Morgunblaðið - 26.07.1992, Blaðsíða 26

MORGUNBLAÐIÐ MINNINGAR SUNNUDAGUR 26. JÚLÍ 1992
Dagrún Jakobs-
dóttir - Minning
Fædd 22. júní 1912
Dáin 28. maí 1992
Hún Dagrún frá Hlíð sofnaði hinn
síðsta blund á Uppstigningardag sl.
á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri
eftir stutta legu.
Hún var eftirminnileg kona, fríð
og fönguleg, fulltrúi þeirrar kyn-
slóðar sem átti djúpar rætur í ís-
lenskri sveitamenningarhefð.
Dagrún fæddist að Núpum í Aðal-
dal, einkabarn hjónanna Kristínar
' Halldórsdóttur frá Bjamastöðum í
Bárðardal og Jakobs Kristjánssonar
frá Ingveldarstöðum í Kelduhverfi.
Foreldrar Dagrúnar bjuggu all víða
í Aðaldal, og í Skógarseli í Reykja-
dal voru þau er Dagrún fermdist,
en skömmu síðar fluttu þau að Hóli
í Köldukinn, en þeirri sveit átti hún
eftir að helga krafta sína.
Hún naut þess að stunda nám í
Húsmæðraskólanum á Laugum í
Reykjadal annan veturinn sem hann
starfaði, sá skóli bjó stúlkur vel
undir húsmóðurstarfíð, en á þeim
tíma þurfti að koma mjólk í mat
og ull í fat, þ.e. vinna öll möguleg
- störf bæði utan bæjar og innan og
búa sem mest að sínu. I dag heitir
að sjálfsþurftarbúskapur.
Dagrún giftist ung Alfreð Ás-
mundssyni frá Ófeigsstöðum í
Köldukinn, sérstökum öðlingsmanni
er lést fyrir 11 ámm og minnist ég
hans með virðingu og þökk.
Þau hófu búskap sinn í Hlíð, ný-
býli frá Yztafelli, sem Alfreð byggði
1931, en ræktun hóf hann einu eða
tveimur árum fyrr, hann var bú-
fræðingur frá Hvanneyri og mikill
ræktunarmaður og var á undan
mörgum á því sviði.
Hlíð stendur á norðurbakka
Gljúfrár neðan fjallsróta. Skammt
neðan við bæinn var skilarétt sveit-
arinnar, hlaðin úr grjóti. Þar var
réttað þar fram um 1980. Því nefni
ég þetta að réttardögum fylgdi mik-
ið líf og íjör og gestagangur því að
öllum sem á réttina komu var boðið
heim í veitingar. Þá var smalað til
rúnings snemma í júlí og á haustin
vom þrír réttardagar, sá fyrsti ætíð
16. september, þá komu söfnin af
Finnsstaðadal, Gönguskarði og
Seljadal. Stundum þurfti að þurrka
föt af gangnamönnum og lána þeim
önnur á meðan, þá var bara eldavél-
in í eldhúsinu, önnur upphitun var
ekki á sumrin.
Starfsdagurinn var oft langur,
það var erfíðara en fólk nú á dögum
skilur að reisa nýbýli frá gmnni á
kreppuárum, rækta allt og byggja
upp þar sem ekkert var fyrir, og
heyskapur því sóttur á hestum um
langan veg fyrstu árin.
Hlíðarheimilið varð fljótlega fjöl-
mennt og fyrir margra hluta sakir
merkilegt og sérstakt, þar áttu fjór-
ar kynslóðir löngum heimili. Strax
fluttu með ungu hjónunum í Hlíð
foreldrar Alfreðs, Svava Bjömsdótt-
ir og Ásmundur Kristjánsson og
Bjarki yngri bróðir Alfreðs, sem var
smiður á allt, söðlasmiður og bygg-
ingarmeistari sinnar sveitar. Fáum
ámm seinna komu svo foreldrar
Dagrúnar, þau Kristín og Jakob
með fósturdótturina Áslaugu (syst-
urdóttur Kristínar og móðurforeldr-
ar Dagrúnar, Anna Pálína Bene-
diktsdóttir og Halldór Marteinsson.
Þótt þetta eldra fólk væri flest
vinnufært þegar það kom í Hlíð,
varð þetta einskonar elliheimili er
árin liðu, og engin ellilaun eða aðrar
fjölskyldubætur svo að lítill auður
var í búi, jörðin landlítil og bústofn
aldrei stór. En það var hugsað vel
um allt og nýtni og hirðusemi í
hvívetna og gömlu mennirnir af-
bragðs fjármenn, svo að allt nýttist
vel. Dagrún óf mikið fyrstu búskap-
arárin, vefstóllinn var uppi á hveij-
um vetri og hún óf öll gluggatjöld
fyrir sitt heimili og rúmábreiður, en
Jakob faðir hennar var einnig mik-
ill vefari og efni í föt var ofið heima
fram á fímmta áratug þessarar ald-
ar.
Gamla fólkinu var dýrmætt að
geta unnið meðan kraftar entust og
allir áttu sitt athvarf í Hlíð til hinstu
stundar.
