Morgunblaðið - 12.01.1999, Blaðsíða 38

38 ÞRIÐJUDAGUR 12. JANÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
HVEITIBRAUÐS-
DAGAR Á ENDA
RÍKISSTJÓRN Verkamannaflokksins breska hefur upp á
síðkastið orðið að takast á við hvert vandræðamálið á
fætur öðru og eru þeir nú orðnir þrír ráðherrarnir er hafa
orðið að láta af störfum vegna hneykslismála. Þótt ekkert
þeirra tengist með beinum hætti störfum stjórnarinnar er
ljóst að þetta veikir ímynd ríkisstjórnar Tonys Blairs forsæt-
isráðherra og dregur athygli frá stefnumálum hennar. Það á
einnig við um umræður á borð við þá er blossaði upp um
helgina vegna bókar er fyrrverandi eiginkona Robins Cooks
utanríkisráðherra ritar um samband þeirra og einkalíf ráð-
herrans.
Meginvanda stjórnarinnar má hins vegar rekja til innri
valdabaráttu er átt hefur sér stað allt frá því að gengið var til
leiðtogakjörs innan Verkamannaflokksins árið 1994 í kjölfar
skyndilegs fráfalls Johns Smiths. Tony Blair og Gordon
Brown, sem nú gegnir embætti fjármálaráðherra, tókust þar
á. Þrátt fyrir náið samstarf Blairs og Browns í ríkisstjórn er
Ijóst að ekki er enn gróið um heilt á milli þeirra, eða að
minnsta kosti fylkinganna í kringum þá. Virðist flest benda
til að uppljóstranir um fjárhagsleg tengsl Peters Mandelsons
viðskiptaráðherra og Geoffreys Robinsons, aðstoðarráðherra
í fjármálaráðuneytinu, sem leiddu til afsagnar þeirra beggja í
síðasta mánuði, megi rekja beint til þessarar valdabaráttu. í
kjölfarið lét einn nánasti aðstoðarmaður Browns af störfum.
Tvennt olli því öðru fremur að Blair og Verkamannaflokk-
urinn unnu stórsigur í síðustu kosningum. Annars vegar
þreyta kjósenda í garð íhaldsflokksins og spiliingarmál tengd
flokknum. Hins vegar sú breyting á stefnu og ímynd Verka-
mannaflokksins sem þeir Blair og Brown knúðu í gegn.
Sú hætta er fyrir hendi að hneykslismál síðustu mánaða
leiði til að mesti ljóminn fari af stjórn Blairs, sem vissulega
hefur átt lengri hveitibrauðsdaga en ríkisstjórnir í Bretlandi
eiga að venjast. Umfjöllun breskra fjölmiðla er orðin óvægn-
ari og talsmenn stjórnarinnar virðast vera að missa það tang-
arhald er þeir höfðu á umfjöllun um störf og stefnu ríkis-
stjórnarinnar. Alvarlegra fyrir stjórnina er hins vegar að hin
nýja hugmyndafræði Verkamannaflokksins virðist ekki hafa
verið jafn fastmótuð og hin nýja ímynd. Leitin að þriðju leið-
inni, sem hefur verið meginþema hugmyndafræði Blairs,
virðist enn standa yfir.
Það er hins vegar allt of snemmt að fella endanlegan dóm
yfir ríkisstjórn Verkamannaflokksins. Ekki eru tvö ár liðin
frá því hún komst til valda og lítið lífsmark er með stjórnar-
andstöðunni, sem gengur erfiðlega að nýta sér vandræði
stjórnarinnar. Það eru sömuleiðis engar vísbendingar um, að
fulltrúar hinna „gömlu“ gilda Verkamannaflokksins, með
John Preseott aðstoðarforsætisráðherra í broddi fylkingar,
eflist svo mjög að þeir ógni stöðu Blairs. Hugsanlega verða
afsagnir síðustu daga til að draga úr skotgrafahernaði innan
stjói'narinnar. Verði sú raunin, samhliða aukinni áherslu á
efni máls en minni á ímynd, má líta á vandræði síðustu vikna
sem upphaf hversdagslegrar tilveru stjórnarinnar þar sem
skin og skúrir skiptast á.
SKOTELDAR
SKOTELDAR og notkun þeirra eru að verða vandamál og
spurningar vakna um það hvort fólki er ljóst að sérstaka
heimild þarf frá lögreglu til notkunar þeirra utan þess tíma,
sem á við um gamlárskvöld og á þrettándanum. Fréttir af
vandræðaástandi í skólum borgarinnar vegna notkunar skot-
elda þar og frétt sem um helgina birtist um að skoteldur sem
skotið var upp frá Þingholtunum í Reykjavík hefði farið
óþægilega nálægt Fokkerflugvél í aðflugi að Reykjavíkur-
flugvelli vekja þessar spurningar.
Skoteldar eru notaðir í neyðartilfellum. Þeir eru merki um
að aðstoðar sé þörf, t.d. frá sjófarendum og öðrum, sem þurfa
aðstoðar við í lífshættu. Samt sem áður virðir fólk ekki bann
við notkun þessara skotelda og er nú svo komið að skoteldar
eru meira eða minna notaðir allt skammdegið. Fólk er
kannski af athugunarleysi að nota einhverja afgangsskotelda
frá gamlárskvöldi fram eftir janúarmánuði og félög og félaga-
samtök fá oft leyfi til skoteldasýninga við hátíðleg tækifæri.
Allt slíkt er þó gert með sérstöku leyfi lögregluyfirvalda.
