Morgunblaðið - 09.11.1997, Blaðsíða 4

4 C SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FERÐALÖG
OFURHUGI tilbúinn að stíga til himins.
EKKI stórar sprungur? Litlu deplarnir á myndinni eru fólk.
HEIÐARÓ í faðmi fjallanna.
Mont Blanc laðar milljónir
ferðamanna að ór hvert.
Sigrún Davíðsdóttir var ó
reiki þarna og heillaðist gf
töfrum svæðisins
.ALPARNIR eru fellingafjöll.“
Þessi setning úr landafræðinni fær
nýja merkingu við rætur þessara
tignarlegu fjalla, því víða eru fjalls-
hlíðarnar opnar og fellingarnar jafn
greinilegar og i borðdúk. Mont Blanc
gnæfir í allri sinni 4.807 m tign yfir
dalina. Allt snýst um göngur og klif-
ur, en nýrri ofurhugaíþróttir eins og
fallhlífastökk tíðkast líka. Möguleik-
unum er hægt að kynnast á ferða-
skrifstofum í Chamonix, miðstöð
svæðisins i um 2 klst. bílferð frá
Genf. A vetui'na snýst allt um skíði,
en á sumrin allt hitt - og það er af
mörgu að taka. En frí á þessu svæði
krefst þess að hafa troðið pyngjuna
vel út, því unaðssemdir svæðisins
eru ekki ódýrar.
Vor og haust góður tími til
gönguferða
I Chamonix er næturgistingu að
hafa á rúmlega þúsund krónur ís-
lenskar á mann og upp úr utan
mesta ferðamannatímans. Sama er í
nálægum þorpum og víða íbúðir til
leigu, en til að nýta sér gistingu í
smáþorpum er nauðsynlegt að hafa
bíl til umráða, því almenningssam-
göngur eru heldur strjálar.
í kringum Chamonix eru göngu-
leiðir af öllu tagi, bæði fyrir þá sem
kjósa að ganga í dölum og skógum,
ofan skógarlínu og svo fyrir þá sem
vilja klífa hamra og jökla í adrena-
líntrans. Einveran og kyrrðin er ekki
eins og í íslenskum fjallgöngum, því
ferðamannaflaumurinn er mikill og
litlar útsýnisflugvélar oft á sveimi. Af
skemmtilegri hljóðum má nefna kúa-
bjöllutónleikana og jöklabrestina. En
það sem vantar á kyrrðina bætir um-
hverfið og veðurfarið upp. Fyrir þá
sem ekki kjósa fjallgöngur í 25-30
stiga hita er besti ferðatíminn á vor-
in, frá páskum og fram í júní og svo í
ágúst og fram í september, sem er
dýrðlegur tími, en þá er ýmislegt lok-
að, svo hver og einn verður að meta
hvað hann kýs helst. En Chamoix
tekur á móti ferðamönnum árið um
kring og alltaf eitthvað um að vera.
Sex ára utan í 60 m klettavegg
I Chamonix er fjallaklifurskóli og
rétt austan við bæinn er um 60 m
klettaveggur, sem menn spreyta sig
á. Þama getur kannski að líta um 40
manns fikra sig upp og niður eins og
ekkert sé, auðvitað í reipi. Þama kom
ég allt í einu auga á þúst, sem var
miklu minni en allir hinir og hélt að
væri dvergur. Við nánari rýni sá ég
Með ofurhugum í
kringum fjöllin
T
Rú#fenf
A
) *
SVISS
BréventMatterhorn
ChamoniXo .. \, .....
Mont Blanc 'courmayeur
^ 4» iðirmasMlfmm*
REHTFRS nn Mnrnunblaðið
að þarna var strákpatti á ferð með
foreldrum sínum, bundinn þeim með
reipi, en var ekki í vandræðum með
að fikra sig upp vegginn rétt eins og
köngurló. Þegar niður kom spurði ég
foreldrana hvað drengurinn væri
gamall, en þau flýttu sér framhjá.
Þegar ég endurtók spurninguna
sögðu þau snögg að hann væri sex
ára og svo hlupu þau í bílinn. Hvort
þeim lá svona mikið á eða voru
óhress með athyglina skal ósagt látið,
en óneitanlega var þetta hrikalegt að
sjá.
