Morgunblaðið - 12.08.1998, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 12. ÁGÚST 1998 C 3
_________________________FRÉTTIR________________________
Almenn ánægja ríkir með humarvertíðina sem nú er að ljúka
HUMARVERTÍÐIN er nú á síð-
asta snúningi og hefur veiðin geng-
ið vel á flestum veiðisvæðum. Enn
kvarta menn þó yfir smáhumri á
austari veiðisvæðum en eru bjart-
sýnir á að þar nái humarstofninn
sér vel á strik á næstu árum.
Humarbátar eru almennt fyrr bún-
ir með kvóta sína samanborið við
síðasta ár og hafa síðustu vikur
veitt kvóta sem fluttur var frá síð-
asta fiskveiðiári.
Flestir humarbátar hafa nú hætt
veiðum, enda hefur veiðin víðast
hvar gengið þokkalega. Humark-
vóti þessa fiskveiðiárs er 1.200 tonn
en alls voru 292 tonn flutt frá síð-
asta fiskveiðiári en þá náðist ekki
að veiða 1.500 tonna kvóta. Þegar
hafa verið veidd um 1.330 af humri
tonn það sem af er vertíðinni og þvi
um 162 tonn eftir af heildarkvótan-
um. Á síðasta ári veiddust um 1.228
tonn af humri en um 1.633 tonn árið
1996.
Aukin framleiðsla hjá flestum
Hjá Borgey hf. á Hornafirði er
búið að landa 41 tonni af humarhöl-
um, sem samsvarar um 133 tonnum
af veiddum humri. Það er mun
meira en landað var hjá Borgey á
síðustu vertíð þegar þar var landað
um 29 tonnum af hölum. Einn bát-
ur, Hvanney SF, er enn að veiðum
fyrir Borgey en aflinn er farinn að
tregast og fást nú aðeins um 500
kíló í róðri.
ísfélag Vestmannaeyja tók á
móti um 15 tonnum á vertíðinni af
einu skipi, Álsey VE, sem hætti
veiðum fýrir allnokkru og er líklega
aflahæsti humarbáturinn á vertíð-
inni.
Hjá Vinnslustöðinni í Vest-
mannaeyjum hefur verið tekið á
móti um 60 tonnum af humri og er
humarvinoslunni þar senn að ljúka
en enn eru þó tveir bátar að veiðum
en þeir voru sex þegar flest var. Á
síðasta ári var landað um 35 tonn-
um hjá Vinnslustöðinni og þar á bæ
eru menn þvi ánægðir með vertíð-
ina.
Það sem af er vertíðinni hafa tæp
80 tonn af humri borist til Árness
hf. í Þorlákshöfn en þar komu um
77 tonn á land á síðasta ári. Enn
leggja þrír bátar upp humar hjá
Árnesi.
Tíðarfarið skipt miklu máli
Þeir fáu bátar sem enn eru á
humarveiðum hafa lítinn afla fengið
eftir verslunarmannahelgina og
segir Viðar Zophaníasson, skip-
stjóri á Jóhönnu ÁR frá Þorláks-
höfn, það einkum vera vegna ótíðar
síðustu vikuna. Hann segir sumarið
engu að síður hafa verið þokkalegt
og sagði aflann vera kominn vel á
fjórtánda tonnið. Hann segir veið-
ina oft minnka um þetta leyti en í
fyrra hafi þó fengist þokkalegur afli
norðan við Eldey seinni part ágúst-
mánaðar. Eldeyjarsvæðið hafi hins
vegar algerlega brugðist í sumar og
fáir bátar farið þangað. „Við höfum
fengið góðan humar en á vissum
svæðum, til dæmis í Breiðamerkur-
dýpi, er áberandi smærri humar og
maður hefur reynt að forðast þau.
Það hefur hins vegar verið ágæt
veiði við Skaftárós og við Vest-
mannaeyjar, suður úr Surtsey og
þar í kring.“
Viðar segir betri veiði nú í sam-
anburði við síðasta ár einkum mega
rekja til betra tíðarfars en í allt
sumar hafi verið einmunablíða.
„Það sést best á þvi að nú eftir
verslunarmannahelgi þegar gerir
hreyfingu í sjóinn þá hverfur hum-
arinn um leið. En það er greinilega
meira af humri en var í fyrra. Það
hefur fengist mikið af smærri hum-
ar á austari svæðunum og horfurn-
ar góðar þar ef humarinn fær að
stækka. Menn verða að passa sig á
að veiða ekki of mikið af smáhumr-
inum enda er ekki mikið upp úr
þessu að hafa með magninu ef hum-
arinn er smár.“
Viðar segir alltaf slæðing af fiski
koma með í humartrollið og meðafl-
inn stoppi menn stundum svolítið
Morgunblaðið/Jón Páll Ásgeirsson
HJALTI Hafsteinsson, skipverji á Jóhönnu ÁR, slítur humar á miðunum fyrir skömmu
en nú eru fáir bátar enn á humarveiðum.
