Alþýðublaðið - 25.11.1933, Blaðsíða 1

LAUGADAGINN 25. NÓV. 1933.
XV. ÁRGANGUR. 25. TÖLUBLAÐ
AIÞYBDBLABID
LESBÖK ALÞÝÐU
Bréf til
[Kennarasaimbana esperanto-
lærðra kennara í Saxl'andi sendi
imér nýlega blað og sérprentaða
ræðu eftir Adolf Hitler, hvort
tveggja skráð á Esperanto. Blaöið
heitir La Noua Gertm n'imdo
(Hið nýja Þýzkaland), og ræðan
ber fyrirsögnina: La mpndio aten-
tit: parokis Adolf Hitler (Heim'-
urinn táki eftir: Adolf Hitlier tal-
ar). Fram að byltingnnni gaí
ltennarasamband þetta út ágætt
espieranto-tnnarit um fræ'öslu- og
uppeldis-mál. En tímaritið var
frjáíslynt, og þcss vegna var það
gert útrækt úr Þýzkalandi, þiagar
„nótt hins langa rýtings" lagðist
yfir landið í fyrr,a vetur. Nú er
það gefið út í Hollandi.
Nú sendir kennarasambandið, í
staðinn fyrir háð ágæta uppeldis-
tímaTÍt, út luim víða veröld La
Nova Genmanlando, sem; í þetta
sinn er alt árás á Gyðinga. Ræða
kanzlarans, sem eininig er út-
býtt á vegum félagsins,'
-er einhver sá brjóstum-
kennanliegasti kjaftaþvættingur,
sem ég hiefi nokkurn tíma séð
á prenti. Mér rann svo tii hifja,
þegar ég sá mentaða menn vera
að senda út um heiminn aðra eins
hrygðarmynd h-eimsku og fáfræði,
að ég gat ekki orða bundist og
skrifaði iitstjóranum eftirfaraindá
bréf á Esperanto.]
Reykjavík, 16. nóvember 1933.
Herra ritstjóri „Nýja Þýzka-
landis".
Ég þakka yður sendinguna,
blaðið Nýja Þýzkailand og ræðu
hierra Hitliens, Ég hefi lesdð hvort
tveggja. Þegar ég hafði lokið viö
að lesa ræðu kanzlarans í þriðja
sinn, s-purði ég sjálfain mig næst-
um örvæntingarfullur: Hvernig í
ósköpunum stendur á því, að
roentaðir, „kynhreinir aríar“ eru
að senda út þ-essa grængolandi
endaleysu? Finna þeir í núún og
veru eitthvert vit í þessum ó-
skiljanlega hrærigraut innaln-
tómra orða? Hefir þessum óment-
aða öskurapa í raun og sanni-
leika tekist að blin-da mentaða
þjóð með svona hugsunarlausu
kjaftaglamri, augsýnilegum mót-
sö-gnum og jesúítalegum rök-
s-emdafölsunum?
Já. Því miður hefir h-onum tek-
ist það.
Þér Þjóðverjar lifið um þessiar
imiundir í eins konar ölæðisbrjál-
siemi, er beinist að bjánalegum
kynflokkaórum, herskrárri hetju-
dýrkun, villidýrslegum -ofsóknum
og gagnrýnislausri tilbeiðslu á
kvalasjúkum þ-orpurum, -s-em nú
hýða iog tukta þjóðina. Þetta á-
stand yðaT skýrir þann skort á
gagnrýni og blygðunarsemi, að |
skammast sin ekki fyrir að senda ^
út önnur eins plögg og „Nýja
Þýzkaland" o-g ræðu Hitlers.
