Morgunblaðið - 07.12.1993, Síða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ VIDSKIPTI/ATVINNlILÍr ÞRIÐJUDAGUR 7. DESEMBER 1993
lrV
SKOVERSLUN
Císli Ferdiiwncisson hf
LÆKIARGÖTU 6A • SÍMI I 47 II
pÍsl Búðinborgar
Rene
Bronx
Minibell
Minibell
Spanto
JOUA-
TILBOÐ
Bronx
Verð áður: 3,700
Verð nú: 2,990
Litur: Sv/R - Bl/R
Stærðir: 28-36
Verð áður: 5,790
Verð nú: 3,990
Litur: Br, Dbl, Sv
Stærðir: 36-42
Verð áður: 6,200
Verð nú: 3,100
Litur: Svart
Stærðir: 37-41
Verð áður: 5,300
Verð nú: 3,990
Litur: Svart
Stærðir: 36-41
Verð áður: 4,100
Verð nú: 3,490
Litur: R, Gr, Bl.
Stærðir: 19-27
Verð áður: 4,700
Verð nú: 3,290
Litur: Bl, Grænir
Stærðir: 19-27
Sjónarhorn
Þýðingar—þensla og
þjóðnýting
eftir Lúðvík Kaaber
í viðskiptablaðinu fyrir rúmri
viku var frétt um að við Háskóla
íslands hafí verið stofnuð þýðinga-
miðlun. Eru opinberar stofnanir á
sviði þýðingaþjónustu þá orðnar
þrjár talsins, EES-þýðingar utan-
ríkisráðuneytisins, Málvísinda-
stofnun Háskólans og Stofnun
Háskóla íslands í erlendum tungu-
málum. Að minnsta kosti hinar
tvær síðamefndu sækjast eftir þýð-
ingaverkefnum frá almenningi og
fyrirtækjum og hin fyrrnefnda mun
einnig hafa sent dreifibréf til opin-
berra stofnana til að láta vita af
sér. Bendir það til þess að hún vilji
gjaman starfa að fleiru en þýðing-
um á EB- og EES-plöggum fyrir
ráðuneytið.
Nægur fjöldi þýðenda
Með hinum stórauknu samskipt-
um og tengslum við umheiminn
hefur þeim vafalaust fjölgað sem
sjá sér og sínum farborða með sölu
á þýðingaþjónustu en allmargt fólk
hefur samt um langa hríð stundað
slíka atvinnu. Enga vinnumiðlun
hefur það þó haft með sér enda
væri slíkt eflaust kostnaðarsamt,
auk þess sem varhugavert kann
að vera að fá öðmm vald til að
deila út verkefnum en þeim sem
vinnuna þurfa að kaupa og slíkt
vald hlýtur að vera vægast sagt
vandmeðfarið. Má ætla að reynsla
viðskiptamanna og það orð, sem
þýðandi aflar sér, veiti, þegar til
lengdar lætur, marktækastar vís-
bendingar um hvemig hann stend-
ur sig. Þeir sem þýða vilja fyrir
almennan markað hafa hins vegar
gjaman keypt sér auglýsingu eða
látið sín getið á gulu síðunum, í
gulu bókinni, í fyrirtækjaskrám og
þess háttar svo að viðskiptamenn-
imir rati.til þeirra. Stundum hafa
þeir vakið þar athygli á menntun
sinni eða sérsviðum. Löggiltir þýð-
endur hafa með sér félag og hefur
það gert skrá yfir félagsmenn sem
dreift hefur verið til ijölda stofnana
og fyrirtækja.
Háskólinn þrengir að
einyrkjum
Til skamms tíma hefur það fólk,
sem í eigin nafni hefur aflað sér
trausts á sviði þýðingaþjónustu,
getað uppfyllt þarfír markaðarins,
bæði hins opinbera og almennings.