Heima í Hlíð fæddust börnin
hvert af öðm en Dagrún og Alfreð
eignuðust 6 böm á 20 áram. Hlíðar-
systur eru Bryndís, gift Árna Sig-
urðssyni frá Grímsey nú búsett á
Húsavík, Steingerður, gift Ingvari
Kárasyni frá Staðarholti þau búa í
Árlandi í Kinn, Guðrún, gift Arnóri
Fribjörnssyni frá ísólfsstöðum á
Tjömesi þau em búsett á Húsavík,
Ásta, gift Benedikt Leóssyni frá
Akureyri og eiga þau heima í Lög-
bergsgötu 5 Akureyri, Kristín, gift
Guðmundi Kristni Bjarnasyni frá
Jarlsstöðum í Höfðahverfí, eiga
einnig heima á Akureyri, Einn dreng
eignuðust þau Hlíðarhjón, sem dó
mánaðargamall. Þau ólu upp að
mestu leyti 2 syni mína þá Kristján
og Valtý Sigurbjarnarsyni frá
Finnsstöðum, einnig komu dætra-
böm til lengri eða skemmri dvalar.
Þar að auki ýmis sumarböm og var
stundum 18 manns í þessu litla
húsi á sumrin því ávallt er húsrúm
þar sem er hjartarúm.
*
t
Móðir okkar,
BERGÞÓRA SKARPHÉÐINSDÓTTIR,
lést á Hrafnistu í Reykjavík, föstudaginn 24. júlí.
Pálína Kjartansdóttir,
Edda Kjartansdóttir,
Sjöfn Kjartansdóttir,
Hrönn Kjartansdóttir.
t
Móðir okkar,
ÞÓRUNN PÉTURSDÓTTIR,
Furugrund 68,
Kópavogi,
sem lést í Landspítalanum 19. júlí, verður jarðsungin frá Víðistaða-
kirkju miövikudaginn 29. júlí kl. 13.30.
Blóm og kransar afþakkaðir, þeir sem vildu minnast hennar láti
Líknarstofnanir njóta þess.
Svanhvft Jónsdóttir,
Pétur Jónsson,
Ólafur Júlíusson.
I
t
Ástkær eiginkona mín, móðir, tengdamóðir, dóttir og systir,
SIGURBORG ÞÓRÐARDÓTTIR,
Urðarbakka 22,
Reykjavik,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju mánudaginn 27. júlíkl. 13.30.
Þeim, sem vildu minnast hinnar látnu er bent á styrktarsjóð Land-
spítalans.
Friðgeir Sörlason,
Þórður Friðgeirsson, Guðrún Georgsdóttir,
Kristín Guðmundsdóttir, Ragna Þóröardóttir,
Ásgerður Þórðardóttir, Guðlaug Þórðardóttir.
I
t '
Faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
ÓSKAR BJARTMARZ,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni í Reykjavík
miðvikudaginn 29. júlí kl. 13.30 . Þeir sem vildu minnast hins
látna vinsamlegast láti líknarstofnanir njóta þess.
Björn Stefán Bjartmarz, Helga Elsa Jónsdóttir,
Gunnar Bjartmarz, Sólveig Fanney Steindórsdóttir
Hilmar Bjartmarz, Þórdfs Katla Sigurðardóttir,
Freyr Bjartmarz, Margrét Hjálmarsdóttir,
afabörn og langafabörn.
t
Maðurinn minn, faðir og tengdafaðir,
DR. GÍSLI FRIÐRIK PETERSEN
læknir,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni mánudaginn 27. júlí kl. 13.30.
Sigríður Guðlaug Brynjólfsdóttir,
Þórir Gíslason, Helga Sigurjónsdóttir.
t
Faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
GUÐNIÁGÚST GUÐJÓNSSON,
Víkurbraut 2,
Sandgerði,
verður jarðsunginn frá Hvalsneskirkju þriðjudaginn
28. júlí kl. 14.00.
Börn, tengdabörn, barnabörn
og barnabarnabörn.
t
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
ELÍN HALLDÓRSDÓTTIR,
Bárugötu 21,
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni þriðjudaginn 28. júlí kl. 15.00.
Líney Pálsdóttir,
Kristjana Pálsdóttir, Hannes Flosason.
Páll Hannesson,
Haukur F. Hannesson,
Elín Hannesdóttir, Halldór Bjarnason,
Ingibjörg Hannesdóttir, Reynir Arngrímsson,
Sólveig Benediktsdóttir,
og barnabarnabörn.
t
Ástkær eiginmaöir minn, faðir okkar,
tengdafaðir, sonur, bróðir og tengda-
sonur,
JÓN GUÐMUNDUR ÓLAFSSON,
Bólstaðarhlíð 5,
sem lést í Borgarspítalanum 17. júlí
síðastliðinn, verður jarðsunginn frá Bú-
staðakirkju þriðjudaginn 28. júlí kl.
13.30.
