Morgunblaðið - 29.11.1996, Page 7

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 29. NÓVEMBER 1996 B 7
ÞORKELL SIGURLAUGSSON
framkvæmdastjóri þróunarsviðs Eimskips
Morgunblaðið/Golli
ÞORKELL Sigurlaugsson
Sjálfstýrðir
vinnuhópar og
tölvutenging
við heimilin
„ERFITT er að meta hvort lausn Bridges sé að
öllu leyti raunhæf, en vert er að skoða allar hug-
myndir sem leitt geta til betra fjölskyldulífs starfs-
manna,“ sagði Þorkell þegar rætt var við hann
um hugmyndir Bridges. „Það eru fjölmargir aðil-
ar erlendis, sem hafa mikið hugmyndaflug og at-
vinnu af því að finna upp og þróa nýjar sljórnunar-
kenningar. Oft er það gamalt vín á nýjum belgj-
um. Margt af því er ágætt, en flest þarf að aðlaga
aðstæðum á hveijum stað. Ég get ekki fullyrt um
það hvort störf og starfsheiti hverfi og þess í stað
komi verkefni og samkeppni um starfstitla hverfi.
Því síður er hægt að átta sig á hvort það breyti
einhveiju um vinnuálag og fjölskyldulíf. Á íslandi
eru fá fyrirtæki af þeirri hagkvæmnisstærð, sem
við sjáum erlendis. Minni fyrirtæki getaþví ekki
tekið að sér verkefni fyrir stærri fyrirtæki hvort
sem það eru hugbúnaðarfyrirtæki, mötuneyti eða
prentsmiðjur svo dæmi séu tekin. Ég er heldur
ekki viss um að starfsmenn hafi þar meiri tíma
til að sinna fjölskyldunni. Þar getur verið mjög
hörð samkeppni og erfið lífsbarátta."
Þorkell kvað ýmsar leiðir þó færar til að auka
sveigjanleika vinnutímans eins og að koma á gæða-
starfi í fyrirtækjum og jafnvel sjálfstýrðum vinnu-
hópum. „Vinnuhópar gætu þannig sjálfir skipulagt
verkefnin, jafnvel borið aukna
ábyrgð á öllu sem snýr að
daglegum störfum og ákveðn-
um verkefnum og vinnuferl-
um. Starfsmenn gætu því tekið
meira tillit hver til þarfa ann-
ars og gengið hver í annars
störf. Hugarfar sfjórnenda
ræður hér miklu og sá fyrir-
tælgabragur sem ríkir á hveij-
um stað.“
Þorkell nefndi annan möguleika en hann væri
sá að taka upp sveigjanlegri vinnutima. Tók hann
dæmi úr fiskvinnslunni og sagði að hægt væri að
nýta betur tækjabúnaðinn með því að lengja vinnu-
tímann en taka þess í stað upp vaktavinnu. Ávinn-
ingnum, sem fælist í aukinni framleiðni, mætti
síðan skipta milli fyrirtækis og starfsmanna.
Ávinningurinn yrði allra en skort hefði á að aðil-
ar vinnumarkaðarins næðu saman um þetta mál.
Jafnframt væri hægt að leysa hluta vandans
með því að nýta upplýsingatæknina betur, tölvu-
tengja heimili starfsmanna við vinnustað. Ef börn
veiktust, gætu starfsmenn farið heim og unnið þar
að hluta.
Þorkell sagði að ekki hefði verið rætt um það
sérstaklega hjá Eimskip, hvernig og hvort yrði
tekinn þar upp sveigjanlegri vinnutími. Það væri
aftur á móti áhugi á því að auka hlut kvenna í
stjórnunarstörfum, og þá væri Jjóst að sýna þyrfti
sveigjanleika, til dæmis varðandi barneignafrí og
fleira. „Það á ekki að vera meira vandamál að
skipuleggja barneignafrí, en þegar til dæmis
starfsmenn flytja timabundið í önnur störf erlend-
is. Meðgöngutími slíkra ákvarðana er oft styttri
en níu mánuðir. í þekkingarþjóðfélagi er mikil-
vægt að halda í góða starfsmenn og þróa þá áfram
í starfi með langtímasjónarmið í huga. Þá þarf
að skipuleggja ýmsa hluti meira fram í tímann
og taka í auknum mæli tillit til fjölskylduað-
stæðna.“
Vert er að
skoða allar
hugmyndir
sem geta
leitttil
betra fjöl-
skyldulífs
________DAGLEGT LÍF
MAGNÚS INGI ÓSKARSSON
hjá hugbúnaðarfyrirtækinu OZ
Morgunblaðið/Golli
MAGNÚS Ingi Óskarsson
Þróun hugbún-
aðar sem gerir
fólk óháðara
staðsetningu
MAGNÚS Ingi sagði að sú hugmynd að hægt væri
að reka fyrirtæki án þess að eiga eða gera alla
hluti sjálfur, hefði verið að þróast víða um heim á
undanförnum árum. Fyrirtækin ættu vörumerkin
en gætu boðið út næstum því alla hefðbundna starf-
semi. „En það þarf einhver að vinna verkin og
þessi breyting þýðir ekki endilega neitt tjölskyldu-
vænlegra vinnuumhverfi fyrir þá sem það gera.
Það er frekar að álagið aukist þegar fólkið á fyrir-
tækin sjálft, það er tilbúnara til að leggja meira á
sig og veita betri þjónustu til að standa sig í sam-
keppninni við önnur fyrirtæki sem veita sömu eða
svipaða þjónustu," sagði Magnús Ingi.
