Morgunblaðið - 15.11.1995, Blaðsíða 6

6 B MIÐVIKUDAGUR 15. NÓVEMBER 1995
MARKAÐIR
MORGUNBLAÐIÐ
Fiskverð heima l
Alls fóru 125,2 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra í
síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 12,0 tonn á
99,40 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 17,0 tonn á 91,99 kr./kg og
um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 96,2 tonn á 94,30 kr./kg. Af
karfa voru seld alls 42,7 tonn. í Hafnarfirði á 87,60 kr. (3,11),
engin sala á Faxagarði, en á Suðurnesjum seldist karfi á 86,14
kr. (39,61). Af ufsa voru seld alls 156,6 tonn. í Hafnarfirði á
68,64 kr. (58,31), á Faxagarði á 58,04 kr. (0,41) og á 77,09 kr.
hvert kíló á Suðurnesjum (97,91). Af ýsu voru seld 155,9 tonn á
mörkuðunum þremur hér syðra og meðalverðið 80,74 kr./kg.
Kr./kg
-80
Karfi
Okt.
N6v.
40.V | 41 -vl 42.V 143.V 144.V 145.V
40
50
Okt N6v.
40.V | 41 .v| 42.V 143.v 144.v 145^7]w
Ufsi
KrTkg
-80

Fiskverð ytra
Kr./kg
180
160
140
120
100
80
60
40
Okt.
40. vika
45vvika
Þorskur
Karfi
Ufsi
Eingöngu var seldur
fiskur úr gámum í
Bretlandi í síðustu
viku, samtals 262,5
tonn á 135,33 kr./kg.
Þar af voru 49,3
tonn af þorski á
131,88 kr./kg.
Af ýsu voru seld
118,4 tonná 112,86
kr./kg, 38,6 tonn af
kolaá 174,10 kr./kg
og 12,0tonn af
karfa á 127,13 kr.
hvert kíló.
Eitt skip seldi afla sinn í Þýskalandi í síðustu viku. Hegranes SK 2 seldi
114,5 tonn á 162,85 kr./kg. Samtals voru 109,604 tonn af karfa á 164,69
kr./kg og 0,3 tonn af ufsa á 77,60 kr. hvert kiló.
2% liagnaður áætlaður í
íslenzkum sjávarútvegi í ár
AÆTLAÐ er að sjávarútvegurinn sé rekinn
með 2% hreinum hagnað, en misjafnlega er
þó ástatt fyrir einstökum þáttum atvinnu-
greinarinnar. Meðal annars er útlit fyrir vax-
andi halla á veiðum og vinnslu botnfisks. Á
síðasta ári voru veiðar og vinnsla botnfisks samanlagt með 1% í hrein-
an hagnað, en nú stefnir í 3% tap.
en 4% halli á
vinnslunni
Þetta kom fram í erindi Sveins
Hjartar Hjartarsonar á aðalfundi
LIÚ. Hann segir að botnfiskveiðar
séu reknar með 1% halla, en vinnsl-
an með 4% halla. Það sé athyglis-
vert að bátar hafi verið reknir með
2% halla í fyrra, en afkoma þeirra
hafi batnað núna þrátt fyrir lélega
humarvertíð. Áætlað tap af rekstri
ísfísktogara sé 2% eða svipað og í
fyrra.
Hann segir að samkvæmt Fiski-
félaginu sé fískverð upp úr sjó tæp-
lega 8% hærra fyrstu átta mánuði
ársins, en á sama tímabili í fyrra.
Frystiskipin séu með 1% hagnað,
sem sé mikil breyting frá því sem
áður var þegar hagnaðurinn hafí
verið áætlaður allt að 10%. Ástæð-
urnar séu þær að framlegð af tekj-
um skipanna fyrir fjármagnskostn-
að hafí minnkað og svo hefur fjár-
magnskostnaður vaxið vegna nýrra
vinnsluskipa í flotanum.
Mikill hagnaöur af rækju og
loðnu en tap á botnfiskl
Það kemur fram hjá Sveini að
botnfískvinnslan hefur sveiflast úr
3% hagnaði í fyrra í áætlað 4% tap
á þessu ári, aðallega vegna hækk-
andi hráefnisverðs. Þar af hefur
4,5% hagnaður í frystingu í fyrra
snúist í 5,5% áætlað tap á þessu
ári. Afkoma söltunar sem hefur
verið í kringum núllið er áætluð í
1,5% halla. Hann segir þó bjartsýni
ríkja í saltfískverkun, þar sem af-
urðaverð fari hækkandi.
