Morgunblaðið - 24.09.1999, Page 8

„■ 8 C FÖSTUDAGUR 24. SEPTEMBER 1999
DAGLEGT LIF
MORGUNBLAÐIÐ
Glaðbeittur
saumafugl í
ÞEGAR arkað er inn í versl-
unina Pfaff og spurt um
„útsaumsmanninn“ er um-
svifalaust kallað á Krist-
mann sem hefur brugðið sér út úr
búrinu sínu sem snöggvast. Og
vissulega hefur hann leyfi til þess
að valsa að vild um Pfaff-húsið enda
er maðurinn eigandi fyrirtækisins
og forstjóri þess til margra áratuga.
„Eg lét af störfum sem forstjóri
fyrir um þremur árum og var þá
settur í þetta glerbúr hérna,“ upp-
lýsir hann glottandi en kveðst þó
ekki gegna hlutverki sýningargrips.
Glerbúrið er þvert á móti erilssam-
ur vinnustaður, því í félagi við tölvu-
stýrða útsaumsvél saumar Krist-
mann myndir og bókstafi í skyggn-
ishúfur, handklæði, samfestinga,
peysur og hvaðeina annað. „Þessi
ágæta vél getur saumað í nánast
allt, jafnvel þykkar bílamottur,"
segir hann dálítið hreykinn og
klappar vélinni.
Clinton er dyggur viðskiptavinur
Mikil eftirspum er eftir kröftum
vélarinnar og kveðst Kristmann til
að mynda hafa lent í önnum fyrir
síðustu jól þegar viðskiptavinir
þyrptust að til þess að láta merkja
handklæði. „Skyggnishúfur eru
einnig gífurlega vinsælar, en ég flyt
inn vandaðar slíkar húfur frá
Bandarikjunum og merki þær eftir
pöntunum," segir Kristmann.
Hann segist sauma út fyrir ólíka
hópa fólks; íþróttafélög, banka-
starfsmenn og dyraverði skemmti-
staða svo eitthvað sé nefnt. „Clinton
verslar líka töluvert við mig,“ bætir
hann sposkur við en þegar á hann
er gengið upplýsist að meðal við-
skiptavina eru undirsátar Banda-
ríkjaforseta, varnarliðsmenn á
Keflavíkurflugvelli. „Annars eru
derhúfumar einna vinsælastar hjá
golfspilurum og veiðimönnum," út-
skýrir Kristmann sem ýmist merkir
einkennishúfur fyrir einstaklinga
eða heilu félögin. „Ef finna á gjöf
handa einhverjum sem á allt af öllu
er upplagt að finna sniðuga mynd
eða hnyttinn texta og sauma í húfu
eða aðra persónulega hluti.“
Þúsund spor á mínútu
Forskriftir að mynstmm og
myndum lætur hann útbúa fyrir sig
hjá sérhæfðum hugbúnaðarfyrir-
tækjum erlendis og fær þær sendar
Kristmann Magnússon
hlýtur að teljast til vel-
gjörðarmanna íslenskr-
ar saumamenningar því
hann hefur selt og gert
við saumavélar í 45 ár.
Nú vinnur hann sjálfur
með nálar og tvinna í
glerbúri fyrir allra
augum en í spjalli við
Sigurbjörgu Þrastar-
dóttur var hann þó
hvorki á nálum né líkt
og hengdur upp á þráð.
Útsaumsvélin getur saumað þúsund spor á mínútu með réttum
og góðum tvinna.
Þessa yfirlýsingu er vinsælt
að láta sauma í höfuðföt veiðimanna.
Ýmis fyrirtæki og félagasamtök hafa fengið merki sín
saumuð í húfúr hjá Kristmanni.
Morgunblaðið/Þorkell
Kristmann á lager af skyggnishúfum sem bíða þess að verða skreyttar með litríkum fsaumi.
til baka í gegnum tölvupóst. „Ef ég
faxa nýtt vörumerki út í dag fæ ég
forskriftina í fyrramálið, smelli
henni í tölvuna og get saumað húf-
una strax.“ Kristmann fer fimum
fingrum um tæknibúnaðinn og gef-
ur tölvunni sem stýrir saumavélinni
skipanir um hraða og val á réttum
nálum. „Vélin getur saumað eitt
þúsund spor á rnínútu," upplýsir
hann og eins og það sé ekki nóg
bætir hann við: „Bráðum fæ ég vél
sem saumar 1.500 spor á mínútu.
Ég hef séð hana að störf-
um og í samanburði er
eins og aðrar vélar standi
kyrrar."
Kristmann flytur inn og
selur Pfaff-útsaumsvélar,
eins og þá sem hér um
ræðir, og hafa þegar selst
sjö eintök. „Það er gaman
að segja frá því að á
þremur þeirra vinna karl-
menn. Ög til marks um
hvað virðist vera mikill
markaður fyrir útsauminn
er ein vélin á Reyðarfirði,
þar sem er sjö hundruð
manna samfélag, og eig-
andi hennar verður að
hafa sig allan við til að
anna eftirspum. Aumingja maður-
inn er víst kominn með bauga langt
niður á kinnar,“ segir Kristmann og
kímir.
