Morgunblaðið - 07.12.1993, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. DESEMBER 1993
I eina sæng með fram-
sóknarmaddömunni
eftir Óskar Bergsson
Á undanfömum vikum og mán-
uðum hefur umræða um framboðs-
mál vegna komandi borgarstjóm-
arkosninga talsvert verið í brenni-
depli. Mikið hefur borið á samein-
ingarhjali þeirra stjómmálaflokka
sem nú búa við verulega tilvistar-
kreppu.
Hvers vegna sameiginlegt
framboð?
Framsóknarmenn hafa velt fyrir
sér kostum og göllum sameiginlegs
framboðs. Við geram okkur grein
fyrir hvora tveggja' og mununi
haga okkur aðgerðum í samræmi
við það. Kostir sameiningar era
fyrst og fremst þeir að þá falla
ekki nein atkvæði dauð, þegar
framboðin eru öll með einn lista á
móti D-listanum. Sem sagt það era
tölfræðilega meiri möguleikar á
að fella íhaldið í Reykjavík með
sameinaðan lista heldur en mörg-
um. En það er fleira sem hangir
á spýtunni. Ef um samrana minni-
hlutaflokkanna er að ræða þá eram
við Framsóknarmenn hræddir um
að allt flokksstarf og sú samkennd
sem ríkir innan Framsóknarflokks-
ins glatist. Auk þess sem okkur
þykir með öllu óveijandi að fara í
kosningabandalag með Alþýðu-
flokknum, sem sýnir á sér verri
hliðar en nokkur annar stjómmála-
flokkur á íslandi hefur áður gert,
„Segjum sem svo, að
minnihlutinn í Reykja-
vík sameinist og nái
meirihluta í borgar-
sljórn Reykjavíkur.
Hvaða tryggingu höf-
um við þá fyrir því að
kratarnir gangi ekki
bara beint til samstarfs
við íhaldið.“
með vinnubrögðum sínum í þessari
ríkisstjóm. Segjum sem svo, að
minnihlutinn í Reykjavík sameinist
og nái meirihluta í borgarstjórn
Reykjavíkur. Hvaða tryggingu
höfum við þá fyrir því að Kratarn-
ir gangi ekki bara beint til sam-
starfs við íhaldið. Og eftir sætu
svo við hin algjörlega vopnlaus.
Við sem voram svo barnaleg að
trúa því að það væri hægt að
treysta Krötunum að kosningum
loknum árið 1994.
Alþýðuflokkurinn
Alþýðuflokkurinn sér nú fram á
afgerandi fylgishrun bæði vegna
sukks og svínarís flokksgæðinga í
ríkisstjóminni og raunveralegs
klofnings milli formanns og vara-
formanns. Og lélega útkomu Nýs
vettvangs. Þar er flótti beggja
borgarfulltrúanna staðreynd, þá
sennilega fyrst og fremst til kom-
inn vegna lakrar útkomu fram-
boðsins á því kjörtímabili sem nú
er að ljúka.
Það kemur því okkur Framsókn-
armönnum ekki mikið á óvart, þó
að kratarnir fari nú pffari í því að
leita sér að hækjum. Hækjum sem
þeir ætla að skælast á inní borgar-
stjóm Reykjavíkur. Og hækjum
sem þeir kasta um leið og þeir era
búnir að njóta góðs af þeim. Fram-
sóknarmenn í Reykjavík era ekki
tilbúnir til að vera þessi hækja.
Kratarnir hafa grafið sína eigin
gröf og verða leita aðstoðar annað
en til Framsóknarflokksins, til þess
að láta draga sig þaðan upp.
Alþýðubandalagið
Alþýðubandalagið má muna
sinn pólitíska fífil fegri í Reykjavík-
urborg. Eitt sinn átti Alþýðubanda-
lagið fimm menn í borgarstjóm.
Núna er Siguijón Pétursson að
hætta sem oddviti Alþýðubanda-
lagsins og þá blossar upp gamla
hatrið sem ríkir milli núverandi
formanns Alþýðubandalagsins og
gömlu flokkseigendaklíkunnar.
Þessir tveir pólar hafa átt og koma
til með að eiga erfitt með að ná
samkomulagi um oddvita sem báð-
ar klíkurnar sætta sig við.