Uppi á Brévent, 2.525 m fjalli upp
af Chamonix, andspænis Mont Blanc
er samkomustaður fallhlífa-
stökkvara. Þar era kannski ekki sjö
sólir á lofti, en iðulega tíu fallhlífar.
Hægt er að ganga upp á fjallið, þvi
það er ekki erfiðara en svo, en þang-
að liggur líka ein af mörgum svif-
brautum staðarins. Á lyrsta áfanga-
stað brautarinnar er undirlendi og
þaðan er stokkið. Auk Frakka vora
þama Bandaríkjamenn og Þjóðverj-
ar. Einn Bandarikjamaðurinn var vel
við aldur, lágvaxinn og grannur og
sagðist vanur að stökkva heima í
Kalifomíu. Hvort aðferðin þar er
önnur skal ósagt látið, en honum fór-
ust tilraunirnar óhönduglega, þrátt
fyrir íburðarmiklai- græjur og talstöð
og hann gafst upp á endanum.
Kannski jafngott, því aðfarirnai-
bentu fremur til að hann myndi fara
niður eins og steinn en stíga tignar-
lega upp eins og fugl. Við svifbraut-
ina upp til Brévent era auglýsingai-
um fallhlífanámskeið og lika hægt að
stökkva með vönum fyrir tæpar 6
þúsund íslenskar ki'ónur, en af tillits-
semi við vini og aðstandendur lét ég
það óreynt.
Útsýnið frá toppi Brévent er stór-
fallegt og þar sér vítt og breitt yfir
þetta heillandi alpalandslag með
fjallgörðum, tindum, jarðfellingum
og dölum. Þarna era víða gönguleið-
ir. Frá toppnum er hægt að ganga
niður í dal á um fjóram tímum, eða
láta sér nægja hluta af leiðinni og
notast svo við svifbrautina. Þarna er
landslagið bert og skrapað af jöklin-
um fyrir árþúsundum, snjóskaflar á
stangli og loftið tært, svalt og gott
eftir hitann niðri, sem var um 25 stig
þarna í ágústlok.
Eins og alls staðar þarna er veit-
ingasala á helstu tindum og þá líka á
Brévent. Snyrtingin er sú tilkomu-
mesta sem ég hef heimsótt, ekki af
því hún sé sérlega þrifaleg, heldur af
því að sjálft klósettið er eins og á upp-
hækkuðum palli við glugga, sem snýr
yfir hyldýpið og dalinn, svo útsýnið er
stórkostlegt. Oragglega eitt besta
klósettútsýni í heimi. Það næsta sem
ég hef komist huldu útsýni af þessu
tagi var að standa undir sturtu uppi í
hæðunum í Napólí og sjá yfir flóann
út um sturtugluggann, en hyldýpi
fjallanna var enn stórbrotnara. Veg-
farendur upp á Brévent mega því
ekki missa af þessari reynslu, en
hvort hún býðst líka á karlasnyiting-
unni komst ég ekki til að kanna.
Svifið yfir til ítalfu
„Þú verður að fara upp á jökulinn
við AiguOle du Midi“ sögðu kunnugir
mér - og sama segi ég nú við aðra.
Frá Chamonix gengur svifbraut upp
á þennan 3.842 m háa tind, sem er
utan í sjálfu Mont Blanc. í svifbraut-
inni þangað upp era ýmsir býsna vel
búnir, því þaðan er svo farið í göngur
út á jökulinn og allt þetta hrikalega
fjallasvæði. Niðri í bænum var stutt-
buxnaveður, en þarna uppi var úlpu-
og gallaveður. Eftir að hafa horft yf-
ir svæðið og á eftir þeim sem vora á
leið í göngur tók ég næstu svifbraut,
sem liggur yfir jökul og skriðjökla-
svæði yfir að Helbronner í 3.466 m
hæð, sem jafnframt er á landamær-
um Frakklands og Italíu.
Eg var ein í svifklefanum, sem
tekur fjóra. Klefarnir hanga saman
þrír og þrír til að koma í veg fyrir að
alltaf sé verið að stoppa og það var
meiri háttar verkffæðiafrek, sem
Italinn Dino Lora Totino greifi hafði
leysti af höndum er brautin var opn-
uð 1955. Þarna svífur maður yfir svo
hrikalegu landslagi að engin orð fá
því lýst. Menn á ferli fyrir neðan eru
eins og maurar og sprungur og
klettar á risaskala. Öðru hverju
stoppa klefarnir og þá heyrist ekkert
hljóð nema jökulbrestirnir á stund-
um. Ferðin er bæði ögn skelfileg en
um leið unaðslega falleg.
