Morgunblaðið - 25.10.1996, Blaðsíða 4

4 B FÖSTUDAGUR 25. OKT’ÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 25. OKTÓBER 1996 B 5
DAGLEGT LIF
DAGLEGT LIF
EDDA ARSÆLSDOTTIR
starfsmaður Setbergsskóla
Hafnarfírði
Dúkkan mín
Maðurinn í bílnum sagðist
ætla að gefa mér dúkku
EDDA Ársælsdóttir á enn mörg
af gömlu leikföngunum sínum.
Brúðan Þorgerður, kölluð
Gerða, vekur þó upp sterkustu
minningarnar, enda upphafið af
kynnum Eddu við föður sinn.
„Eg er ekki hjónabandsbarn og
hafði aldrei séð föður minn. Vissi
bara að hann héti Ársæll og byggi
í Hafnarfirði eins og ég. Eg man
að ég glápti mikið á ókunnuga karla
á líklegum aldri og velti fyrir mér
hvort þessi eða hinn gæti verið pabbi
minn. Þessum vangaveltum lauk
þegar ég var fimm ára og pabbi
kynnti sig fyrir mér með óvæntum
hætti. Ég var ein á gangi, nýbúin
að fylgja myrkfælinni vinkonu minni
heim til sín, þegar kallað er á mig
með nafni. Ég sá
---------------- krinu en
bílnum sem mér heyrðist kallað úr.
í honum sátu nokkrir karlmenn og
einn sagðist vera pabbi minn. Mér
fannst þetta afskaplega merkilegt
og enn merkilegra þegar hann sagð-
ist ætla að gefa mér dúkku.“
Edda segist hafa hlaupið í loft-
köstum heim til sín og tjáð heimilis-
fólki sínu tíðindin. Hún man lítið
hvernig því var tekið, en sjálf beið
hún brúðunnar með mikilli eftir-
væntingu.
„Skömmu síðar bankaði pabbi
upp á heima og færði mér forkunn-
arfagra brúðu frá Þýskalandi. Mér
fannst skjaldbökumerkið á bakinu á
Edda henni afar mikils virði, því slíkt þótti
Arsælsdóttir okkur stelpunum gæðamerki í þá
daga. Brúðan var ákaflega fögur,
með síðar gular fléttur og blágræn augu. Ég
hafði mikið dálæti á henni, spásseraði með hana
í dúkkukerrunni minni og fékk móðursystur
mína til að sauma á hana föt.“
Fegurð Gerðu hefur svolítið fölnað í
v^*** áranna rás. Blá-
Wl(J , 7 grænu augun,
lítið í myr-
var forvitin
gekk að
Ekki merkileg,
en ætli ég kaupi
hana ekki samt
AÁ UPPVAXTARÁRUM sínum var hann kall-
aður Palli book. Viðurnefnið þótti vel við
hæfí enda drengurinn mikill bókagrúskari.
Ef honum áskotnuðust peningar keypti hann
bækur og var, eins og nú rúmri hálfri öld síðar,
tíður gestur í bókaverslunum og fombókaverslun-
um borgarinnar.
„Sú gamla vísnabók eftir Guðbrand biskup, sem
gefín var út að Hólum í Hjaltadal árið .1748, er
líklega sú bók sem einna lengst hefur fylgt mér.
Allir í hverfínu mínu vissu hversu sólginn ég var
í bækur og því rak slíkt góss stundum á fjörur
mínar eftir tiltekt í geymslum og kjöllurum í
nærliggjandi húsum. Þegar ég var sextán ára var
ég ágætlega að mér um bækur, vissi hveijar voru
verðmætar og hvetjar ekki. Ég man enn hvernig
mér fannst hjartað í mér stöðvast um stund, þeg-
ar einn jafnaldri minn bauð mér Þá gömlu vísna-
bók til kaups. Sjálfur hafði hann ekkert vit á
bókum og ég háði harða glímu við samviskuna
áður en ég sagði eins kæruleysislega og ég gat:
„Þetta er bara gömul guðsorðabók og ekkert sér-
staklega merkileg, en ætli ég kaupi hana ekki
samt.““
Páll skammaðist sín svolítið, en réttlætti athæf-
HULDA BJORGVINSDOTTIR
laganemi
'S
Klukkan mín
Morgunblaðið/Árni Sæberg
ÞORGERÐUR með Ijósu flétturnar tvær.
