Alþýðublaðið - 22.01.1934, Qupperneq 2

MáNUDAGINN 22. JAN. 1934.
ALI»ÝÐUBLA©Iíj
LESBÓK ALÞÝÐU
Hitsjóri:
Þóibergur Þórðarson.
Kvalaporsti nazista.
Er pyndlngunam enn pá haldiO kömst ha:nin meðal annars svo að
áfratn?
HANS FALLAÐA:
Hwað nú —
ungi maður?
islemk þýding eftir Magnús Ásgeirsson.
Ágrip af því, sem á nndan er homlðt
Pinneberg, ungur verzlunarmaður í smábæ í Þýzkalandi, fer ásamt Pússer
vinstúlku sinni til læknis, til fiess að vita, hversu högum hennar sé komið og
fá komið í veg fyrir afleiðingar af samvistunum ef með purfi. Þau fá p r
leiðinlegu v pplýsingar,að þau liufi komið of seint. Það verður úr, að Pinnebeig
stingur upp á því við Pússer að þau skuli gifta sig. Hún lætur sér það vel líka,
og Pinneberg verður henni samferða lieim til fólksins hennar, fátækrar verka-
mannafjölskyldu í P[atz. Þettn er efni „forleiks* sögunnar. Fyrsti þáttur hefst ú
því, að þau eru á „brúðkaups'erð" til Ducherov, þar sem þau hafa leigt sér íbúð.
Þar á Pinneberg heima. Pú.ssei tekur eftir því, að Pinneberg eerir ser far um að
leyna því að þau séu gift. Ilún fær það loksins upp úr honum, að i leinholz,
kaujimaðurinn, sem hann vinnur hjá, vilji fyrir hvern mun láta hann kvænast
Maríu dóttur sinni, til að losua við hanu að heiman. Kleinholz sjálfur erdrykk-
feldur og míslyndu og kena hans mesta skass og dóttirin lika. Pinneb óitast
að mi sa atvinnuna, ef þau komist að kvonfangi hans.
viera fyrir sig á miórguln. Nazi]st[ajr í Ducheriov þurfi1 að fara í kröfu-
göngu, og Lauterbach hefir fengið ákveðin tilmæli um það, að
láta sig iekki vanta. ,,Pú hefir ©kkiert að gera hvort sem ejr, svo
að þú hlýtur að gera mér þennan greiða." í
Pi'ninieberg segir að því mið;ur, sé nú svo ástatt \fyrir sér í þebta’
skifti, að hann geti þatita ekki; abnars væri sér það ek.kíi inemai
ánægja að gera þietta fyrir banni
„Getur Schulz ekki gert þetta fyrir þig?“ segir Pinneberg.
En Lauterbach fussar bafla og segir að Schulz hafi nú sfnum
hnöppum að hmep.pa. Hain® þurfi að tala við stúlku út af barns-
mierðlagii. — Og af því að Pinmeberg getur ómögulega hugsað sér að
hætta við þetta ferðalag mieð Pússier á morgun, jafnvel þótt svona
standi á fyrir Lauterbach og Schulz, fer svo að lokum að það
hleypur vonzka og þrjógka í Lauterbach. Homum finst þetta ,véra
óþokkaskapur af Pin|niebierg.
Pe.tta var að einis byrjunm. Piinnebeiig var ekki búinn að iiíta úr
náliinni meö þetta.
Skömmu síðar ier Pirmebeng aieian á skrifstofunni með hús-
bóndanum. Klieinholz er þá búiinn að irtnbyrða nokkur staup <af
«nu vun. svo a‘ö þa.0 figgur vial á{ honum, og hann segir aáð
Pinineberg ósköp góðllega: „Takið þér nú að yður gegningarna.r
fyrir Lauterbach á miorgun, Hann er búinn að biðja mig um frí.“
Pinmeberg segir aftur, að hanln myndi feginn gera Lauterbacb
þieninan greiða, ief ha;nin mögulega gæti. En því miður sé sér það
aiveg ómöguliegt, og hann sé búirnn að siegja, Laúterbach, .hvernigj
sitandi á því.
Klteinholz kaupmiaður liorfir á bókarann sinn fast og lengi.
„Heyrið þar mig Pinmeberg- Verið þér nú ekki áð gera neitt úppij-
stand. Ég er búinn að gefa hionum frí og get ekk;i tekiiíð'það aftur.
Og þegar viesiings Piinmieberg svarar ekld, heldur haínn áfra;m:
„Ég skal nú segja yður alveg eins og er, Pinneberg. Lauterbcjch
er miesti bjáffi, gneyið, en hainn er nú einu •s.inni inaziisti, og
sveitaríoringiinn hans er Rotsprack mafari. Ég vxl helzt vera iaus
við að kljást við hann, því að hann er okkur aJt af ’hjálpIegui1,,
þegar við þurfum að láta mala eitthvað í snatri."