Framsóknarflokkurinn er sá
flokkur sem hefur á að skipa gífur-
lega reynslumiklu fólki, hvað varð-
ar borgarmálefni. Og þó að ekki
sé búið að velja í efstu sætin fyrir
eftir Friðrik Rafnsson
Það era að mörgu leyti athyglis-
verðir tímar í lífi íslenskrar bók-
menningar um þessar mundir.
Yfirvöld era ekki fyrr búin að setja
skatt á bækur en okkur berast þau
tíðindi að yngri kynslóð bókaþjóð-
arinnar sjálfrar sé varla nema í
meðallagi stautfær ef miðað er við
„það sem gerist og gengur í helstu
nágrannalöndum okkar“, svo grip-
ið sé til algengustu klisjunnar fjöl-
miðlanna. Það er því ekki nóg með
að menntakerfið standi sig ekki
sem skyldi, enda fjársvelt sem
aldrei fyrr, heldur vinna stjórnvöld
beinlínis gegn læsi með skattinum
illræmda.
Lestur, og þá einkum iestur
góðra bókmennta, þjálfar hugsun
fólks, æfir það í að lesa á milli
línanna bæði í yfírfærðri og bók-
staflegri merkingu, og auðveldar
því þar með að gera greinarmun
á réttu og röngu. Þess vegna hef-
ur sú hugsun orðið æ áleitnari upp
á Síðkastið hvort þeir sem nú halda
um stjómartaumana hafí aldrei
litið í bók. Þeir eru eins og þursar
sem era svo ferkantaðir í kollinum
og skilningssljóir að þeir gera eng-
an greinarmun á bók og klósett-
pappír. Hvort tveggja virðist í
þeirra augum vera einhver pappír-
svara sem seld er í verslunum og
því verði að borga af henni virðis-
aukaskatt. Eða hvað? Gera þeir
sér ef til vill grein fyrir því að
þeir era meðlimir í sama þursa-
flokknum og að þeir verði að draga
þjóðina niður á sitt bóklausa
þursaplan ætli þeir að halda völd-
um?
Oft er sagt að bækur, fjölmiðlar
Óskar Bergsson
næstu kosningar er það alveg ljóst
að saman munu veljast reynsla og
ferskleiki.
Kvennalistinn
Sú vítamínsprauta, sem
Kvennalistinn var á sínum tíma,
er aiveg hætt að dæla vítamíni.
Þeir fersku vindar sem áður blésu
um þessa kvennahreyfingu, blása
ekki lengur í borgarstjórn Reykja-
víkur. Hlutverk Kvennalistans var
á sínum tíma mjög brýnt. Síðan
þá hafa konur mjög sótt fram til
pólitískra starfa. Eins til annarra
starfa, sem konur höfðu áður látið
karlmönnum eftir. Barátta kvenna
hefur skilað konum árangri. Ár-
angurinn er mjög áþreifanlegur og
sýnir sig t.d. í því að í tvö kjörtíma-
bil á lista Framsóknarflokksins til
borgarstjórnarkosninga hefur
kona skipað fyrsta sæti.
Sigrún Magnúsdóttir er óum-
deild sem leiðtogi Framsóknar-
flokksins í borgarstjóm Reykjavík-
og ferðalög auki mönnum víðsýni,
þroski þá og bæti. Ef það er rétt,
er það þá hrein tilviljun að harka-
legustu skattahækkanir síðustu
mánuði hafa einmitt bitnað á þess-
um greinum? Greinum sem auka
mönnum víðsýni? Því væri rétt að
víkka skammaryrðið bókaskatt
dálítið út- og kalla hann upplýs-
ingaskatt sem er ætlað það hlut-
verk að forheimska þjóðina. For-
heimskuð þjóð hlýtur að rekast
betur í hópi og vera meðfærilegri
á allan hátt en þúsundir sæmilega
sjálfstætt hugsandi karla og
kvenna. Upþlýsinga- og bóka-
skatturinn illræmdi var settur á
þann 1. júlí, þrátt fyrir ítrekaðar
viðvaranir og mótmæli allra þeirra
sem gerst þekkja til. Og það var
athyglisvert að stjórnarandstaða
landsins horfði nánast upp í loftið
og blístraði meðan þessu fór fram.