sem hún gat deplað, eru horfín en í stað þeirra
komin önnur brún. Edda segist hafa verið orðin
nokkuð stálpuð þegar Gerða skemmdist. „Gerða
var vanrækt í mörg ár, en loks tók ég mig til
og fór með hana í brúðuviðgerð. Þar fékk hún
smáandlitslyftingu, sem þó tókst ekki betur til
en svo að nú getur hún ekki deplað augunum.“
ARNI IBSEN
leikritahöfundur
Fólk
fyfj^ihlutir
Ef vel er að gáð eiga flestir fullorðnir einhvem hlut
frá æskuárunum - fylgíhlut. Þótt hluturinn sé ef
til vill ómerkilegur í augum annarra kann eigandan-
um að finnast hann hinn mesti dúrgripur. Valgerð-
ur Þ. Jónsdóttir forvitnaðist um minningamar að
baki nokkurra slíkra hluta.
Tifar svo fallega
og vekur á einkar
viðfeldinn hátt
Ljósmynd/Ámi Böðvarsson
SÆLL og glaður í
stólnum sínum
Stóllinn minn
Einstaklega
hentugur þegar
ég fór í fýlu
Morgunblaðið/Kristinn
PALL Sigurðsson gluggar í „þá gömlu“.
Íð með því að strákur hefði áreiðanlega selt ein-
hveijum öðrum bókina og trúlega ekki fengið
réttmætt verð. „Þarna fannst mér brýna nauðsyn
bera til að vera svolítið óheiðarlegur ella hefði ég
misst af bókinni. Ég hef engum sagt frá þessu
fyrr og vona að uppljóstrunin eigi ekki eftir að
sverta mannorð mitt svona á gamals aldri.“
Sökum plássleysis hefur Páll þurft að selja
sumar bækur sínar. Hann á þó enn ógrynni bóka
og aldrei hefur hvarflað að honum að láta Þá
gömlu vísnabók frá sér. „Mér þykir vænt um all-
ar bækur og sérstaklega um þá gömlu. Hún er
orðin nokkuð lúin og snjáð en mér er svo annt
um hana að ég þori ekki að láta hana í viðgerð.“
Núna er Páll í hlutastarfi sem bókavörður í
bókasafni Rannsóknarstofu HÍ í Landspítalanum.
Eftir vinnu röltir hann um miðbæinn, kíkir við
hjá fornbókasölunum, rabbar við þá um bækur,
skoðar úrvalið og freistast við og við til að kaupa
sér eina og eina „. . . en ég reyni aldrei að beita
brögðum eins og þegar ég eignaðist þá görnlu,"
ÞEGAR Ámi Ibsen var tólf ára
passaði hann ekki lengur í
gamla körfustólinn, sem hafði
fylgt honum fjögurra ára frá Stykk-
ishólmi til Akraness og ailar götur
síðan. Stóllinn hefur komið víða við
en þó segist Ámi hafa treyst móður
sinni til að passa hann þegar hann
bjó í útlöndum á fullorðinsárum.
„Ég man að ég dröslaðist með
stólinn úr einu herbergi í annað og
fannst ekkert annað sæti nógu gott
fyrir mig. Mér þótti einstaklega
hentugt að setjast í hann þegar ég
fór í fýlu. Þá sneri ég baki í heimilis-
fólkið og fannst að öllum hlyti að
verða ljóst að ég væri beittur hróp-
legu óréttiæti, en gæti engu að síður
lýst vanþóknun minni yfir á ábúð-
armikinn og virðulegan hátt.“
Árni segir að amma sín og afi
hafí gefið sér stólinn og hann sé smækkuð út-
gáfa af stól sem þau áttu. „Ég hlýt að hafa
verið mjög ungur því áklæðið bar þess fljótlega
merki að ég hafí ekki ómakað mig upp úr stóln-
um þegar mér varð brátt.“
Nýja áklæðið breytti ásýnd stólsins nokkuð,
en Árni kippti sér ekki upp við slíka smámuni.
