Alþýðublaðið - 07.04.1934, Blaðsíða 3

LAUGARDAGINN 7. april 1934.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKJRINN
RITSTJÖRI:
F. R. VALDEivIARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Slinar:
4t>00: Afgreiðsla, augiýsingar.
4101: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4!>02: Ritstjóri.
4!'03; Vilhj. S. Vilhjálmss.I(heima).
4!>05: Prentsmiðjan
Ritstjórinn er til viðtals kl. 6—7.
Jakob Mðller
einn og srfirgefinn
Pað Ser ekki hjá því, að al-
menningur hafi veitt því athygli,
að svo ieinmana er Jaktob Möll-
er orðinn upp á siðkastið,
að aðalmálgagn pess fLokks, sein
mest heiÍT hampað honum til
skamms tima, gierir ekki minstu
tilraun til að verja hann eða at-
Serli hans, pegar pað er dregið
fram í dagsljósið.
Petta sannaT, að stór hluti í-
haldsfliokksins er ofðinn hræddur
við pá mynd, er Jakob MölLer
sýnjr . a:f sómatilfinningu Sjálf-
stæðiisfliokkisins og mienningu
pieirrar ríkisstjórnar, sem heldur
manninum uppi mieð púsundum
króna launum fyrir ekkert starf.
Og petta er ekki að undra.
Morgunblaðið veit, að Jakob
MöHer hefir alt af verið verziun-
arvara,. Kjósendur Sjálfstæðáis-
flokksins, og pað miklu fleiri en
peir, sem strikuðu hann út við
síðustu tvennar kosningar, vita,
að hanin er ekki einungis snikju-
dýr á pjóðfélaginu, heldur er
hann einnig sníkjudýr á Sjálf-
stæðisflokknum.
Það ter svo kunn saga, að ó-
parfi er að segja hana, að Sjálf-
stæðisfLokkurinn hefir orðið að
kmpa Jakob Mölier í hvert eitt
og einasta sinn, sem hamn hefir
purft á honurn að halda, og pó
hefir hann aldrei getað' treyst
honum tii fulls, og pað hefir pó
aldrei verið af pví, að hann hafi
ekki viljað ganga eins Langt og í-
haldið í aindstöðu sinni við heil-
brigt réttarfar í Laindinu og hags-
munamál alpýðustéttanna.
Og víst ier um pað, að um tíma
var pað trú manna, að pað væri
Jakob Möller, sem bæri í einn
vissan stjórnmálamann, andstæð-
ing íhaldsins, ýmsar fyrirætlaniix
pess.
Ihaldið klæjar pví undan Jak-
ob MöLLer — og pess vegna er
hann ekki varinn af Morgunblað-
inu, aðalmálgagni pess. Pað
minnist iekki á hann.
Það ier hins vegar engin furða,
pó að Vísir verji hann. Það blað
á Jakob MölLer, pó að pað sé að
vísu engi'n eign orðin.
Og einmitt vegna pess, að Jak-
ob MölLer á blaðið, er pað orðið
í svo miegnu óáliti, að enginn
miaðlur vill skrifa í pað uindir
fullu náfni jafnvel ekki Jakob
MöILer — af pvi að hann veit,
hversu óvinsælt og ómerkiiegt
blaðið er.
ALÞ Ý 9ti B LA ÐID
VinDutími sendisveina
ákveðinn al bæjarstjórn.
Samtök verkamanna og sjó-
manna hafa eftir langa og harða
baráttu fengið ákveðinn hámarks-
vinnutíma.
Togaravökulögin ákváðu vinnu-
thna sjómanna. Og ákvörðun
Dagsbrúnar um afnám nætur-
vinnu vorið 1930 ákvað fyrsta
sinni vinniutíma værkamanna.
