Morgunblaðið - 09.04.1995, Blaðsíða 2

2 C SUNNUDAGUR 9. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Tæknibyltingu spáð í bílum fram til 2005
Bíl ekið um leið og
dagblöðin eru lesin
RENNILEGUR tveggja sæta bíll
rennur niður aðreinina og skýst inn
í þétta umferðina á hraðbrautinni.
Þegar ökumaðurinn hefur valið sér
akrein innan um aðra ökumenn á
leið til vinnu tekur hann hendur af
stýri og flettir í gegnum morgun-
blaðið. Hann les um íþróttaleikinn
frá því í gærkvöldi á meðan bíllinn
geysist áfram á 240 km hraða á
klst. Innan fáeinna áratuga er alls
ekki ólíklegt að lýsing sem þessi
verði hinn hversdagslegasti hlutur.
Gestir á bílasýningunni í Genf í byrj-
un marsmánaðar urðu áþreifanlega
varir við að verið er að umbylta bíln-
um tæknilega.
Gary Dickinson stjórnarformaður
Delco Electronics, sem er dótturfyr-
irtæki General Motors, segir að
venjulegur bíll verði búinn meiri raf-
eindatæknibúnaði í næstu framtíð
en nú er í nútíma flugvélum. Fram-
tíðarbíllinn verður umhverfísvænni,
öruggari og spameytnari. Tækni
sem nú er á þróunarstigi mun breyta
bílnum í skrifstofu á hjólum, tengja
hann við samgöngumiðstöðvar innan
landshlutanna og jafnvel sjá um að
aka honum.
Tálmaleitari f Buick
Vísbendingu um það sem koma
skal er að finna í Buick XP2000,
en Ed Mertz, framkvæmdastjóri
General Motors, segir að þar sé um
að ræða hugmyndabíl fyrir 21. öld-
ina. XP2000 var fyrst kynntur í jan-
úar síðastliðnum í Detroit. Hann er
búinn svokölluðum „akreinalæsi",
kerfi sem er ætlað að vinna með
tölvustýrðu bíl/vegakerfí sem stýrir
bílnum með því að láta hann fylgja
útvarpsbylgjum án þess að manns-
höndin komi nærri.
Einnig er hann búinn kerfi sem
á íslensku mætti e.t.v. nefna tálma-
leitara, en á ensku heitir Near
Obstacle Detection System. Tálma-
leitari er í raun tæki sem sendir
ratsjárgeisla fram fyrir bílinn og
„sér“ kyrrstæða bíla, vegfarendur
eða aðra farartálma jafnvel í svört-
ustu þoku. „Árekstravörn“ af þessu
tagi má búast við að verði boðin
sem aukabúnaður í nokkrum gerð-
um lúxusbíla innan fáeinna ára.
Robert Ervin sérfræðingur í vitræn-
um bíl/vegakerfum í Háskólanum í
Michigan segir þetta marki tímamót
í sögu bílsins því í fyrsta sinn hefur
verið settur búnaður í bíl sem tekur
við hlutverki sem mannshugurinn
hefur fram til þessa gegnt við akst-
urinn.
„Vltrœnir" skrlðstlllar
Því er spáð að innan nokkurra ára
komi fram „vitrænir" skriðstillar
(cruise control) sem noti ratsjár-
geisla til að halda hæfilegri fjarlægð
á milli ökutækja. Búnaðurinn verði
tengdur hemlunum þannig að bíllinn
byijar sjálfur að hemla áður en öku-
maðurinn verður var við hindrun
framundari.
Bráðlega er hugsanlegt að bíllinn
verði búinn ESP, sem er stytting
úr enska heitinu Electronic Stability
Program. Það gegnir sama hlutverki
og hemlalæsivörn og spyrnustýring
í nútímabílum en auk þess nemur
það og leiðréttir undir- og yfirstýr-
ingu sem hugsanlegt er að gerist
þegár bíll lendir snögglega á hálku-
bletti. ESP verður í fyrsta sinn boð-
ið sem aukabúnaður í evrópskum bíl
í nýjum Mercedes-Benz stallbaki af
E-línunni sem kynntur verður á
þessu ári.
„Vltrænn" líknarbelgur
Eftirsóknarverðasti öryggisbún-
aðurinn í bílum er um þessar mund-
ir líknarbelgurinn sem sérfræðingar
telja að bjargi þúsundum mannslífa
á hveiju ári. „Vitrænn" líknarbelgur
er það nýjasta á hönnunarborðum
framleiðenda og er talinn geta bjarg-
að enn fleiri lífum. Nýi belgurinn á
bæði að skynja hvort ökumaður sé
undir stýri en jafnframt safna enn
frekari gögnum um ökumanninn,
s.s. hvemig hann situr í sætinu. Með
þessar upplýsingar að vopni ákvarð-
ar hann sjálfur besta tímann til að
þenjast út.
