Morgunblaðið - 19.06.1996, Blaðsíða 6

6 C MIÐVIKUDAGUR 19. JÚNÍ 1996
MARKAÐIR
MORGUNBLAÐIÐ
Fiskverð heima
Þorskur
Maí Júní
19.v 120.v 121 ,v 122.v i 23.v I 24Ú70
Faxamarkaður
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
Fiskmarkaður
Suðurnesja
mm
Alls fóru 97,6 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra
í síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 14,8 tonn á
95,68 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 14,3 tonn á 95,71 kr./kg og
um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 68,5 tonn á 109,24 kr./kg.
Af karfa voru seld alls 73,5 tonn. í Hafnarfirði á 53,98 kr./kg
(12,81), á Faxagarði á 50,87 kr./kg (2,11) og á 59,58 kr. (58,61)
á Suðurnesjum. Af ufsa voru seld alls 98,3 tonn. í Hafnarfirði á
46,67 kr. (9,51), á Faxagarði á 53,23 kr. (9,41) og á 58,69 kr.
hvert kíló á Suðurnesjum (79,41). Af ýsu voru seld 122,6 tonn
á mörkuðunum þremur hér syðra og meðalverðið 84,81 kr./kg.
Fiskverð ytra
W&ö*-
Þorskur mmmmmm Karfi tmmmmm Ufsi
Ekkert íslenskt skip seldi afla í Þýskalandi í síðustu viku.
Eingöngu var seldur
fiskur úr gámum í
Bretlandi í síðustu
viku, samtals 278,5
tonn á 134,02 kr.
hvert kíló. Af þorski
voru seld samtals
20,2 tonná 114,96
kr./kg. Afýsuvoru
seld 146,0tonná
128,14 kr. hvert kíló,
37,4 tonn af kola á
179,24 kr./kg og 8,5
tonn af karfa á 88,51
kr./kg.
Laxinn er kominn í harða
samkeppni við annan fisk
LAX og silungur
hafa lengi verið mik-
ill lúxus á matborð-
inu en á því hefur
þó orðið mikil breyt-
ing á allra síðustu árum. Bragðgæðin eru vissulega þau sömu og áður
en samdrátturinn í efnahagslífinu hefur haft sín áhrif á kaupgetu al-
mennings auk þess sem eldisframleiðslan hefur vaxið hröðum skrefum
og veiði á villtum laxi gengið vel í Bandaríkjunum og Kanada.
Eldi og markaðssetning
silungsins miklu erfiðari
Veiðar á villtum laxi gengu
mjög vel vestra á síðasta ári og
þá var slegið nýtt met í Alaska
og aflinn alls 400.000 tonn. Horf-
urnar á þessu ári eru, að aflinn
verði eitthvað minni en góður
samt. Er um að ræða nokkrar lax-
tegundir en mestu var landað í
Kodiak.
Laxinn er fluttur út til margra
landa víða um heim en mest til
Evrópu. Er Bretland mesti
markaðurinn þar fyrir bandarísk-
an lax með næstum 15.000 tonn
á síðasta ári, sem er þó töluvert
minna en 1994 þegar útflutningur-
inn þangað var 19.000 tonn. Að
langmestu leyti er um að ræða
niðursoðinn lax eða 13.000 tonn
í fyrra.
Mfnni eldiskostnaður
Á eftir Bretlandi kemur Frakk-
land með fimm þúsund tonn en
Frakkar kaupa laxinn aðallega
frystan. Hefur þessi útflutningur
einnig minnkað milli ára og er
nærtækasta skýringin á því aukin
eldisframleiðsla í Skotlandi og
Noregi. Kostnaðurinn við eldið
hefur einnig minnkað töluvert og
framleiðslan er öll miklu öruggari
en áður var. í eldinu er hægt að
slátra fiskinum þegar hann er
kominn í þá stærð, sem hentugust
þykir í verslunum, í tvö til fjögur
. kíló, en við það verður ekki ráðið
í veiðunum.
Útflutningur á bandarískum
laxi til sumra annarra Evrópuríkja
hefur heldur vaxið, til dæmis til
Spánar, Sviss og Grikklands, og
svo undarlegt sem það er, þá
keyptu Norðmenn meira af banda-
rískum laxi á síðasta ári en 1994.
Var þó ekki um mikið magn að
ræða eða 37 tonn alls.
Sjómenn hafa áhyggjur
Mest er um, að bandaríski lax-
inn sé fluttur út frosinn en á því
eru ýmsar undantekningar eins og
áður segir, aðallega niðursoðinn
til Bretlands og Hollands en fersk-
ur til Rússlands og Ungverjalands.
Mikið framboð af laxi og
Kanada
vöxturinn í eldinu hefur ýtt undir
mikla fjölbreytni í vinnslunni og
alltaf eru að koma fram nýjar af-
urðir og nýjar uppskriftir. Á ódýri
laxinn frá Noregi mikinn þátt í
þessu en þar hefur framleiðslan
tvöfaldast á þremur árum og er
nú komin í 350.000 tonn. Það er
um 100.000 meira en Norðmenn
geta með góðu móti losað sig við.
Er þessi framleiðsla orðin svo mik-
il, að evrópskir sjómenn eru farnir
að hafa áhyggjur af áhrifum henn-
ar á aðra fiskneyslu.
