Morgunblaðið - 02.10.1994, Qupperneq 8

8 SUNNUDAGUR 2. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Nýja brúin yfir
Kúðafljót vígð
Kirkjubæjarklaustri, Morgunbiaðid.
NÝ brú yfir Kúðaf\jót í V-
Skaftafellssýslu var formlega
opnuð s.l. föstudag og er þar
með náð merkum áfanga í sam-
göngumálum landsmanna. Með
tilkomu þessarar brúar styttist
leiðin frá Reylgavík að Kirkju-
bæjarklaustri um tæplega 8 km.
Þá er þessi leið miklu fljót-
farnari en sú sem áður var, þ.e.
um Hrífunesheiði, sem á vetrum
er oft snjóþung. Í máli vega-
málastjóra Helga Hallgrimsson-
ar kom fram að sparnaður veg-
farenda vegna þessarar stytt-
ingar er áætlaður um 60 millj-
ónir á ári.
Framkvæmdir við brúna hóf-
ust haustið 1992 með byggingu
bráðabirgðagarða til þess að
veita vatni frá fyrirhuguðu brú-
arstæði. Um leið og útboð var
gert vegna brúarinnar var einn-
ig samið um gerð nýs vegar frá
Eldhrauni að Skálm og endur-
byggingu vegar um Eldhraun
svo segja má að um miklu meiri
framkvæmdir var að ræða en
Kúðafljótsbrúa. Á áðurnefndum
vegum voru einnig endurnýjað-
ar brýrnar á Skálm og á Djúpa-
breiði í Eldhrauni.
Byggingu brúarinnar yfir
Kúðafljót, sem er 302 m löng
stálbitabrú, lauk haustið 1993
og var þá umferð hleypt á til
bráðabirgða en framkvæmdum
vega lauk nú fyrir stuttu.
Ýmsir verktakar hafa komið
nærri þessari framkvæmd eins
og ætla má þegar hugað er að
umfangi verksins og má þar
nefna Gunnar og Kjartan hf.,
Byggingafélagið Virki hf.,
Vinnuvélar Jóa Bjarna hf., G-
verk hf., Hag hf., Klakk hf.,
Hreiðar Hermannsson og vinnu-
flokk vegagerðar undir verk-
stjórn Jóns Valmundssonar.
Einar Hafliðason verkfræð-
ingur hafði umsjón með hönnun
allra brúnna, veginn hannaði
Þórhallur Ólafsson tæknifræð-
ingur en varnagarða Helgi Jó-
hannesson verkfræðingur.
Ráðherra klippti á borðann.
Það varð að vonum ánægður
hópur sem fagnaði þessum
áfanga á hringvegi landsins,
þegar samgöngumálaráðherra,
Halldór Blöndal, klippti á borð-
ann með aðstoð vegamálastjóra,
Helga Hallgrímssonar. Eftir
stutt ávörp á staðnum var hald-
ið að Kirkjubæjarklaustri þar
sem fólk þáði veitingar á Hótel
Eddu en þar voru flutt mörg
ávörp þar sem heimamenn jafnt
sem aðkomnir lýstu ánægju
sinni með þennan áfanga sem
náðst hefur í vegamálum lands-
manna. Það kom fram í máli
vegamálastjóra að öll fram-
kvæmdin er innan kostnaðar-
áætlunar.
Sama dag var lokið við að
setja slitlag á vegarkafla við
Vík í Mýrdal og því var því einn-
ig fagnað að nú er slitlag alla
leið frá Reykjavík að Fjallsá í
Öræfum sem er um 400 km leið.
Morgunblaðið/Hanna Hjartardóttir
HALLDÓR Blöndal samgönguráðherra klippti á borðann því til staðfestingar að brúin væri opnuð
umferð, og naut aðstoðar Helga Hallgrímssonar vegamálastjóra.
EFTA-dómstóllinn hættir að taka við málum í marz á næsta ári
Sennilega samið um bráða-
birgðalausn fyrir Island
AÐILDARRÍKI EFTA, Fríverzl-
unarsamtaka Evrópu, hafa samið
sín á milli um aðlögun EFTA-dóm-
stólsins að væntanlegri inngöngu
Noregs, Svíþjóðar, Firinlands og
Austurríkis í Evrópusambandið um
næstu áramót. Gert er ráð fyrir að
dómstóllinn hætti að taka við mál-
um í lok marz á næsta ári.
Kristinn F. Ámason, skrifstofu-
stjóri viðskiptaskrifstofu utanríkis-
ráðuneytisins, segir að þetta muni
ekki hafa áhrif á réttaröryggi ís-
lenzkra fyrirtækja eða einstaklinga.
Ljúki tvíhliða samningum við ESB
um aðlögun EES-samningsins ekki
fyrir áramót, verði væntanlega
fundin bráðabirgðalausn fyrir Is-
land hvað dómstólinn varðar.
