Morgunblaðið - 15.11.1996, Blaðsíða 2

2 B FÖSTUDAGUR 15. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
Sigupöun Snæbepg, stapísmaöup Kvikmyndaskoðunap
Tólf ára aldurstakmark
Ingvi Matthías Apnason, fjóptan ára:

i
i
Mér finnst Quake ekki eilt-
livað sem banna eig’i öllmn
ungnienmnn, nenta hann
breytist til ntuna :i efri stig-
uni. Ég komst ekkert ýkja
langt í leiknunt, var yfirleitt
drepinn í homun sneinnia
Grafíkin í leiknum er það af-
stæð og teiknimyndaleg' að
niér finnst ólíklegt að lnín
get i talist skaðleg ungntenn-
uni. I víðara sanihengi geng-
ur leiknrinn út á að drepa eða
verða drepinn, mikið er unt
blóðslettur og álíka og að því
gefnu að átökin versni eftir
því.sent lengra er komist
ntyndi ég mæla með tólf ára
aldurstakmarki, en ekki
nteira.
Það hefur staðið til að leikir
verði skoðaðir á líkan liátt og
kvikmyndii' og var meðal
annars sett í lög' síðastliðið
haust, en framkvæmdin á því
er erfið, því það þarf slyngan
til að skoða leiki; svívirðileg-
ustu atburðirnir eru ekki
endilega á fyrsta borði og'
þeir sem ekki eru góðir í
þessu komast ekki lengra en í
fyrsta borð.
Ég hekl það sé full ástæða til
að fylgjast með leikjum, ekki
síst eftir því sem framleiðend-
ur liafa farið þá leið að breyta
kvikmyndum í leiki til að
gera þá sem raunverulegasta.
Eins og ég sagði er fram-
kvæmdin óljósari. Sjálfur hef
ég takniarkaðan tíma til að
skoða leiki og takniarkaðan
álniga á leikjum, eins og sést
;i því að ég drapst alltaf í
fyrsta borði, cn hef reyndar
gaman að leikjiini sem reyna
;i luigann l'rekar en viðbragð"
Fljúgandi líkamshlutar
“QUAKE er leikur frá fyrirtækinu „IIJ
Software", en fyrsta shareware-útgáfan kom út
22. júní 1996. Vegna þeirrar útgáfu voru svo niikl-
ar væntingar um leikinu að verslanir önnuðu ekki
eftirspurn þegar hann kom í húðir. I livert skipti
sem maðui' leit í blað, leit stórt skrímsli, skjótandi
eldflaugum, á niann upp á móti og þar er kominn
skýring á því að ég varð að kaupa leikinn.
Þegar ég fór fyrst í Quake hélt ég að ég vissi
nákvæmlega við hverju ætti að búast, ég bjóst
við enn einni Doóm-eftii'herniunni með alveg
eins grafík, aðeins öðruvísi tónlist og liljóðum,
kannski öðruvísi byssum.
Þegar ég stóð upp frá tölvunni fjórum klukku-
tínium síðar var ég búinn að fatta að kannski var
Doom ekkert svo rosalega góður leikur eftir allt
saman!
Maður byrjai' með exi og haglabyssu, getur
valið iim netleik eða einleik (ég inæli með net-
leik) og valið uni „easyO, „medium“ eða „hard“.
Ég byrjaði auðvitað í „mediuni" eftir fjórar mis-
heppnaöar tilraunir til þess að lioppa yfir liraiin-
ið í „hard.“
Það fyrsta sem ég sá í leiknnni var langur
gangur með óvenju góöri grafík sem gerði þetta
þó svolítiö ólíkt Dooni. Eg sagði þó sjálfum mér
að það þyrfti meira en góða grafik til Jiess aö
gera góðan leik. Eg gekk inn í herbergi og sá ])á
að það var lyfta, ég gekk út úr lyftunni og sá
tvær verur sem hreyfðust í fjarska, ég var ekki
viss livað þetta var, en um leið og gell og liagla-
byssuskothríð byrjuðu skaut ég öllutu ínínuni
skotuin en datt síðan ofaní vatn. Ég hélt áfram í
vatninu en þá byrjadi ég að sökkva og gefa frá
mér hikstnhljóð. Ég hlustaði ekkert á hljóðin en
gei'ði mér síðan grein fyrir því að ég væri
drukkuaður þegar skilaboðin „Player Sleeps
witli the Fishes" koniu á skjáinn. Þegar ég komst
lengra kom (röll með vélsög í stað handar og
handsprengjuvörpii í liinni hendinni og sprengdi
mig í littla bita. Eftir það hyrjaði ég aftur og
náði tvílileypuiini sem hefur þann eiginleika að
skrnnslin verða að blóðúða og líkanishlutarnir
fljúga út uin allt.