„Já, en ég get þetta bara rekki,“ segir Pimneberg og leggur á-
herzlu á livert orð. %
Nú spyrjið þið sennilega: Voru
ekki þessar pyndingar bana
augnabliks-hundaæði, sem að eins
geiisaði fyrstu dagana eftir bylt-
inguina, en nú er fyrir löngu rasað
út?
Pví miður lekki. Pyndingunum
rrtun að vísu vera hætt á heim-
ilum manina. En í fangelsunum
hafa þær aldrei staðið í meiri
blóma en síðustu mánuðiina. En
þær vjrðast fara þar fram nneð
meiri leynd en áður, vegna þess
að allur hiinin vestræni heimur,
að islieindiingum og Færeyingum
þó undanskildum, hefir horft
meö skelfingu á þetta blóðuga
skrílsæði. Hins vegar eru ofsókn-
ir og pyndingar reknar mieð smá-
smyglislegri nákvæmini og mark-
vísari skerpu i sieimni tíð en fyrstu
mánuðiina.
1 sumar gefur sjálfur dóms-
málaráðherranin Goering út op-
inbera tilkynningu., þess efnis, að
öfl ólögleg, póJita’sk starfsemj
þýzkra þegna skuli bitna á ætt-
ingjum og vaindamönnum hinna
seku, ef ekki náist í afbrota-
meninina. Og Goebbels útbreiðslu-
rá'ðherra gefur síðar út þá yfir-
lýsingu, að ættingjum og vinum
þeirra manina, sem brieiði út „ó-
sannar fregnir" um Þýzkaliaind,
skuli refsað, ef ekki verði hægft
að hafa hendur í hári fréttaber-
anna. Að breiða út „ósanmar
fnegnir" um Þýzkaiand táknar á
máli nazista áð siegja sannleik-
ann um svívirðingar þieirra.*)
Nemið hér nú staðar andar-
taksstund og reynið að setja ykk-
ur fyrir, sjónir, hvað felst í þiesis'-
u:m opinberu tilkyinningum ráð-
herranina. . . .
Pað, sem í þeim felst, er hvorki
rneira né minna en þetta: Hegn-
ingarvaidið fyrirskipar að refsa
alsakllaiusu fólki, ef lögreglunini
tiekst ekki að ná haldi á sjálfum'
' „afbrotamönnunum". Hugsið ykk-
ur þvílíkt réttarfar! Reynið að
■ mála upp fyrir ykkur þá karak-
tiera, sem standa bak við slíkar
ákvarðanir! Þetta er líkara ræn-
ingjaæfintýri frá Chicago en rétt-
argangii nokkurrar siðmenta'ðrar
þjóðar. Og þó að þið hafið ekki
ástæðu til að gera ykkur sérlega
háar hugmyndir um orðheldnd
„foringjanna", þá getið þið samt
reitt ykkur á, að fyrirmælum af
þessari tegund hafa þeir frajnir
fylgt að svo miklu leyti sem hið
ráðvilta almenlningsálit hef'ir um-
borið slika óhæfu. Hér eru þrjú
dæmd.
Scheddiemamn fyrwerandd rikds-
kanslarl rdtaði í sumar greiin í
„New York Times“ um ástandið
í Þýzkalandi. í þessari grein
*) Á alþjóðaþingi esperantista,
stem haldið var í Kölín í sumar,
var þingheimur ámiintur um að
segja nú satt um Þýzkalamd, og
þetta var gert eftir að I ögregl u-
menm Hitters höfðu „sensúrerað"
fundarhöldim. Þetta er samblamd
af þýzku taktleysi og bamaskap.
orði: „AMkisstiefna Vilhjálms
keisara II. va:r unaður, vernd fyr-
ir heimáiMðlinm, í samamburði við
það vitlausrahæli, sem Þýzka-
land er inú orðið.“ Þetta dæmdi
sannleiksást „foringjanma" auðvit-
að „róg um Þýzkaland“. Og af
því að Scheidemann var þá land-
fiótta lerliendis, tók Leyinilega rík-
islögreglan fimm ættiingja hans
fasta og ftutti þá í fangabúðir til
gíslingar.
Breitscbeid, nafnkunnur sósíai-
demokrat, flúði úr Þýzkaland til
Frakklands og þaðain ti.1 Eng-
lands. Ættiingjuim hans var stung-
ið í famgabúðir í því skyni að
neyða harnin aftur heirn undir pín-
ingartæki mazismans.