Utlit fyrir batnandi
ástand humarstofnsins
Bjartsýni ríkir með batnandi humarveiði á næstu árum eftir talsverða
lægð síðustu vertíðar. Humarvertíðinni er senn að ljúka og heyrði
Helgi Mar Arnason á sjómönnum, framleiðendum og fískifræðingum
að vel hafi til tekist.
1990. Jökuldjúpið er að nokkru
leyti jaðarsvæði þar sem það er
nyrsta og kaldasta veiðisvæðið í
Norður-Atlantshafi. Það sama gild-
ir um Lónsdjúp fyrir austan. L£k-
legt er að þessi svæði séu viðkvæm-
ari fyrir breytingum á skilyrðum í
hafinu og nýliðun verði því aldrei
jafn örugg og fyrir miðbik Suður-
lands,“ segir Hrafnkell.
Ekki lögð til aukning
á næsta ári
Tillögur Hafrannsóknastofnunar
um humarveiði eru óbreyttar fyrir
vertíðina á næsta ári og áfram er
lögð til 1.200 tonna veiði, að sögn
Hrafnkels í ljósi þess að nýliðun er
léleg enn sem komið er á vestur-
svæðum og samsetning stofnsins
fyrir austan er millihumar að uppi-
stöðu til og hlutfall ungs humars
því hátt.
Smái humarinn
erfiðari í sölu
Sigurjón Guðmundsson, fram-
leiðslustjóri hjá Islenskum sjávar-
afurðum, segir enn ekki liggja fyr-
ir hver humarframleiðslan verði á
þessu ári en þó ljóst að hún er þeg-
ar orðin meiri en á síðasta ári en
þá nam framleiðslan um 105 tonn-
um af humarhölum. Framleiðend-
ur ÍS eru Borgey hf. og Skinney
hf. á Höfn í Hornafirði og segir
Sigurjón því nokkuð um smáan
humar í framleiðslu fyrirtækjanna
því bátar þeirra sæki skiljanlega
meira á heimamið fyrir suðaustur-
landi. Hann segir smáhumar hafa
verið nokkuð erfiðan í sölu þannig
að viðunandi verð fáist fyrir alla
aðila en stóri humarinn renni út.
Einnig hefur verið seldur heill
humar á Spán. „Menn eru yfirhöf-
uð ánægðir með veiðina og mark-
aðslega séð erum við nokkuð sáttir
og bjartsýnir á framhaldið,“ segir
Sigurjón.
af. „Menn hafa einkum lent í vand-
ræðum með karfann þegar líður á
sumarið því humarbátarnir hafa lít-
inn eða engan karfakvóta og það
kostar oft heilmiklar tilfæringar að
bjarga því.“
Viðar segist líklega hætta á
humrinum um næstu helgi og út-
búa skipið á dragnótina.
Bjart framundan
á austari veiðisvæðum
Hrafnkell Eiríksson, fiskifræð-
ingur á Hafrannsóknastofnun, seg-
ir nýliðun vaxandi íyrir suðaustur-
landi, sérstaklega fyrir austan Ing-
ólfshöfða. Þar séu að koma upp ár-
gangar sem eru mun sterkari en
mjög lélegir árgangar frá árunum
1987 til 1989. ,Árgangamir frá
1990 til 1992 eru mun skárri en þrír
árgangarnir á undan en þeir síðar-
nefndu eru orsök mikillar lægðar
sem hefur verið í veiðunum síðustu
árin. Samkvæmt okkar spá er
humarstofninn vaxandi á þessum
slóðum og björt framtíð hvað það
varðar á komandi árum. Veiðin var
verulega betri fyrir austan í sumar,
samanborið við síðasta ár en uppi-
staða veiðinnar er tiltölulega ungur
og þar af leiðandi smár humar.
Þannig að stofninn hlýtur að
stækka á komandi árum og eitt-
hvað mikið þarf að koma til ef það
breytist.“
Nýliðunarárgangar
lélegir vestra
Hvað suðvesturmiðin snertir er
Hrafnkell ekki eins bjartsýnn þeg-
ar til langs tíma er litið. Humar-
veiðin við Vestmannaeyjar og á Sel-
vogsbanka hefur gengið vel í sumar
og humarinn þótt góður, öfugt við
humarinn á austari veiðislóðum.
Hrafnkell segir engu að síður
skorta talsvert á nýliðun á vestari
svæðunum og því telur hann ólík-
legt að þar verði aukning á kom-
andi árum. „Samsetning á humar-
stofninum vestanlands er allt öðru-
vísi nú og þess vegna er æskilegt að
gera sérstaka úttekt á svæðunum
við suðaustur- og suðvesturland.
