Morgunblaðið - 24.09.1992, Side 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. SEPTEMBER 1992
Rússar lofa
brottflutn-
ingi her-
manna frá
Lettlandi
RÚSSNESK stjórnvöld lofuðu í
gær að flytja alla hermenn Sov-
éthersins fyrrverandi frá Lett-
landi fyrir árið 1994 þrátt fyrir
þrýsting frá rússneskum þjóð-
ernissinnum, sem reyna að koma
í veg fyrir undirritun svipaðs
samnings við Litháen. Utanrík-
ismálanefnd rússneska þingsins
hvatti Borís Jeltsín, forseta
Rússlands, til að fresta undirrit-
uninni, sem ráðgerð er í byijun
næsta mánaðar, til að tryggja
réttindi rússneska minnihlutans
í Litháen.
Sveija af sér
kafbát við Ox-
elösund
RÚSSNESKA varnarmálaráðu-
neytið vísaði í gær á bug ásökun-
um sænska forsætisráðherrans
um að það hefði sent kafbát inn
í landhelgi Svíþjóðar. „Æfingum
og ferðum rússneskra kafbáta
er haldið utan landhelgi erlendra
ríkja,“ hafði Tass-fréttastofan
eftir Nikolai Medvedev, tals-
manni ráðuneytisins. Á þriðju-
daginn skaut sænska strand-
gæslan djúpsprengjum að
ókunnum kafbáti úti fyrir Oxelö-
sundi fyrir sunnan Stokkhólm.
Carl Bildt, forsætisráðherra Sví-
þjóðar, sagði, að hann grunaði
Rússa um að standa fyrir þess-
ari kafbátssiglingu. Var það í
fyrsta skipti í tíu ár sem sænsk-
ur þjóðarleiðtogi nefnir valda-
menn í Moskvu sem hugsanlega
sökudóiga. Medvedev sagði að
engir rússneskir kafbátar hefði
verið á þessum hluta Eystra-
saltsins á þeim tíma sem Svíarn-
ir hefðu tiltekið.
Banaslys ekki
færri í 30 ár
FRANSKA samgönguráðuneyt-
ið tilkynnti í gær, að banaslys í
ágústmánuði hefðu ekki verið
færri í 30 ár og þessi staðreynd
sýndi að nýja ökuskírteinakerfið,
sem flutningabílstjórar mót-
mæltu heiftarlega í júlí, hefði
átt rétt á sér. í ágústmánuði
fórust 789 manns í umferðar-
slysum, 217 færri en í sama
mánuði í fyrra. Dauðaslys í
umferðinni á síðstliðnum 12
mánuðum urðu alls 9361 miðað
við ágústlok. „Þetta er besti
árangur sem náðst hefur í 30
ár,“ sagði í tilkynningu ráðu-
neytisins. „Tilkoma ökuskírt-
einakerfisins, sem byggt er á
punktagjöf, hefur haft góð áhrif
á ökulag fólks.“
Fjöldagrafir
frá Stalíns-
tímanum
KOMIÐ hafa í ljós fjöldagrafir
fyrir utan Sachsenhausen í fyrr-
um Austur-Þýskalandi. í gröfun-
um hafa fundist jarðneskar leif-
ar um 12.500 manna sem létust
í fangavist hjá Sovétmönnum
eftir síðari heimsstyijöldina.
Fólkið lést úr hungri, sjúkleika
og af völdum ofbeldisverka í
fyrrverandi útiýmingarbúðum
nasista í Sachenhausen. Innan-
ríkisráðuneytið í Austur-Þýska-
landi notaði búðimar á árunum
frá 1945 til 1950. Grafirnar sem
fundust em 50 talsins, 3,5 metr-
ar á breidd, sjö metrar á lengd
og fimrri metra djúpar. Nokkrar
slíkar grafir hafa fundist frá
lýðræðisbyltingunni 1989, sem
leiddi til sameiningar þýsku ríkj-
anna árið eftir.

