Morgunblaðið - 02.10.1994, Qupperneq 4

4 SUNNUDAGUR 2. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 24/9 - 30/9.
►TÆPLEGA 93,8 millj-
arða kr. vantaði upp á að
eignir lífeyrissjóða starfs-
manna ríkis og sveitarfé-
laga stæðu undir þeim
réttindum sem sjóðfélag-
ar höfðu áunnið sér skv.
tryggingafræðilegum út-
tektum sem gerðar voru
á þessum sjóðum á árabil-
inu 1990 til 1992.
►TÆPLEGA þriggja ára
telpa var hætt komin þeg-
ar hún féll niður af vegg
við leikskólann Smára-
lund í Hafnarfirði á
þriðjudag en reim í háls-
máli vindjakka sem hún
var í festist í veggnum
og hertist að hálsi henn-
ar. Leiðbeinandi á leik-
skólanum brást við og
tókst að losa telpuna. Var
hún marinn á hálsi en bíð-
ur þó ekki varanlegan
clfnrÍD nf
►ÚTTEKT sem gerð hef-
ur verið á stöðu borgar-
sjóðs og fyrirtækja borg-
arinnar sýnir að peninga-
leg staða borgarsjóðs og
borgarfyrirtækja hefur
versnað um rúma 5,9
milljarða kr. frá árinu
1990 til loka júní 1994. Á
sama tíma hefur staða
borgarsjóðs eins versnað
um 8,1 milljarð. 200 millj.
vantar til að skatttekjur
borgarinnar standi undir
rekstri á þessu ári.
►FÉLAGSMÁLARÁÐU-
NEYTIÐ hefur fallist á
að veita sveitiirfélögum
Iengri frest en til 1. októ-
ber til að taka ákvörðun
um greiðslu húsaleigu-
bóta.
íslensku togararnir höfnuðu
sekt í Tromsö
FARBANN var sett á togarana Björg-
úlf EA og Óttar Birting, sem teknir
voru við meintar ólöglegar veiðar við
Svalbarða um seinustu helgi, er þeir
komu til hafnar í Tromsö í fylgd norsks
strandgæsluskips. Útgerðir skipanna
höfnuðu dómssátt og greiðslu sektar
en á miðvikudag gerðu norsk yfirvöld
útgerðunum að leggja fram rúmlega
30 millj. kr. bankaábyrgð áður en þau
fengju að láta úr höfn. Útgerð Björg-
úlfs gekk strax frá bankaábyrgðinni
og hélt togarinn úr höfn en Landsbank-
inn synjaði útgerð Óttars Birtings um
bankaábyrgð. Á föstudag samþykkti
Búnaðarbankinn að leggja fram trygg-
inguna og lét skipið þá úr höfn.
Ríkisendurskoðunskoði mál
Guðmundar Árna
GUÐMUNDUR Árni Stefánsson lagði
fram greinargerð í byrjun vikunnar
vegna þeirra ávirðinga sem bornar
hafa verið á hann, vegna embættis-
færslna hans. Guðmundur Ámi þvert-
ók fyrir að hann segði af sér ráðherra-
dómi. Á þingflokksfundi Alþýðuflokks-
ins á föstudag var samþykkt að Guð-
mundur Árni myndi óska eftir við Rík-
isendurskoðun að hún rannsaki fram-
komna gagnrýni á störf hans. Utanrík-
isráðherra ætlar einnig að óska eftir
að Ríkisendurskoðun láti fara fram
stjórnsýsluendurskoðun á starfsemi
utanríkisráðuneytisins. Þá samþykkti
þingflokkurinn að setja sér almennar
starfsreglur.
Skipverjum bjargað
FJÓRUM mönnum var bjargað af
Hugborgu SH 87, sem strandaði
skammt frá Hellissandi á fimmtudags-
kvöld. Mennina sakaði ekki en báturinn
er mikið brotinn og er talinn ónýtur.
Mönnunum var bjargað um borð í
slöngubát björgunarsveitarmanna frá
Ólafsvík um 50 mínútum eftir að til-
kynning barst um strandið.
Yfir 900 fórust í
ferjuslysi
TALIÐ er að 911 manns hafi farist
er feijan Estonia sökk í Eystrasalti
skammt undan suðvesturst'rönd Finn-
lands seint á miðvikudagskvöld að
íslenskum tíma. Slæmt veður var á
þessum slóðum, mikill vindur og öldu-
hæð sjö til tíu metrar. Mun skipið,
sem var 15.500 tonn og á leið frá
Tallinn til Stokkhólms, hafa sokkið á
aðeins 15-20 mínútum.