Ekki er ólíklegt að svo sé enn því
að þýðingaþjónusta er dæmigerður
smáatvinnurekstur sem fjöldi fólks
getur stundað. Sjálfstætt starfandi
þýðendum fínnst því mörgum und-
arlegt hversu fastlega opinber fyr-
irtæki, einkum stofnanir á vegum
Háskólans, sækjast eftir að taka
að sér störf þeirra. Markmiðið með
slíkum rekstri Háskólans er sagt
vera að afla honum tekna, sýna
í fréttatilkynningu frá Glaxo seg-
ir, að nú sé unnið að lokaþróun fleiri
lyfja en nokkra sinni fyrr í sögu
fyrirtækisins og það er stefna þess
að halda áfram á þeirri braut þrátt
fyrir þá erfiðleika, sem nú steðja að
lyfjaiðnaðinum vegna samdráttarað-
gerða í heilbrigðisþjónustunni víðast
hvar á Vesturlöndum. Glaxo er
stærsta lyfjafyrirtæki í Evrópu með
fram á hagnýtt gildi tungumála-
náms og nýta krafta háskóla-
manna. Markmið atvinnuþýðenda
almennt er að afla tekna sér og
sínum til framfæris en af þeim, svo
og af atvinnurekstrinum sjálfum,
greiða þeir skatta til að halda uppi
Háskóla Islands og öðram opinber-
um stofnunum. Er ekki laust við
að þýðendum fínnist kyndugt að
menntastofnun telji sig knúna til
að sýna með eigin atvinnurekstri
fram á hagnýtt gildi þeirrar fræðslu
sem hún veitir sjálf. Telja þeir
rekstur þennan vanhugsaðan þar
sem nauðsynlegt er að leggja í
allmikinn kostnað svo tekna megi
afla með honum og þeir, sem við
hann vinna, gera ekki annað á
meðan. Starfsmenn Háskólans eru
þegar í störfum, launuðum af al-
mannafé, og liggur nokkur beint
við að ætla að krafta þeirra megi
nýta við þau.
Sparnaður fyrir hvern?
Skatthrjáðri alþýðu og velunn-
urum Háskólans má vera það gleði-
efni að á þessu sviði kann að vera
möguleiki á sparnaði sem komið
getur hinni aðkrepptu menntastofn-
un til góða. Unnt kynni að vera að
UM SÍÐUSTU mánaðamót urðu
þáttaskil í verslunarsögu Stykk-
ishólms. Verslunin Hólmkjör hf.
sem starfað hefir hér í rúman
aldarfjórðung hætti þá rekstri,
en eigendur hennar voru Bene-
dikt Lárusson, Bjarni Lárusson
og Svanlaugur Lárusson, eða
„Lárarnir" eins og við Hólmarar
nefnum þá í daglegu tali. Nýtt
hlutafélag hefur verið stofnað
um rekstur verslunarinnar og
eru eigendur þess fyrrum starfs-
menn í Hólmkjöri.
„Láramir hófu verslunarrekstur
um leið og Sigurður Ágústsson al-
þingismaður hætti verslunarstarf-
semi á sínum tíma. Af Sigurði
keyptu þeir vörabirgðir og leigðu
húsnæði- -til að byija með þar til
þeir byggðu þetta glæsilega versl-
unarhús við eina af aðalgötum
bæjarins, svo að segja miðsvæðis í
bænum. Þetta er bygging upp á
800 fermetra. Þeir félagar ráku um
skeið sláturhús, eða þar til breyting
varð á lögum um sláturhús. Þá
hættu þeir rekstri sláturhúss, en
þar eru nú bifreiðaþjónusta og iðn-
aður rekin.
í verslunarhúsið fluttu þeir félag-
næstum 7.500 manns við rann-
sóknastörf og útgjöld þess til rann-
sókna og þróunar frá júní 1992 til
júní í ár voru um 78 milljarðar ísl.
kr. Að því leyti stendur það fremst
allra lyfjafyrirtækja í heimi.
Þessi gróska hjá Glaxo getur
hjálpað því við að skjóta fleiri stoðum
undir afkomuna en það hefur í nokk-
urn tíma verið óþægilega háð maga-
segja upp starfsmönnum, sem engu
að síður gætu séð sér farborða við
sömu störf og áður, svo sem við
þýðingar. Kæmi það skólanum vafa-
laust vel að fá þannig meira fé til
kennslu og vísindastarfa, eða til að
hækka laun þeirra sem þar vinna.
Betri þjónusta?
Stofnanir Háskóla íslands lofa
faglegum vinnubrögðum og það
loforð geta þær eflaust staðið við.
En hinu sama verða allir að lofa —
og standa við — sem selja þjónustu
sína, hvort sem hún er fólgin í
þýðingum eða öðru. Allir vita að
við Háskólann vinnur hæft og
ágætt fólk en því fer fjarri að
hæft og ágætt fólk megi ekki finna
annars staðar líka. Nafn Háskólans
eitt sér tryggir ekki fullkomin
vinnubrögð frekar en önnur nöfn.