Þetta voru stórfeld spor í bar-
áttu verkalíýðsins fyrir medra
menningarlí'fi stéttarinnax. Það
vax fyrsti sigurinn yfir peim preel-
dómsöflum, sem jafnframt pví að
beygja líkamlegt pnek verkalýðs-
ins sLjóvgaði andlégt prek hans
og Lokaði hann úti frá menning-
imni.
En pótt eÍTLkennilegt megi virð-
ast, urðu börnin útundain í pess-
ari baxáttu. Ber pjóðfélagið sem
hieild ábyrgð á pvi, og pá ein-
göngu pau ráðandi öfl.
Baraaprælkun var lögvemduð
á íslandi. Sendisveinarnir, sem
eru á aldrinum 10—16 ára, hafa
um áraraðir verið prælkaðir misk-
unnarlaust og vinnutiími pieixra
oft verið alt upp í 12 klst. á
sólarhrimg.
Undir leins og Sendisvei'nafélag
Reykjavíkur var stofnað og á-
hrifa fxá stéttasamtökum allrar
alpýðu fór að gæta í pvi, hóf pað
baráttu fyrir pví, að vinnutiimi
sendisveinanna væri styttur. Fýr-
ir ári eða tæpu ári skrifaði sfjóm
S. F. R. bæjarstjórn bréf og fór
fram á pað, að bæjarstjómin not-
aði sér heimiid pá, sem gefin er
!í l’ögum,, ter Jón Baldvinsson fékk
sampykt á pingi, um takmörkun
vinnutíma sieudisveina.
Með bréfinu sendi félagið upp-
kast að reglugerð um petta.
En bæjarstjóm hefir sofið á
máldnu allan piennan tíma, og var
pað aðallega að kenna pví, að
Jakiob MöLLer sveikst um að gera
pað í xnáLinu, sem bæjarstjórn
hafðj falið honum. Er pað ekki í
fyrsta skifti, sem pessi maður
gerist pröskuldur á vegi aipýðu-
fólksáns hér í Reykjavík.
En loks á síðasta bæjarstjórnar-
fundi var málið tekið til úrslita1-
Var í pví ekki farið að tilJög-
um S. F. R. og vinnutíminn liengd-
ur frá táliögum pess.
Samkvæmt sampykt bæja.
Það hiefir kveðið svo ramt að
pessu hrakandi áliti blaðsiins, að
jafnvel miklu fleiri en peir, sem
hafa strikað Jakob Möller út við
sí'ðustu tvennar kosningar sam-
tals, hafa strikað blaðið út af
heimilum sínum.
Enda væri annað óeðlilegt.
Blaðið er óhedðarlegt og óhæft,
Það ver hvers konar óheilnæmi,
jafnt í stórum opinberum málum
og í smáum málum, og svo er
pað sérstakt málgagn manns, sem
hefir ekki flökrað við pví, að
taka á móti 160 púsund krónum
á fáum árum úr ríkissjóði án pess
áð vinna á neinn hátt fyrir pví.
Annars ber Sjálfstæðisfliokkur-
inn ábyrgð á pessari óhæfu — og
pað er sama pó að Mgbl. reyni
að dylja I>að mieð pvi að pegja.
Jakiob Möller er kolsvart
brennimark óreiðu og svika á
SjálfstæðisifLokknum. **
stjömar ier vinnutími pessara
yngstu verkamanna ákveðinn
pannig, að pieir, sem eru á aldrin-
um 12—14 ára, skulu ekki vinna
Jiengur en 8 klst. í sólarhring og
að pieir, sem eru á aldrinum 14
—16 ára, skuli ekki vinna lengur
en 91/2 klst. Þá var enn fremur
sampykt, að sendisveinar skyldu
iekki hætta vinnu síðar að kvöldi
en 1 klst Jeftir lokunartílma búða
nema kvöld fyrir fridag, pá skulu
peir vera hættir vinnu 2 klst.
eftir Lokrmartíma. En miðlunar-
tiLLaga frá St. J. St. um 1/2 klst.
eftir Lokunartilma og 1 klst. fyrir
frídaga var feid.
