Morgunblaðið - 20.12.1995, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 1995 D 5
SKIPAKAUP
SUNNUBERG GK mun verða á sfldar- og loðnuveiðum.
Sunnuberg GK selt til Vopnafjarðar
Sögur af sjómönnum
BÓKMENNTIR
Sjávarútvcgur
BJARNAREY ehf. á Vopnafírði
hefur keypt loðnuskipið Sunnu-
berg GK-199 af Fiskimjöli og Lýsi
hf. í Grindavík. Skrifað var undir
kaupsamning um síðustu helgi.
Félagið Bjarnarey ehf. var stofnað
um kaupin, en stofnendur þess eru
Tangi hf. á Vopnafírði og Vopna-
fjarðarhreppur.
Sunnubergi GK fylgir 1%
loðnukvóti. Það er smíðað í Nor-
egi 1963, en hefur verið lengt og
endurbyggt mikið síðan. „Við
ætlum að nota skipið í loðnu og
síld,“ segir Friðrik Guðmundsson,
ESB-ríki
ÁGREININGUR um lagaleg mál-
efni milli framkvæmdastjórnar
Evrópusambandsins, ESB, og ein-
stakra aðildarríkja þess hefur
komið í veg fyrir undirritun hins
nýja hafréttarsáttmála Samein-
uðu þjóðanna um veiðar á flökku-
stofnum á alþjóðlegu hafsvæði.
Hafréttarsáttmálinn, sem var
samþykktur í ágúst, var tilbúinn
til undirritunar 4. desember og
framkvæmdastjóri Tanga hf., en
skipið ber um 800 tonn af loðnu
og síld.
Hann segir að kaupverðið sé
trúnaðarmál á milli kaupenda og
seljenda. Hvað varðar áhöfnina
segir hann að ekki hafi verið
ákveðið hvort sama áhöfn verði
áfram á skipinu. „Við erum því
fylgjandi, en þetta er allt of ný-
skeð til að geta sagt til um það.“
Friðrik segir að ljóst sé að kaup-
in styrki hráefnisöflun fyrir verk-
smiðjuna verulega, en fyrir eigi
Vopnfirðingar þriðjung í Júpiter.
hafa ríkin, sem að honum stóðu,
eitt ár til að setja nafnið sitt und-
ir hann. Sumt í sáttmálanum þyk-
ir hins vegar heyra undir fram-
kvæmdastjórn ESB og annað
undir aðildarríkin og því er enn
um það deilt þar á bæ hvernig
að undirrituninni skuli staðið.
Af þeim 112 ríkjum, sem stóðu
að hafréttarsáttmálanum, hafa
26 undirritað hann og það styttist
„Við höfum sterka trú á upp-
sjávarfiski, þ.e. loðnu og síld, á
næstu tveim til þrem árum eða
eins langt og menn geta séð
núna.“
Hann heldur áfram:„Það segir
sig sjálft að fyrst við styrkjum
hráefnisöflunina nýtur atvinnulífið
góðs af kaupunum." Hvað varð'ar
Bjamarey ehf. segir Friðrik að
Vopnafjarðarhreppur og Tangi hf.
eigi hvort um sig helmingshlut í
félaginu. „Við ætlum svo að gefa
fleirum kost á að koma inn í þetta
félag,“ segir hann.
því í, að þau verði 30 eins og
þarf til að hann verði að lögum.
Það þýðir aftur, að það skiptir
kannski litlu máli hvort eða hve-
nær ESB leysir úr þessum inn-
byrðiságreiningi sínum. Það hefur
heldur ekki gert málið einfaldara,
að Spánveijar leggja sinn sér-
staka skilning í ýmis ákvæði sátt-
málans.
GEGNUM LÍFSINS ÖLDUR
eftir Jón Kr. Gunnarsson. Skjaldborg
1995,256 blaðsíður. Prentun: Lit-
róf/ísafold/Flatey.
GEGNUM lífsins öldur nefnir
Jón Kr. Gunnarsson viðtalsbók
sína við sex sjómenn. Jón fer
troðnar slóðir í þessari bók sinni,
enda hafa viðtöl við sjómenn lengi
verið mönnum efni til
bókarskrifa. Sjó-
mennskan er mörgum
okkar í blóð borin og
þeim, sem ekki þekkja
til hennar, eru bækur
um sjómennsku tví-
mælalaust góð lesn-
ing. Því er óhætt að
segja að bækur um
sjávarútveg og sjó-
mennsku eigi ætíð er-
indi til þjóðarinnar.
