Morgunblaðið - 21.06.1991, Page 20

20
MokótJNBLAbíð' FÖ'ÓtÚðAÓtM 21/JÚNf 1991
Suður-Kórea:
Vonbrigði
vegna lítillar
kjörsóknar
Seoul. Reuter.
LÍTIL kjörsókn og ásakanir um
kosningasvindl settu svip sinn á
sveitastjórnakosningar í Suður-
Kóreu sem haldnar voru í gær.
Kosið var um 866 sæti til sveita-
stjórna og borgarstjórna í sex
stærstu borgum landsins. Utlit er
fyrir að stjórnarflokkurinn,
Fijálslyndi lýðræðisflokkurinn,
sem jafnframt er flokkur Roh
Tae-woo forseta, fari með sigur
af hólmi.
Litið er á kosningamar sem óopin-
bera þjóðaratkvæðagreiðslu um
ríkisstjóm Rohs. Fyrirfram var búist
við góðri kjörsókn, eða um 70%, en
ríkissjónvarp S-Kóreu spáði því að
einungis 57% af þeim 28 milljónum
sem hafa kjörgengi hefðu nýtt sér
atkvæðisrétt sinn. Yonhap-frétta-
stofan spáði því að flokkur Rohs
fengi um 55% atkvæða og stærsti
sjórnarandstöðuflokkurinn, Nýi lýð-
ræðisflokkurinn, um 25%.
írak:
Vilja aðgerðir til
varnar Kúrdum
Berlín og Brussel. Reuter.
FULLTRÚAR Bandaríkjanna og Bretlands á Ráðstefnunni um
öryggi og samvinnu í Evrópu lýstu því yfir í gær að þeir vildu
að friðargæslulið Sameinuðu þjóðanna í Norður-írak yrði eflt
til að tryggja öryggi Kúrda þar.
Reuter
Félagi í Kongressflokknum á Indlandi óskar Narasimha Rao (t.v.)
til hamingju eftir að hann var kjörinn leiðtogi flokksins í gær.
James Baker, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, og Douglas Hurd,
utanríkisráðherra Breta, sögðu
hvor í sinni yfirlýsingunni, að þeir
hefðu ekki hugsað sér, að skilja
Kúrda eftir varnarlausa á valdi
Saddams Husseins íraksforseta og
því vildu þeir að herlið Sameinuðu
þjóðanna í Norður-írak yrði eflt.
Þeir vildu ekki svara spurning-
um um, hvort Bandaríkjamenn og
Bretar væru að koma sér upp sér-
sveitum sem gætu .brugðist skjótt
við og haldið inn í írak frá stöðvum
í Tyrklandi.
„Við emm í stöðugu sambandi
við tyrknesk stjómvöld eins og við
Valdabaráttunni innan Kongressflokksins á Indlandi lokið:
Rao myndar að öllum lík-
índum minnihlutastjóm
Nýju Delhí. Reuter.
NARASIMHA Rao var í gær kjörinn leiðtogi Kongressflokksins,
stærsta flokks Indlands, og er næsta öruggt að hann verði næsti
forsætisráðherra landsins. Líklegast er talið að hann myndi nýja
minnihlutastjórn.
Hörð valdabarátta hafði átt sér
stað innan flokksins en henni lauk
er helsti keppinautur Raos, Sharad
Pawar, ákvað að draga sig í hlé
eftir að ljóst varð að honum myndi
ekki takast að fara með sigur af
hólmi í leiðtogakjörinu.
Búist er við að forseti Indlands
feli Rao að mynda nýja stjórn í
dag. Þegar atkvæði voru ótalin í
örfáum kjördæmum eftir þingkosn-
ingarnar, sem lauk á laugardag,
benti flest til þess að Kongress-
flokkinn myndi skorta 20 þingsæti
til að ná þingmeirihluta. Leiðtogar
annarra flokka hafa viðurkennt að
forsetanum beri að veita Kongress-
flokknum umboð til stjórnarmynd-
unar. Þeir hafa einnig gefið til
kynna að þeir vilji frekar vera í
stjórnarandstöðu og styðja stjóm
Kongressflokksins í einstökum mái-
um fremur en að taka þátt í sam-
steypustjórn. Því er líklegt að flokk-
urinn myndi minnihlutastjórn.
