Morgunblaðið - 01.08.1997, Síða 7

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 1. ÁGÚST 1997 B 7
DAGLEGT LÍF
sama hátt vissi ég ekki að nafnorðið
auður væri til í kvenkyni, nema sem
sérnafn. Pessi draumur benti mér á
þetta hvort tveggja, sem hefur síðar
orðið mér efni í margar ritgerðir og
ótal nýja drauma, og þetta er bara
dæmi um það hvemig ég tengi sam-
an drauma og goðsagnir og nýti mér
sem einn mikilvægasta þáttinn í
mínu námi. Ég verð stöðugt sann-
færðari um það að því meira sem við
vinnum með drauma okkar, því
magnaðri verði þeir. Þeir geta orðið
tæki til þess að hjálpa okkur að
vinna með það sem brennur á okkur
í vöku.“
Dreymir þig svon a magnaða
drauma á hverri nóttu?
„Nei, það koma tímabil þar sem
ég man ekki neitt úr draumum mín-
um. Það koma tímabil þar sem ég
tek mér frí. Stundum er vakan bara
alveg nóg. En það er staðreynd að
okkur dreymir öll og nýjustu
draumarannsóknir sýna að líklega
dreymir okkur allt að hluta af
svefntímanum. Það sem við munum,
er bara lítið brot af því, en með
þjálfun getum við lært að muna þá
og lært að nýta þá. í draumum höf-
um við þvílíkan ótrúlegan aðgang að
öllu því sem við höfum safnað í
gegnum lífið en munum ekki. Það er
í rauninni alger synd að nýta það
ekki og sóun á verðmætum, auði.“
Goðsagnir draumar heilla
þjóða
En burtséð frá draumum þínum,
hver eru þá tengslin milli goðsagna
ogdrauma?
„Goðsagnir eru mikið byggðar á
draumum. í norrænum goðsögnum
er gífurleg áhersla á drauma og í Is-
lendingasögunum. Draumar skipuðu
veglegan sess í lífí fólks og trúar-
brögðum áður fyrr. Auk þess tel ég
að líta megi á goðsagnir sem drauma
heilla þjóða, eða hópa, vegna þess að
goðsagnir eru eins og draumar að
því leyti að þær tala á dulmáli eða
táknmáli sem þýðir að þær tala við
okkur á tilfinningaplaninu en ekki á
raunsæisplaninu. Draumar eru eins
að þessu leyti, vegna þess að þar eru
hvorki tími né rúm „absólút“.“
Þú talar um draumahefðir fyrri
alda, en hvers vegna höfum við losað
okkur við þessa hefð?
,Jí þeim námskeiðum sem ég hef
haldið undanfarin ár fyrir hundruð
Morgunblaðið/Björn
„I svefninum opnum við fyrir möguleika sem við lokum á í vöku,“ segir Valgerður H. Bjarnadóttir.
kvenna og nokkra karla, kemur í ljós
að fólk hefur sterka tilfínningu fyrir
draumum sínum og þykir vænt um
þá. En fólk flest kann ekki eða er
feimið við að nota þá, vegna þess að
það er í dag ríkjandi ákveðin for-
dæming á draumum."
Hvað veldur þessum fordómum?
„Kannski þessi öra þróun í svo-
kallaða raunsæisátt, sem í raun felst
meira og minna í lokun á tilfínningar
og hefur ýtt hlutverki þeirra til hlið-
ar. Svo er það líka þannig, að íslend-
ingar eru brjálaðir vinnuþjarkar.
Við höfum engan tíma fyrir neitt.
Við fyllum vökuna okkar með vinnu
og yfirborðsafþreyingu og gefum
okkur ekki tíma til þess að tengja
drauma okkar vökunni. Við vöknum
þreytt og afgreiðum þá sem bölvaða
vitleysu - eða munum ekki neitt. Ég
var svo heppin að alast upp við það
að foreldrar mínir nenntu endalaust
að hlusta á drauma mína. Það var
ómetanleg þjálfun sem ég bý enn að.