Skip sigldu þegar á vettvang og
þyrlur frá Finnlandi, Svíþjóð og Dan-
mörku björguðu einnig fólki sem
komist hafði í bátana en björgunar-
starfið var erfítt sakir veðurs og
myrkurs; þeir sem komust frá skipinu
munu flestir hafa króknað úr kulda
á skömmum tíma. Óljóst er hve marg-
ir voru um borð en talið að þeir hafí
verið 1049. Flestir voru frá Svíþjóð
og Eistlandi og var lýst yfir þjóðar-
sorg í löndunum. íslensk kona, sem
búið hefur í Svíþjóð í mörg ár, er
meðal þeirra sem er saknað.
Feijan var að hálfu í eigu sænsks
fyrirtækis og að hálfu í eigu eist-
neska ríkisins. Sérfræðingar telja að
sjór hafí komist inn á bílaþilfar um
óþétta stefnishlera. Einnig getur ver-
ið að festingar bílanna hafí losnað í
veltingi, þeir oltið út að byrðingi feij-
unnar og jafnvægi hennar hafi því
raskast. Miklar umræður hafa orðið
um öryggismála ekjuskipa af þessari
gerð í kjölfar slyssins og bent á að
þau þoli illa að taka inn sjó.
► V ARN ARMÁLARÁÐ-
HERRA Atlantshafs-
bandalagsins, NATO,
hvöttu til þess á fundi sín-
um á Spáni á fimmtudag
að Bosníu-Serbum yrði
sýnd aukin harka, m.a.
með frekari loftárásum.
Yfirmaður gæsluliðs SÞ í
Bosníu er þessu andvígur
og segir árásir ekki leysa
vandann.
►FORSETAR Bandaríkj-
anna og Rússlands rædd-
ust við á fundi í Washing-
ton í vikunni og náðu sam-
komulagi um frekari af-
vopnun og aukin við-
skipti. Ágreiningur var
sem fyrr um þá skoðun
Bandaríkjamanna að af-
létti beri vopnasölubanni
á Bosníu.
►PLÁGA eða Svarti
dauði herjar í Indlandi og
er vitað með vissu að 48
hafa látist af völdum
hennar, nær allir í sam-
bandsríkinu Gujarat. Yf-
irvöld í Nýju Delhí hafa
gripið til víðtækra ráð-
stafana gegn faraldrinum
en segja ýmis önnur ríki,
sem takmarkað hafa flug-
samgöngur við Indland,
hafa kynt undir ótta al-
mennings með of hörðum
viðbrögðum.
►ÞING Haítis kom saman
til að ræða tillögu um að
náða herforingjana sem
stjórnað hafa með harðri
hendi í þrjú ár en ekki
fékkst niðurstaða.
Sprengja, sem varpað var
að göngu stuðningsmanna
Jean-Bertrands Aristide
forseta, varð fimm manns
að bana á fimmtudag.
FRÉTTIR
Síðustu birkiplöntur haustsins gróðursettar í Vatnsendahlíð
:
j í ■ ■ 1 ir. i i i‘.\ j|
I mpi> 4 W
m-rnm P r *■
* 1 |P|
1 mlf f iSTnb'''~ 1 i H
NEMENDUR 5.K, 5.S og 5.V í Hjallaskóla í Vatnsendahlíð í gær.
„Bara til
að yrkja
ísland“
„VIÐ vorum með eitthvað svona
járn ... það heitir plöntustafur,
sem við áttum að nota til að búa
til holu. Síðan áttum við að taka
plöntuna og Iáta ofan í og þjappa
vel. Svo áttum við að búa til tvær
aðrar holur sem við áttum að
láta áburðinn í,“ sagði Agúst Þór
Ágústsson tíu ára í samtali við
Morgunblaðið. En á föstudaginn
settu 59 börn úr Hjallaskóla í
Kópavogi niður síðustu birki-
plönturnar sem settar verða nið-
ur á þessi hausti í Vatnsendahlíð.
Þegar blaðamaður spurði Sig-
uijón Jónsson bekkjarfélaga Ág-
ústs til hvers þeir félagarnir
væru að þessu sagði hann: „Bara,
til að yrkja ísland.“ Plönturnar
eru keyptar fyrir framlag úr
Yrkjusjóði en hann var stofnaður
fyrir fjórum árum í tilefni sextíu
ára afmælis forseta íslands, frú
Vigdísar Finnbogadóttur. Osk
forsetans var sú að sjóðurinn
stæði straum af trjáplöntun ís-
lenskra grunnskólabarna og
hafa fjölmargir skólar fengið
úthlutað úr Yrkjusjóði á þessu
ári. Síðan sjóðurinn var stofnað-
ur hafa hátt í 50.000 tijáplöntur
verið gróðursettar með aðstoð á
sjötta þúsund ungmenna víðs
vegar um landið. En Skógrækt-
arfélag íslands hefur umsjón og
eftirlit með framkvæmd verksins
í samvinnu við aðildarfélög,
sveitarfélög og skóla.
