Morgunblaðið - 23.10.1993, Page 6

6 D
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. OKTÓBER 1993
Sinlfiníuhlifimsveit NorðurlanJs
FYRSTU TÓNLEIKARNIR
í AKUREYRARKIRKJU
FYRSTU tónleikar Sinfóníuhljómsveitar Norðurlands verða haldnir
á morgnn, sunnudaginn 24. október, í Akureyrarkirkju og hefjast
þeir kl. 17. Sinfóníuhljómsveit Norðurlands er arftaki Kammerhljóm-
sveitar Akureyrar, en hún var stofnuð fyrir 7 árum og hefur leikið
á alls 30 tónleikum. Þijú verk verða flutt á þessum fyrstu tónleikum
hljómsveitarinnar, stjórnandi verður Guðmundur Oli Gunnarsson,
en einleikari verður Martial Nardeau flautuleikari. Jafnhliða stofnun
Sinfóníuhljómsveitar Norðurlands sameinuðust á þessum tímamótum
tvö félög, Áhugamannafélag um rekstur Kammerhljómsveitar Akur-
eyrar og Tónlistarfélag Akureyrar undir nafni þess síðarnefnda, sem
er 50 ára um þessar mundir.
Guðmundur Óli Gunnarsson
skólastjóri Tónlistarskólans
á Akureyri og aðalstjórnandi Sinfó-
níuhljómsveitar Norðurlands sagði
stofnun hljómsveitarinnar afar þýð-
ingarmikla fyrir allt tónlistarlíf á
Norðurlandi. Starfsemi hennar væri
mikilvæg fyrir tónlistarskólana á
svæðinu í margvíslegum skilningi,
m.a. eykur hún möguleika tónlistar-
kennara á Norðurlandi til að taka
þátt í tónlistarflutningi. Þá gæfist
nemendum sem lengra væru komn-
ir í námi stórauknir möguleikar
hvað varðar þjálfun í hljómsveitar-
starfi og aukin vídd skapaðist í.tón-
listarlegu uppeldi.
Framfarafélag tónlistarlífs
Sinfóníuhljómsveit Norðurlands
tekur við af Kammerhljómsveit
Akureyrar sem stofnuð var árið
1986, en á þeim 7 árum sem hún
hefur starfað lék hún á alls 30 tón-
leikum, eða þrennum til sex á ári.
Hljómsveitin hefur leikið á Akur-
eyri, Varmahlíð í Skagafirði, ídölum
í Apaldal og á Blönduósi.
Áhugamannafélag um rekstur
Kammerhljómsveitar Akureyrar
var stofnað fyrir fimm árum, en á
þessum tímamótum verður það
sameinað Tónlistarfélagi Akureyrar
undir nafni þess síðarnefnda og
verður það rekstrarfélag hljóm-
sveitarinnar auk þess að gangast
fyrir fjölbreyttu tónleikahaldi eins
og það hefur gert á þeim 50 árum
sem Iiðin eru frá stofnun þess. Tón-
listarfélag Akureyrar hefur mótað
djúp og farsæl spor í tónlistarlífið
á Akureyri, en á upphaflegri stefnu-
skrá þess var auk þess að standa
að tónleikahaldi að stofna tónlistar-
skóla og styrkja hljómsveitarstarf.
Þessum markmiðum hefur nú öllum
verið náð, en félagið var driffjöður,
rekstrar- og stofnaðili Tónlistar-
skólans á Akureyri er hann hóf
starfsemi sína árið 1946 og með
því að gerast nú rekstrarfélag Sin-
fóníuhljómsveitar Norðurlands
styrkir það enn frekar stöðu sína
sem framfarafélag tónlistarlífs í
landinu.
Tímabært þótti á þessum tíma-
mótum í tónlistarlífi á Akureyri að
sameina félögin tvö, enda að miklu
leyti sama fólkið sem í þeim starf-
aði. Guðmundur Óli sagði að hægt
yrði að standa að markvissara tón-
leikahaldi nú eftir að félögin hafa
tekið höndum saman, en meðan þau
unnu hvort fyrir sig að þeim málum.
4-6 tónleikar á ári
Undanfarin ár hefur verið unnið
að samningi milli Akureyrarbæjar
og ríkisins um fast fjárframlag til
Kammerhljómsveitarinnar og var
þess vænst í vikunni að hann yrði
undirritaður fyrir helgi. Jafnframt
var ákveðið að breyta nafni hljóm-
sveitarinnar í Sinfóníuhljómsveit
Norðurlands og gera nokkrar form-
breytingar á reksti hennar. Ástæðu
nafnbreytingarinnar sagði Guð-
mundur Óli m.a. þá að kammer-
nafnið hefði ekki unnið sér sess í
hugum margra íslendinga, það
væri tengt einhverju fámennu og
fólk gerði almennt ekki greinarmun
á kammerhóp, kammersveit eða
kammerhljómsveit. í Sinfóníu-
hljómsveit Norðurlands verður fast-
ur 35 til 40 manna kjarni, en að
auki eru fengnir hljóðfæraleikarar
að og getur hópurinn þannig orðið
um 50 manns.