Bækur af þessu.
tagi eru oft með svip-
uðu sniði, ýmist er um
ævisögur sjómanna
og athafnamanna í sjávarútvegi
að ræða, eða viðtöl við nokkra í
sömu bókinni. Jón Kr. Gunnarsson
fer hér þá leið að tala við 6 skip-
stjóra og trillukarla og eru það
allt fróðleg viðtöl, enda leitast
hann við að kynna um leið ákveðna
útgerðarþætti. Hann ræðir við
Guðmund Jónsson, skipstjóra á
frystitogaranum Venusi frá Hafn-
arfirði, Hákon Magnússon, skip-
stjóra á síldarskipinu Húnaröst,
frá Reykjavík, trillukarlinn Jóstein
Finnbogason frá Húsavík, Gunnar
Ingvason, grásleppukarl frá Hliðs-
nesi á Álftanesi, Magnús Jónsson,
trillukarl á Sauðárkróki, og Júlíus
Siguijónsson, skipstjóra frá Hafn-
arfirði.
Jón byggir viðtölin upp á svipað-
an hátt. Hveiju þeirra fylgir inn-
gangur höfundar, þar sem hann
reifar það, sem efst er á baugi í
hveijum útgerðarþætti og leggur
nokkurt mat á það. Síðan eru við-
mælendur hans kynntir og segja
þeir síðan söguna að mestu leyti
í fyrstu persónu. Þeir rekja ættir
sínar og uppruna, feril á sjó, segja
frá góðum veiðiferðum og erfið-
leikum á sjó og háska, hafi þeir
lent í honum. Fjallað er um
drauma og viðmælendur Jóns
segja álit sitt á fískveiðistefnunni
og fleiru.
Viðtölin í bókinni eru um margt
fróðleg og gefa góða mynd af
því, sem er að gerast í íslenzkum
sjávarútvegi. í viðtalinu við Guð-
mund Jónsson er birt mynd af
starfsumhverfi frystitogarasjó-
manna og segir Guðmundur lipur-
lega frá og hefur ákveðnar skoð-
anir á málunum. Hann segir með-
al annars frá þróun svokallaðra
risatrolla og síldveiðum í troll.
Hákon Magnússon er þekktast-
ur fyrir síldveiðar til manneldis og
er hann með aflahæsta síldarskip-
ið á þessari vertíð. Hann leggur
áherzlu á að síldin verði í auknum
mæli veidd og unnin til manneldis
til að auka verðmæti hennar. Há-
kon er jafnframt útgerðarmaður
og á Húnaröstina á móti Björgvin
Jónssyni, en Hákon hefur meðal
annars verið í útgerð með Birni á
Löngumýri og fleirum.
Jósteinn Finnbogason er litríkur
persónuleiki, sem hefur frá mörgu
frá liðnum tímum að segja, enda
hefur þáttur um hann áður birzt
í viðtalsbók. Jósteinn er fulltrúi
þeirra sjómanna, sem hafa stund-
að sjóinn á eigin vegum frá blautu
barnsbeini alla jafna einn á báti.
Frásögn Jósteins af sjósókninni
fyrr á öldinni er litrík og fyllilega
þess verð að vera les-
in.
Gunnar Ingvason
fra Hliðsnesi á Álfta-
nesi hefur verið grá-
sleppukarl frá því
hann sleit bamsskón-
um og eins og Jó-
steinn hefur hann
lengst af verið einn á
báti og dálítið út af
fyrir sig. Hann segir
einnig vel frá upphafi
sjómennsku sinnar,
þegar hann keypti
rauðmaganet fyrir 12
krónur á uppboði,
bamungur, og þeim aðbúnaði, sem
menn bjuggu við í þá daga, með
léleg net og litla báta. Hann hefur
stundað hrognkelsaveiðar í hálfa
öld og er enn að. Gunnar er ber-
dreyminn um veður og hefur það
komið honum vel.
Magnús Jónsson ólst upp á
Ströndum en hefur lengst af
stundað veiðar á smábátum á
Skagafírði. Hann er af eldri kyn-
slóð sjómanna eins flestir við-
mælendur Jóns og segir frá upp-
vaxtarárum sínum á Ströndum,
síldveiðum á Húnaflóa og þorsk-
og hrognkelsaveiðum á Skaga-
fírði.
Síðasti viðmælandi Jóns er Júl-
íus Sigurðsson, skipstjóri frá
Hafnarfírði. Hann hóf sjómennsk-
una upp á hálfan hlut á Maí 1939
og var lengst af á togurunum eft-
ir það. Hann hóf skipstjórnarferil
sinn á Bjarna riddara um áramót-
in 1953 til 1954 og hefur því
kynnzt hinni miklu þróun, sem átt
hefur sér stað í útgerð togara síð-
ustu áratugina.