Undanfarin 14 ár höfum við Kar-
ólína, vinkona mín, svo unnið mark-
visst með draumana okkar, verið
speglai- fyrir hvor aðra. Það er stór-
kostlegt að fá tækifæri til þess að
vera í háskóla, í viðurkenndu námi,
þar sem fólk skilur þessa hluti. Ég
hef lært af eigin reynslu og sann-
færst enn betur um það síðustu tvö
árin, að draumar eru aðgengOegasta
aðferðin til þess að finna kjarnann í
sjálfum okkur og til þess að vinna
með samskipti okkar við þá sem
standa okkur næst. Erlendis hafa
draumar verið mikið notaðir til þess
að vinna með samskipti hvítra og
svartra, karla og kvenna og annarra
hópa sem ekki eru á eitt sáttir.
Draumar segja alltaf sannleikann og
svo getum við valið að fínna í þeim
þann sannleika sem við erum tilbúin
tii að mæta hverju sinni. Þegar þeir
segja okkur eitthvað sem við erum
ekki tilbúin til að horfast í augu við,
munum við þá ekki eða skiljum þá
ekki, teljum þá vitleysu. En þegar
við erum tilbúin til að vinna með
drauma, sem tæki til þess að þróa
samskipti okkar við okkui’ sjálf og
aðra, þá gefa þeir okkur allt sem við
þurfum.“
Telurðu drauma hafa spágildi?
„Já, ég get ekki annað en vitað
það fyrii- sjálfa mig, vegna þess að
ég hef reynt það svo oft. Stundum er
það óskaplega erfítt, vegna þess að
við viljum ekki alltaf vita það sem
þeir segja okkur. Við skiljum ekki
alltaf tilganginn með því og það get-
ur verið erfitt að fara með vitneskj-
una. Það er erfitt að vita eitthvað
fyrirfram, án þess að vilja taka
stjói-nina. Ég álít reyndar að það sé
ekki alltaf til þess ætlast, heldur sé-
um við að undirbúa okkur til þess að
takast á við hlutina - en ekki endi-
lega að breyta gangi mála. En allt
þetta með tíma og rúm er svo stórt
og flókið, svo spennandi og erfitt -
og svo mikilvægt - að ég álít að ein
af stærstu gjöfunum sem draumar
og goðsagnir geta gefið okkur í
þessu vestræna, línulæga tæknik-
arlasamfélagi, þar sem bæði karlar
og konur eru fangar, sé að hrista
upp í okkur og kenna okkur að tím-
inn er ekki lína, og rúm er ekki eins
afmarkað og við höfum ímyndað
okkur. Það er miklu flóknai-a. Það
geta verið margar víddir til staðar í
einu. Þessi afskorna mynd sem við
höfum gert okkur af lífinu er af-
mörkuð lína sem sprettur af engu og
hverfur allt í einu: „The End.“ En
þegar við sofum, vitum við að það er
ekki þannig. Lífið felur í sér miklu
meiri auð. I svefninum opnum við
fyrir möguleika sem við lokum á í
vöku.“
MARGT var sér til gamans gert
þessa helgi á engjunum í Hvammi.
Það er í sjálfu sér ósanngjarnt að
telja eitthvað eitt sem aðalatriði
sem upp úr stóð, því hvert augna-
blik þessara stunda er minnisstætt.
I boði var útsýnisflug, farið á hest-
bak, Spaugstofumenn með aðstoð
Pálma Gunnarssonar söngvara
leiddu börnin um veiðisvæði Vatns-
dalsár og nokkrir silungar veiddust.
Varðeldur, hljóðfærasláttur og
söngur settu ljúfan svip á þessa
gleðistund á bökkum Vatnsdalsár.
Þorsteinn Ólafsson er fram-
kvæmdastjóri SKB og sagði hann í
samtali við Morgunblaðið, að það
væri ómetanlegt að fá tækifæri til
að lyfta andanum upp úr baráttu
hversdagsins, gleyma sjálfum sér
og efla samheldnina. Þorsteinn
sagði skráða félaga í SKB vera um
eitt hundrað börn og þessum börn-
um tengdust að sjáfsögðu fjölskyld-
ur og vinir. Á þessari sumar-
skemmtun væri að minnsta kosti
helmingur mættur en það lætur
nærri að 160 manns hafi verið á
svæðinu.