Herra Hitler segir í ræöu sinni:
„Sérhvert högg styrkir mótþrö-
anin, sérhver ofsókn eflir hinn
þverúðarfulla viljakraift . .“ Þetta
þykja ef til vilíl spámannleg orð,
sem vekja eldmóð og hrifningu
meðal þýzkra aria. En hjá íslenzk-
um aríum eru það ósköp hv-er-s-
dagsleg sannindi, sem jafinvel
hvert skólabarn kann að hegða
sér eftir eins og slunginn keppi-
nautur. En ég vil leyfa mér að
nazista
Þ ór b e i\ g u. r Þ 6 r da rs,o n.
spyrja yður: H-efir ógmarstjórn
Hitl-ers barið og ofsótt 60 þúsund-
ir saklausra mannaáfjórum fyrstu
mánuðum einræðisins til þ-ess að
styrkja m-ótþróa þeirra og efia
hinn þvierúðarfulla viljakraft gegn
siðl-eysi vaidhafanna? Hafið þér
k-oinið auga á hið fagra samræmi
mjlli -orða og gerða kanzlara yðar?
Ég hefi .ónotalegán grun um,
að ég viti meira en þér um of-
sóknir, kvalasjúkar misþyrmingar
|og mk>:iið í Þýzkalandi síðustu átta
mánuðina. Blöð yðar segja ekki
frá glæpum ríkis-stjórnarinnar. Qg
sérhv-ert útlent blað, bók og hréi,
sem frá þieim hermir. er bannað og
gert upptækt í landi yðar, undir
þvi yfirskini, að þau flytji róg
-og lygar um Þýzkaland. En út
yfir landamærin hefir borist frá
blaðamönnum, þjáðum -og limlest-
um fórnarlömbum og landflótta
lýð aragrúi af áreiðanlegum og
margstaðfestum lýsingum á jafn-
vel hinum hryllil-egustu glæpu-m,
sem nokkurn tíma hafa átt isér stað
í allri h-inni ógeöslegu villimianna-
sögu vestrænna þjóða. Þær yfir-
stíga meira að segja villimensku
spæniska rannsóknarréttarins i
barbarisma miðaldanna.
Veigamesta heimáildargagnið um
þesisi gl-æpaverk er hin fraega
Brúrn bók urn ógnarstjórn Hitlers
-og ríkisþingsbrunanin (The Bnown
Book Of The Hitler Terror And
The Buming Of Th-e Reichstag).*)
Bókin er samiin, -ein-s og yður
mun kunnugt, af alþjóða!nef.nd til
hjálpar fórnardýrum fasismans í
Þýzkalandi. Forseti n-efndarilranar,
Marley Mvarður, segir í fiormál-
anum fyrir þ-essu merkilega riti:
„Sérhver skýr-s-la (statement) í
þessari bók h-efir verið vandiega
staðfiest (carefully verifiied) og er
sérkennileg fyrir -mörg svipuð til-
1 felli.“
Öll Brúna bókin er hið ægilieg-
asta heimi.ldargagn, sem ég h-efi
nokkurn tíma séð, um bjánaskap,
skrælingjahátt og villidýrsæði.
Slikar h-etjudáðir geta hinir róg-
bornu -og -ofsóttu Gyðingar ekki
sýnt hinum siðaða heimii úr
mörg þúsund ára sö-gu sinni. All-
ur sá hinn mikli s-ægur stað-
reynda, sem Brún-a bókin somm,
verður óafmáan-Legur smánarblett-
*) Þessi bók fæst hjá- Eggert
Briem og Snæbirni Jónssy-ni. Ég
vil-di rnega benda öllum þeim á
að lesa hana, er vilja viAi um
grimdarstjórn Hitl-ens.
ur á „kyngöfgi" hiinna útvöldu
aría. Það væri óhkt roeiri greiöi
við siðm-enningu ariskra þjóða, ef
þér gætuð brent uppi í Gehienna
tortímingariinnar þ-enman þátt úr
sögu yðar, heldur en að hafa
’Lagt í ö-sku ritv-erk þ-eirra ma-nna,
er liæst stóðu meðal yðar að
lærdómi, snild og vits-munum.
Það -er -eng-an vegin-n hrylliileg-
ast við þessa bók, að hún san-nar
upp á Hitlers-sitjórnina fjölda
skipulagðra morða o-g manndrápa.