Viðtölin í bókinni eru ærið mis-
jöfn að lengd og gæðum. Mikið
er lagt í viðtölin við Gunnar
Ingvason og Jóstein Finnbogason
og svipaða sögu er að segja um
viðtölin við Hákon Magnússon og
Guðmund Jónsson. Reyndar má
segja að lopinn sé stundum teygð-
ur um of og endurtekninga gætir
nokkuð. Tvö síðustu viðtölin eru
hins vegar afar snubbótt, nánast
í símskeytastíl og viðtalið við Júl-
íus virðist aðeins hálfunnið. Það
er engu líkara en það hafi verið
skorið sundur í miðju, þegar
ákveðinni lengd á bókinni í heild
var náð. Líklega hefði farið betur
á að hafa aðeins fyrstu fjögur
viðtölin í bókinni, en geyma tvö
þau síðustu til næstu bókar og
vinna þau betur.
I bókinni er nokkuð af myndum,
en myndgæði eru misjöfn.
Þrátt fyrir nokkra annmarka á
bókinni, er hún lengst af fróðleg
lesning.
Hjörtur Gíslason
RÆKJUBA TAR
Nafn Stmrð Afli Fiskur SJéf Löndunarst.
BRYNDlSlSes 14 4 0 5 Bolungervik 1
GUNNBjÓRN Is 302 57 11 0 5 Bolungarvík
! HÚNIÍS6B 14 6 0 5 Bolungorvlk i
NEIST1IS 218 15 4 0 4 Bolungarvík
I PÁLL HELGIÍS 142 29 7 0 5 Bolungarvik |
SIGURGEIR SIGURÐSSON IS 533 21 13 0 6 Bolungarvík
l SÆBJÖRNÍS121 12 4 0 ■ 5 Bolungarvtk
SÆDlS IS 67 15 4 0 5 Bolungarvík
ÁRNIÓLAÍS81 17 6 0 s Bolungarvik
BÁ RÁ ÍS 66 25 3 0 3 ísafjöröur
DAGNÝ ÍS 34 11 2 0 2 Isafjöröur |
GISSUR HvlTI IS 114 18 17 0 5 ísafjöröur
GUNNAR SIGUfíÐSSON Is 13 11 9 0 4 Issfjördur
GUÐMUNDUR PÉTURS ÍS 45 231 14 ö 1 ísafjörður
\ HALLDÓfí SIGURÐSSON ÍS 14 27 11 0 5 Isafjöröur
HRÍMBAKUR EA 306 488 22 0 1 ísafjörður
[ KOLBRÚN ÍS 74 25 8 0 4 Isafjöröur
VER IS 120 11 8 0 5 ísafjörður
ÖRNIS 18 29 13 0 5 Isafjöröur
FRIGG VE 41 142 28 0 1 Hólmavík
I GUNNVÖRST39 20 9 0 4 Hólmavik
HAFSÚLA ST 11 30 5 0 2 Hólmavík
■ H1LMIR ST 1 29 9 0 3 Hólmavik
SIGURBJÖRG ST 55 25 2 0 1 Hólmavík
SÆBJÖRG ST 7 76 16 0 4 Hólmavík
ÁSBJORG ST 9 50 10 0 2 Hólmavík
A SD/SST37 30 10 0 3 Hólmavik
HÚNI HU 62 29 3 0 1 Hvammstangi
' JÖFURtS 172 254 26 0 1 Hvammstangi |
ÓLAFUR MAGNÚSSON HU 54 57 4 0 1 Hvammstangi
HAFÖRNSK 17 149 3 0 1 Sauðárkrókur
HELGA RE 49 199 20 0 1 Siglufjörður
sigluvIk Sl 2 480 32 0 1 Sigluprður
stálvIk 'si i 364 34 0 1 Siglufjöröur
! HAFÖRNEA S56 142 10 0 1 Dalvfk
HRlSEYJAN EA 410 462 32 0 1 Dalvik
ODDEYRIN EA 210 274 37 0 1 Dalvlk
STEFÁN RÖGNVALDS. EA 345 68 9 0 1 Dalvík
SVANUR EA 14 218 22 0 1 Dalvik
SÆÞÓREA 101 150 23 0 1 Dalvik
[ ; VÍÐIR TRAUSTIEA 617 62 12 0 2 Dalvik
SJÖFN ÞH 142 199 15 0 1 Grenivík
ARONÞH 105 76 9 0 3 Húsavík
BJÖRG JÓNSDÓTTIR II ÞH 320 273 27 0 1 Húsavík
EYBORGEA59 165 37 0 1 Húsavík
FANNEYÞH 130 22 6 0 3 Húsavík
GUDRÚN BJÖRG ÞH 60 70 6 0 3 Húsavík
RÆKJUBA TAR
— —— 1
Nafn KRISTEY ÞH 25 Staorð . 50 AfU 11 Fiskui 0 ’ Sjóf. 3 Lðndunarst. Kópasker
ÖXARNÚPUR ÞH 162 17 5 0 3 Kópasker
ÞINGEYÞH 51 12 2 0 1 Kópasker
: PORSTEINN GK 15 51 7 11:81 3 Kópesker 1
GESTÚR SÚ 159 138 ■\7 Ö 1 Eskifjörður
\ ÞÓRIR SF 77 125 18 11161 1 Eskifjörður

LOÐNUBA TAR

Nafn Staarð Afll SJÓf. Löndunarst.
