Alþýðublaðið - 13.11.1933, Blaðsíða 3

ALÞYÐUBLAÐIÐ
3
MÁNUDAGINN 13. NÓV. 1033.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ÐAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
tJTGFANDI:
ALÞÝÐU.FLOKKURINN
RITSTJÓRI:
F. R. VÁLDEMARSSON
Ritstjóm og afgreiðsla:
'Hverfisgötu 8 — 10.
Simar:
49CK): Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4905: Prentsmiöjan.
Fitstjórnin er til viðtals kl. 6—7.
Þingtiðindi Alþýðublaðsins
Hannes Jónsson greiðir
atkvæði gegn stjórnar-
skrárfrnmvarpinu.
I ie. d. va|r í 'fyrradag til 1. umr,
frv :til I. um breytingu á lögum
um ritsímia- og talsíma-keTÍi Is-
lands. Flm. er Ingvar Pálmason
og mælti hann nokkur orð fyrir
frv. Var pví vísað til 2. umr. ogj
samgmn. irneð öllum greiddum at-
kvæðum.
Þar var og á dagskrá: Tilll tál
þál. lum rannsókn á húsinæði fyrir
fornmienja- og listaverka-safnið.
— Hvernig ræða skuli. Forseti
lagði til að höfð yrðá að eins ein
'umræða um þál.tHl. og var það
samþ.
I nieðri dieild var stjórnaHSikrár-
máltð ti.1 2. umr. Eysteinn Jónís-
,sion hafði framsögu og lagði til
fyrir hönd nefndariinnar, að frv.
væri samþ. óbreytt.
G^gn frv. taiaði Hánnes Jóms-
son. Sagði hann að eilnis og nú
væri komið, væri ekki n-ema um
tvent að gera, að samþykkja frv.
ieða fella það, og myndi hánn
hiiiklaust taka síðari kostinn. Kali-
aði hann frv. skoffín, siem væri
ávöxtur af sambúð sósíallista og
íhaldiS, en Framsókn hefði tekið á
móti því siem umhyggjusöm ijós-
móðir. Tailaði Hannes Hkast því,
sem hann stæði utan við alia
þessa filokka.
Þrátt fyrir þessa skemtiiegu
ræðu Hannesar vair 1. gr. frv.
sámþ. með 23 atkv. gegn einu
(Hannesar) og aðrar greinar með
samhljóða atkv.
Til 3. umr. var frv. samþ. með
24 atkv. gegn 2 (Hannesar og
Hálldórs Stefánssoinar).
JAPANSKIR NAZISTAR
DÆMDIR FYRIR MORÐ
Londion, 9/11 FÚ.
Frá Tokio kemur sú fregn, að
fiangeisisidómar hafi í dag verið
kveðnir upp yfir tíu liðsf-oringj-
um., siem sakaðir voru um morð-
ið á Inukai fiorsætisráðberra í
miaí 1932, og eru dómarnir frá
leinu ári upp. í 15 ára fangelsis-
vist Viegna geysilegra æsiinga,
siem. réttarhöldin höfðu valdið,
urðu yfirvöldin að hafa sterkan
vopnaðan vörð um bygginigu þá,
er dóimarnir voru uppkveðnir í.
Dómstólnum hafði boriist ieiin
milljón bréfa, siem öll fóru fram
á væga dóma, og voru þúsundir
þeirra rituð með blóði sendienda.
StLDARBRÆÐ SLUSTÖÐ VIÐ EYJAFJÖRÐ
eftir Halldór Friðjónsson'
VERÐLÆKKUN
DOLLARSINS
Regiur um vinveitmgaleyfi
í New York
Fyrir nokkru ritaði Jóhaim F.
Ouðmiundsson á Siglufirði grein í
Alþýðublaðið, þar sem hann telur
nauðsyn á að ríkið komi úpp síld-
arbræðsluverksmiðju á Siglufirði,
til viðbótar við þær tvær, sem
rikið á þar nú. f „Alþýðublaðinu“
1. þ. m. tekur Finnur Jónsson al-
þingism'aður í sama strenginu, en
vill svo að næsta skrefið í þessiu
máli sé það að byggja verksimiðju
við Húnaflóa.