Reuter
Mannskaði í flóðum í Frakklandi
Stormur og gríðarmikið vatnsveður olli flóðum í nokkr-
um hémðum í Suðaustur-Frakklandi á þriðjudag og
er vitað að 27 manns a.m.k týndu lífi, að sögn lög-
reglu. Margra er enn saknað. Verst var ástandið í
héruðunum Ardeche, Vaucluse og Drome. Þijátíu hús
eyðilögðust í þorpinu Vaison-la Romaine þar sem aur-
leðja skall á götunum og sópaði með sér fólki, tijám,
bílum og brúm. Svo hratt hækkaði vatnsborðið á sum-
um stöðum að fólki gafst ekki tími til að bjarga per-
sónulegum eigum sínum. Á myndinni sést einn af bíl-
unum í Vaison sem flóðið hreif með sér, í baksýn
slökkviliðsmaður er tók þátt í björgunaraðgerðum.
Umbótasinnar kokhraustir í Rússlandi
írakar látn-
ir borga af-
vopnunar-
eftirlit SÞ
Washington. Reuter.
BANDARÍKJAMENN og
bandamenn þeirra í Persaflóa-
stríðinu hyggjast beita sér fyrir
því á vettvangi Sameinuðu þjóð-
anna (SÞ) að innstæður íraka í
bönkum á Vesturlöndum verði
notaðar til að borga kostnað við
afvopnunareftirlit og hjálpar-
starf í írak.
Háttsettur en ónafngreindur
bandarískur embættismaður sagði
í gær að reynt yrði að komast
yfir þessa fjármuni, sem aðallega
væru í bandarískum og evrópskum
bönkum, sem allra fyrst.
Búast mætti við því að ályktun-
artillaga er greiða myndi fyrir því
að gera fjársjóði íraka upptæka
kæmi jafnvel fram í þessum mán-
uði.
Um er að ræða hundruð milljóna
dollara innistæður sem frystar
voru í viðkomandi peningastofnun-
um eftir innrás íraka í Kúveit
sumarið 1990.
Afturhaldsöfl geta ekki
stöðvað einkavæðmgima
Fólkið gekk frá háskólatorginu í
miðborginni að byltingartorginu þar
sem harðast var barist í uppreisninni
1989 og hrópaði „niður með kom-
múnismann“ og „lykilinn, lykilinn"
en einkennistákn Lýðræðislegu sam-
fylkingarinnar, LS, samtaka stjóm-
arandstöðuflokkanna, er lykill, sem
opna á dymar að frelsi og lýðræði í
Rúmeníu. Hafði lögreglan mikinn
viðbúnað af ótta við átök milli stjóm-
arandstæðinga og stuðningsmanna
Lýðræðislegu þjóðfrelsisfylkingar-
innar, flokks Ions Iliescus forseta,
en til þeirra hafði ekki komið þegar
síðast fréttist.
I skoðanakönnun, sem birt var í
gær, hafði Iliescu mest fylgi sem
forseti, 38% á móti 31% Emils Const-
antinescus, leiðtoga Lýðræðislegu
samfylkingarinnar, og flokkur Iliesc-
us hafði stuðning 25% til þings en
LS 24%. Aðrir fengu minna.
hafa reynt að velta honum úr sessi
en meira hefur þó borið á hvatning-
um harðlínumanna sem vilja að
Gajdar segi af sér.
Míkhaíl Polozkov, einn af fulltrú-
um miðjuflokksins Borgarasam-
bandsins, sagði að lýsing Gajdars á
efnahagsástandinu sýndi nauðsyn á
því að þegar yrði samþykkt neyð-
aráætlun til að koma í veg fyrir
algert hmn. Fáir ræðumenn á þing-
inu hafa lýst beinum stuðningi við
Gajdar en sumir hafa bent á að
stjómarandstaðan hafi ekki konið
á framfæri neinum heildstæðum
hugmyndum sem komið gætu í stað
áætlana umbótastjórnarinnar. For-
sætisráðherrann sagðist hafa gert
ráð fyrir harðri gagnrýni og fengið
hana. I ræðu sinni á þriðjudag sagði
hann efnahag landsins vera kominn
fram á hengiflug óðaverðbólgu og
hrans, hraða yrði umbótum í mark-
aðsátt.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (IMF)
hefur lagt blessun sína yfir um-
bótaáætlun Gajdars. Hann hóf að-
gerðir sínar í janúar með því að
koma á allvíðtæku frelsi í verðlagn-
ingu. Næsta stigið, umfangsmikil
einkavæðing, á að hefjast í næsta
mánuði er sérhver þegn fær í hend-
ur ávísun á 10.000 rúblur sem hann
getur annaðhvort selt eða skipt fyr-
ir hlutabréf í ríkiseignum. Ánatólí
Tsjúbajs aðstoðarforsætisráðherra
sagði í gær að afturhaldsöflunum
myndi ekki takast að bregða fæti
fyrir þessar áætlanir. Yfirvöld í
ýmsum héraðum hefðu þegar feng-
ið í hendur sjö milljónir ávísana og
búið væri að undirbúa dreifínguna
vandlega.