Sinfóníuhljómsveit Norðurlands
er sjálfseignarstofnun og í stefnu-
skrá hennar er kveðið á um að hún
skuli leika á 4-6 tónleikum á ári
auk þess að annast skólakynningar.
Guðmundur Óli sagði að hljómsveit-
in muni spila allar tegundir tónlist-
ar og að tónleikar verði haldnir víða
um fjórðunginn, en þannig tekur
hún að hluta að sér hlutverk Sinfó-
níuhljómsveitar Íslands.
í vetur mun hljómsveitin m.a.
leika á pólsk-íslenskum tónleikum,
sem hlotið hafa nafnið Pólís, en á
liðnum vetri tók Kammerhljómsveit
Akureyrar þátt í Myrkum músík-
dögum, tónlistarhátíð sem Tón-
skáldafélag íslands stendur fyrir
annað hvert ár. Myrkir músíkdagar
voru þá liður í í skosk-íslenskum
menningardögum, Skottís. Á þeim
tónleikum lék Kammerhljómsveitin
skoska og íslenska tónlist, m.a.
frumflutti hún Brekkugötu, verk
sem Atli Ingólfsson tónskáld samdi
sérstaklega fyrir hljómsveitina. Á
Pólís tónleikunum verður frumflutt
verk sem Haukur Tómasson tón-
skáld er nú að semja fyrir Sinfóníu-
hljómsveit Norðurlands, en hann
hlaut nýverið Pálsverðlaun Ríkisút-
varpsins. Þá verður fluttur fiðlukon-
sert eftir pólska tónskáldið Panufn-
ik og leikur Zsymon Kuran einleik
með hljómsveitinni.
Þijú verk á fyrstu tónleikunum
Þijú verk verða flutt á fyrstu
tónleikum Sinfóníuhljómsveitar
Norðurlands á morgun, forleikurinn
að óperunni Töfraflautunni og
flautukonsert nr. 1 í G dúr eftir
Mozart og fyrsta sinfónía Beethov-
ens.
Töfraflautan er ein alvinsælasta
ópera sem skrifuð hefur verið og
sagði stjórnandinn forleikinn hátíð-
legan og fjörugan í senn og hæfa
vel á efnisskrá fyrstu tónleika
hljómsveitarinnar. Flauti^konsert
Mozarts sem er sá eini sem hann
skrifaði er vinsælt og þekkt verk
og loks verður flutt fyrsta sinfónía
Beethovens, sem ber þess merki að
vera hans fyrsta, bjartara væri yfir
henni en mörgum seinni sinfóníum
hans.
Guðmundur Óli sagði efnisskrá
opnunartónleikanna eiga vel við til-
efnið, verkin væru skýr og aðgengi-
leg með bjartsýnislegum undirtóni.
Nauðsynlegt væri fyrir hljómsveit
sem þessa að spila vínarklassík. Það
væri nokkurs konar prófsteinn fyrir
hverja hljómsveit að leika slíka tón-
list, á margan hátt væri um að
ræða þá tegund tónlistar sem hvað
mestar kröfur gerði til hljómsveitar
af því tagi sem Sinfóníuhljómsveit
Norðurlands væri.
Einleikari á flautu á tónleikunum
verður Martial Nardeau, sem hlotið
hefur margvísleg verðlaun og viður-
kenningar fyrir leik sinn í fæðingar-
landi sínu, Frakklandi. Árið 1983
flutti hann til íslands og hefur
stundað flautuleik og flautukenrislu
hér á landi. Hann hefur komið fram
sem einleikari með Sinfóníuhljóm-
sveit íslands og haldið tónleika í
fjölmörgum löndum, m.a. Rúss-
landi, Þýskalandi, Frakklandi og
Finnlandi.
Texti: Margrét Þóra.
KAMMERTONLIST
í TUTTUGU ÁR
Tuttugasta starfsár Kammersveitar Reykjavíkur hefst á morgun,
sunnudaginn 24. október, með tónleikum i Áskirkju, klukkan 17.00.
Á efnisskránni eru verk eftir Beethoven, Mozart og Schönberg - en
ekki verk sem við fáum að hlýða á dags daglega, því einleiks- og
tvíleikshljóðfærin verða óbó og horn.
r
Itilefni af afmælisárinu verða fímm
tónleikar á vegum sveitarinnar
í vetur og gefnir verða út tveir
geisladiskar. Annar þeirra hefur að
geyma kammerverk eftir Pál P.