Rao var ekki í framboði í þing-
kosningunum og verður að ná kjöri
í aukakosningum innan hálfs árs
til að halda embætti forsætisráð-
herra.
Hann er 69 ára að aldri og hefur
verið heilsuveill. Talið er að það sem
ráðið hafi mestu um kjör hans sé
hollusta hans við flokksleiðtogana
fyrrverandi, Rajiv Gandhi, sem
myrtur var í kosningunum og móð-
ur hans, Indiru Gandhi, dóttur
fyrsta forsætisráðherra landsins,
Jawaharlals Nehrus. Hann þykir
maður málamiðlana og það ætti að
koma honum vel í baráttunni við
að halda Kongressflokknum saman.
Við honum blasa einnig erfiðleikar
við stjórn landsmálanna; uppreisn
aðskilnaðarsinna í þremur ríkjum,
Punjab, Kashmír og Assam, spenna
milli hindúa og múslima og mesta
efnahagskreppa í sögu landsins.
Rao er bóndasonur frá ríkinu
Andhra Pradesh í suðurhluta Ind-
lands og kvæntist níu ára að aldri.
Hann nam lögfræði og talar reip-
rennandi nokkur tungumál, sem
töluð eru á Indlandi. Indira Gandhi
gerði hann að utanríkisráðherra
árið 1980, síðan innanríkisráðherra
1984. Hann varð aftur utanríkisráð-
herra í stjóm Rajivs Gandhis frá
júní 1988 og þar til hún féll í kosn-
ingunum 1989. Sem ráðherra var
hann ætíð dyggur stuðningsmaður
þeirrar vinstristefnu sem Nehru
mótaði.
höfum verið frá því að Persaflóa-
deilan hófst og við munum halda
því áfram,“ sagði Hurd.
Utanríkisráðherrar Evrópu-
bandalagsríkjanna lögðu á það
áherslu á fundi sinum i Brussel
að meira þyrfti að gera en gert
hefði verið til að tryggja öryggi
þeirra Kúrda sem snúið hefðu til
síns heima í Norður-írak. Þeir sam-
þykktu enn fremur aukna fjár-
hagsaðstoð Kúrdum til handa.
I heimsókn Hosni Mubaraks,
forseta Egyptalands, til Kúveits
fyrr í vikunni var ákveðið að
Egyptar myndu leggja varnar-
sveitum Kúveita lið. Stjórnarerin-
drekar í Kúveit sögðu að Egyptar
og Sýrlendingar hefðu samþykkt
að 26.000 manna lið yrði í Kúveit
til að tryggja að írakar reyndu
ekki að endurtaka innrás í landið.
í liðinu verða 10.000 Saudi-
Arabar og jafn margir frá öðrum
ríkjum sem aðild eiga að Sam-
starfsráði Persaflóaríkja (GCC) —
en það eru, fyrir utan Saudi-
Arabiu og Kúveit, Sameinuðu
arabísku furstadæmin, Bahrain,
Qatar og Oman — 3.000 frá
Egyptalandi og 3.000 frá Sýr-
landi, auk hinna 5.000 hermanna
sem eru í Kúveither.
Búist er við að sveitimar verði
komnar til Kúveits áður en leið-
togafundur GCC verður haldinn i
desember.
BÁRUSTÁL
Sígilt form — Litað og ólitað
HÉÐINN
STÓRÁSI 6, GARÐABÆ SÍMI 52000
Manfred Wömer, framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins:
Nýjar og ófyrirsjáanlegar
hættur geta steðjað að NATO
Persaflóadeilan er dæmi um slíkt
Ponza, Ítalíu. Frá Ólafi Þ. Stephensen, blaðamanni Morgunbiaðsins.
MANFRED Wörner, framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins
(NATO), segir að bandalagið geti á næstu árum þurft að horfast
í augu við nýjar hættur, sem erfítt sé að skilgreina fyrirfram, en
séu jafnvel líklegri til að stafa af óróa í þriðja heiminum en af
herafla Sovétríkjanna. Wömer segir Persaflóadeiluna dæmi um
þetta. NATO verði að vera viðbúið að bregðast við með réttum
hætti ef upp úr sjóði, til dæmis á Balkanskaga eða i Mið-Austurlönd-
um. Nýtt hernaðarskipulag NATO, sem byggir m.a. á hreyfanlegum
hraðsveitum, verði að taka mið af þessu. Þetta kom fram í ræðu
Wörners á ráðstefnu „Four Freedoms Foundation“ um framtíð
Evrópu, sem haldin var á ítölsku eyjunni Ponza.