Sagði hann að þróunin hefði verið sú að fram-
leiðslustörfum hefði verið að fækka en þekkingar-
og þjónustustörfum að fjölga. „í þekkingarstörfun-
um sé ég fyrir mér meiri möguleika á sveigjan-
leika á vinnuumhverfinu. Með þekkingarstörfum
á ég við til dæmis þróunar-, hönnunar -og verk-
fræðistörf svo og stjórnunar- og skipulagsstörf.
Tækniþróun hefur gert það kleift að vinna þessi
störf heima að ákveðnu marki ef fólk kýs það.
En menn þurfa einnig að vera á vettvangi til að
skynja hvað er að gerast og halda persónulegu
sambandi. Ég þekki konu sem stýrir hugbúnaðar-
hópi þjá tölvufyrirtæki á vesturströnd Bandaríkj-
anna. I hópnum eru tveir starfsmenn sem búa
annars staðar í Bandaríkjunum. Hún segir þó að
þetta gangi ekki upp nema fólkið hittist reglulega
til að bera saman bækur sínar.
Mér finnst þessi þróun mjög spennandi ekki
síst fyrir það að hún gerir Island samkeppnisfær-
ara. Islendingar geta tekið að sér verkefni fyrir
erlend fyrirtæki, á launum sem tíðkast erlendis,
en búið á íslandi. Það má segja að þetta sé fjöl-
skylduvænt því að hér er gott umhverfi fyrir
börn.“
Magnús sagði að verið væri að tala um langan
vinnudag á íslandi en ef þeir hjá Oz bæru sig
saman við svipuð fyrirtæki í Bandaríkjunum væri
vinnuálagið ekkert minna hjá bandarísku fyrir-
tækjunum. „Við erum í alþjóðlegri samkeppni og
ef við ætlum að standa okkur þá þýðir ekki að
bera sig eingöngu saman við Evrópu sem er með
mjög flókna og takmarkandi vinnulöggjöf. Ef við
gerum það verðum við bara jarðaðir.
Ég verð að viðurkenna að við hjá Oz erum ekk-
ert sérstaklega fjölskylduvænt fyrirtæki. Vöxtur-
inn hefur verið mjög hraður. Við höfum ekki haft
undan að ráða og þjálfa nýtt fólk, verkefnin eru
alltaf meiri en mannaflinn sem hefur þýtt langan
vinnudag. Á móti kemur að við erum með ungt
fólk í vinnu þjá okkur og það er ekki margt af
því barnafólk. Vinnan er skemmtileg, starfsfólk
áttar sig á því hvaða kröfur eru gerðar til okkar
og er tilbúið að leggja mikið á sig. Auðvitað er
ekki hægt að keyra stöðugt áfram á svona miklu
vinnuálagi. Við gerum okkur grein fyrir því að
ef við ætlum að halda í jafngott fólk og er hjá
okkur verðum við að koma til móts við einstakl-
ingsbundnar þarfir hvers og eins.
I framtíðinni sé ég fyrir mér sveigjanlegra
vinnufyrirkomulag. Fyrir þekkingarstarfsmenn
mun þá ekki skipta máli hvort menn búa í San
Francisco eða á Sauðárkróki. Oz er einmitt að
vinna að samskiptahugbúnaði sem mun gera fólk
óháðara staðsetningu. Þetta er okkar framlag til
þessarar þróunar." ■
Speglar
klæddir í gamla pappakassa
GAMLIR og veglegir
pappakassar úr þykk-
um pappa eru til
ýmissa hluta nytsam-
legir. Fæstir sjá þó
notagildið eins og gra-
físki hönnuðurinn
Kristín Þ. Guðbjarts-
dóttir, sem með tölu-
verðri fyrirhöfn breyt-
ir þeim í litríka um-
gjörð utan um spegla.
„Ég hirði góða
pappakassa sem á að
fleygja," segir Kristín,
en hún leitar víða
fanga og á það til að
ganga út frá fyrir-
tækjum sem hún á
leið í, með fullt fangið.
Síðan sker hún kass-
ana til og límir papp-
ann saman. Bók-
bandskarton er notað
til þess að fá sléttan
flöt.
Tímafrek aukavlnna
„Pappinn er svo
klæddur með pappír
sem ég er búin að
mála með akrílmáln-
ingu. Ég blanda máln-
inguna með hveitilími
til þess að hún sé leng-
ur að þorna og þá get
ég krafsað í hana til
þess að fá ákveðna
áferð. Ég mála nokk-
ur lög með mismun-
andi Iitum og svo næ
ég fyrri litunum í
gegn með þessari að-
ferð.“
Stundum vinnur
Kristín reyndar ram-
mana á þann hátt að
hún sker út dúkristur
og stimplar á papp-
ann. Þegar umgjörðin
er tilbúin eru spegl-
amir klæddir. „Þetta
er tímafrek auka-
vinna,“ segir Kristín,
„en ég gríp í þetta
þegar rólegt er í vinn-
unni hjá mér.“
Speglar Kristínar
eru til sýnis og sölu í
versluninni Smíðar og
skraut á Skólavörðu-
stíg. ■
Ljósmynd/SSJ
AUK speglarammanna býr
Kristín til öskjur úr sama efni.
IJósmynd/SSJ
KRISTÍN Þ. Guðbjartsdóttir býr til litríka
ramma utan um spegla úr gömlum pappa-
kössum.
MARBERT
...ilmui«
sem
((/)/)
ti/fuviintjxm
Við seljum Marbert:
Nana, Hólagarði; libia, Mjódd; Spes, Hóaleitisbraut; Sandra, Laugavegi; Bró, Laugavegi; Evíta, Kringlunni; Bylgjan, Kópavogi;
Snyrtihöllin, Garðabæ; Sandra, Hafnarfirði; Gollery Förðun, Keflavík; Krisma, Isafirði; Vöruhúsið, Akureyri; Apótek Vestmannaeyja.