Pálsson, en hann var einn af þeim
tónlistarmönnum sem tóku þátt í
stofnun Kammersveitar Reykjavík-
ur. Það er þó fiðluleikarinn, Rut
Ingólfsdóttir, sem hefur í öll þessi
ár haldið utan um starfsemi Kamm-
ersveitarinnar og verið í forsvari
fyrir hana og því einboðið að biðja
hana að segja frá starfsemi sveitar-
innar í tuttugu ár.
„Þetta byijaði þannig að við sam-
einuðum tvo kammermúsíkhópa
sem höfðu verið starfandi í nokkur
ár. Annars vegar var það Barrokk-
vintettinn, sem einbeitti sér að gam-
alli tónlist. Þar var Helga Ingólfs-
dóttir semballeikari helsti forsp-
rakkinn. Hins vegar var það Blás-
arakvintett Tónlistarskólans í
Reykjavík. Við sameinuðum þessa
tvo hópa til þess að geta flutt breið-
ara efnisval og einnig tónlist fyrir
stærri hópa hljóðfæraleikara. Þessir
tveir hópar höfðu verið einskorðaðir
við það efnisval sem var fyrir þá
fram að þessum tíma. Þar að auki
buðum við nokkrum vinum okkar
sem spiluðu á önnur hljóðfæri að
vera með - og Páli P. Pálssyni,
stjórnanda, þannig að hópurinn sem
stofnaði Kammersveitina saman-
stóð af tólf hljóðfæraleikurum sem
léku í Sinfóníuhljómsveit Islands og
kenndu við Tónlistarskólann í
Reykjavík."
Nú eru tuttugu ár ekki langur
tími, en hefur tónlistarlífið hér ekki
breyst töluvert?
„Jú, ég mundi segja að stofnun
Kammersveitarinnar hafí einnig
komið til af þörf, því að á þessum
tíma var tónlistarlífið í Reykjavík
ótrúlega ólíkt því sem er í dag,
þótt ekki séu liðin nema tuttugu
ár. Það voru nokkrir fastir pólar í
tónleikahaldinu; Sinfóníuhljómsveit
íslands, Tónlistarféfygið í Reykja-
vík og Kamrnermúsikklúbburinn,
en það sem gerðist þar fyrir utan
var óregiulegt og meira í þeim dúr
að fólk tæki sig saman og héldi
tónleika þegar það langaði til - eins
og við í þessum hópi höfðum gert.
Markmið Kammersveitarinnar í
byijun var að kynna kammertón-
list, aðallega frá barrokktímanum
og frá 20. öldinni - og gefa áheyr-
endum kost á að hlýða á tónleika
reglulega með slíkri efnisskrá."
Hafa markmiðin eitthvað breyst?
„Nei, markmiðin hafa ekki
breyst, en við höfum ekki skilið
Mozart, Beethoven og Brahms út-
undan. Við höfum leikið efnisskrá
frá öllum tímum en það má segja
að við höfum lagt megin áherslu á
þessi tvö tímabil. Við höfum á þess-
um árum, kynnt fjöldan allan af
verkum sem ekki höfðu áður verið
leikin hér á Íslandi. Þar á meðal
eru mörg meistaraverk, sérstaklega
20. aldarinnar, sem við höfum
frumflutt hér, til dæmis Pierrot
Lunaire, eftir Schönberg og Kvart-
ett um endalok tímans, eftir Mess-
iaen.“
Síbreytilegur hópur
„Fyrstu’árin voru stofnendurnir
fastir meðlimir og spiluðu alltaf
með, ef þeirra hljóðfæra var þörf á
tónleikum, en eftir nokkurra ára
starf, fór að gæta þreytu, því
Kammersveitin var, og er, reirin
sem áhugastarf atvinnuhljóðfæra-
leikara. Fyrstu árin fékk enginn svo
mikið sem eina krónu í laun. Þá
ákváðum við að breyta fyrirkomu-
laginu og opna Kammersveitina.
Undanfarin ár höfum við haft það
þannig, að við bjóðum fólki að taka
þátt í þessu starfí. Á sumrin þegar
efnisskráin er tilbúin, leitum við til
þeirra hljóðfæraleikara sem við vilj-
um gjarnan fá til liðs við okkur
Rut Ingólfsdóttir, Þorkell Jóelsson, Júlíano E. Kjartansdóttir, Jósef Ognibene, Svava
Bernharðsdóttir og Inga Rós Ingólfsdóttir fremst.