Morgunblaðið - 27.07.1991, Page 4

Morgunblaðið - 27.07.1991, Page 4
4 B MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. JULI 1991 OO NÚTÍMALIST Á KTARVALSSTÖÐU D SKILGREIND við- horf/Breytileg lífssýn nefnist yfirgrips- mikil sýning á jap- anskri nútímalist sem stendur nú yfir á Kjarvalsstöðum. Hingað er sýningin komin fyrir tilstuðl- an Sezon-nútíma- listasafnsins, og hefur hún einnig verið sett upp í Dan- mörku, Svíþjóð og Finnlandi. Verkin eru eftir tólf lista- menn sem allir eru kunnir í heimalandi sínu og hafa hlotið hrós fyrir afrek sín og frumleika. Einn þeirra, Kazumi Nakamura, færði Listasafni Reykja- víkur eitt verka sinna á sýningunni að gjöf. Gunnar B. Kvar- an, forstöðumaður Listasafns Reykja- víkur, segir að það kunni að koma ein- hveijum á óvart að verkin séu ekki austrænni en raun ber vitni, en vest- rænna áhrifa hefur gætt mikið í jap- anskri list síðustu áratuga. „En þegar maður fer síðan að skoða verkin betur og velta þeim fyrir sér, þá má alltaf sjá skuggann af jap- anskri hefð í bak- grunninum," segir Gunnar. „Japanskir listamenn eiga það kannski sameigin- legt með íslenskum kollegum að þetta eru jaðarsvæði í list- heiminum, svæði þar sem listamenn hafa ekki skapað sér myndmál, eins og ákveðnir ein- staklingar hafa gert í Evrópu, heldur hafa þeir tileinkað sér myndmál sem þeir umbreyta síðan persónulega, og þá grípur menningin einnig á vissan hátt fram fyrir hendur þeirra. Þetta kemur vel fram í skúlptúr- um eins og hjá Endo, og í „New York altaristöfl- unni“ hjá Yama- moto. Efnistök þeirra og hugmynd- ir eru öðruvísi en við þekkjum úr vest- rænu listasögunni. Það er líka at- hyglisvert að þrátt fyrir að verkin séu ólík, þá fjalla þau oft um eigið efni. Endo er þannig með þessa trjáboli, en Kazumi Nakamura: And-tvístrun, þrjú tungumál; olía á striga, 1990. Shinro Ohtake: Málverk fyrir naglnbox skipasmiðs; blönduð tækni, 1987-88. Toshikatshu Endo: Gosbrunnur - Verk í níu hlutum; Tré, tjara o Mika Yoshitzawa. hann umbreytir efninu með því að kveikja í þeim. Inntak verksins er því kannski þessi umbreyting efnis- ins, frá því að vera náttúrulegur trjábolur, yfir í að vera brenndur tijábolur. Þannig fer verkið gegnum ákveðið tímaferli, og það má sjá hér í fleiri verkum. Verk Ohtakes eru til dæmis samsett úr ólíkum efnisþáttum, en yfirleitt eru það gömul efni, eða efni sem er um- breitt með tjöru, fernis og slíku til að fá einhverskonar tíma, aldur eða frásögn inn í sjálf verkin. Eg er enginn kunnáttumaður um jap- anska list í víðu samhengi, en þetta eru þau áhrif sem ég skynja í þess- um listaverkum." Þá bendir Gunnar á að einn tólf- menninganna, Hirabayshi, notar hinn hefðbundna grafíska leturstíl í myndir sínar, en á fijálslegan hátt; með einhverskonar samruna leturs og myndlistar. „Kannski er niðurstaðan af laus- legri skoðun á verkunum sú að þau eru yfirleitt mjög vitsmunaleg. Þetta er engin „konkret póesía“ eða ókeypis uppstilling, þetta er ekki „bara“ mynd af einhveiju, heldur er í flestum tilfellum um að ræða myndir sem er búið að hugsa mikið um og listamaðurinn er búinn að velta fyrir sér virkni viðkomandi myndmáls. Morimura vinnur til dæmis með sjálfsmyndir, við þekkj- um mýmörg dæmi um sjálfsmyndir úr listasögunni allt frá miðöldum, en myndir hans verða fullkomlega nýtt innlegg í sögu sjálfsmyndarinn- ar þegar hann setur andlit sitt inn í þekktar listsögulegar myndir. Á sama tíma og hann vitnar í listasög- una og umbreytir henni, er hann að gera myndir af sjálfum sér. Flest verkin eiga það þannig sameiginlegt að myndmótunarferli þeirra er flók- ið og meðvitað." Gunnar segir að gaman hafi ver- ið að ræða við listamanninn Naka- mura sem gaf Listasafni Reykjavík- ur málverkið „And-tvístrun, þijú tungumál", því hann skilgreindi sköpun sína ítarlega og var með athyglisverðar kenningar um sam- band forms og hluta. „Hann var mjög meðvitaður um fagurfræðileg- ar forsendur litarins og sagði að þessir sterku litir væru mjög evr- ópskir fyrir sér. Þessvegna hafi hann meðal annars ákveðið að gefa okkur þessa mynd sína með sterku litunum. Hún hlyti að höfða betur til litaupplifunar Vesturlandabúa,

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.