Árekstrar tveggja bíla beint fram
á hvorn annan eru hættulegastir en
nærri 15% allra dauðsfalla í umferð-
arslysum verða vegna hliðará-
rekstra. Volvo glímdi við þetta
vandamál og kynnti til sögunnar
fyrsta hliðarlíknarbelginn í Volvo
850 túrbó langbaki.
Bílaframleiðendur um allan heim
hafa það verkefni fyrir höndum að
smíða bíl framtíðarinnar, sem tekur
tillit til umhverfisins. Bíllinn þarf
helst að vera svo spameytinn að
hann eyði varla meira en tveimur lítr-
um af eldsneyti á dag og að útblást-
ur frá vélinni sé hreinni en mengað
loft stórborganna. Bíllinn á að vera
svo öruggur að farþega á ekki að
saka nema í hörðustu hraðakstursá-
rekstmm. Og fyrir allt þetta á ekki
að þurfa að greiða hærra verð en
greitt er fyrir venjulegan fjölskyldu-
bíl í dag. Ofursterkir léttmálmar eru
liður í lausn þessa verkefnis. Ford
hefur nú þegar smíðað frumgerð
millistærðarbílsins Scorpio sem vegur
ekki meira en Escort og er hann
smíðaður úr áli. Markmiðið er að
smíða bfla sem að öllu leyti eru úr áli
í verksmiðjum þar sem stálbílar eru
nú framleiddir með sömu framleiðslu-
tækni. Líklegj; þykir að árið 2005
verði flestir bílar gerðir úr áli, plasti
eða enn ólíklegri efnum.
Alúðlegra notendaviðmót
Með hátæknivæddum útblásturs-
kerfum sem nú eru í notkun hefur
BUICK XP2000 „sér“ kyrrstæða bíla og vegfarendur jafnvel
í svörtustu þoku.
GUIDESTAR leiðsagnarkerfi
Oldsmobile.
tekist að draga 96% úr þeim meng-
andi efnum í útblæstri sem bílar
spúðu eitt sinn út í andrúmsloftið.
Honda hefur tekist að draga enn
um 90% úr þeim mengunarvöldum
sem eftir eru í útblæstri með svo-
nefndu ULEV-kerfi (Ultra-Low
Emission Vehicle) sem sett var í
Accord bíl. ULEV-kerfið dregur lít-
ið úr afli og eykur reyndar spar-
neytni 2,2 lítra Honda bensínvélar-
innar.
„Notendaviðmót" framtíðarbíls-
ins verður mun alúðlegra en í þeim
bílum sem við þekkjum. I nýjustu
kynslóð Lincoln Continental er
tölvuminni sem getur kallað fram
fjölmargar aðgerðir í bílnum sem
eru ökumanninum að skapi, t.a.m.
getur búnaðurinn stillt sætin,
breytt stífleika fjöðrunarinnar og
jafnvel stillt þær stöðvar inn á út-
varpið sem ökumaðurinn hefur
mest dálæti á.
Sumt af nýtískutæknibúnaði í bíl-
um var upphaflega hannað til hern-
aðarlegra nota, eins og t.d. „svarta
mæliborðið" í nýjustu kynslóð Saab.
Þegar ekið er að nóttu til slokkna
öll ljós í mælaborðinu nema þau allra
nauðsynlegustu, eins og t.a.m. það
sem lýsir upp hraðamælinn. Tilgang-
urinn er sá að ökumaðurinn verði
fyrir sem minnstri truflun frá ljósum
eða upplýsingum við aksturinn. Ef
nauðsyn ber til, t.d. ef vélin ofhitn-
ar, kvikna ljósin í mælaborðinu sjálf-
virkt.
Lelðsagnarkerfi
Fátt er ökumönnum til meiri ar-
mæðu en að villast í umferðinni.
Mercedes-Benz veit af þessu og
ætlar innan tíðar að bjóða leiðsagn-
arkerfi í E-línunni sem aukabúnað
á sumum mörkuðum. Ökumaðurinn
slær þá inn á tölvuskjá áfangastað
sinn og tölvar reiknar út bestu leið-
ina. Sumir telja að leiðsagnarkerfi
af þessu tagi verði ein mesta tækni-
nýjungin í bílum á komandi árum.