Moskvu. Reuter.
HART var deilt á Jegor Gajdar forsætisráðherra á rússneska þing-
inu í gær og liðsmenn afturhaldsflokka kröfðust margir að greidd
yrðu atkvæði um vantraust á ríkisstjórnina. Þingfundi lauk þó án
þess að til slíks uppgjörs kæmi. Alexander Rútskoi varaforseti, sem
hefur gagnrýnt umbótastefnu stjórnarinnar, lýsti því óvænt yfir í
gær að hann gæti vel starfað með Gajdar. Einn af ráðherrum Gajd-
ars segir að ekkert geti lengur stöðvað áætlanir um víðtæka einka-
væðingu sem hefjast á í næsta mánuði með dreifingu ávísana til
almennings.
Óljóst er hvert er markmið
Rútskois með stuðningi við for-
sætisráðherrann en varaforsetinn
fer nú með landbúnaðarmál Rússa,
ef til vill er hann aðeins að vinna
tíma. Hann sagði að innan skamms
myndu verða stofnuð samtök nokk-
urra flokka og öfiugustu ráða-
manna í iðnaði, þar sem harðlínu-
maðurinn Arkadí Volskí er áhrifa-
mestur, og myndu samtökin leggja
fram áætlun um nýja efnahags-
stefnu er lögð yrði fyrir Borís Jelts-
ín forseta. Rútskoi gaf í skyn að
einhveijir liðsmanna samtakanna
myndu taka sæti í ríkisstjórn á
kostnað áköfustu talsmanna einka-
væðingar og markaðstefnu.
Rúslan Khasbúlatov, forseti
þingsins og einn af hörðustu and-
stæðingum umbótastefnu Gajdars,
sagði á þingfundinum að atkvæða-
greiðsla um vantraust, ef til hennar
kæmi nú, væri „herfræðileg
skyssa". Khasbúlatov mælti einnig
gegn því að kallaður yrði saman
aukafundur fulltrúaþingsins sem er
mun stærri samkoma og fer með
úrslitavaldið í löggjafarmálum.
Margir harðlínumenn vilja að full-
trúaþingið fjalli um stefnu Gajdars
í efnahagsmálum. „Grípum ekki til
neinna öfgafullra ráða,“ sagði
Khasbúlatov. Ákafír umbótasinnar
Rúmenía
Svipað fylgi hjá
stóru flokkunum
Búkarest. Reuter.
Um 50.000 manns voru á útifundi, sem stjórnarandstaðan í Rúmeníu
efndi til í Búkarest í gær, og krafðist fólkið endaloka kommúnismans
í landinu. Þing- og forsetakosningar verða í landinu á sunnudag en
samkvæmt síðustu skoðanakönnunum er staðan í stjórnmálunum mjög
óljós.
Italir mótmæla
Tugþúsundir ítala lögðu niður vinnu og mótmæltu efnahagsráðstöfun-
um ríkisstjórnar Giuliano Amato um allt land í gær. Mótmælin era
þau mestu á Italíu í 20 ár en Amato sagðist ekki myndi láta vaxandi
óánægju borgaranna með efnahagsaðgerðir hafa áhrif á stefnu stjórn-
arinnar. Kvaðst hann óhræddur og tilbúinn að fara fram á traustsyfir-
lýsingu þingsins ef með þyrfti til að koma ráðstöfunum í kring. Mynd-
in var tekin af mótmælu í miðborg Mílanó í gær.