Steinunn Melsted,
Elisabet Unnur Jónsdóttir, Ármann Rögnvaldsson,
Ólafur Jónsson,
Elisabet Guðmundsdóttir, Ellen María Ólafsdóttir.
Gunnar Melsted, Unnur E. Melsted
Einnig var oft margt fólk tíma
og tíma að vetrinum, því það var
farskóli í Ljósavatnshreppi og skól-
inn var tekinn inn á heimilið.
Dagrún fæddist inn í nóttlausa
voraldarveröld og vor í þjóðlífínu,
þá var gróska í ungmennafélögun-
um. Hún starfaði dyggilega í Ung-
mennafélaginu gaman og alvara í
Ljósavatnshreppi, sem þá starfaði
mikið sem leikfélag. Þau Hlíðarhjón
léku í fjölda leikrita og smáþátta á
skemmtunum. Minnisstæð eru mér
leikritin Happið, Tengdamamma og
Syndir annarra, svo eitthvað sé
nefnt. Einnig störfuðu Dagrún og
Alfreð- í kórum sveitar sinnar því
'bæði voru söngvin. Auðvitað fór
mikill tími í félagsmál og kom sér
þá vel að gamla fólkið gat gætt bús
og barna. Þá var aldrei minnst á
kynslóðabil allt var einn straumur
lífs, starfs og fróðleiks, því fullorðna
fólkið var ríkt af lífsreynslu, hafði
víða átt heima og búið við önnur
kjör en við nú þekkjum eða getum
gert okkur í hugarlund. Það var
sannarlega lærdómsríkt að alast upp
með því. Það sem lesið var á kvöld-
vökum, hvort sem voru skáldsögur,
blaðagreinar eða fróðlegt efni var
rætt. Þegar gestir komu voru einnig
rædd stjórnmál og það sem frétt-
næmt þótti, fólk blandaði meir geði
en nú gerist þegar hver les í sínu
horni eða horfir á sjónvarp.
Útvarpið var mikilsvert og dag-
skráin ekki lengri en það að líklega
var hlustað á næstum allt. Þar hafði
söngur og öll hljómlist mikið uppeld-
islegt gildi.
Síðasti kaflinn í æfi Dagrúnar var
á Akureyri, en þau hjón brugðu búi
1974 og fluttu til Ákureyrar. Þar
hlúði hún að eiginmanni, afkomend-
um og vinum. Tók með rausn og
gestrisninnar einlægni á móti okkur
öllum og hafði sem fyrr yndi af að
vera gestgjafi.
Jólin byijuðu með því að fjöl-
skyldan hennar kom saman í hádeg-
isverð, möndlugraut og íslenskan
mat, laufabrauð o.fl. á aðfangadag-
inn, og eftir að kraftar hennar
dugðu ekki til hélt Ásta þessum sið,
svo að hún fann sig í faðmi sinnar
stóru fjölskyldu. En dætur tengda-
synir, fóstursynir og fjölskyldumar
allar henni tengdar, hafa ávallt sýnt
gagnkvæmt trygglyndi gegnum tíð-
ina.
Hún hafði yndi af ferðalögum og
öllu félagslífi og átti marga góða
vini og spilafélaga í Félagi aldraðra
á Akureyri. Eftir sjötugt stundaði
hún handavinnu og ýmislegt föndur
með öldmðum og útbjó þá gjafír og
ýmsa muni sem aldrei var tími til
fyrr á annasamri æfí, þar sem mat-
reiðsla og þjónustubrögð á stóm
heimili tóku mestan tímann.
Flestir íslendingar hafa borið út-
þrá í bijósti, og ung skrifaði Dagrún
að sig langaði að sigla um öll heims-
in höf. En aldrei var þó siglt lengra
en til Grímseyjar og Hríseyjar.
Marga góða ferðina fómm við sam-
an í heimsóknir í Þingeyjarsýslu og
um Eyjafjörð. Síðustu árin dvöldum
við saman í orlofshúsi og einnig á
orlofsvikum þar sem allir tóku þátt
í kvöldvökum, þar var hún hrókur
alls fagnaðar.
Með aðstoð sinna nánustu tókst
Dagrúnu að eiga sitt heimili til hins
síðasta, ekki síst vegna góðrar
hjálpar Ástu og Benedikts, sem
bjuggu í sama húsi og ætíð voru til
taks er eitthvað bjátaði á, því oft
var heilsa hennar tæp hin síðari ár
þótt andleg heilsa og áhugi á félags-
lífí héldist.
Nú að leiðarlokum vil ég þakka
alla umhyggju mér og mínum til
handa og óska henni góðrar ferðar
um þau lönd sem við þekkjum ekki
en vonum að séu víðfeðm og björt.
Þökk fyrir allt.
Hinn máttugi faðir
hinn mætasti sonur
Heilagur andi himins.
Þig bið eg skilja
sem skapað hefur,
oss alla eymdum frá.
Hér við skiljumst
og hittast munum
á feginsdegi manna.
Drottinn minn
gefi dánum ró
en hinum líkn, er lifa.
(Úr Sólarljóðum)
Áslaug Kristjánsdóttir.