Morgunblaðið - 23.08.1998, Qupperneq 5

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 23. ÁGÚST 1998 B 5
Margþættar orsak-
ir veiðiminnkunar
í Elliðaánum
Elliðaámar hafa
ekki „gengið heil-
ar til skógar" ef
þannig mætti að
orði komast hin
seinni ár. Margt
hefur herjað á
árnar og laxa-
stofn hennar. Má
nefna mengunar-
slys, áhrif stíflna
og virkjana,
minnkandi vatns-
rennsli, kýlaveik-
ina, vatnaflók-
ann, göngur eld-
is- og hafbeitar-
laxa og sjálfsagt
mætti tína fieira
til. Útkoman úr
þessu er glögg
bæði í fyrra og
nú í sumar:
Laxagöngur hafa
farið þverrandi.
Svo mjög að
flestir hafa nú
verulegar
áhyggjur af því
að dagar ánna
gætu senn verið
taldir ef ekki
verður tekið í taumana hið allra
íyrsta.
Vegna þessara vandræða hafa
verið settar af stað fjölþættar rann-
sóknir á vatnafræði, efnainnihaldi
og lífríki ánna. Þeim rannsóknum
lýkur á þessu ári. Þeir Þórólfur
Antonsson líffræðingur á Veiði-
málastofnun og Sigurður Guðjóns-
son framkvæmdastjóri stofnunar-
innar segja í skýrslu sem þeir hafa
unnið fyrir Rafmagnsveitu Reykja-
víkur og Veiðifélag Elliðavatns um
rannsóknir á flskistofnum svæðis-
ins, að í framhaldi af niðurstöðum
rannsóknanna þurfl borgaryfii-völd
að móta stefnu til framtíðar hvað
verndun ánna áhrærir, því reynslan
hafi sýnt að lífríki ferksvatns þoli
visst álag frá byggð og þéttbýli, en
þegar ákveðnum þröskuldi sé náð
geti lífríkinu hnignað mjög hratt.
Ýmsar orsakir að baki...
sleppingar gönguseiða voru bann-
aðar í kjölfar kýlaveikinnar. Árið
1996 gáfu slíkar sleppingar 136 laxa
viðbót í veiði. Því var ekki til að
deifa árið 1997. Enn má benda á
hugsanleg áhrif kýlaveikinnar
sjálfrar á seiði árinnar og mögulega
hærri dánartíðni
sýktra seiða.
Ef enginn
framantaldra
þátta hefði komið
til þá hefði orðið
um rúmlega með-
alveiði að ræða í
Elliðaánum. Hitt
er svo annað mál
að laxastofn ár-
innar á undir
högg að sækja að
mörgu leyti sem
áður hefur verið
reifað."
Endurtekið efni
Eins og fram
kemur snýst
skýrsla þeirra fé-
laga um síðasta
sumar. Af veiði-
og göngutölum í
sumar má ráða að
ástandið er nú
enn verra og þá
velta menn eðli-
lega fyrir sér
hvert framhaldið
verði. Athuganir
á seiðabúskap í
fyrra bentu til að
ástandið væri gott hjá vorgamla ár-
ganginum, það besta í áratug.
Þokkalegt ástand væri einnig á árs-
gamla stofninum, en upp úr því
þynntist bekkurinn mjög. Reyndar
fer stór hluti seiða í Elliðaánum til
sjávar eftir aðeins tvö ár. Fiski-
fræðingarnir benda einnig á fyrir-
varann um góða stöðu yngstu seið-
anna með því að alþekkt er í ánum
seinni árin að seiðaárgangar sem
hafa farið vel af stað héldu ekki út
endasprettinn. Þá hafa leikmenn
bent á, að enn hafa Elliðaárnar ekki
fengið höggið sem hljóti að koma af
þeim tíma sem Elliðavatn, Hólmsá
og Suðurá voru lokaðar vegna kýla-
veikinnar, en umtalsverður hluti
hrygningarinnar fer einmitt fram
þar efra. Mikil fjölgun urriða á
svæðinu bendir til að laxinn dali nú
þar.
Morgunblaðið/Golli
ENN gengur lax f Elliðaárnar,
en þar þarf að taka til hendinni.
Við hjá Símanum GSM óskum Jóni
Arnari til hamingju með frábæran
árangur á Evrópumótinu og vonum
að hann hafi notið góðs af GSM
sambandinu í Búdapest.
a rangu r,
J ón Arna r!
Viðskiptavinir Símans njóta nú
góðs af samningum okkar við
78 símafyrirtæki í 42 löndum.
Þú ert vel settur með GSM kortfrá
Símanum áferðalögumþínum
erlendis.
í skýrslunni er tekið á gangi
mála í ánum í fyrra, þ.e.a.s. sumarið
1997. Greint er frá aðferðum og út-
reikningatækni, en síðan er komið
að því að fjalla um niðurstöður og
umræður í kjölfar útreikninga. Þá
stendur eftirfarandi:
„Það sem helst brennur á með
Elliðaárnar er af hverju veiði hafi
orðið svo lítil síðasta sumar (1997).
Á því eru nokkrar skýringar sem
skýra meirihlutann af þessari veiði-
minnkun. Fyrst og fremst voru
heimtur úr sjó afar lélegar á liðnu
ári. Meðaltalsendurheimta á merkt-
um náttúrulegum seiðum fyrir þau
tíu ár sem upplýsingar eru til um
hefur verið 10,3%. Nú í ár (frá
gönguseiði 1996 til smálax 1997)
var endurheimtan 4,1%. Meðaltalið
er því meira en tvöfalt lægra en til-
vitnað meðaltal. Ef endurheimtan
hefði verið í meðallagi hefði mátt
búast við um 1.200 laxa veiði.
Einnig hefur aðkomu eldis- og haf-
beitarlax (flökkulax) verið á bilinu
10 til 30% af heildarveiðinni í El-
liðaánum allt frá síðari hluta níunda
áratugarins. Sumarið 1997 var
þetta hlutfall komið niður í 2,5%
sem er í samræmi við umgang
starfsgreinanna. Ekki ber að
harma það, því rannsóknir benda til
þess að áhrif blöndunar frá flökku-
físki séu slæm fyrir náttúrulegu
stofnana, en það skýrir samt sem
áður hluta veiðiminnkunar milli ára
í Elliðaánum. Þriðja atriðið er að
13% RAUNÁVÖXTUN
SÍÐUSTU 6 MÁNUÐI
Hærri en í nokkrum öðrum séreignariífeyrissjóði*
Við val á lífeyrissjóði er mikilvægt að skoða hvernig raunávöxtun sjóðanna hefur verið
síðasta árið og hver kostnaðurinn er á hvern félaga í sjóðnum.
Frjálsi
z lífeyrissjóðurinn
Kostnaður á hvern
•í virkan sjóðsfélaga 1.520 kr.
! Hrein raunávöxtun 1997 7,89%
S Hrein raunávöxtun 1998 13%
*l Viðskiptablaðinu 15. júlí 1998
kemurfram að Frjálsi lífeyrissjóðurinn
var með hæstu hreinu raunávöxtunina
árið 1997 og lægsta kostnað á hvern
virkan sjóðsfélaga.
Frjálsi lífeyrissjóðurinn þolir því allan
samanburð!
Er nokkur spurning hvaða lífeyrissjóð þú velur?
Hringdu í síma 540 5060 eða komdu til okkar á Laugaveg 170.
FRJÁLSI
LÍFEYRISSJÓÐURINN
Frjálsi lífeyrissjóöurinn er stærsti og
elsti séreignarlifeyrissjóður landsins.