Félagar í SKB eru ekki einungis
fjölskyldur sem eiga krabbameins-
sjúk börn heldur einnig fjölskyldur
sem misst hafa barn úr krabba-
meini. Félagið var stofnað 2. sept-
ember 1991 með það að markmiði
að styðja við bakið á börnum sem
greindust með krabbamein og að-
standendum þeirra, bæði fjárhags-
og félagslega. í upphafi hafði félag-
ið ekki mikið bolmagn til fram-
kvæmda en úr rættist eftir vel-
heppnaða landssöfnun árið 1993.
Þorsteinn Ólafsson sagði að í dag
væri ástæða til að ætla að fjárhags-
erfíðleikar hjá fjölskyldum ný-
greindra barna séu fyrirbyggðir
með starfsemi SKB.
Þorsteinn sagði það gríðarlegt
—
ÚTSÝNISFLUG yflr unga veiðimenn.
áfall þegar barn greindist með al-
varlegan sjúkdóm og getur slíkt
haft í for með sér alvarlegar andleg-
ar og félagslegar afleiðingar, bæði
hjá barni og aðstandendum. Því er
mikilvægt að tekið sé á þeim málum
strax í upphafi og það af fagfólki.
Tryggingastofnun greiðir einungis
fyrir sálfræðiþjónustu á sjúkrahús-
um en þegar leita þai'f þessarar
þjónustu utan sjúkrahúsa hleypur
félagið undir bagga. Starf SKB er
afar margþætt og væri langt mál að
gi'eina frá því öllu en auk þess sem
að framan greinir styrkir SKB
lækna til að sækja ráðstefnur um
málefni er varða krabbameinssjúk
börn og einnig hefur félagið styrkt
rannsóknarverkefni milliliðalaust.
SKB á íbúð í Reykjavík til afnota
fyrir landsbyggðarfólk, á Flúðum á
félagið sumarbústað og styrkir at-
hvarf fyrir langveik böm í Hvammi
í Vatnsdal svo eitthvað sé nefnt.
Sumarhátíðarstaður
Engið í Hvammi í Vatnsdal hefur
verið sumarhátíðarstaður SKB und-
anfai'in ár og var engin breyting þar
á í ár. Fólk safnaðist saman á föstu-
dagskvöldið og kom sér fyrir en á
laugai'dag var aðalhátíðin. Um
morguninn var Hvítserkur skoðaðm-
en eftir það tók við veiði, stuttir út-
reiðartúrar og útsýnisflug og voru
margar flugferðir farnar þennan
dag um Vatnsdal og nágrenni. Pétur
Pétursson, leigutaki Vatnsdalsár,
gaf einn og hálfan dag í ánni á sil-
ungasvæðinu með veiðileiðsögn
Spaugstofumanna og Pálma Gunn-
arssonar söngvara. Hátíðargestum
var boðið í útsýnisflug og meðal
þeirra sem það þáðu voru þing-
mennimir Ragnar Arnalds og
Hjálmar Jónsson. Hjálmari varð að
orði eftir flugferðina, enn staddur í
skýjunum, í huganum langt í frá
lentur: „Upp, upp mín sál og allt
mitt geð/ aukum dálítið hraðann./
Vatnsdalinn höfum frá himni séðý
Hann er fallegur þaðan.“
Sölufélag Húnvetninga gaf og
glóðarsteikti kvöldmatinn á laugar-
dagskvöldið og Hans Petersen gaf
allt sælgæti sem varpað var til há-
tíðargesta úr flugvél. Eftir kvöld-
mat stjórnaði Hinrik Ólafsson leik-
ari söng og leikjum sem yngstu
börnin tóku virkan þátt í. Varðeldur
var kveiktur og safnaðist fólk saman
fyrir framan eldinn og ljúfir söngv-
ar og hljómar liðu út í milda vatns-
dælska nóttina, góð hátíð var senn á
enda.