Þau eru raunar orðin tiltölulega al-
geng í Japan og innan tíðar fara
þau að sjást í bílum í Evrópu og
Bandaríkjunum, þar sem Oldsmo-
bile hefur hafið prófanir á GUI-
DESTAR leiðsagnarkerfi á nokkr-
um mörkuðum. Öll byggja þessi
kerfi á GPS-staðsetningartækninni
(Global Positioning Satellites) en
með henni er hægt að staðsetja
ökutækið nákvæmlega. Þegar kerf-
ið hefur reiknað út leiðina sést hún
á tölvuskjá eða ökumaður getur
valið að láta tölvurödd leiðbeina
sér. Sem dæmi má nefna að velji
ökumaður áfangastað í 25 km fjar-
lægð og á leiðinni eru 25 beygjur
segir tölvurödd honum til við hveija
beygju og leiðir hann á áfangastað.
Prómeþev ér samstarfsverkefni
stórfyrirtækja og stjórnvalda í Evr-
ópu sem felst í uppsetningu risavax-
ins samskiptanets í álfunni. Kerfið
mun ekki aðeins sýna ökumönnum
bestu mögulegu leiðina að áfanga-
stað heldur einnig benda á hvar á
leiðinni umferðaröngþveiti hefur
myndast. Lokatakmarkið með
Prómeþev er að það stýri leið bíla
sem ekki þurfa ökumann. Farþegar
í bílnum styðja þá einvörðungu á
hnapp og tiltaka sinn ákvörðunar-
stað og fá sér blund á meðan þeim
er ekið. ■
Byggt á Newsweek.
TJALDVAGIMAR
Hlnlr vlnsælu
rOMAMCME: vagnar.
K27
Erum fluttur úr Lágmúlanum.
Tjaldvagnar: Landsins mesta úrval tjaldvagna.
Allir vagnarnir koma með hörðu, læsanlegu
loki með topgrind, þýskri fjöðrun og undirvagn,
Ten Cate tjalddúk af bestu og þykkustu gerð
(350 gr.). Vagnarnir eru níösterkir, smekklegir
og auðveldir í tjöldun.
Sendum bæklinga um ollt land
EVRO HF
Suðurlandsbraut 20, sími 588-7171.
Fellihýsin mest
seldu á íslandi.
Coleman Fellihýsi frá LISA
Fellihýsi: Dæmi um staðalbúnað: Tvö
stór svefnrými, fullkomið eldhús og =
vaskur, ath. eldavél úti og inni, \
kæliskápur, öflugur Thermostat hitari,
gluggatjöld, svefntjöld, varadekk o.m.fl.
3 Coleman Cedar '95 óseld
úr pöntun 20. april nk.
Sendum bæklinaa um allt land
EVRO HF
Suðurlandsbraut 20, sími 588-7171.
Ný f jöðrun
á Toyota Hilux
AUKAHLUTADEILD Toyota umboðsins hefur hann-
að nýja tegund afturfjöðrunar fyrir Toyota Hilux
jeppa sem er í því fólgið að gormar koma í stað blað-
fjaðra sem eru upphaflegi búnaðurinn. Með þessu
gjörbreytast aksturseiginleikar og bíllinn verður mun
þýðari. -Hilux fær mýkt og þægindi hins venjulega
ferða- og fjölskyldubíls og verður mun þægilegri sem
slíkur, segir Vilhjálmur Freyr Jónsson sem hannaði
þennan búnað og hefur sjálfur reynt hann á eigin bíl
í tvö ár.
Notaðir eru upprunalegir varahlutir úr Land Cruis-
er og 4Runner en aðrir hlutar hins nýja fjöðrunarkerf-
is eru íslensk hönnun og framleiðsla. Bifreiðaskoðun
íslands hefur samþykkt þetta nýja kerfi. Freyr hefur
reynt þessa hönnun sína í eigin bíl en aðalatriðið við
frágang hins nýja búnaðar er að fylgjast með hvern-
ig hreyfing hásingarinnar er og tryggja að eiginleik-
ar bílsins haldist óbreyttir. Það sem einkum vinnst
með gormafjöðrun er mýktin og má segja að Hilux
verði þar með hentugri sem alhliða fjölskyldu- og
ferðabíll en ekki eingöngu vinnu- og burðartæki.
Þessi nýja gormafjöðrun má nota við allar stærðir
hjólbarða eða allt milli 31 og 44 þumlunga. Fjöðrunar-
búnaðurinn er boðinn á kynningarverði, kr. 145.000
með virðisaukaskatti og ísetningu. ■
NYR fjöðrunarbúnaður er nú fáanlegur í Hilux
hjá Toyota-aukahlutum í Kópavogi en þennan
búnað hefur einn af starfsmönnum Toyota-
umboðsins hannað, Vilhjálmur Freyr Jónsson.