Þegar komið er til Helbronner er
hægt að ganga þar um. Þegar ég
kom út úr stöðinni mætti ég fólki er
stóð á öndinni sem það gekk upp há-
ar tröppurnar er liggja af jöklinum.
Ég hugsaði með mér að svona væri
að vera að sprikla þetta þarna uppi
og vera ekki í góðri þjálfun. Ég ætla
ekki að segja frá hvernig ég var
sjálf, eftir að hafa genglð um í hálf-
tíma á jöklinum, en það þarf meira
til en góða þjálfun á jafnsléttu að
halda kröftum þarna í háloftunum.
Þunnt loftið segir nefnilega til sín
um leið og maður hreyfir sig - og
það er ekki þægileg tilfinning.
Næsta stopp með svifbrautinni
var svo í hæðunum fyrir ofan Cour-
mayeur í ítölsku ölpunum. Það leynir
sér ekki að til Ítalíu er komið, því
svifbrautirnar bera auglýsingar fyrir
þekktan lystauka. Fjöllin eru heldur
lægri og dalirnir víðari en Frakk-
landsmegin og ítalskar fjölskyldur í
meirihluta. Auðvitað verður vart
komist hjá að heyra eins og eitt gott
fjölskyldurifrildi í slíkum hóp. í mínu
tilfelli vora það tveir bræður, á að
giska 17 og 12 ára, sem jusu hvem
annan fúkyrðum og skammaryrðum,
sem ekki er hægt að hafa eftir á
neinu öðru máli. Svo hófst ferðin til
baka og hún var ekki síðri. Það getur
verið örtröð og langar biðraðir, en
þær vora í styttra lagi, þó ferðin
tæki nokkurn veginn einn dag með
viðkomu og smá göngum á hverjum
stað til að njóta umhverfsins í botn.
En ánægjan er ekki ókeypis, því
ferðin frá Chamonix til Courmayeur
og aftur til baka kostar tæpar 6 þús-
und íslenskar á mann.
Með land undir fótum
Upp írá Les Houges, 8 km austur
af Chamonix, era svifbrautir upp á
öxl, er gengur út frá Mont Blanc. Le
Prarion í 1.966 m hæð er í svifbraut-
arfæri við dalinn og þaðan liggja
undursamlegar gönguleiðir, fyrst of-
an skógarlínu og svo niður í gegnum
skógana. Gönguleiðimar era vel
merktar, en gott kort er sjálfsagður
förunautur. Þama er hægt að ganga
niður í dalinn, en líka yfir í næsta
dal, yfir til St. Gervais og Le Fayet,
þaðan sem lestir ganga meðal annars
til Chamonix og Genfar. Þetta era
góðar dagleiðir, en ef þið eruð án bfls
og ætlið að taka lest til baka gætið
þá að því að þær hætta að ganga um
kvöldmatarleytið eða svo. Þarna er
líka hægt að ganga á milli fjallakofa,
þar sem ætlast er til að fólk komi
með lakpoka, en annar sængurbún-
aður er lagður til. Frá Chamonix era
skipulagðar dagsferðir á hjólum með
nesti og öllu, en þar sem fjallahjóla-
mennska heillar mig ekki lét ég mér
nægja að hjóla þai-na um í dalnum og
hafði ánægju af.
Matarmenningin þama er frönsk,
en með svissnesku ívafi eins og osta-
fondue og raclette, ostur sem er
bræddur og borinn fram með soðnum
kai-töflum, sýrðum gúrkum, þurrk-
aðri skinku og salami. Fyrir þá sem
búa í íbúðum og elda ofan í sig sjálfir
er ekki amalegt að kaupa þarna ost,
ávexti og grænmeti svæðisins, en eins
og annað þá virðist allt vera frekar
dýrt, enda laðar Chamonix að sér vel
stæða ferðamenn. Vafalaust er verðið
lægra í nálægum þorpum. En burtséð
frá verðlagi þá er Chamonix og ná-
grenni heillandi staður og býður upp
á marga möguleika fyrir þá sem vilja
reyna á sig.