Smávægilegar útlitsbreytingar breyttu engu um
væntumþykjuna, enda var Árni, þótt ungur væri,
búinn að ganga í gegnum miklar raunir með
dúkkuna sína og þáverandi rekkjunaut. „Vesal-
ingurinn þurfti að fá nýtt höfuð og nýjar hend-
ur, en ég hafði hana samt upp í hjá mér þar til
HULDA Björgvinsdóttir flutti
að heiman fyrir ári og tók
fátt eitt með sér af gömlu
dóti. Hún segist hafa verið dugleg
að henda og meira að segja dúkkan
og bangsinn, sem til skamms tíma
voru rekkjunautar hennar, fóru í
glatkistuna.
„Gamla vekjaraklukkan mín, sem
hefur fylgt mér gegnum súrt og
sætt, trónir þó alltaf á náttborðinu
mínu. Mamma keypti klukkuna í
pínulítilli klukkubúð í Vichy í Frakk-
landi. Hún sagði mér að eigandi
búðarinnar hafi verið afar upprifinn
þegar hann frétti að níu ára stelpa
á Islandi ætti að fá klukkuna og
hann hefði pakkað henni inn af ein-
stakri kostgæfni. Þótt ég hafi feng-
ið fullt af fötum og alls konar dót þegar mamma
og pabbi komu heim fannst mér mest til um
klukkuna. Hún er svo glaðleg og skemmtileg á
að líta, tifar svo fallega og á morgnana vekur
hún mig á einkar viðfeldinn hátt.“
Hulda gerði rafmagnsklukku, sem kærastinn
kom með í búið, brottræka úr svefnherberginu.
Hún segir að hann hafi maldað í móinn, en
Hulda
Björgvinsdóttir
ekki komist upp með neitt múður.
„Klukkan mín fór með mér í sveit-
ina þegar ég var lítil, ég hef tekið
hana með mér hvert sem ég hef
farið og ég ætla ekki að láta hana
víkja fyrir forljótri rafmagns-
klukku."
Hulda segir að klukkan hafi aldr-
ei brugðist sér. Nú orðið skeiki
henni þó stundum um tíu mínútur
eða svo. Slíkt finnst Huldu ekki
alvarlegur galli, enda kann hún
lagið á klukkunni sinni. „Hún hefur
gert sitt gagn og gerir enn. Ég
gleymi mér ennþá við að horfa á
hana; parísarhjólið, sem snýst í
hringi og myndina af skemmtigarð-
inum í baksýn. Þótt ég hafi ein-
staka sinnum verið úrill á morgn-
ana hef ég aldrei látið það bitna á klukkunni.
Því komst ég nýverið í mikla geðshræringu
þegar ég fann hana á gólfinu og parísarhjólið
dottið af. Áður en ég næði að hugsa illt til
kærastans eða kattarins komst ég sem betur
fer að því að klukkan tifaði áfram eins og ekk-
ert hefði í skorist og lítið mál var að festa
parísarhjólið á hana.“
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
. . svo glaðleg og skemmtileg á
að líta.“
Bókin er orðin nokkuð lúin og
snjáð en mér er svo annt um
hana að ég þorí ekki að láta
hana í viðgerð
Smávægilegar útlitsbreytingar
á stólnum breyttu engu um
væntumþykjuna
Ég hafði mikið dálæti á henni,
spásseraði með hana í
dúkkukerrunni minni og fékk
móðursystur mína til að
sauma á hana föt.
Eg á bæði góðar og slæmar
minningar um píanóið.
Gamla vekjaraklukkan mín,
sem hefur fylgt mér gegnum súrt
og sætt, trónir þó alltaf á nátt-
borðinu mínu.
# Morgunblaðið/Golli
ARNI Ibsen í stóra stólnum úr búi afa og Ömmu og
smækkuðu útgáfunni.
ég var fimm til sex ára. Þótt skömm sé frá að
segja veit ég ekkert hvað varð um hana eftir það.“
Körfustóllinn hefur hins vegar hímt fótbrotinn
í bflskúmum í tuttugu ár eftir að fullorðin mann-
eskja vanmat þyngd sína og stærð og tyllti sér í
hann. „Mér verður oft hugsað til stólsins og er
alltaf á leiðinni að gera við hann. Ég skammast
mín svolítið fyrir vanræksluna, því þetta er hinn
mesti kjörgripur."