Ég spilaði leikinn í einhverja klukkutima,
komst yfir fyrsta og annað borð og fór síðan að
sofa og hlakkaði til, eða var það kannski kviði,
að fara í leikinn daginn eftir.
Mitt mat á Quake er að þetta sé besti Doom-
leikur sem liefur nokkurn tíinann verið gerðnr
og nú ætti að fara að kalla álíka leiki Quake-
leiki.“
J
J
_ *
i
Tölvuleikir verða sífellt raunverulegri og margir ægilegri um leið.
Einn vinsælasti leikur seinni tíma heitir Quake og gengur út á
það eitt að drepa eða verða drepinn. Arni Matthíasson komst að
því að það má gleyma sér við hjaðningavígin.
INGVI Matthías Árnason bregður sér í Quake.
Morgunblaðið/Golli
TOLVULEIKIR verða sífellt
tamm fullkomnari og framleiðendur
*£ keppast um að gera þá sem
■■■ líkasta raunveruleikanum.
111 Mikið hefur verið um að gera
■J leiki uppúr kvikmyndum, þ.e.
JJJJ kvikmynd er gerð með öllu því
^ sem henni fylgir og síðan notuð
í tölvuleik, myndskeið úr mynd-
inni nýtt í leikinn og sá sem
■W situr við tölvuna getur þannig
|™ stjórnað persónum úr myndinni
að vild. Samhliða þessu hefur
myndvinnslu ieikja fleygt fram og
þrívíddarleikir þar sem tekist er á
við ófreskjur og ýmislegar viðbjóðs-
legar verur verða sífellt óhugnan-
legri og vinsælli. Gott dæmi um slíkt
er vinsælasti tölvuleikur seinni tíma,
Quake, sem til er ótrúlega víða.
Forveri Quake er leikurinn Doom,
sem olli byltingu I tölvuheiminum
þegar hann kom fyrst fram. Doom
var byggður á enn öðrum leik sem
hét Castle Wolfenstein. Sá sem leik-
ur þann leik rankar við sér í fanga-
klefa nasista með skammbyssu að
vopni og ferðast um sífellt flóknari
rangala að drepa scháfer-hunda og
þýska hermenn af öllum stærðum
og gerðum. Wolfenstein olli milli-
ríkjadeilum milli Dana og Þjóðveija
fyrir margt löngu, enda þótti þýsk-
um yfirvöldum ekki gott að uppá-
haldsleikur utanríkisráðherra Dana
gengi út á það eitt að drepa Þjóð-
veija. í Doom var óvinurinn öllu
ókræsilegri, því í stað Þjóðverja voru
djöfulóðir menn og allskyns ófreskj-
ur sem urðu magnaðri eftir því sem
lengra varð komist inn í leikinn.
Mörgum þótti nóg um en hönnuðir
Doom voru ekki fyrr búnir að setja
hann á markað en vinna hófst við
næstu kynslóð sem átti að verða enn
raunverulegri og um leið hræðilegri.
Ógeðfellt innihald
Doom þótti frábær leikur þó inni-
hald hans væri mörgum ógeðfellt,
þrívíddarumhverfið var byltingar-
kennt og auðvelt að komast inn í
leikinn, það eina sem þurfti að vita
var að skjóta átti allt kvikt. Um líkt
leyti og Doom tryllti ungmenni um
allan heim og hrinti af stað smíði á
óteljandi eftirlíkingum átti önnur
þróun sér stað á öðrum sviðum
leikjaframleiðslu. Eftir því sem
heimatölvur urðu öflugri fóru sumir
framleiðendur þá leið að gera kvik-
myndir og breyta í leiki, þ.e. tekin
voru upp ýmis atriði í kvikmynd, oft
með almennilegum leikurum, og
þeim síðan snúið í tölvugrafík og
vitanlega reynt að hafa allt sem
eðlilegast. Þetta þýddi meira umfang
leikjanna og dæmi eru um hryllings-
leik sem fór á sjö geisladiska sam-
tals, en á hvern slíkan disk má koma
um 650 Mb af gögnum (þyrfti til á
fjórða þúsund disklinga ef vel ætti
að vera). Segja má að þá skilji bita-
munur en ekki fjár kvikmynd og
tölvuleik þegar sá sem leikur er orð-
inn hluti af kvikmynd og spurning
hvort ekki sé löngu orðið tímabært
að fela skoðunaraðilum að fyigjast
með því hvað sett er inn í slíka leiki.
Dæmi er um leik sem var vinsæll á
síðasta ári, en í honum var umdeilt
nauðgunaratriði og annað sem fólst
í því að pynta óvin til að afla upplýs-
inga. Reyndar var hægt að afla upp-
lýsinganna á annan og flóknari hátt,
en sá sem beitti pyntingunum fékk
umbun og stöðuhækkun, en ef við-
komandi kaus að afla upplýsinganna
heldur á mannúðlegri hátt var hon-
um refsað fyrir.