í Skotlandi hefur laxeldisfram-
leiðslan aukist um 40% á ári í
nokkurn tíma og er nú um það
bil 72.000 tonn. Silungseldið þar
í landi stendur nú í 15.000 tonnum
en ekki eru taldar miklur líkur á,
að það aukist neitt að ráði á næstu
árum.
Silungurinn virðist eiga nokkuð
undir högg að sækja gagnvart lax-
inum og sums staðar hefur áhug-
inn á honum farið minnkandi. Þá
þykir einnig ljóst, að silungseldið
verður ávallt erfiðara en laxeldið
og hagkvæmni stærðarinnar mun
seint vega jafn þungt í því og í
laxeldinu.
Silungurinn vex hægt og það
hefur reynst erfiðara að skera nið-
ur kostnaðinn við silungseldið en
laxeldið. Duttlungar veðurfarsins
geta líka haft mikil áhrif. Miklar
hitar í Skotlandi á síðasta ári
drógu verulega úr vexti fisksins
en hann þrífst best ef hitinn er
skaplegur og umfram allt jafn.
Þrengri markaður
Markaður fyrir silung er ekki
jafn almennur og fyrir laxinn, það
eru ákveðnir neytendahópar, sem
sækjast mest eftir honum, og í
smásöluverslununum er yfirleitt
boðið upp á hann heilan og fersk-
an eða silungsflök.
Nokkuð er unnið að því að þróa
silungsafurðirnar og markaðssetja
fiskinn í tilbúnum réttum en flest-
ir telja, að hann muni seint kom-
ast með tærnar þar sem laxinn
hefur hælana hvað varðar fjöl-
breytta vinnslu.
í Evrópu eru nokkur fyrirtæki,
sem bera höfuð og herðar yfir
önnur í vinnslu og dreifingu laxaf-
urða og má af þeim til dæmis
nefna Dan Aqua í Danmörku, sem
er hluti af samsteypunni Sagalax
Group. Er vinnslugeta fyrirtækis-
ins um 10.000 tonn á ári og hrá-
efnið kemur aðallega frá Norður-
löndum, þar á meðal frá íslandi
og Eæreyjum.
í Bretlandi eru fyrirtækin Gall-
eon Seafoods, Allen and Dey og
Scot Trout og að síðustu má mefna
tvö stærstu fyrirtækin í Noregi,
Hydro Seafood og Johan J. Hel-
land.
Heimild: Seafood International
ESB-skip til hafnar
STJÓRNVÖLD í Kanada tilkynntu skömmu eftir mánaðamót, að
kanadískar hafnir væru aftur opnar fiskiskipum frá Evrópusam-
bandsríkjum en þær hafa verið lokaðar þeim í níu ár. Var gripið
til þess 1987 þegar ESB-ríkin ákváðu að veiða meira en Norðvest-
ur-Atlantshafsfiskveiðinefndin, NAFO, lagði til.
í tilkynningu Kanadastjórnar sagði, að ESB hefði haft góða sam-
vinnu við Kanadamenn um þessi mál síðasta árið og því yrðu hafn-
irnar opnaðar skipum þess frá og með 1. júlí nk.
Það eru lyktir „grálúðustríðsins" svokallaða, sem greiddu fyrir
þessari ákvörðun, en samkvæmt samningum, sem náðust í maí í
fyrra og taka til allra aðila að NAFO, eru óháðir eftirlitsmenn um
borð í öllum skipum til að fylgjast með, að eftir öllum reglum sé
farið.
Með því að leyfa ESB-skipum að koma til hafnar í Kanada gefst
stjórnvöldum einnig tækifæri til að skoða þau eins og NAFO-regl-
ur kveða á um og ganga úr skugga um, að veiðarfæri séu lögleg.
Þjóðverjar
borða meiri fisk
FISKNEYZLA í Þýzkalandi
jókst nokkuð á síðasta ári. Sam-
kvæmt því, sem næst verður
komizt fór hún úr 14,7 kílóum
á mann í 15 kíló miðað við afla
upp úr sjó. Hefur fiskneyzlan
aldrei verið meiri. Niðursuðuaf-
urðir eru mjög vinsælar með um
33% heildarneyzlunnar á fiski.
Meira var borðað af frystum
afurðum, en hiutur þeirra í
heildinni er um 27%. Hlutdeild
skelfisks er 16%, sérafurðir eins
og salöt og marinerað fiskmeti
eru með um 10% hlutdeild og
ferskar afurðir 6%. Loks eru
reyktar afurðir með um 7% og
aðrar afurðir minna, til dæmis
er saltsíld með 1% hlutdeild á
markaðnum.
Fredfiskur
innfiutningur á frystum
fiski til Þýskalands
Alaska Ufsi 1988'1"5
80......
Vöruþyngd
þús.tonn
60 1....
40
20
Ufsi
MEÐFYLGJANDI mynd sýnir
innflutning á frystum fiskafurð-
um til Þýzkalands, en mest af
þessum afurðum fer til frekari
vinnslu í fiskréttaverksmiðjum.
Innflutningur á ufsa hefur verið
stöðugur með rúm 30.000 tonn.
Alaskaufsinn er orðinn mikil-
vægasta fisktegundin í þessum
innflutningi og er kominn yfir
80.000 tonn, en var aðeins með
rúm 10.000 tonn 1988. Þá er
kemur lýsingur með rúm 20.000
tonn, þorskur er í jafnvægi með
um 15.000 tonn og innflutningur
á karfa hefur aukizt litillega og
er kominn í um 10.000 tonn.