ALBERT GK 31 335 13 1 Grindavik
GRINDVÍKINGUR GK 606 577 50 2 Grindavík
| FAXI RE 241 331 15 1 Sighjfjörður
GUÐMUNDUR VE 29 436 87 1 Siglufjörður
[ ÖRN KE 1$ 365 330 1 Siglufjörður j
BElfÍRNK 123 742 2166 2 Neskaupstaöur
SKELFISKBA TAR

Nafn GRUNDFIRÐINGUR SH 12 Staarð ' 103 j Afli 63 SJÓf. 6 Löndunarst. Grundarfyörður ]
ARNAR SH 157 20 1 24 4 Stykkishólmur
GRETTIR SH 104 148 65 6 Stykkishólmur j
GISLI GUNNARSSON II SH 8t 18 13 3 Stykkishólmur
HRÖNN BA 335 41 57 6 Stykkishólmur |
KRISTINN FRIÐRIKSSON SH 'i 104 64 5 Sty2kishólmur
SVANUR SH 111 138 64 6 Stykkishólmur ]
ÁRSÆLL SH 88 103 50 5 Stykkishólmur
SILDARBATAR

Nafn Staarð Afll SJÓf. Lðndunarst.
GfGJA VE 340 | 366 321 1 Vestmannaeyjar ]
HEIMAEY VE 1 272 514 2 Vestmannaeyjar
wip 349 82 r Vestmannaeyjar
SIGHVATUR BJARNÁSÖN VE 370 371 1 Vestmannaeyjar
81
ÍSLEIFUR VE 63 ! BJÖRG JÖNSDÖfrm ÞH $21 513 316 290 179 1 i Vestmannaeyjar Seyöisfjörður ]
KEFL VÍKINGUR KE 100 280 178 1 Seyðisfjörður
ÞÓRSHAMAR GK 76 326 331 2 Neskaupstaður |
SÆUÓN SU 104 256 43 1 Eskifjöröur
HÚNARÖST RE 8S0 338 302 1 Hornaflörður
JÖNÁ ÉÐVÁLDS SF 20 ........ 336 183 ^1 Hornafjörður
Minni veiði í Perú
BÚIST er við, að fiskafli Perúmanna verði um níu milljónir tonna á
þessu ári í stað 11 milljóna tonna í fyrra. Útflutningstekjurnar verða
samt meiri nú en á síðasta ári eða 65 milljarðar á móti rúmum 59
milljörðum kr.
Jose Sarmiento, formaður helstu samtaka sjávarútvegsins í Perú,
sagði tekjuaukninguna stafa af hærra verði á fiskmjöli en bræðslan
svarar til 80% framleiðslunnar í perúskum sjávarútvegi.
Nú er verið að vinna að mikilli endurskipulagningu og endurnýjun
í fiskmjölsframleiðslunni og verksmiðjum, sem ekki standast umhver-
fiskröfur stjórnvalda, verður lokað. Raunar segir Sarmiento, að kröfurn-
ar séu svo miklar, að til að uppfylla þær alveg verði að loka öllum
verksmiðjum en búist er við, að reynt verði að fara bil beggja í þessum
efnum.
Á síðustu fjórum árum hefur 26 milljörðum kr. verið varið til end-
urnýjunar í fiskmjölsverksmiðjunum í Perú en þær eru meira en 100
talsins. i
deila um undirritun
Jón Kr.
Gunnarsson