EFTA-dómstóllinn var stofnaður
samkvæmt samningum um Evr-
ópskt efnahagssvæði til að skera
úr málum, sem upp kynnu að koma
varðandi túlkun og framkvæmd
samningsins. Til dómsins geta leit-
að þeir, sem telja reglur svæðisins
brotnar á sér. Fyrsta mál dómsins,
sem varðar áfengisinnflutning í
Finnlandi, verður tekið fyrir 19.
október.
Ljúki öllum málum
Samkomulag EFTA-ríkjanna
kveður á um að dómstóllinn ljúki
öllum málum, sem til hans hafi
borizt áður en fjögur EFTA-ríkj-
anna ganga í ESB. Að auki muni
dómurinn taka við nýjum málum,
þar á meðal beiðnum dómstóla í
aðildarríkjunum um ráðgefandi úr-
skurði, í þijá mánuði eftir að ríkin
gangi inn í ESB. Atburðir þeir, sem
viðkomandi mál kunna að vera
byggð á, verða þó að hafa átt sér
stað áður en ríkin gengu inn.
Jafnframt er stefnt að því að
dómurinn ljúki öllum málum sínum
innan sex mánaða frá inngöngu
ríkjanna. Takist það ekki, verða
honum gefnir aðrir sex mánuðir.
INGI Bjöm Albertsson alþingismað-
ur tekur ekki þátt í prófkjöri sjálf-
stæðismanna í Reykjavík fyrir kom-
andi alþingiskosningar. „Ástæðan
er fyrst og fremst sú að mín staða
innan flokksins er óviðunandi og ég
sé ekki að hún muni breytast neitt
meðan sama forysta verður áfram í
flokknum," segir Ingi Björn.
„Ég hef ekki fengið að njóta þess
fylgis sem ég hafði og þeirrar stöðu
sem ég náði út úr prófkjöri. Ég hef
verið hafður algerlega til hliðar og
Formlegs eðlis
Kristinn F. Ámason sagði sam-
komulagið einkum vera formlegs
eðlis og ætlað til þess að EFTA-rík-
in, sem hygðu á inngöngu í ESB,
hefðu skýrar línur til að miða við.
Hann sagði að ákvarðanir um fram-
tíð EFTA-dómstólsins hefðu ekki
verið teknar. Þær yrðu þáttur í
samningaviðræðum við Evrópu-
sambandið eftir að ljóst yrði hvort
öll EFTA-ríkin, sem sótt hefðu um
aðild, samþykktu hana í þjóðarat-
kvæðagreiðslu.
við það get ég ekki sætt mig,“ sagði
hann.
Ingi Björn sagðist hafa tekið
þessa ákvörðun að vel "hugsuðu máli
og sagði að hún hefði verið erfið en
óumflýjanleg. Aðspurður hvort hann
hygðist fara í sérframboð sagði Ingi
Bjöm að það gæti vel komið til
greina og þá yrði það gert með góð-
um mönnum „sem aðhyllast hina
upprunalegu sjálfstæðisstefnu,“ eins
og hann orðaði það.“ „Tíminn verður
bara að leiða það í ljós,“ bætti Ingi
Björn við.
Ingi Björn fer ekki í prófkjör
Staða mín óviðunandi
Flugmál
Island í fremstu
röð þjóða hvað
tækni varðar
GUNNAR FINNSSON
Meðal fyrirlesara á
málþingi sem haldið
verður í tengslum
við vígslu nýrrar flugstjóm-
armiðstöðvar á Reykjavík-
urflugvelli á morgun verður
Gunnar Finnsson yfirmaður
stjómunarsviðs alþjóðaflug-
valia og flugumferðar-
stjórnar hjá Alþjóðaflug-
málastofnuninni (ICAO)
sem hefur höfuðstöðvar í
Montreal í Kanada. Gunnar
sagði í samtali við Morgun-
blaðið að mikið væri að ger-
ast á þessu sviði víða í heim-
inum, og aðildarlönd Al-
þjóðaflugmálastofnunarinn-
ar, sem nú eru 183 talsins,
væm farin að Ifta meir og
meir á rekstur flugvalla og
alla þá þjónustu er tengist
flugi sem þátt er flugið
sjálft eigi að standa undir
fjárhagslega. Á móti kemur þá að
ríkin fæm að líta á flugumferðar-
þjónustuna sem fyrirtækjarekstur
frekar en stjómunardeild á vegum
ráðuneytis.
„Þriðjungur aðildarríkjanna er
þegar farinn að beina þessum
málum í þennan fai-veg hjá sér og
í þeirra hópi eru öll þau lönd sem
standa í fremstu röð hvað flug-
stjórnarmál varðar. Aðildarríki
ICAO em þó mjög misjafnlega á
veg komin hvað þetta varðar og
er ísland áfitið í hópi þeirra ríkja
sem em í fremstu röð tæknilega
séð. Þetta heyri ég hjá öllum
starfsmönnum mínum sem hafa
farið til íslands, en þeir ljúka allir
upp einum munni um það að þessi
mál séu í mjög góðu lagi á ís-
landi. Þetta myndi ég segja að
væri að þakka því hvp mikið er
af góðu starfsfólki hjá Flugmála-
stjórn," sagði Gunnar.
