Morgunblaðið - 02.10.1994, Page 16

16 SUNNUDAGUR 2. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Flókinn ágreiningur stjórnanda og meirihluta flug-
manna flugfélagsins Atlanta við Félag íslenskra
atvinnuflugmanna virðist í algjörum hnút. Eigandi
Atlanta telur sig ekki standa í kjaradeilu á sama
tíma og formaður FÍ A ásakar hann um atvinnu-
kúgun og rætt er um atlögu að rétti launþega.
*
Anna G. Olafsdóttir talaði við málsaðila, en verk-
fallsboðun FÍA vofir yfir Atlanta 10. október.
Vísasta leiðin að ágrein-
ingsefninu felst í því að
freista þess að rekja
stéttarlega stöðu flug-
mannanna fram að stofnun Fijálsa
flugmannafélagsins (FFF). Hjá
Jóni Grímssyni, varaformanni fé-
lagsins, kemur fram að Atlanta
hefði aðeins ráðið erlenda flugmenn
í gegnum erlendar áhafnaleigur á
árunum 1987 til 1989. Síðar hafi
orðið sú breyting að farið hafi ver-
ið að ráða íslenska og erlenda flug-
menn jöfnum höndum í gegnum
áhafnaleigur.
Leitað nýrra leiða
Jón segir að kjör flugmanna í
gegnum áhafnaleigur séu yfirleitt
nokkuð betri en flugmanna hér á
landi. Sú staðreynd breytist ekki
eftir að launatengd gjöld hafi verið
greidd af upphæðinni. Engu að síð-
ur þykja ráðningarnar hafa ýmsa
galla, s.s. varðandi almennt at-
vinnuöryggi og stuttan uppsagnar-
frest. Því hafi komið upp sú hug-
mynd meðal flugmanna fyrirtækis-
ins, fyrst árið 1989 og af og til
síðan, að stofna eigið stéttarfélag
enda ekki allir sáttir við aðild að
FÍA.
Jón nefnir einkanlega tvo þætti
í því sambandi. Annars vegar að
deildaskiptingu hafi verið hafnað
og meirihluti flugmanna Flugleiða
(150) gæti með augljósum hætti
kúgað' minnihlutann (30), t.d. til
verkfallsaðgerða. Hins vegar væru
flugmennirnir allt annað en sáttir
við starfsemi eftirlaunasjóðs FÍA.
Félagsmönnum væri gert að greiða
um 20% launa í sjóðinn á meðan
almennir launþegar greiddu aðeins
um 10% í sambærilega sjóði.
Rekstrarkostnaður sjóðsins væri of
hár og ekki að fullu staðið við
skuldbindingar.
Gunnar Karlsson, formaður
FFF, bætir við að ekki ríki fullur
skilningur á sérstöðu starfs flug-
manna Atlanta miðað við flugmenn
Flugleiða innan FÍA og nefnir sem
dæmi um sveiflur að aðeins 3
áhafnir hafí verið í vinnu hjá fyrir-
tækinu í vetur miðað við 15 nú.
Tvímenningarnir segja að andúð
Atlanta og FIA hafi valdið því að
ekkert hafi orðið úr stofnun stéttar-
félagsins. En draga tekur til tíðinda
innan fyrirtækisins í sumarbyijun.
Heimildir úr röðum FÍA innan Atl-
anta herma að stjórnendur hafí
með einhliða tilkynningu lækkað
laun flugmannanna um allt að því
30%. Óánægja gerði vart við sig
og nokkrir flugmenn sem þóttu í
náðinni fengu því framgengt að
laun þeirra voru hækkuð. Hinir,
ungir og reynsluminni, kvörtuðu
við Arngrím Jóhannsson, eiganda
fyrirtækisins, en varð lítið ágengt.
Enginn þorði að fara formlega fyr-
ir hópnum í viðræðum við Arngrím
FFF
„EKKI ríkir fullur skilningur ó sérstöðu
storfs flugmanna Atlanta miðað við
flugmenn Flugleiða innan FÍA," segir
Gunnar Karlsson formaður FFF.
FIA
„HÉR er um hreina og klóra atvinnu-
kúgun að ræða,“ segir Tryggvi Baldurs-
son formaður FIA.
FFF
„REKSTRARKOSTNAÐUR eftirlaunasjóðs
FÍA er of hór,“ segir Jón Grímsson
varaformaður FFF.
Atlanta
„ÉG kúga ekki einn né neinn og stend
ekki í kjoradeilu," segir Arngrímur
Jóhannsson eigandi Atlanta.
og á endanum var ákveðið að leggja
málið í hendur FÍA. Tvennum sög-
um fer af því hvort leitað var til
allra um aðild að FÍA. En æitt er
víst að síðla sumars sóttu 20 Atlan-
taflugmenn um aðild að félaginu.