Ríkir þá ef til vill þverpólitísk sam-
staða um bóka- og upplýsinga-
skattinn?
íslenskir bókaútgefendur hafa
bragðist djarflega og skynsamlega
við þessari skattlagningu með því
að skera auglýsingakostnað niður
um tugmilljónir og láta bókakaup-
endur njóta þess í óbreyttu bóka-
verði frá því í fyrra. Þessi ákvörð-
un er merkileg fyrir margra hluta
sakir og jafnvel söguleg. Hún er
að mínufn dómi söguleg að því
leyti að þetta er í fyrsta sinn sem
framleiðandi tiltekinnar vöru neit-
ar sér um þá söluaðferð sem þyk-
ir ómissandi nú til dags: sjónvarps-
auglýsingar. Sjónvarpsauglýsing-
ar eru orðnar svo mikilvægur hluti
af daglegu lífi og skoðanamyndun
að menn héldu að þær væru orðn-
ar ómissandi. Auglýsingabindindi
ur. Það að hafa valið konu sem
oddvita í borgarstjórn Reykjavíkur
á sínum tíma var gæfúspor hjá
framsóknarfólki. Það gæfuspor er
alltaf að koma betur og betur í
ljós. Störf Sigrúnar að borgarmál-
efnum hafa einkennst af vönduð-
um og málefnalegum vinnubrögð-
um. Á hana er hlustað, bæði af
meirihluta og minnihluta. Fram-
sóknarflokkurinn þarf ekki að leita
til Kvennalistans eftir frambæri-
legri konu. Á sama hátt þurfa kjós-
endur ekki að leita til Kvennalist-
ans eftir frambærilegri konu. Þeir
kjósa í staðinn B-Iistann.
Samvinna en ekki samruni
Ég hef hér að ofan lýst andstöðu
minni við sameiginlegu framboði
A-listans, B-listans, G-listans og
V-listans. Þó að ég sé að mótmæla
samruna þessara flokka þá er ég
alls ekki að útiloka að þeir vinni
saman. Það er grundvallarmunur
á því hvort flokkar renni saman í
einn eða starfí saman hver undir
sínu merki. Á þeim grandvelli vilja
Framsóknarmenn vinna. Sú
ákvörðun hefur verið tekin á fyöl-
mennum fundi Framsóknarfélag-
anna í Reykjavík og eins á nýaf-
stöðnum miðstjórnarfundi flokks-
ins. Framsóknarflokkurinn ætlar
að beijast fyrir sínum málefnum í
Reykjavík undir eigin merki og
undir eigin stjórn. Séu það hins-
vegar einhver einstök málefni eða
menn sem minnihlutaflokkamir
gætu sameinast um, þá er Fram-
sóknarflokkúrinn tilbúinn að skoða
það. Við stefnum að því að eiga
áfram gott samstarf við minnihlu-
taflokkana hér eftir sem hingað
til. Maddaman er bara ekki tilbúin
í eina sæng fyrr en eftir kosningar.
Höfundur er formaður Félags
ungra framsóknarmanna í
Reykjavík.
Friðrik Rafnsson
„íslenskir bókaútgef-
endur hafa brugðist
djarflega og skynsam-
lega við þessari skatt-
lagningu með því að
skera auglýsingakostn-
að niður um tugmilljón-
ir og láta bókakaupend-
ur njóta þess í óbreyttu
bókaverði frá því í
fyrra.“
þókaútgefenda er þannig í aðra
röndina prófsteinn á þetta: ríkir
hér alræði auglýsingamennskunn-
ar eða ekki? Er bókaþjóðin fær
um að kaupa og mynda sér skoðun
á því sem út kemur í jólabókaflóð-
inu? Með öðram orðum: era íslend-
ingar ennþá bókaþjóð eða eru þeir
orðnir að auðteymanlegri mynda-
þjóð?
Höfundur er ritsljóri Tímarits
Máls og menningar.
CaifOH PC-11
•Fyrirferðarlítil
•Hraðvirk -10 Ijósrit á mínútu
•Stækkar og minnkar
•Ekkert reglubundið viðhald
Kr. 114.900.- star,m/vsk.
SKRIFVELI
SUÐURLANDSBRAUT 6, SÍMI 685277, FAX 689791

Bókaþjóð eða
myndaþjóð?