaðarmanna.
„Eftirlitið verður með svipuðu
sniði og verið hefur. Við erum með
fullt af fólki á okkar snærum sem
fer í búðir, skráir niður verð og fylg-
ist með því hvort breytingar hafi
orðið á því. Auk þess hvetjum við
fólk til að hafa augun opin og til-
kynna til Verðlagseftirlits verkalýðs-
félaganna verði það vart við verð-
breytingar," sagði Guðmundur.
Aðrar bleiur
# Breiðar aó aftan
# Mjórri að framan
# Mittisteygja
# Teygja við lærin
# Ofnæmisprófaðar
# Óbleiktar