Það bar við á fundinum, að
fulltrúi kommúnista kom fram
með tiliögu um að vinnutilminni
yrði k&ngri, en gegn pví stóð í-
haldið af pví að pað hafði áo.ur
bitið sig í nokkuð lægri vinnu-
tíma. Auk piess kom sarni maður
með lævisiega tiHögu, sem, hefði
hún verið sampykt, hefði orðið
til pess að ráðuneytið hefði neit-
að að staðfesta reglugerðina!
Þrátt fyrir pað pó að S. F. R.
hafi ekki fengið pað sampykt,
stem pað lagði til, verður að
skoða piessi úrslit sem mikinn sig-
ur fyrir piessi ungu samtök.
Vinnutiími stendisveina er nú á-
kveðinn og má aldrei fara fram
úr 8 og 9Ve klst.
Tvo sigra ekkj veigalitia heíir
S. F. R. unnið á piessu tæpa ári
síðian sendisveinarnir hættu að
hlýða forsjá nazistans frá Ási:
Slysatryggingu sendisveina og
lækkun á vinnutí’manum og lög-
sikipaða takmörkun hans
Áfram á pessari braut!
Stjórnarráðiö hafði farið fram
á pað við bæjarráð Reykjavikur,
að paö gierði uppástun'gu um
meðiag til óskilgetinna barna frá
14. maí 1934 ti'l jafnLengdiar 1937.
Meirihluti bæjarráðs, fulltrúar
ihaldsins, sampykti að leggja til
að mieðlögin héldust óbreytt. En
pau hafa verið panuig:
Fyrir böm 1—4 ára 360 kr. á ári
— 41—9 — 300 --------—
— 9—14 — 330 — - —
— 14—16 — 150 — - —
Á hæjarstjórnarfundi í fyrra-
kvöld urðú töiuverðar umræður
um pietta, og fl'utti St. J. St. fyrir
hönd ALpýðufLokksfulltirúanna
breytingartillögur við tiliögur í-
haldsinis, og voru pær sampyktar.
Samkvæmt peim tillögnlm legg-
ur hæjarstjórnin til að meðlögin
verði:
Fryr börn 1— 4 ára 360 kr.
— 4— 9 — 400 —
— 9—14 — 480 —
14—16 — 300 —
Auk AlpýðufLokksfulltrúanna
grieiddu pau Guðrún Jónasson og
Bjarni Benediktsson atkvæði með
pessari hækkun á meöiögunum,
en Jakob MölLer og allir hinir í-
haldsmiennirnir greiddu ekki at-
kvæði mieð.
Veltur nú á pvi, hvort Magnús
Guðmundsson eyðileggur fram-
gang pessa sjálfsagðia mannúðar-
j máls.
Kanp 00 kjör
í opinberri vinnu
Hváðaniæfa af landinu berast
frtegnir ium ákveðin samtök
verkamanna um að standa fast
saman run pað, að kröfuT lands-
fimdar Alpýðusambands íslands
um verklýðsmál nái fram að
ganga. Hefir mikill fjöldi verk-
lýðsfélaga haldið fundi til að
raeða um kröfurnar, taka afstöðu
til pierrra og undirbúa baráttuna
fyrir framigangi pieirra. Hafa sum
félög náð samtökum með bænd-
um', er stunda opinbera vinnu á
vorin, og eru peir ekki síður á-
kveðnir í baráttunni fyrir kröfum
iandsfundarins en verkamennirnir.
Kommúnistar hafa reynt á peim
stöðum, sem peir eiga einhverja
fylgismenn, að spilla fyrir sam-
heldni verkamanna pg bænda
en peim stéttarsvikatilráunum
hefir verkamönnum tekist að
kæfa ful'lkomlega, svo að segja
má, að kommúnistum hafi hvergi
tekist ætiun sín, að spilla sam-
heldninni.