Hitt er annað, að nafn hans kann
að vera þeim þjónustufyrirtækjum,
sem hann rekur, góð auglýsing
gagnvart almenningi og jafnvel er
ekki útilokað að sú aðstaða, sem
komið hefur verið upp á hans veg-
um, kostuð af almenningi, geti
gert fyrirtækjum hans kleift að
bjóða þjónustu sína við lægra verði
en aðrir. En þeirri spurningu er
ar 1977, og skýrðu verslunina
Hólmkjör. Hún var síðan rekin í
hlutafélagsformi þar til rekstrinum
lauk 29. nóvember sl. Þeir halda
þó áfram að reka húsið sem fyrir-
tæki og leigja út hinu nýstofnaða
lyfinu Zantac. Það stendur nú undir
45% allrar sölu fyrirtækisins en mun
mæta harðri samkeppni á næsta ári
þegar SmithKline Beeeham kemur
með svipað lyf, Tagamet, á Banda-
ríkjamarkað. Kunnugir telja líka, að
innan heilbrigðisþjónustunnar víða
verði kaupunum beint í æ ríkara
mæli að eftirlíkingum nema Zantac
lækki í verði. Forráðamenn Glaxo
segjast þó ekkert óttast og í Evrópu
hefur markaðshlutdeild Zantac verið
að vaxa og er nú 43%. í Bandaríkjun-
um hefur hún verið stöðug, 49-50%,
á síðustu árum.
ósvarað hvort sú tilhögun kemur
kaupendum best þegar á allt er lit-
ið.
Ég vil í lokin láta þess getið að
ég hef borið greinarstúf þennan
undir stjórn Félags löggiltra dóm-
túlka og skjalaþýðenda. Lagði hún
til millifyrirsagnir og bað mig hnýta
við greinina eftirfarandi athuga-
semd:
Stjórn félags löggiltra dómtúlka
og skalaþýðenda lýsir stuðningi
sínum við efni greinarinnar og
heitir á stjórnvöld að veita þýð-
endum liðsinni sitt — enda þykir
henni þessi þróun mála stinga
verulega í stúf við það athafna-
frelsi sem núverandi stjórnvöld
hafa á stefnuskrá sinni.
Höfundur er lögfræðingur og
löggiltur skjaiaþýðcindi. Hann er
varamaður í stjórn Félags lög-
giltra dómtúlka og skjaiaþýðenda.
fyrirtæki sem hefur rekstur versl-
unarinnar, sem nú heitir Stykkis-
kaup, með höndum. Einnig eru í
húsinu rekin 7 mismunandi versl-
unar- og þjónustufyrirtæki. Sem
sagt, þetta er Kringlan okkar Hólm-
ara.
Nú hefir nýtt hlutafélag verið
stofnað um rekstur verslunarinnar.
Eigendur þessa fyrirtækis eru fyrr-
um starfsmenn í Hólmkjöri, Bryn-
dís Benediktsdóttir, Ingibjörg H.
Benediktsdóttir, Unnur H. Valde-
marsdóttir og Þórheiður Gunn-
laugsdóttir og svo eru makar þeirra
með í hlutafélaginu. Þetta fer vel
af stað og lofar góðu. Þær stöllur
eru fullar af eldmóði og þegar
komnar nægar vörur í hvern krók
og kima. Sem sagt, fjölbreyttar
vörur á boðstólum.
Við opnunina lýstu þær stöllur
því yfír að þær myndu kappkosta
að hafa jafnan góðar vörar á vægu
verði á boðstólum. Þjónustan verði
númer eitt. Fylgir þeim góðhugur
Hólmara.
Árni.
Lyfjaiðnaðurinn
78 milljarðar í rannsóknir
GLAXO-lyfjafyrirtækið breska vinnur nú að gerð fleiri nýrra lyfja
en nokkru sinni fyrr. Segja talsmenn þess, að það sé ávöxtur þeirrar
stefnu að auka verulcga fjárframlög til rannsókna- og þróunarstarfs.
Þess má geta, að Glaxo er með útibú hér á landi.
Verslun
Þáttaskil í verslunarsögu
Stykkishólms
Morgunblaðið/Ámi
EIGEIMDUR — Nýir eigendur verslunarinnar Stykkiskaupa, sem
áður var Hólmkjör á Stykkishólmi, eru Bryndís Benediktsdóttir, Ingi-
björg H. Benediktsdóttir, Unnur H. Valdemarsdóttir og Þórheiður
Gunnlaugsdóttir.