- Starf þitt krefst væntanlega
mikilla ferðalaga víða um heim?
„Það em haldnir fimm daga
svæðisfundir hér og þar um heim-
inn þar sem gjarnan er rætt við
forystumenn á sviði flugmála um
skipulagsmá! og fleira. Jafnframt
því fömm við mikið yfir skýrslur
og tillögur í sambandi við breyting-
ar á flugmálastjómum. Við breyt-
um þeim og lagfæmm og jafnvel
höfum við þurft að endurskrifa
fyrir aðila. Auk þess hef ég stund-
um farið sjálfur þegar sérstaklega
hefur verið beðið um að líta á
skipulagsatriði. Við höfum einmitt
unnið við að endurskipuleggja
flugmálstjórnir víða í heiminum,
og það hefur þá fallið í okkar hlut
að fara yfir þær aðgerðir og gefa
leiðbeiningar um hvemig verði lagt
í þær. Þetta hefur sem betur fer
gefist vel hingað til.“
- Hver hefur helsta þróunin
verið á rekstrarsvið flugmála í
seinni tfð?
„Spumingin hefur verið hvemig
auka megi tekjur af rekstri flug-
valla án þess að leggja gjöld á flug-
ið, t.d. með verslanarekstri og
þjónustu. Til dæmis í Kaupmanna-
höfn og London og álíka stöðum
er orðið þó nokkuð um verslanir á
flugvöllum, og þær hafa gert það
að verkum t.d. í London að meira
en helmingurinn af tekjum flug-
vallarins kemur frá þessum
rekstri. Þetta kemur svo farþeg-
unum beint til góða því þá er
hægt að halda niðri lendingar- og
farþegagjöldum flugfélaganna."
- Er alls staðar í heiminum um
að ræða ríkisrekstur á þessu sviði?
„Það er oft talað um að það sé
verið að einkavæða, en það er
ekki tilfellið. Þegar rætt er um
flugvelli sem slíka þá er eingöngu
eitt einkafyrirtæki í heiminum sem
►GUNNAR Finnsson er fæddur
í Reykjavík 1. nóvember 1940,
sonur hjónanna Sveinbjörns
Finnssonar hagfræðings og
Thyru Finnsson ritara. Hann
lauk stúdentsprófi frá MR 1960,
kandídatsprófi í viðskiptafræð-
um frá HÍ 1964, og masters-
gráðu í rekstrarhagfræði frá
Indiana University-Graduate
School of Business í Bandaríkj-
unum. Gunnar starfaði af og til
sem fulltrúi hjá forstjóra Flug-
félags íslands á árunum 1964,
1965 og 1969, en árið 1969 var
hann ráðinn hagfræðingur og
sérfræðingur í rekstri flugvalla
og flugumferðarstjórnar hjá
Alþj óðaflugmálastofnuninni
(ICAO) i Quebec í Kanada. Frá
1985 hefur Gunnar verið yfir-
maður stjórnunarsviðs alþjóða-
flugvalla og flugumferðar í höf-
uðstöðvum stofnunarinnar í
Montreal i Kanada.
rekur flugvelli, en það er British
Airport Authority, sem rekur flug-
vellina í London, Edinborg og
Glasgow. Annars staðar eru flug-
vellimir sjálfstæðar stofnanir í
eigu ríkisins. í Kaupmannahöfn
og Vín hefur þessu verið breytt í
hlutafélög til að tryggja fjármagn
til stækkunar flugvallanna, en
stefnan er þó að ríkið eigi meiri-
hlutann. Þá er það vaxandi, sér-
staklega meðal minni þjóða, að
stofna sjálfstæðar flugmálastjórn-
ir, sem annast rekstur flugvalla
og veita flugumferðarþjónustu,
auk þess að gegna margvíslegum
eftirlitsverkefnum. Þetta er til
dæmis í Finnlandi og Svíþjóð, en
í Svíðþjóð hafa flugvellir verið
reknir með hagnaði í mörg ár.“
- Er þetta framtíðarþróunin?
„Það er engum blöðum um það
að fletta að þetta er það sem stefnt
er að. Það er litið á flugið öðrum
augum núna en þegar þetta var
atvinnugrein sem þurfti að hlúa
að. Þótt ríki styrkti flugið beint
eða óbeint með fjárframlagi þá
skilaði það sér aftur ekki bara í
ferðamannastraumi heldur einnig
þjónustu og viðskiptalífí. En nú
eru þær fjárfestingar sem þarf að
framkvæma þegar flugumferð
eykst miklu stærri bitar en áður
og kosta geysilegar fjárhæðir. Þá
hefur þetta beinst inn á þær braut-
ir að gera þessar stofnanir í æ
ríkari mæli að sjálfstæðum rekstr-
areiningum sem reknar eru eigin-
lega sem sjálfstæðar stofnanir. Því
fylgir þá að þær verða að reyna
að standa undir sér sjálfar, og
þeir sem stjórna þeim verða áð fá
það frelsi sem þarf til að geta tek-
ið þær ákvarðanir sem þarf að
taka hveiju sinni.“