Það er nauðsynlegt að fólki sé gert ljóst að notkun skotelda
að tilefnislausu er bönnuð allt árið um kring. Notkun þeirra
er aðeins heimil tiltekna daga. Það er ekki að ástæðulausu
sem notkun skotelda er svo takmörkuð. Fjölmörg dæmi eru
um alvarleg slys vegna notkunar þeirra, í sumum tilvikum
slys sem aldrei verða bætt.
Munum
sakna Lúx-
emborgar
Minningar um gamla og gróskumikla tíma
voru Flugleiðastarfsmönnum ofarlega í huga
á laugardag þegar síðasta áætlunarferðin til
Lúxemborgar var farin. Arni Sæberg ljós-
myndari og Jóhannes Tómasson blaðamaður
voru með í för og námu stemmninguna
meðal nokkurra farþega og starfsmanna. SÍÐASTA lendingin í Lúxemborg á 1:
HÓPUR fólks var á flugvell-
inum í Lúxemborg þegar
Flugleiðaþota lenti þar í
síðustu áætlunarferð sinni
laust eftir hádegi á laugardag. Þarna
voru Islendingar búsettir í Lúxem-
borg, Lúxemborgarar, starfsmenn
Flugleiða og farþegar að koma og
fara. Margir voru bara að fylgjast
með eins og jafnan þegar vélarnar
höfðu viðdvöl, rétt eins og menn hafa
fylgst með skipakomum í höfnum á
Islandi.
„Mér fínnst þetta hálfskrýtið sem
gömlum Loftleiðamanni að fara nú í
síðasta sinn til Lúxembogar," sagði
Skúli Magnússon flugstjóri er rætt
var við hann á leiðinni yfír hafíð.
„Þetta var okkar annað heimili á ár-
um áður og hér vora stundum
áhafnahvíldir þannig að við kynnt-
umst borginni vel. Þar fyrir utan bjó
ég hér í tvö ár þegar ég starfaði fyrir
Cargolux," sagði Skúli ennfremur.
„Það er eftirsjá að Lúxemborg því
hér var mikið um að vera og stund-
um fjórar og fimm vélar frá Islandi á
vellinum í einu,“ sagði Skúli og
beindi orðum sínum einnig að Ár-
manni Sigurðssyni flugmanni sem er
ívið yngri að áram en flugstjórinn og
kann þá sögu því ekki eins vel og
hann.
Hugsa með ánægju
til Lúxemborgarferða
Þannig var tónninn í áhöfninni, ekki
síst þeim sem muna uppgangs- og
annatímana þegar farnar voru
nokkrar ferðir á dag milli landanna
og hugsa til þeirra daga með sökn-
uði. Þau rifja með angurværð og
söknuði upp gömlu dagana en segja
jafnframt að forráðamenn félagsins
EMIL Guðmundsson, umdæmisstjóri Flugleiða í Lúxemborg, afliendir
flugfreyjunum glaðning til minningar um þessa síðustu áætlunarferð
Flugleiða við komuna þangað.
telji þetta óhjákvæmilega ákvörðun
vegna breyttra aðstæðna á markaðn-
um. Menn hugsa líka með ánægju til
margra Lúxemborgarferða, hafa oft
farið þangað í frí og kunna vel við að
hefja þar og enda ferðir til nálægra
landa. „Þeir hljóta að hafa ástæður
fyrir þessari ákvörðun," segir Skúli
og á þar við ráðamenn Flugleiða, „en
mér finnst samt undarlegt að ekki
skuli þá hafa verið dregið úr ferða-
tíðni fyrst og reynt að halda þessum
áfangastað inni í stað þess að sleppa
honum alveg.“
„Það var ótrúleg gróska á þess-
um árum og það sem gerði Lúxem-
borg líka skemmtilega var að flug-
stöðin er lítil, samfélagið lítið og
hér þekktu menn alla og alltaf
ánægjulegt að koma til Lúxemborg-
ar,“ sagði Sigrún B. Baldvinsdóttir
LUXAIR rekur flugumsjón og þar h
skrár og aðrar nauðsynlegar upplýsii
um árai
Hefur félagslegar breyt-
ingar í för með sér
FARÞEGAR í þessari síðustu ferð
frá Islandi voru eins og í öðrum
Lúxemborgarferðum til þessa,
blanda Islendinga og útlendinga,
Evrópubúa sem Bandaríkjamanna.
Heldur dró úr nýtingu í síðustu
ferðunum og hafa nokkrir starfs-
manna Flugleiða nýtt sér það og
farið eins konar pflagrímsferð til
Lúxemborgar.
„Þetta breytist talsvert hjá okk-
ur því nú þarf að fara um Frank-
furt eða Amsterdam og það þýðir
Jestarferð og lengri tíma,“ sagði
Þór Vilhjálmsson, dómari við
EFTA-dómstólinn, sem fluttur var
árið 1996 frá Genf til Lúxemborg-
ar. Ragnhildur Helgadóttir kona
hans sagði þau þurfa að skipta
tvisvar um lest færu þau til Frank-
furt og þannig væri Islandsferð
fyrir þau framvegis mun meira mál
en verið hefði með áætlun Flug-
HJÓNIN Ragnhildur Helgadóttir og Þór Vilhjálmsson, sem nú búa í
Lúxemborg, sjá fram á að lslandsferðir þeirra muni taka Iengri tíma í
framtíðinni þegar fara þarf um Frankfurt eða Amsterdam.