Dæmi um svo brenglað siðferðis-
mat, sem beitt var til að gera njósna-
leik eðlilegri, eru ljölmörg og mörg
meira krassandi; í harðnandi sam-
keppni freistast margir til að ganga
lengra, vera rosalegri og hryllilegri
en keppinauturinn, eins og sannast
í kvikmyndagerð; ef ekkert væri eft-
irlitið geta menn ímyndað sér hvaða
viðbjóð boðið væri upp á í ijósi þess
sem þegar er á markaði. Frægt
dæmi er um þýskan leik fyrir nokkr-
um árum sem gekk út á það að reka
útrýmingarbúðir og því hærra skor
sem fleiri létu lífið í gasklefunum
og brennsluofnarnir voru afkasta-
meiri, en það var þó textaleikur sem
ekki byggðist á hryllingsmyndum og
bióðslettum.
Illþýði í skuggum og
skúmaskotum
Quake tekur leikanda þegar föst-
um tökum, ekki síst ef viðkomandi
er með heyrnartól á höfði í myrku
herbergi, því hljóðrásin er sérdeilis
áhrifamikil og hryliileg á köflum.
Lýsing er notuð til að gera umhverf-
ið ógurlegra og víða leynist illþýði í
skuggum og skúmaskotum. Jafnan
má heyra er eitthvað óhreint er ná-
lægt á stunum eða urri, en hver
skepna hefur sín hljóð; menn rymja,
hundar urra, zombie sletta, riddarar
klingja, en tröilin, sem eru með
sprengjuvörpu í annarri hendi en
keðjusög í hinni, eru hljóðlát þar til
þau allt í einu birtast með sögina á
lofti. Önnur hljóð sem heyrast eru
skvamp í vatni, sprengjugnýr, skot-
hvellir, og slettur þegar blóðið geng-
ur í gusum. Leikurinn er svo raun-
verulegur að þegar barist er á brú
og einhver ófreskjan springur í tætl-
ur heyrist skvampið þegar líkams-
hlutar hennar lenda í vatninu sek-
úndubroti síðar.
Grafíkin í Quake er frábærlega
vel af hendi leyst; ófreskjurnar
hreyfa sig eðlilega og hratt og alltaf
tekst vel að skapa Jþrívíddarum-
hverfi á flötum skjá. Aður er getið
drungalegrar lýsingar, en þó tekur
steininn úr þegar menn eru farnir
að synda í vatni, því það er sérdeilis-
vel af hendi leyst með viðeigandi
hljóðum og ljósbroti og útlínubjögun.
í deilihugbúnaðarútgáfunni, sem er
væntanlega til á öðru hveiju heim-
ili, eru níu borð, hvert öðru ógeðfelld-
ara og erfiðara, en I lokaútgáfunni
bætist 31 borð við. Ófreskjurnar
verða hryllilegri eftir því sem líður
á leikinn og lokaófreskjan er sú erf-
iðasta viðureignar sem vonlegt er,
Shub-Niggurath; nafn sem minnir á
bækur dellumakarans H.P. Love-
crafts.
Eitt af því sem gerði Doom-leikina
jafn vinsæla og raun ber vitni var
að margir gátu leikið samtímis og
þannig gafst ungmennum færi á að
murka lífið úr félögum sínum. Quake
tekur stórt skref framávið í þeim
efnum, því allt upp í sextán geta
verið að spila samtímis og með nýrri
tækni geta menn tengst um alnetið
og þannig tekið þátt í drápsveislum
víða um heim ef svo ber undir. Hér
á landi er starfræktur Quake-þjónn
sem hægt er að láta tölvuna hringjá
í, en einnig er hægt að tengjast
honum um alnetið, sem verður aldr-
ei eins öflug tenging. Slíkir leikir
eru aðeins forsmekkur að því sem
kemur, því þegar eru menn farnir
að tala um alnetsleiki þar sem hundr-
uð eða þúsundir leikjafíkinna koma
saman til að leika leiki sem ýmist
ganga út á drápsæði eða hefðbundin
mannleg samskipti.
Ólíkar skoðanir
Til gamans voru fengnir nokkrir
ólíkir aðilar til að kynna sér leikinn;
Oddi Erlingsson sálfræðingur,
Gunnar Hersvein blaðamaður og
heimspekingur, Sigurður Snæberg
kvikmyndagerðarmaður og starfs-
maður Kvikmyndaskoðunar og fjórt-
án ára sonur greinarhöfundar, Ingvi
Matthías, sem Iærði fyrstu orðin í
ensku í tölvuleik.