Alþýðublaðið - 19.11.1920, Blaðsíða 2

2
ÁLÞYÐIJBLAÐSÐ
■ S
Gummi gólfmottur. Höfum fyrirliggjandi hinar óviðjafnanlegu gummi- gólfmottur, sem nauðsynlegar eru hverju heimili. Stærð 30X18". Verð kr. 15,00 Komið — skoðið — reynið. Jön Hjartarson & Co.
■ 1

Brezka kolamálið.
Herra ritstjóril
Út af ummælum yðar um grein
mína í Morgunblaðinu í gær, vil
eg leyfa mér að birta eftirfarandi
athugasemd:
í grein minni stendur, að það
„liggi í augum uppi, að engum
heilvita manni mundi detta í hug
að námurnar geti borið sig undir
slíkri stjórn" þ. e. tvöfaldri
stjórn, þar sem námuverkfræðing-
urinn, er bæri ábyrgð á rekstri
námunnar, yrði að hlýta ákvörð-
unum og úrskurði ábyrgðarlausrar
námumannanefndar. Eg hefi þó
sýnt fram á síðar í grein minni,
að námurnar mundu ekki bera sig,
ef þær væru reknar af ríkinu sam-
kvæmt núverandi kröfum námu-
mannanna.
Hvað hr. Asquith snertir, þá
hefir hann aldrei haldið því fram,
að námurnar mundu bera sig sem
ríkiseign, að minsta kosti ekki
undir neinu þvf rekstursfyrirkomu-
lagi sem ennþá hefir verið komið
fram með. A hinn bóginn mun
honum þykja það hyggilegra, frá
pólitfsku sjónarmiði, að sýna sig
heldur hlyntan námumönnum, enda
hefir stefnu hans brugðið öðru-
hvoru í þá átt, síðan hann komst
aftur á þing. Það er því nokkuð
fjarri sanni, að teija hin umræddu
orð mín nokkurn dóm á skynsemis-
ástandi hr. Asquiths.
Reykjavík, 15. nóv. 1920.
Helgi Hermann.
Srar frá ritstj. Álþbl.
I.
Akvæðin um það, að verkfræð-
ingarnir við námurnar eigi að
bera ábyrgðina á rekstrinum, en
hlýta úrskurði ábyrgðarlausrar
námumannanefndar eru hvergi að
finna í fyrirkomulagi því, er náma-
mennirnir hafa fallisí á að verði
haft á námunum er þær verða
þjóðnýttar, og kent er við dóm-
arann Sankey, er var formaður
nefndar þeirrar er stjórnin skipaði
til þess að athuga hvort þjóðnýta
bæri kolanámurnar. (Meiri hluti
nefndarinnar lagði tii að það yrði
gert.) Þar sem þessi ákvæði eru
hvergi að finna í fyrirkomulaginu,
þá eru þau ekki annsð en útúr-
snúningur, sem hr. Helgi Hermann
(sem bersýnilega er aðeias kunn-
ugur málinu frá annari hliðinni)
hefir tekið fyrir góða vöru.
II.
Dálítið hlægilegt er það þar
sem hr. H. H. tekur dæmið í
grein sinni þannig, að verkfræð*
ingarnir sem stjórna námunum
muni ekki geta gefið nauðsynleg-
ar skipanir til þess að afstýra
slysum, af því þeir þurfi að bera
tillögur um slíkar ráðstafanir fyrst
upp fyrir verkamannanefnd. Enn
sem komið er hafa eigendur nám-
anna gegnum verkfræðingana ráð-
in f námunum. Og hvað er um
sly3 þar? Ja, frá því er skjótast
það að segja, að þau eru svo
mörg, að að meðaltali slasast
brezkur námamaður þtiðju hverja
mínútu dag og nótt, ár út og ár
inn. Og sj'ótta hvern klukkutíma
slasast maður til bana, þ. e. fjór-
ir menn á sólarhring að meðaltali.
Finst nú hr. Helga Hermann
að sennilegt sé að námumennirnir
vilji innleiða fyrirkomulsg sem geri
áhættuna enn meiri?
III.
Hr. H. H. tilfærði 8 ástæður
móti þjóðnýtingu námsnna, en
þegar þær eru athugaðar, kemur
í Jjós að ástæðaa er bara ein, að'
námuruar mundu ekki bera sig.
En hr. H. H, gieymir bara að
sýna fram á hvers vegna þær ættu
ekki að geta borið sig þó þær
væru þjóðnýttar. Það er nú alveg
úrelt kenning að fyrirtæki rekim
af því opinbera geti ekki borið
sig, og skal hér vísað til bókar-
innar „The State in Business*-
eftir E. Davvis, og því var her-
gagnaráðuneytið brezka stofnað,
að það borgaði sig betur að hafa
ríkisframieiðslu og ríkiseftirlit með'
framleiðsiu hergagaa. Enginn ef-
ast um að meðan á stríðinu stóð
var það tvímælakust fyrirætlun
Lloyd George að taka upp sömu
aðferðir við framieiðslu lífsnauð-
synja, en allar þær íyrirætlanir
hans fuku um ko!I í afíuthalds-
vindi þeim sem b!és yfir landið
eftir stríðið. Honum þótti betra,
þegar til kom, að bregðast fyrir-
heitunum en að missa völdin.
(Frh)
Tll hvers nota má salt.
Venjulegar gólfábreiður verða
hreinni, ef þær eru við og við
sópaðar með grófu salti; en þær
tapa ekki Iit.
Ofurlftið af salíi saman við Iín-
stinningu varnar þv/, að járnið
festist við línið.
Þegar manni er iit í hálsinum,.
er ágætt að láta eina teskeið af
salti saínan við glas af vatni og:
skola hálsinn með því.
Ostur geymist vel á þann hátt,
að vefja utan um hann klút, und*
inn upp úr sterku saltvatni.
Hægt er að hreinsa pjátur og:
messing með salti, sem gest hefir
verið rakt með ediki, en á eftir
þarf að þvo hlutinn úr sápuvatni
og nugga hann síðan með þurrum
klút, urz hann er þur.
Þegar litað klæði er þvegið,
missir það ekki litinn, ef lítið eitt
af matarsalti er haft saman við’
vatnið. En klæðið þarf að snögg-
þorna og nauðsynlegt er að strjúka
það hálfþurt með heitu járni.
Emailleruð áhöld, sem farin eru
að litast brún, á að hreinsa með
salti og ediki. :