„Sú nýja heimsskipan, sem nú
er að líta dagsins ljós, er miklu
fióknari en sú gamla. Það er erfið-
ara að greina átakalínur," sagði
Wörner í ræðu sinni. Hann sagðist
fremur kjósa að tala um hættu
(,,risk“) af herafla Sovétríkjanna
en beina ógnun („threat") eins og
áður hefði verið. I Sovétríkjunum
væri sprengifim blanda pólitísks
óstöðugleika og mikils hernaðar-
máttar. „Ég óttast ekki að Sov-
étríkin ráðist á okkur á morgun.
Sovétmenn vilja það ekki og hafa
heldur ekki getu til þess sem stend-
ur, vilji þeir eiga einhveija sigur-
von,“ sagði Wörner. „Þeir ráða
samt yfír miklum hemaðarmætti
og verið er að endurnýja herafl-
ann, þótt hægt' hafi verið á því.
Þess vegna er enn þörf á að við-
halda hernaðaijafnvæginu. Ójafn-
vægi skapar hættur."
Vígvél einræðisherra
upprætt
Wörner sagði að NATO þyrfti
jafnframt að tryggja sig gegn öðr-
um hættum, sem ekki væri hægt
að skilgreina fyrirfram. „Persa-
flóadeilan er eitt dæmi um s!íkt,“
sagði Wörner. „Reynið að hugsa
tíu ár fram í tímann, hvað hefði
gerst ef Bandaríkjamenn hefðu
ekki gripið til sinna ráða? Saddam
Hussein myndi hafa komið sér upp
kjarnorkuvopnum og nákvæmum,
langdrægum eldflaugum. Þá
myndi ég vilja sjá viðbrögð Evróp-
uríkjanna . .. Það er þvættingur
að Persaflóastríðið hafi verið til-
gangslaust. Það eyðilagði vígvél
einræðisherra sem eftir tíu ár hefði
getað eytt Evrópu. Við ættum að
vera þakklát fyrir að einhver hafi
verið nógu hugrakkur til að taka
í taum’ana."
Wörner sagði að Persaflóadeilan
sýndi að heimurinn væri ekki frið-
sæll, heldur fullur af hættum. Atl-
antshafsbandalagið væri í hlut-
verki tryggingarfélags gagnvart
slíkum hættum, sem væru á hvetju
strái. Deilur í Júgóslavíu eða Mið-
Austurlöndum gætu t.d. magnast
upp og ógnað öryggi Vesturlanda.
„Þetta bendir til nýs hlutverks
hersveita okkar í framtíðinni,“
sagði Wörner. „Þær munu gegna
fælingarhlutverki og leitast við að
lægja öidur. Þeim verður beitt til
þess að leysa deilur. Þær munu
Manfred Wörner, fram-
kvæmdastjóri Atlantshafs-
bandalagsins.
ekki bíða eftir því að stríð hefjist,
heldur reyna að koma í veg fyrir
það.“
Áhyggjur vegna Iiðsflutninga
Blaðamaður Morgunblaðsins
spurði Wömer hvort hann teldi
ógnina af hernaðarumsvifum Sov-
étmanna á Kólaskaga ekki hafa
aukist, en Sovétmenn hafa m.a.
flutt hersveitir frá Mið-Evrópu til
Kólaskaga. Wörner svaraði því til
að ’ NATO hefði lýst miklum
áhyggjum af þessum liðsflutning-
um og þeim skilaboðum hefði ver-
ið komið skýrt á framfæri við Sov-
étmenn. Þeir hefðu nú samþykkt
ákveðin mörk í þeim efnum.
„NATO ber fyrir bijósti öryggi
Norðursvæðisins, íslands og Nor-
egs. En ég vil samt ekki tala um
ógn heldur hættu í því sambandi,“
sagði Wörner.