Albert Walter, ritari alþjóða-
sambands sjómanna- og hafnar-
vierkamainma-félaga, er hafði
höfuðstöðvar sínar i Hamborg,
var tekinrn fastur þegar eftir rik-
isþingsbruinanm og settur í fang-
(eisið í Fuhlsbúttel. Þar var hon-
um misþyrmt á mjög hryllilegan
hátt. WaLtier sat enn þá í faingels-
inu í diezembsr. En þá var líðan
hans svo bágborin, að hanin var
fluttur í aðíHa deild í fangelsinu,
til þess að hann hjarnaði svo-
lítið við. En inazistarnir kunn-
gerðu, að hann yrði aftur tekinin
umdiir pymdingarnar jafnskjótt og
hamn hrestist, Verkamenn í Ham-
borg gáfu út flugb'lað gegn of-
bieldi nazista við sambaindið og
til þess að mótmæla hinum dýrs-
Legu pymdingum á Albert Walter.
Það hafði þær aflleiðingair, að
bróður Walters, mági hans og
mágkonu var púttað í fangelsii
sem gíslum.
Síðustu tíðindi, siem ég hefi
undir höindum af fangabúðum
HitLers-blóðveldisins, eru í The
Manchester Guardiian frá 5. jam-
úar, á 10. bláðsíðu í vikuútgáf-
unmi. Þau eru skrifuð af sérstök-
um fréttaritara blaðsins í Þýzka-
Landi. Ég set hér alla lýsingu
biaðsims á fangabúðinwi í Dachau,
til þess að þið getið gert ykkute
dáiitla hugmynd um, hvermig um-
horfs et í þeim fangabúðum naz-
iista, sem þeir kalla fyrirmýnd.
Fangabúðfn i Dachan.
„Fangabúðiin í Dachau er oft
nefind sem fyrirmynd af þeirri
tegund. Hirnn 16. júlí lýsir til
dæmis „Miinchener Illustrierte
Ppessie" hienni (með myndum) sem
stofnmin, þar sem pólitískt afvéga-
Leiddir menn séu aldir upp t’il
þess að verða góðir borgarair.
Þeir eru sýndir við heræfingar
og að vininu á þann hátt, sem
vekur hugmynd um heilsusamlegt
og neglusamt, en ekki of árieymslu-
mikið li'f. SannLeikurinn er sá, að
þessi fangabúð er i engum skiln-
ingi fyrirjmynd, þó að hún sé ekki
vierni en margar aðira'r faingabúðir
i ríki HitLers.
Tala fangajnna er (samkvæmt
listanum í september) 2200 til
2400. Af þeim eru um 50 menta-
menin; fáeinir tilheyra miðstétt-
i'nmi án þes's að vera í nokkrum
pólitíiskum félagsskap; 50 til 60
em maziistar, um 60 Gyðingar, um
500 jafnaðarmenm, - 2 herforingjaT
(katóLskir og meðiimir í félagi
bæheimska þjóðarfliokksins); þá
eru nokkrir betlarar og venju-
legir glæpamenn; 15 ieru útlend-
ingar, og allir hiinir eru komm-
únistar. Miegiinhlutinn tilheyrir
vnerkamaninastéttinni.
Föngunum er skift í tíu flokka
(oompanies). f flokki með fulla
tölu eru 270 memn, sem er skift
í liðþjálfahópa (Korporialschaf-
ten), og eru 54 mienn í hverjum.
í fyrsta flokiki eru trésmiðir og
handiðinarmenn, og hann nýtur
vissra foriréttinda. Sjöuindi fLokk-
urimn er „refsifLokkurinin" (Straf-
komþaniie), „þrjózkir" menin.
Fyristi liöþjálfahópur þessa
flokks samanstendur af verka-
lýðisfélögum og af sósíalistiskum
■og ikommúnistiskum embættis-
möininum. 1 öðrum liðþjálfahópi
hans eru Gyðingar.
Fangarjnir hafast við í tíu her-
mannaskálum. Hver liðþjálfa-
hópur hefir tvö baðker, sex
þvottaskálar og tvær skjólur
(rennaindii vatn er þar einnig til
afnota, en sundlaugiin, sem sýnd
var í „Munchemer ILiutrierte
Priesse", er að eins handa nazista-
vörðunum).
Embættiismenin Kommúnista-
flokksins, sem inieita að gefa naz-
istum upplýsingar, er þeir heimta,
eru sett’ir í kLefana („Arrestzel-
Len“). Þangað eru einnig settir
fangar, ,sem hafa orsakað móðg-
u:n, t. d. mimst á stjórmmáílí í bréf-
'uim sílnum. Klefarnir eru úr ae-
ímentssteypu. Á hverjum þeirra
er einn gluggi með jámgrind fyr-
ir (og er hægt að byrgja fyrir
giugganin). Klefamir eru r,akir, og
hitunartæki eru þar engin. Eimn af
klefunum 'er koldimmur. Rúmið
er viðarpiamkar ábreiðuiausir.