Okkur Eyfirðinguin mun nú
finnast svo sem meiri nauðsyn
væri á að ríkið bygði síldarverk-
smiðju hér við fjörðinn, en að
bæta þeirri þriðju við á Siglu-
firði, þar sem eru tvær óstarf-
ræktar yerksmiðjur fyrir, auk
þeirra þriggja, sem reknar hafa
verið undanfarin tvö sumiur.*)
Eins og Finniur Jónsson tekur
réttilega fram, er Krossaniesverk-
smiðjan a ð al 1 e g a fyrir útlend-
inga, og samkv. núgildandi samn-
ingum hafa Norðmenn rétt til
að leggja þár upp alt að 60o/o- af
því, sem verksmiðjan vinnur. En
þetta er ekki það versta, þó vont
sé. Hitt er enn bagalegra eyfirskri
sííildarútgerð, að á hverju ári er
alt á hverfanda hveli um hag og
rekstur þessarar verksmiðju. Eru
þesis ekki fá dæmi, að ekkert sé
ákveðið um verð á síld hjá
Krosisaniessverksmiðjunni, eða hve
mikið hún ætlar að kaupa af
bræðsluisíld af eyfirskum skip-
um, þegar lagt er út á síldveiðar
á sumirin. Sjá ailir hve óþ'Olandi
þetta ier í allia staði. Einnig h-efir
Krossianiessverksmiðjan eindæmi
um verð á sild og biorgunanski]-
mála.
Mér virðist svo að ríkið sé búið
að gera vel við Sigl'ufjörð. í bil'i,
og að næsta sporið eigi að verða
bygiging síldarbræðslustöðvar við
Eyjafjörð. Huíga að því þessi
rök:
• Eins 'Og fyr er sagt, nægir
Krossaniessverksmiðjan hvergi
nærri til að tryggja eyfirzka síld-
arútgerð sæmilega. Hér ua,nf-
q r p v í síldaru e r k s in ið / n,
s e m r í k i ð ú.
Það dylst engum, sem sann-
gjörnum augurn vil.1 líta á þessi
mál, að það er órétt að draga
álla atvinnu, sem síldveiðin veitir,
til Siglufjarðar, en þaingað fer
hún, ef hvergi er unnið að trygg-
ingu síldarútvegsins nema þar.
Þeir mienn, sem vinnia að fr.am-
gangi verklýðsmála, ættu að
minsta kosti að hafa opiin augun
íyrir því, að nauðsyn ber til að
dreifa atvinnumni sem mest, svo
sem flestir hafi hennar not. Nú
er það svo, að síldarsöltumn elt-
ir síldarbræðsluverksmiðjurnar,
eða með öðrum orðum, sildarsölt-
un verður ekki rekin nema við
hlið verksm.iðjanna. Eyfirzkur
iSÍÍdarútvegur er því í voða, ef
ekki fæst bót ráðin á núverandi
ástandi, en það Jrýðir ekki einiuing-
is niiðurdrep fyrir eyfirzkan
*) Eftir upplýsingum, sem blaðið
hefir fengið frá Siglufirði, vor,u
Goos-verksmiðjurnar, sem grein-
arhöfundur mun eiga við, báðar
starfræktar tvö síðast liðin sum-
ur, önnur af Steindóri Hjaltalíin,
en í hinni var uinniinln síldarúr-
gang'ur af söltunarstöðvunum.
verkalýð, einkum á Akureyri.
heldur og fyrir þau vfðlendu
sveitahéruð, sem að Akureyri
liggja.
Það er nú svo ,að mikill hluti
fólks á Akureyri getur ekki sótt
atvinnu burtu. Það er ekki til
meins að vísa því á hana vestdr á
Siglufirði eða annars staðar.
Hverfi síldarsöltunin af Akureyrj,
eða minki til stórra muna, er
fjöldi fólfcs sviftur lífsviðurværi,
Og þar sem engin líkindi eru til
að önnur atvinna skapist í stað-
inn, er voðinin fyrir dyrum.
Og þietta hefir áhrif á fltnri en
Akureyrarbúa, Glerárþorps- og
smábýla-fólikið með fram firðiinum
í nánd við AkureyrL Eins og
nú er málum komið, lifa íbúar
hinna víðlendu sveita í nánd við
Akureyri, að mestum hluta á því
að selja framleiðslu sín'a í bæinin.
Alt, sem dregur úr kaupgetu bæj-
arbúa, kemur eininig niður á
sveitunum. Hagur bæjarins er því
um leið hagur sveitanna, siem
iliggja í námunda við haan, Alt,
sem tryggir sæmilega afkomu Ak-
ureyrarbúa, er um leið hagur fyr-
ir sveitdrnar.
Sé málið skoðað í þessu ljósi,.
og það hlýtur hver kunnugar
jmaður að gera, verður þáð aug-
ljóst, að þörfin fyrir síldar-
bræðsiuverksmiðju við Eyjafjörð
er miklu brýnni en á Sigiufirði.
Væri hér sæmilega afkastamiikil
sildarverksmiðja, myndi sílda,r.
sö'ltun aukast hér við fjörðilnn1,
eins og skiilyrði standa til, en
þau eru á ýmsan hátt eins góð
og á Siglufirði, ef .bætt verður úr
síildiarbræðsluþörfinni.