Hér fier á eftir bréf frá Verk-
Íýðsfélagi Austur-Húnvetninga á
Blönduósi til Alpýðublaðsins, og
er pað gott dæmi um samtaka-
styrk verkamannia:
Verklýðsfélag Austur-Húnvetn-
inga, BLönduósi, hélt fund s. 1.
pri'ðjudagskvöld. Fyrir fundinum
lá áskorun frá ,,Verklýðssambandi
Norðurlands" um að senda full-
trúa á „ping“ V. S. N., sem aðal-
Lega á að ræða um kaup og kjör
í opinberri vinnu, sem Lands-
íundur Alpýðusambandsins er ný-
búinn að ganga frá.
Um petta mál var eftirfarandi
ti'l'laga sampykt með yfirgnæfandi
xnieiri hluta atkvæða:
„Ot af áskorun V. S. N. um að
sendir verði fulltrúar á ársping
sambandsins, sem hefst á Akur-
eyri 20. aprfl n. k., pá sampykkir
funduririn að ekki komi til greina
að senda fulltrúa á áðumefnt árs-
ping, par sem Alpýðusambanri Is-
iands hefir pegar tekið forustuna
í pví máli, sem sérstaklega verðui-
tdtiið fyrir á. pinginu, og félagið
befÍT áður sampykt að stancLa
fast samian um pær kröfur, *sem
Alpýðusambandið hefir gert til
rikisins um kaup og kjör verka-
ímanna í opinberri vinnu.
Fundurinn lítur svo á, að
hættulegt sé samtökum verka'lýðs-
ins að gerðar verði aðrax sam-
pyktix eða kröfur en áður eru
fram komnar, enda ber fundur-
Lnn fyllsta traust til Alpýðusam-
bands íslands um að leiða pessi
mál tii farsælla lykta, og skorai'
pví Verklýðsfélag Austur-Hún-
vetninga á V. S. N., ad standa
fast um pær kröfur, sem p<egar
hafa verið gerðar af Alpýðusam-
bandi Islands til ríkisins um kaup
og kjör í opinberri vinnu, að
gera ekki neinar aðrar kröfur, er
geti orðið tii pess að veikja samt-
tökin, og dc gera ekki neinar á-
lyktanir, sem miða í pá átt að
rýra traust verklýðsins á Aipýíðu-
sambandi íslands."
Verkamannafélagið „Fram“ á
Sauðárkróki hélt fund 29. f. m.
og sampykti par eftirfarandi á-
lyktun:
„Fundur í Verkamannafélaginu
„Fram“ á Sauðárkróki, haldinn
fimtudaginn 29. marz, sampykkir,
að standa fast saman um pær
kröfur, sem Alpýðusamband Is-
lands hefir gert til rikisins um
kaup og kjör við opinbera vinnu
og gera ajt, sem hægt er, til
pess áð knýja pær fram.“
Fundurinn var mjög fjölmenn-
Aðalfondnr
Fjáreigendafélags Reykjavíkur
verður haldinn í Varðarhúsinu sunnudaginn 8. þ. m. kh 4 sfðd.
DAGSKRÁ:
1. Stjómarkosning og Lagðir fram reikningar.
2. Rætt um leágu á fjárgirðingu.
ALlir fjáneigiendur velkomnir og áríðandi, að þeir fjölmenni —
STJÓRNIN.
Umferðabann.
Umferð um Þingvallaveginn frá Köldu-
kvíslarbrú að Þingvöllum er bönnuð fyrst
um sinn, meðan klaka er að leysa.
Vegamálaskrifstofan,
Karlakór Reykjavíkur.
Söngstjóri: Sigurður Þórðarson.
Samsöngur
i Gamla Bíó sunnnd. 8 april kl.3 e. h.
Aðgöngumiðar seldir í bókaverzlun Sigfúsar Eymunds-
sonar og hjá Katrínu Viðar. Verð: 1 kr., 2,50 og 3 kr.