Fangar, seim aettir eru í einangir-
unarfalngelsi („Arrest") í þeasa
klefa, fá ekkert að éta fytsta
daginm. Síðan fá þeir vatn og
brauð í þrjjá daga og heita mál-
tíð fjórða dagimn. Þeir, sem siettir
eru í „MitteLarnest", en jraö er
vægara einangrunarfamgelsi, fá að
hafa glugganin óbyrgðain og er
leyft að hafa háimpoka til þiass
áð Liggja á. Fönguinum getur ver-
ið refsað með leinamgrumarfainigelsi
í þijá mámuði.
Auik einamgrunarfanigiavisLari'nn-
ar í kliefunum er þar beitt líkam-
Legum refsingum. Þær eru fólgnar
í því, að famgamir eru bairðir
•með ól úr nautshúð, en innan í
iendiiangri ólinini er stálsproti,
þrjggja tii fjögra aentimetra .
brieiður. (Þessi 61 er búin tál af
fönguinum.) Höggafjöldinn leikur
á 25 til 75,*) eftir því fyrir hvað
refsingim er. Starfsmenin úr flokki
isó'síaldiemókriata og kommúnista
eru venjuLega barðir, þegar þeir
koma í fangabúðimar, án þess
að hafa drýgt neitt sérstakt póli-
tílskt afbrot. Hinn 18. ágúsit voru
25 menin', sam komu daginn áður.
barðir 25 til 75 högg hver á .na.k-
*) Hér er átt við þann högga-
fjöida, sem fanginn er batiinn í
hvert iskifti, en samkvæmt öðrum
heimildum getur hann verið lam-
inin að mirasta kosti tvisvar sinm-
uim á sólarhring og fengið miinmi
háttar aukabamsmíðar þar fyrir ut-
an. Þýd.
iinn líkaimainn. fyrir engar sýni-
Legar sakir.
Fyrir utan hinar reglulegu refs-
ingar tíðkast sérstakar gerræðis-
misþyrmingar. Þá eru fangarnir
stundum lamdir með blautu
handiklæði. Stundum ,eru þeir
l'amdir á iljarraar, þaT til þær eru
orðmar sumdurrifnar. Sjö brún-
iskyrtungar, sem komu í faingaL
húð'imar í Dachau 1. ágúst, voru
barðir á iljarnar og misþyrmt á
flieiri vegu. Tveir þeirra, Amu-
schel og Handschuck, clóu af
meiðimgum. Kommúmistinn Fritz
Schaper var svo barinn, að hann
var mátitvama í átta vikur. Himn
2. septiember braut nazistiavörður
kjálka í fanga með hraefahöggi.
Hinin 30. júní voru 20 fangar:
barðir svo í klefanum undir eld-
húsinu, að óp þeirra heyrðust tii
hirana fangainma. Sumir fangar
hafa leinmig verið Lamdir með
gúimmílslöngu. Surnir hafa verið
bnendir með siganettustubbum,
og sumir hafa verið lagðir undir
það, isem Amierí'kumenn kalla
„vatnispyndi.ngar“ („water tor-
ture“).
Meðal þieirra fanga, sem eru
stórkiostlega skaddaðir, eru L.
Buchmanm, Georg Freischútz og
blaðamaður áð nafni Ewald Thu-
nig. Sepp Götz, kommúnisti frá
Múnchem, var drepimn, eftir að
hafa verið barinm svo, að hamn,
gat ekki lengur staðið. WickeL-
meier stúdient var drepi'nn með
byssiukúlu. Fritz Dnessel var bar-
inm til dauða. Leonhard Haus-
mann bæjarfulltrúi, Lehrburger,
Arom ríkisfánalið.i og Stenzel voru
dnepnir. WilLy Franz var driepinin;
1. september, en opinherLega var
sagt, að hann' hefði heingt sig.
Eftir dauðann sást ekki á hbnunT
nieitt hengingarmer.ki. Andlitið vcr
þar á móti blóði drifið og föt
hams bióökLest. í lok nóvemher
var Bmenk, kommúnistiskur emb-
ættismaður frá Memmingen, drep-
inm. Tala þeirra, sem drepmir hafa
verið eða dáið hafa af misþyrm-
jingum í þessu faingielsi, getur ekki
verið langt fyrir neðia'n 50.
Nöfn míu man'na, sem hafa mis-
þyrimt föngum eða drepið þá, eru
í höndum fréttaritarans.
Einin af föngunum var læknir
nokkur, sem hét Katz og var
frá Núrinherg. Hanm átti að láta
jausan í loktóber. En pá var kuran-
gert, að hanin hefði hem-gt sig rétit
áður. Hanm hjálpaði hinum niis-
þyrmdu fömgum, þar til hamin dó.
Eftirmaður hans er Muzmier nokk-
ur.1 .
Varúðar er gætt nneð það, aö
staðrieyndirniar um fangabúðina