„Það eru veiðar og vinnsla rækju
og loðnu, sem borið hafa uppi af-
komu sjávarútvegsins undanfarin
misseri," segir Sveinn. „Hreinn
hagnaður veiða og vinnslu rækju
við núverandi skilyrði er talinn vera
um 19%. Loðnuveiðar- og vinnsla
eru á þessu ári taldar vera í 11%
hagnaði. Loðnuskipin sér eru talin
í 5% hagnaði."
Stöðuglelkl í verði
Hann segir að af þeim átta út-
gerðar- og fískvinnslufyrirtækjum
sem séu á hlutabréfamarkaðnum,
hafi samanlagður hagnaður verið
4% í fyrra. Milliuppgjör fyrstu sex
mánuði þessa árs sýni að saman-
lagður hagnaður af starfsemi þeirra
hafí verið svipað hlutfall af tekjum
og allt árið í fyrra.
Verðþróun helstu afurða í verð-
einingunni SDR hefur verið tiltölu-
lega stöðug sl. 12 mánuði, að sögn
Sveins. Hann segir að verð á rækju
sé þó 34% hærra en það hafí verið
að meðaltali í fyrra. Verðlag á sjó-
Samgönguráðherra
og landfrystum botnfískafurðum
hafí haldist. Saltfískafurðir hafi
hækkað í verði. Lýsisafurðir hafí
hækkað um 38% frá meðalverði í
fyrra, en verð á mjölafurðum um
6%. Þá hafí saltsfldarverð farið
hækkandi.
Samanlagðar skuldlr mlnnkað
í hlutfalll af tekjum
„Áætlaðar útflutningstekjur á
þessu ári eru um 88,4 milljarðar
króna,“ segir Sveinn. „Heildar-
skuldir sjávarútvegsins eru taldar
vera um 106 milljarðar króna. Sam-
anlagðar skuldir greinarinnar hafa
heldur farið minnkandi undanfarin
ár í hlutfalli af tekjum og stefnir í
að árstekjur greinarinnar séu um
83% af heildarskuldum.“
Fjárfesting í sjávarútvegi er talin
hafa verið um 5,8 milljarðar króna
í fyrra, að sögn Sveins. Hann segir
að þar af hafi fjárfesting í fískveið-
um verið um 3,4 milljarðar króna
og fiskvinnslu 2,4 milljarðar króna.
Nýfjárfesting nemi tæpum 7% af
útflutningstekjum greinarinnar. Þá
segir hann að ekki séu fyrirliggj-
andi neinar áreiðanlegar tölur um
það hversu miklum fjármunum í
heild sé varið til kaupa á veiðiheim-
ildum.
í máli Sveins kemur fram að fjár-
magnskostnaður hefði farið ört vax-
andi undanfarin ár og raunvextir
hér á landi væru með því hæsta sem
almennt þekktist í viðskiptalöndum
okkar. 75% lána sjávarútvegsins-
væru í erlendum gengistryggðum
lánum.
Hann segist vona að barátta LÍÚ
fyrir sambærilegri verðlagningu á
gasolíu til skipa hér og í nágranna-
löndunum eigi eftir að skila meiri
árangri. Þá segir hann að batnandi
tjónareynsla undanfarin ár og
samningar LÍÚ við tryggingafélög-
in hafi skilað útgerðinni hagstæðum
iðgjöldum fískiskipatrygginga und-
anfarin ár.
Borln upp hugmynd um
sveiflujöfnunarsjóði
„Meginforsenda fyrir virku
kostnaðareftirlit og aðhaldi er eftir
sem áður stöðugleiki og lítil verð-
bólga í þjóðfélaginu," segir Sveinn.
Hann segir að markvissar skipu-
lags- og kerfisbreytingar undanfar-
in 10 ár hafí leitt til þess að um
langa hríð hafí aðstæður til atvinnu-
reksturs ekki verið hagstæðari.