Slíkir glæpir gerast oftast meira
og mihna á bylti-ngartímum. En
það er þessi takmarkalausa sálar-
fróun, ,sem rikisstjórnin ,þýzka og
böðlar hennar haf-a af því að mis-
þy.ma m nnum, kvelja þá, p'na og
pynta, b-æð.i í fangelsunum og ut-
an fangelsanna — það er þetta,
s-em neyðir lie-sandann til þess að
efast um, hvort jíiann eigi að
skipa þ-essu óald-arhyski ;í tölu
m-enskra manna -eða „setja það á
b-ekk m-eð vampýrum .þjóðsagn-
annia. Og það, sem þó keyrir fram
úr öllu öðru, það eru hugsjónir,
fyrirskipanir, yfirlýsingar og vræö-
ur þeirra Hitlers, Goebb-els og
Goerings. Það g-erir vglæpi þ-eirra
jafnv-el að heilögum h-etjuverkum.
Skýrslu yðar um hlutföllin milli
Þjóðv-erja og Gyðinga ým's-um
atvininugreinum og æðri .stöðinn
-og embættum v-erð,ég því miður
að taka m-eð ,varkárni. Ég hefi
sterkan grun u-m, að ríkis-
stjórn nazista f-eili sér ekki við
að falsa tölur,eftir geðþótta sín-
um. En ef .skýrslan skyldi vera
rétt, þá myndi mig furða það
stórl-ega, að hinir fyrirlitnu
Gyðingar skuli v-era ,svon-a hlut-
falls-liega margfalt fleiri ví æðrj
stöðum og ábyrgðarmiklum 3em-
bættum, -en þessir ,montnu, kyn-
hreinu ariai'. ,
Ég les í lexíkoni minu, að rétt
fyrir heimsistyrjöldina hafi einir
608 000 Gyðingar búið í öllu
þýzkalandi. Brúna bókin telur þá
um 600 000. Og eins gerir skýrsla
yðar. Hvernig víkur því við, að
þér getið u síf-elt v-erið að sífr-a
-og kvarta yfir þvi, að þ-ettia örlitla
brot, þ-etta eina prósent þýzku
þjóðarinn-ar, standi hvarvetna í
vegi fyrir hi-num 99 prósentunum,
ráði og ríki yfir Þýzkalandi o-g
sé ein af meginorsökunum að
óförum yðar?
Ef það er. rétt, að 600000 sálir
séu færar um að skara svo mjög
fram úr m-eðal þjóðar, sem er um
60 miljónir og þar að auki að
mestu Leyti kynhreinir aríar, þá
hljóta þ,ær að standa á miklu
hærra vitsmuna- -og atorku-stigi
-en aríarnir. Og -ef svo er, þá haf-á
þær vitsmunalegan og siðfierði-
legan rétt til þ-es-s Lað stjórna
arisku þöngulhausunum.
Leiðt-ogar yðar benna, að' hin
-eyðileggjandi öfl þýzku þjóðar-
innar séu Gyðingar og jafinaðar-
menn, Og þetta virðist þ-eim hafa
tekist að berja inn í yðar trú-
gjörnu höfuð. En þrátt fyrir það
’ ljúga þeir þessu. Hin eyðileggj-
andi öfl yðar eru hvorki Gyöing-
ar né jafn-aðarmenln. Yðar -eýði-
1-eggjandi öfl eru kapitalismi-nn og
vont upp-eldi. Kapital-iismin-n var
-onsök heimisstyrjaldarinnar og af-
1-eiðinga henn-ar. Það er fyrsta
bölvun yðar.