Kjaraviðræður?
Tryggvi Baldursson, formaður
FÍA, segir úrsögn Atlantamanna
úr FÍA ólöglega því kjaraviðræður
hafi staðið yfír. Hann segir að far-
ið hafi fram formlegar og óformleg-
ar viðræður við Arngrím að ósk
flugmannanna. Sjálfir hafí þeir tek-
ið þátt í gerð samningsdraga og
tekið hafi verið tillit til sérstöðu
Atlanta á markaðinum. Arngrímur
neitar því hins vegar staðfastlega
að nokkrar viðræður hafi átt sér
stað. „Menn voru að tala saman
innan félagsins. Annað ekki. Engar
formlegar viðræður fóru fram og
kröfur ekki lagðar á borðið. Því er
hins vegar ekki að neita að við
fórum til sáttasemjara enda varðar
við landslög að mæta ekki hjá hon-
um,“ segir Arngrímur.
Hreinn Loftsson, lögmaður Atl-
anta, segir að sáttasemjari hafi
boðað Atlanta til fundar við FÍA
að kröfu hins síðarnefnda. „Skýrt
var tekið fram af hálfu fulltrúa
flugfélagins að engin skuldbinding
fælist í slíkri fundarsókn af hálfu
Atlanta gagnvart kröfu FÍA. Jafn-
framt lægi ekkert fyrir um umboð
FÍA til slíkra viðræðna né heldur
hvort flugfélagið gæti í raun talist
samningsaðili FÍA. Forsenda fyrir
fundarsókn af hálfu flugfélagsins
var virðing fyrir embætti sátta-
semjara, þar sem halda mátti því
fram, að flugfélagið væri ekki í
neinu samningssambandi við flug-
menn og ekki í neinni kjaradeilu
við FÍA. Ennfremur stóð vilji eig-
anda flugfélagsins til þess að hlýða
á viðhorf og rökstuðning á kröfum
FÍA. Aðeins með þeim hætti væri
unnt að taka afstöðu til þeirra rök-
semda.“
Aðdragandi og stofnun
En því er ekki að leyna að ein-
hveijar þreifingar hafi átt sér stað
meðal hóps flugmanna Atlanta á
þessum tíma. Áðurnefndur heimild-
armaður heldur því raunar fram
að Arngrímur hafí verið burðarás
þeirra. Hann hafi setið fyrir flug-
mönnum, einum og einum, og
heimtað að þeir drægju sig til baka
úr FÍA.Heimildarmaðurinn telur
líklegt að hugmyndin að nýju stétt-
arfélagi hafí orðið til hjá Atlanta
og tekur fram að það hafi greitt
kostnað og aðstoðað við stofnun
þess. Arngrímur neitar því. „Ég
hef ekki séð neinn kostnað í sam-
bandi við þessa stofnun,“ segir
hann.
Heimildarmaður gagnrýnir
hvernig staðið hafi verið að form-
legri stofnun félagsins. Flugmenn
hafi veitt lögfræðingi félagsins
umboð sitt án þess að hafa nokkra
hugmynd um hvaða drög lægju á
borðinu. Með símbréfi veitir flug-
maður Guðna. Á. Haraldssyni hrl.
fullt og ótakmarkað umboð til þess
að mæta fyrir hans hönd á stofn-
fund FFF og fara með atkvæði
hans. „í umboðinu felst m.a. að
honum er heimilt að sækja um fyr-
ir mína hönd aðild að Fijálsa flug-
mannafélaginu, kjósa í stjórn þess
og trúnaðarmannaráð og að lokum
að samþykkja kjarasamning við
flugfélagið Air Atlanta, allt eins
og ég hefði það sjálfur gert,“ segir
í símbréfínu.
Gunnar Karlsson neitar því stað-
fastlega að flugmennirnir hafí ekki
haft hugmynd um hvaða drög að
kjarasamningi nýs félags lægju á
borðinu. Með símbréfinu hafi verið
hringt í flugmennina og þeim gerð
grein fyrir hvað lægi fyrir. Ekki
megi heldur gleyma því að eins og
venja sé í kjarasamningum hafi
samningarnir verið samþykktir
með fyrirvara félagsmanna FFF.
Efnt var til leynilegrar kosningar
um kjarasamninginn og kom í ljós
að hann hafði verið samþykktur
með rússneskri kosningu, 22 at-
kvæðum jafn margra félagsmanna,
á miðvikudag. Eftir kosninguna var