Fiskveiðistjómunin sé vafalítið sá
þáttur sem hafí markað grunninn
að þessu breytta efnahagsum-
hverfi. Þjóðarsáttarsamningar hafí
líka markað ákveðin þáttaskil í
kjarabaráttu hérlendis:
„Fyrirtæki í sjávarútveginum
verða að hafa þann fjárhagslega
styrkleika að þau geti brugðist við
síbreytilegum aðstæðum af eigin
rammleik. Launagreiðslur, önnur
útgjöld og skattheimta, mega ekki
vera hærri en svo að þessi forsenda
haldi. Liður í því væri t.d. að gefa
fyrirtækjum almennt möguleika á
eigin sveiflujöfnunarsjóðum til
þess að nota síðar og fresta þann-
ig skattlagningu hagnaðar í góð-
æri.“
Vill hlutafélög
um rekstur hafna
HÖFNUM á íslandi er nú heimilt, samkvæmt nýlegum lögum, að
gerast hlutahaf í fyrirtækjum er tengjast starfsemi þeirra og stofna
hafnasamlög. Samgönguráðherra, Halldór Blöndal, vill ganga enn
lengra og heimila að hlutafélög verði stofnuð um rekstur hafnanna.
Halldór Blöndal ræddi hafnamál meðal annars á nýafstöðnum
aðalfundi LÍÚ. Þar sagði hann svo: „Þetta er í samræmi við það
markmið að hafnimar eða hafnasamlögin geti í framtíðinni orðið
sjálfstæðar rekstrarlegar einingar, sem hlýtur þegar til lengdar
lætur að leiða til verulegrar hagræðingar og samvinnu milli byggðar-
Iaga. Ég tel raunar nauðsynlegt að skrefið verði stigið til fulls og
að hafnalögin geri ráð fyrir því að hlutafélög séu stofnuð um rekst-
ur hafnanna eða uppbyggingu þeirra. Það mál er nú til athugunar
í ráðuneytinu.
700tonn
Þorskafli í helstu verstöðvum í október 1995
400
300
5
5 » í œ
—<0--C3i—
Erlendis

Flskmarkaðir í Bretkandi og Þýskalandi
Salan kvótaárin 1990-91
og 1994-95
►0^90-91 '94-95 $
tonn % tonn %
Þorskur 21.180 25 2.911 8 -86
Ýsa 13.964 16 5.660 16 -59
Ufsi 8.225 10 824 - 2 -90
Karfi 25.016 29 18.221 51 -27
Annað 16.564 19 7.854 22 -53
Samtals 84.949 ' 35.470 -58
Miklar breytingar
á mörkuðunum
MJOG miklar breytingar hafa
orðið á útflutningi á ísuðum fiski
á erlenda markaði undanfarin
ár. Kvótaárið 1990 til 1991 fóru
alls 85.000 tonn utan á markað-
ina í Bretlandi og þýzkalandi,
en aðeins 35.500 tonn 1994 til
1995. Langmestur samdráttur
þetta tímabil hefur verið í út-
flutningi á þorski í magni talið,
en sé litið á hlutfallið hefur ufsa-
útflutningur nánast að engu
orðið. Minnstur samdráttur hef-
ur orðið í karfanum, sem þó
hefur fallið úr 25.000 tonnum í
18.200, en vegna mikils sam-
dráttar í öðrum tegundum, hef-
ur hlutfall karfans þrátt fyrir
þetta farið úr 30% í 52%.
Innanlands
Innlendir fiskmarkaðir
Salan kvótaárin 1990-91
og 1994-95
'90-91 '94-95 f
tonn % tonn % £
Þorskur 33.372 44 33.054 37 -1
Ýsa 10.724 14 13.553 15 26
Ufsi 10.845 14 10.148 11 -6
Karfi 7.750 10 3.599 4 -54
Annað 12.946 17 28.188 32 118
Samtals 75.637 88.542 17
SVEIFLURNAR á innlendu
mörkuðunum hafa verið með
allt öðrum hætti. 1990 til 1991
fóru 75.600 tonn um innlendu
markaðina en 1994 til 1995
88.500 tonn. Magn af þorski er
nánast það sama í tonnum talið
bæði kvótaárin, eða um 33.000
tonn, en hlutfall þorsksins af
heildinni hefur fallið úr 45% í
38%, sem er þó mum minna en
svarar til kvótaskerðingar á
þessu timabili. Þá vekur athygli
að hlutur annarra tegunda en
þorsks, ýsu, ufsa og karfa hefur
um það bil tvöfaldazt.