öldum -saman hefir þýzka þjóð-
in verið alin upp í tilb-eiðslu á
hLægiliegum keisurum, ruddaleg-
um herf-oringjum og auðmýkjandi
kirkju. Þetta h-efir skapað aðdáun
mikiLs hluta þjóðari-nnar á hinu
ruddalega valdi, auðmýkt hans
og -snobbirí fyrir toppfígúrum og
mönnum í háum stéttum og
stöðum, hið oddborgaraLega við-
h-orf hans v.ið lífinu og skort ha;ns
á þeirri, siðm-entuðu gagtrrýni, sem
að -eins heffir sannl-eikanin að endi-
inarki. Þa'ð h-efir blásið upp þjóð-
erni-sigorgeir han.s -og hernað.ar-
dramb. Og þetta sama uppeldi
hefir holdi klætt hið persónu-
lausa hjarð-areðli, sem nú hefir
jjáppað m-eginhluta þjóðáriunar
sam-an um -einhv-erjar þær fárán-
legu-stu hugsjónir, sem nokk-urn
tíma hafa verið boða'ðar á þés;s-
ari plánetu. Þetta mannspilla-ndi
uppel-disverk Leiðir það af sér, a'ð
:egar fram k-oma nógu ósvífnir
ruddar ein.s og heilajeys-inginn
Hit’.er, m-orfínsvitfinvngurmn G-oe-
rin-g og þes-si Goebb-els, sent á
m-yndum lítur út -ein-s og glæpa-
maður, þ-egar slí-kar afturgöngur
hins prússneska h-ernaðarainda
vaða fr-am með „hinn 1-anga rýt-
ing“, þá beygir hjörðin sig, 1-æt-
ur kúgast, auðmýkist, trúir og
finnur guðlega spiekt í þiessu -sam-
safni af aumasta sna-kki, Og en-n
þá einu -siuni -en-durtekur sig
gamla sagan um nýju föti-n kei-s-
arans.
Þ-etta -er önnur böl-vun yðar.
Nú sem stendur virðist þér trúa
því, að nazisminn ráði bót á
vandræðuni yðar. En þér g-etið
v-erið alveg vissir um, að þ,að
er einmitt þ-etta, sem h-onumi
tekst ekki. Ef til viM heppnasit
h-onum að al-a yður upp í her-
skáa ofb-eldis&eggi (sbr. bæni-na,
sem nú ier kend bör-num yðar:
„Drottinn, bl-esisa þú h-er vorn ..“).
En hann mu-n jafnframt þröngva
öll-um lifi.skjörum yðar á lægra
stig -og draga yður aftur á bak í
menninguinini, Og yandkvæði ein-
stakling-an.na -og þjóðarinn-ar v-erða
óleyst eftir sem á'ður. En nazism-
inn get-ur frestað viturlegri úr-
lausn um nokkur ár eðá í mie&'ta
lagi n-okkra áratugi.
Á Italíu h-efir fasi-stisk ofbeldis-
stjórn -setið að völdum í 11 ár.
Og hvað hefir hún áunnið? Rík-
isskul-dirnar hafa farið sívaxandi,
atvinnuleysið er ákaflega mikið,
fátækt einstaklinga er engu
minni -en áður -og betlið
heimskunna heldúr áfr-am i
stórum stíl, þótt ríkisstjórnin státi
af því, að það sé bannað m-eð
lö-gmn. Aðal-ávinni-ngur fasismatns
á Italiu -eru grimdarv-erk, þjóð-
ernisg-orgeir, öflu-gur h-er -og yfir-
menskutildur, Og þó á hreyfingin
þar f-oringja, sem vafialaust er
gæddur mörgum vitsmunum
Hitliers.
Fasisminn (o-g n-azisminn) -er
hv-orki grundvall-aður á vísindar
legri né man-núðLegri umdirstöðu,
Hann -er fjandsamlegur þ-eim
löigum, sem þróun mannfélagsins
lýtur. Hann er brotthl-aup frá hin-
um raunverul-egu -orsökum man-n-
félagsv-andræðanna, flótti undir
yfirskin ýmsra uppdiktaðra þjóð-
félagsmeina (hjá yður: ofsi g-egn
jafnaðaimönnum -og Gyðingum,
þjóðernisgorgeir, kynflokkaátrún-
aður, kynf-erðisdiell-a o. s. frv.).
Þannig tekst h-onum að draga at-
hygli hins ógagnrýna og trú-
gjarna almen-niings frá veröld
v-erulieikans in-n í hálfdúls-pekil-eg-
an -orðavaðal bl-ekkinga og ósann-
inda.