Ágúst og Siguijón, sem báðir
Morgunblaðið/Árni Sæberg
ÁGÚST Þór Ágústsson og Siguijón Jónsson.
eru í 5.V í Hjallaskóla, gróður-
settu 36 tré með aðstoð bekkjar-
félaga sinna og hvert barn fær
sex plöntur. „Eg, Finnur og
Haukur, gr óðursettum átján
tré,“ segir Ágúst en hann hefur
aldrei gróðursett tré áður. Sigur-
jón gróðursetti líka átján tré með
bekkjarfélögum sínum og fannst
það „ágætt".
Börnin áhugasöm
Þetta er þriðja árið sem grunn-
skólar Jíópavogs hafa gróðursett
í Vatnsendahlíð fyrir framlag úr
Yrkjusjóðnum að sögn Friðriks
Baldurssonar garðyrkjustjóra
Kópavogs. Bærinn sér um skipu-
lagningu framkvæmdarinnar og
segir Friðrik að alls hafi skóla-
börnin gróðursett um 1.900
plöntur. Friðrik segir börnin
mjög áhugasöm um gróðursetn-
inguna en áður fá þau bækling
frá Skógræktarfélagi íslands
sem farið er yfir. „Á eftir borða
þau stundum nesti eða fara hring
um svæðið niður í Heiðmörk og
sjá þá hvernig trén eru orðin
þar.“ Kunni börnin vel að meta
samanburðinn við Heiðmörk sem
svipað hafi til Vatnsendahlíðar
áður en skógrækt hófst þar. Seg-
ir Friðrik ennfremur að búast
megi við því að taki um 30 ár
fyrir trén í Vatnsendahlíð að ná
fullri stærð en hún er 100 metra
yfir sjávarmáli og vaxtarhraðinn
því minni en I Heiðmörk.
Gróðursetning mannbætandi
Hjallaskóli gróðursetur á
haustin og segir Stella Guð-
mundsdóttir skólastjóri að með
því móti megi tengja framtakið
við umhverfisfræðslu í skólan-
um. „Égtel ákaflega mikilvægt
að börnin fái þetta tækifæri því
mörg þeirra búa í blokkum, þar
sem ekki eru garðar í kring.
Einnig á hver bekkur sinn reit í
kringum skólann og þar eru
gróðursettir laukar og tré sem
börnin hafa umsjón með. Ég er
ekki í nokkrum vafa um, að ef
hægt er að koma inn hjá börnun-
um þeirri hugsun hversu mikil-
vægt það er að rækta jörðina í
kringum okkur sé það mannbæt-
andi.“
Uppsafnaður réttur lækna til
námsferða ekki einsdæmi
„ÞESSIR samningar hafa miðast
við að umræddir læknar hafi ekki
getað tekið námsfrí sín á réttum
tíma og því hefur þótt eðlilegt að
greiða þeim uppsöfnuð frí,“ sagði
Páll Sigurðsson, ráðuneytisstjóri í
heilbrigðisráðuneytinu í samtali við
Morgunblaðið.
í Morgunblaðinu s.l. föstudag
var skýrt frá því að samkvæmt
gildandi kjarasamningi milli
Læknafélags íslands og fjármála-
ráðuneytisins geti ónotaður réttur
til námsfría aldrei orðið meiri en
30 almanaksdagar og það sem
umfram sé falli niður. Áður hafði
verið skýrt samningum við Björn
Önundarson, tryggingayfirlækni,
Guðjón Magnússon, fyrrverandi
aðstoðarlandlækni, og Stefán
Bógason, aðstoðaitryggingayfir-
lækni, þar sem þeim var greitt
ónotað námsfrí, allt frá þremur
mánuðum til sex mánaða.
Leyst innan ramma fjárlaga
„Þessir samningar eru ekkert
einsdæmi, því þetta hefur gerst
víðar, þar sem menn hafa með
engu móti getað nýtt sér námsfríin
á réttum tíma. Ef menn velja að
taka ekki frí horfír málið öðru vísi
við, en í þessum tilvikum hafa
menn ekki átt þess kost að taka
fríin. Ég tiltók þessa þijá samninga
sérstaklega, en þetta hefur gerst í
fleiri tilvikum," sagði Páll Sigurðs-
son, ráðuneytisstjóri.
Páll kvaðst sammála fjármála-
ráðherra um að leysa ætti slíka
samninga innan þess fjárlaga-
ramma sem gilti á hveijum tíma.
Það hefði verið gert.
h
i
i
I
í
I
I
I
I
fi
!
fi
l
i
fi
:
s
i
c
fi
fi
fi
f
fi
1
I