Aðspurður sagði Ámi að sér hefði aldrei dottið
í hug að gefa einhveiju af bömunum sínum stól-
inn góða. „Ég leyfði þeim þó að setjast í hann
stöku sinnum þegar þau voru lítil . . .“
ÞORUNN VALDIMARSDOTTIR
rithöfundur og sagnfræóingur
Píanóið mitt . ...
Langamma sagði
að þar byggi stór
svört könguló
AÆSKUHEIMILI Þórunnar Valdimarsdóttur
var píanóið altari heimilisins. Ef gesti bar
að garði var jafnan tekið lagið við undir-
leik móður hennar og Þórunni er einkar minnis-
stætt hve vestfirsku frænkurnar sungu hátt og
snjallt.
„Afi keypti píanóið handa mömmu þegar hún
flutti að heiman og síðan gaf mamma mér það
þegar ég fór úr foreldrahúsum. Utan nokkurra
bóka er píanóið eini gripurinn sem ég hafði með
mér þaðan og fylgir mér enn. Ég á bæði góðar
og slæmar minningar um píanóið. Þótt mér
væri harðbannað að opna það að neðan og spila
á hörpuna lét ég ekki segjast fyrr en lang-
amma, sem greinilega vissi lítið um síðari tíma
uppeldisaðferðir, tók til sinna ráða. Hún sagði
að í píanóinu byggi stór, svört könguló og í
hvert skipti sem ég óhlýðnaðist stækkaði hún.
Ég var vitaskuld dauðhrædd við ófreskjuna og
þorði ekki annað en hlýða, enda sá ég fyrir mér
kónguló á stærð við sjálfa mig ef ekki stærri.
Orð langömmu sátu lengi í mér, ég held ég
hafi verið um ellefu ára þegar ég hætti að trúa
henni.“
Píanóið er enn í miklu uppáhaldi hjá Þórunni
þótt ekki gegni það jafnveigamiklu hlutverki í
heimilislífinu og á æskuheimiii hennar. „Ætli
sjónvarpið, myndbandið, tölvurnar og alnetið séu
ekki altarið á mínum bæ,“ segir hún með trega
í röddinni.
Þótt Þórunn tryði sögunni um köngulóna
ógeðslegu, hóf hún sjö ára, eins og systkini
hennar, nám í píanóleik. Til að kenna þeim var
, Morgunblaðið/Kristinn
ÞORUNN Valdimarsdóttir þæg og prúð
við píanóið.
fenginn einkakennari. „Ég var slökust, spilaði
bara eftir eyranu en hafði gaman af. Ég móðgað-
ist óskaplega þegar kennarinn spurði hvort ég
kynni að lesa bækur og enn meira þegar hann
sagði að ég væri lélegasti nemandi, sem hann
hefði nokkurn tíma haft. Ég jafnaði mig um
síðir þegar ég frétti að hann hafði sagt það
sama við fleiri nemendur."
Píanónámi Þórunnar lauk þegar hún var þrett-
án ára. Hún segist spila afar lítið í seinni tíð en
þó komi það fyrir. „Þá ímynda ég mér að ég sé.
fín hefðarkona . . . Sonur minn, ijórtán ára,
spiiar töluvert, og píanóið mun örugglega fylgja
honum þegar hann flytur að heiman."
B-SUPER
Öflugra B-Vítamín
B-Súper inniheldur 11 náttúruleg B-vítamín í
hámarksstyrkleika. Þau eru mikilvæg fyrir
efnaskipti líkamans, heilbrigða starfsemi margra
líffæra, tauganna og húðarinnar. Einnig nauðsynleg
fyrir heilbrigðan hárvöxt og til blóðmyndunar.
B-Súper er sterk blanda ailra B-vítamína
Fæst í heilsubúðum, apótekum
og heilsuhillum matvörubúða
Éh<
lEilsuhúsið
Kringluntii & Skólavörðustíg
GULI MIÐINN TRYGGIR GÆÐIN!