Þar að auki er fasisminn boð-
aður með þeim hætti, að hann
rökræðir al-drei málefnin og beinir
>ar af leiðandi ekki sk-eytum sín-
um til vitsmuna manna eða
D-ekkingar. Hann þjösmast áfram
með rak-aliausu, ofstækisfuri-u orð-
bragði, hatursþrungnum gíf-uryrð-
um, í tón, sem er nákvæm’.ega
-eins og ö-skur sálsjúks trúskifití.
ings, Og han-n virðir gérsamlega
að vettugi öll rök, staðr-eyndrr,
sannleika.
Þéssi bardagaaðferð hittir það
fiólk í hjartastað, sem stendur á
fremur lágu vitsmunastigi, -er ó-
hæft til þ-ess að ger.a sér gr-ein
fyrir viiðfangs-efnum eftir leiðum
ranns.akandi hugsuin-ar, h-efir sterk-
ar ástríðuir í hlutfaJli við hugsun-
arþroskann -og er þess vegna
venjulega grimt, þ-egar atvikin
hrinda því út úr jafnvægi mak-
indalífsins.. Þa-nimg hefiir fasisman-
urn t-ekist a'ð s-afna að sér s-ora-
öflum mannfélagsins. Fasisnuinn
er því giersaml-ega andstæ'ðuir
h-eildarþ'róun hinhiai alndliegu
krafta, því að hún er vaxandi
hæfileiki til að rannsaka og rök-
. hugsa, vikkun vitsmunalífsins,
s-em -er fjandsainleg -ofbeldi og
kúgun.
Af þessum tv-eimur meginástæð-
um: algerðri vöntun á visiinda-
Legri undirstöðu og beinmi and-
stöðu við all-a sálræna þróun,
1-eiðir það, að fasi.sminn fiellur,
óumflýjanlega :uim sjálfan sig.
Hann -er að eins stuindarsjúkLeiiki,
hálfheiðin múgs\’itfirring, fjand-
samleg öllu því, sem v-eit til meiri
þroska í mann-eðlinu. Fa-sismiinin
er pólitísk endurholdgun á galdra-
brennum -miðaldanina. Og haka-
krossinn, tákn hininar h-eiðingLegu
villiroensku, -mun tortímast fyrir
sama af'linu og jafnaði við'jörðu
bálfcesti hinnar katólsku h-eiðn-i.
Ég geri alv-eg eins ráð fyriir,
að þ-etta bréf v-erði gert upptækt:
af ofbeldislýðnum á landamær-
unum. En -ef svo skyldi til takast,
að það smygi g-egnum hen-dur
hans, bið ég yður a'ð gera svo
v-el og senda mér línur, meðal
an-nars til þes-s að s-anina mér
þ-etta p-ersónufr-elsi, sem þér eruð
að guma af að nú sé í Þýzka-
landi h-erra Hitliers.. Ég v-il gjarn-an
taka það fram, að ég er ekki
kommúnisti. Ég er að eins ein-
fald-ur íLokks-l-eysingi, sem elskar
staðreyndir. Gagnrýni mín á ráð-
andi hluta þýzku þjóðariimar fel-
ur alls ekki þ-a,ð í isér, að ég álíti
aðrar þjóðir h-eilagar. Ég -er
hvorki með né móti neinini sér-
stakri þjóð. Ég -er hafinn yfir
öll yðar oddborgaralegu þjóðerni.
En ég -er svarinn fjaindmaður
hvers kyn-s fíflsku og hvers konar
grimdar og glæpa'verka., hv-ort
s-em þau -eru skipulögð í liimn-
inum, í -helvíti eða miðri i Þýzka-
landi. Þ-es'sa síðustu átta mánuði
h-efir ríkisstjórn yðar og hýenur
h-ennar skipulagt heimskulieg v-erk,
beitt -grimd og framið glæpi, sem'
mér vitanl-ega -eiga varla sim líka
ann-a'rs staðár en í kvalasjúku-stu
lýsingum miðaldapresta á helvít-
písl'um fordæmdra.
Með hjartanlegri kveðju.
Þórbergur Þórðarson
100 °/o kynhr-einin, -n-orr.ænn
aríi, fremur hávaxinn, ljós
með gráblá augu og befir
oft hendu'r í vösum, þ-egar
hann talar.