Ástæðan fyrir þessum mun er með-
al annars sú að nýliðun verður ekki
ávallt eins á báðum svæðum því
skilyrðin geta verið ólík, enda fjar-
lægðin á milli svæðanna mikil og
sambland því ekki eins mikið og
ætla mætti því ungviðið er í svifinu
á fyrstu vikum æviskeiðsins. Uppi-
staðan í stofninum suðvestanlands
er samsafn af eldri árgöngum en
eru suðaustanlands. En þar er
mjög lítið af nýliðunarárgöngum,
það er árgöngum sem eru að koma
inn í veiðistofninn og stækka hann
á komandi árum.“
Viðkomubrestur við Eldey
Vestustu humarveiðisvæðin hafa
gersamlega brugðist að sögn
Hrafnkels og nefnir sem dæmi
veiðisvæðið norður af Eldey. Hann
NÓTASTÖÐ Hraðfrystihúss
Eskifjarðar var opnuð í maí á síð-
asta ári með það fyrir augum að
setja upp loðnu- og síldarnætur
og troll fyrir skip Hraðfrystihúss-
ins. Um 1.100 fermetra mjöl-
geymsla var innréttuð og lögð
undir starfsemi Nótastöðvarinnar
og segir Stefán Ingvarsson, yfir-
verkstjóri, að þar sé líklega ein
besta aðstaða fyrir slíka þjónustu
á landinu.
Hann segir að þrátt fyrir að
starfsemin hafi hingað til einkum
verið við nætur sé einnig boðið
upp á alhliða veiðarfæraþjónustu
fyrir öll skip sem á því þurfi að
halda. Á milli 9 til 15 starfsmenn
vinna að jafnaði við stöðina. „Það
hefur svo sannarlega komið í ljós
að þörfin fyrir slíka þjónustu er
til staðar og verkefnin eru ærin.
Við höfum haft nóg að gera allt
segir ástandið verulega slæmt og
miðað við reynslu síðustu ára líti út
fyrir að þar hafi orðið viðkomu-
brestur, hugsanlega vegna þess hve
karldýrastofninn er orðinn lítill.
„Humarstofninn á þessu svæði
virðist sem sagt vera kominn niður
fyrir það mark að hann viðhaldi
sér. Kynþroska stofninn getur ekki
af sér þá nýliðun sem þarf til að við-
halda stofninum.“
Þá nefnir Hrafnkell að humar-
veiði í Jökludjúpi hafi um langt ára-
bil verið léleg. „Veiðar hófust í Jök-
uldjúpinu snemma á 7. áratugnum
og voru mjög miklar. Það gekk
hratt á stofninn þar og hann var
kominn í mikla lægð um 1970.
Segja má að um langt árabil hafi
sama og engar veiðar verið stund-
aðar á svæðinu þar til um og eftir
Morgunblaðið/Jón Páll Ásgeirsson
KRISTJÁN Bjarnason að vinna
við uppsetningu á
kolmunnatrolli hjá Nótastöð-
inni á Eskifirði.
Svipað magn hjá SH
Gunnar Gíslason, deildarstjóri
hjá Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna, segir framleiðendur enn
vera að en væntanlega verði fram-
leiðslan um 280 tonn af heilum
humri og hölum sem sé svipað og á
síðasta ári. Hann segir framleið-
endur SH líklega vera búna að
framleiða svipað hráefnismagn og
á síðasta ári en framleiðsla á höl-
um sé meiri en áður. „Það er mikil
eftirspurn eftir humarhölum en við
seljum engu að síður mikið af heil-
um humri. Verð á afurðunum er
svipað og á síðasta ári, kannski að-
eins hærra, og mér sýnist bæði
framleiðendur og kúnnarnir vera
sáttir við vertíðina og þá er varla
hægt að biðja um það betra,“ segir
Gunnar.
frá því að við opnuðum, enda er-
um við vel staðsettir því héðan frá
Eskifirði er stutt á loðnumiðin og
stutt fyrir skipin að sækja þjón-
ustuna.“
Setja upp kolmunnatroll
Stefán segir að nú liggi fyrir
verkefni við 6 loðnunætur og eina
síldamót ásamt öðrum tilfallandi
verkefnum. „Við höfum meðal ann-
ars sett upp kolmunnatroll fyrir
skip Hraðfrystihússins.
Kolmunnatrollin eru flottroll og
nánast eins og flottrollin sem notuð
hafa verið við loðnuveiðar nema við
setjum stórriðnari möskva aftan
við belginn og annan poka. Þessi
troll voru meðal annars notuð við
kolmunnaveiðamar í fyrra og
reyndust vel þó að aflinn hefði
vissulega mátt vera meiri,“ segir
Stefán.
Alltaf nóg að gera hjá
Nótastöðinni á Eskifirði