Það skiftir 'minna máli, hvar
væntanleg síldarbræðslustöð yrði
bygð við Eyjafjörð. Fyrir slíka
verksmiðju eru nógir staðir. Á
Syðri-B kkaeyri Svalbarðs-eyrí
og Oddeyri, eru fyrirtaks staðir
fyrir sildarbriæðs.luverksmiðjur.
Aðstaða til sjávar ágæt, nægilegt
og gott vatn, tíöar samgöngnr o.
s. írv. Og' það er ekki sýnil'egt,
að þótt atvinnuilíf hýrnaði á þess-
um stöðum, væri nokkuð frá öðr-
um tekið. Það sýnást svo siem að
fulf.skipað ,s,é á Siglufjörð, og
vaxandi síldarútvegur á Eyjafirði
myndi að eins verða viðbót við
það, sem fyrir er. Mættu: allir
fagna því.
Akureyri, 6. nóv. 1933.
Hídkiór Fricjónsscm.
— Nýlega fór fram hnefialieika,-
|tappleikur í Róm milli núverandi
heimsmieiistara í þyngsta floikki,
Primo Carnjera og spánska meist-
arans Paolino. Carnera bar sigux
úr hítum eftir 15 lotur. Keppni
þiessi fór fram í Siiena Plaza.
Sýnimgarsvæði þetta tekur 65000
áhorfendur. Síðast liðið sumar
vann Camera meistaratignina frá
Jack Sharkey. Bandarikjamean
urðu gramir að missa tignina -og
hafa igert sitt í'tras,ta tii að n,á
henni aftlur. Nú um, þessar rnundir
er Garmera dýrkaður sem þjóð-
hetja í italíu. Næsti mótistöðu-
rnaður hans er þýzkulr Amieriíkaa
Max Baer að naf mi, sem er Gyð-
ingur iog er talimn skæður keppi-
S nautur hans utn tignina. Á santa
móti vann ítaliinin Locaitelli Ev-
I rópumeistaratign í léttari flok^i.
London. FÚ.
Mifclar sveiflur hafa orðið á
giemgi dollarans í dag. I New
York stóð hann síðast í kvöld í
dioll. miðað við steri;i,n|g;sr
pund, |ein í Londoin var hann 5,13
díOilli. ler' viðskiftum lauk, en hafðii
um eitt skeiið, í dag komiist ofan
í 5,16V2 doll. (I Osilio var hanin
í kvöld 5,133/a dóll.)
Bandarikjablöðin skrifa í dag
rnikið um þetta miikla falil doll-
arsins og afleiðingar þess. Fjár-
málaritstjóri „New York Times“
segir í grein í dag, að stjórnim
haifi nú algeriiega mist vald yfir
dollamum og ráði ekkert yfir
gert(gi hans,. Enn fremur segir í
greiniinni, að senjmlega hafi
kreppan í penmgamálunum nú
bráð'um náð hám'arki sínu, og
rnuni mega vænta einhverra um-
skifta á alþjóðapenii;ngamia:rkaðim-
um,.
í London var gullverð í dag
lægra ten í gær, en það stafaði
aðallega af gengisfaili frankans.
Han|n var 81,50 er viðskiftum
Jauk í dag.
Kalundborg. FÚ.
í New York ríki hefir nú verið
siett bráðabirgðareglugerð unr
söliu og veitingu vina vegna af-
náms bannlagainna, sem talin eru
faltón úr gildi nú þegar, eftir að
alþjóðaratkvæðagreiðslian hafði
gengið á móti þieiim, þótt form-
íiegt afnám þeirra fari ekki fram
fyr en 5. næsta mán. Sa-mkv.
hinní nýju reglugerð fá allir þeir
vínveitingalieyfi, sem hafa mat-
sölulieyfi, hótel, veitingahús,
klúbhar og skip. Þó eru s.ett á-
kvæði um það, að skamta skuJi
stofnunmn þessum áfengið. Nýr
tollur verður einnig lagður á á-
fepgisisölu í ríkinu, tíu til tutt-
ugu og fimm af hundraði, eftir
því hvert áfengið er. Eiinnig er
bannað ,að selja unglingum innan
18 ára áfengi.
í Madras á Indlalndi sprakk
flugeldaverksmiðja nýlega í loft
upp. 6 menn létust þegar í stað,
en 8 særð'UíSt hættulega.
Bjarni Ijðrnsson.
Kvðldskemtua
annað kvðld bl. 9 tll stfrktar
Kvennadeild Slysavarnafélaosins.
Aðgifngnmiðai1 seidir £ IÐNO f dag frá
kl. 4—7 og á morgnn frá kl. 1, kesta kr.
1,50 og kr. 2,00. Sfmi 3191.
Nýir litir og snið.
Nýkomið,
HfáF' Prjónastofan Malín.
/