Húfurnar þvegnar f eldhúsinu
Hann telur ekki líklegt að út-
saumurinn muni útrýma þrykki,
silkiprenti eða öðr-
um aðferðum við
merkingar. „Þetta
er allt gott hvað
með öðru. Áprent-
aðir bolir em til
dæmis ekki í út-
rýmingarhættu því
prentunin er mun
ódýrari og hentug
til fjöldafram-
leiðslu. Utsaumur-
inn er einfaldlega
annar gæðaflokkur
og hentar til dæmis
vel þegar kemur að
sérmerkingum."
Þegar spurt er
hvort útsaumurinn endist eitthvað
að ráði veðrast Kristmann upp.
„Elskan mín góða, húfurnar sjálfar
em löngu ónýtar áður en fer að sjá
á útsaumnum og það er eins með
aðrar flíkur þótt þær séu þvegnar
oft,“ fullyrðir hann brattur.
„Veistu annars hvernig á að þvo
svona derhúfur?“ spyr Kristmann
svo skyndilega blaðamanninn sem
hristir höfuðið og kemur af fjöllum.
„Margir halda að þær eigi að þvo í
þvottavélum en það er alls ekki
þannig. Best er að maka sápu á
svitabandið og þvo húfumar svo í
efri grind uppþvottavéla," upplýsir
hann. „I uppþvottavél innan um
matardiskana...?“ spyr blaðamaður
efins. „Tja, kannski er betra að
hreinsa sviðakjammana af diskun-
um áður,“ svarar Kristmann að
bragði og bælir niður hlátur. „Ef þú
átt hins vegar ekki uppþvottavél
em þær líka til sölu hér í búðinni,"
segir hann svo og skellir hressilega
uppúr.
Pfaff hf. er 70 ára
Eftirlíking af fyrstu vél-
inni sem framleidd var hjá
Pfaff-verksmiðjunum.
Elsta Pfaff-saumavél sem
fundist hefur á íslandi er
frá 1904.
Morgunblaðið/Þorkell
Fyrsta saumavélin sem
Magnús Þorgeirsson,
stofnandi PfafT hf., seldi.
nemi í dag um 15-20% af veltunni.
Sjálfur gerðist hann forstjóri fyrirtækis-
ins árið 1961 en nú er þriðja kynslóð tekin
við rekstrinum. Dóttir Kristmanns, Mar-
grét, fer með framkvæmdasfjóm og mark-
aðsmál en sonurinn, Magnús, sér um
tæknimál. „Við höfum alltaf lagt höfuðá-
herslu á þjónustu við viðskiptavininn. Þar
er viðgerðaþjónusta lykilatriði og höfum
við sonur minn og fleiri á okkar vegum
farið utan til þess að læra saumavélavið-
gerðir,“ segir Kristmann sem að auki hef-
ur sjálfur íslenskað flestalla leiðarvísa með
vélunum í þrjátíu ár. „Það er nefnilega
ekkert grín að selja saumavélar! Það þarf
að kunna á þær og jafnframt að kunna að
gera við þær. Stillingarnar verða að vera
hárréttar - þess vegna er ekki nóg að
kalla á næsta rafvirkja þótt hann kunni
kannski að gera við hræri- og þvottavél-
ar.“
Þegar fyrirtækið þjónaði pijónaiðnaðin-
um á blómatíma hans réð Kristmann
prjónastofum heilt um hvaða vélar hent-
uðu ákveðnum framleiðsluvömm. „Sjálfur
hef ég þó aldrei saumað flík þótt ég þekki
vélarnar og virkni þeirra," viðurkennir
Kristmann. Honum þykir miður að haliað
hafí undan fæti hjá mörgum prjóna- og
saumastofum en segir fátt við því að gera.
„Þegar hægt er að fá 100 Indónesíumenn
til þess að vinna fyrir sama kaup og einn
Vesturlandabúa, er ekki skrítið þótt svona
hafi farið,“ segir hann og vitnar í launa-
samanburð milli landa í tímaritinu
Eurostitch. Þar kemur fram að verkamað-
ur í textíliðnaði í Indónesíu vinni sér inn
24 sent á timann en í Sviss kosti sambæri-
Iegt vinnuafl 24 dollara á klukkustund að
meðtöldum launatengdum gjöldum.
Sjálfur segist Kristmann selja vörar á
verði sem sé samkeppnishæft við önnur
lönd og nefnir allt frá útsaumuðu húfun-
um til þvottavéla. „Við getum nefnilega
gert injög margt hér á Islandi ef okkur
era skapaðar aðstæður til þess,“ segir at-
hafnamaðurinn að lokum.
Byrjaði með
ósk um eina
saumavél
PFAFF hf. hefur frá upphafi verið fjöl-
skyldufyrirtæki, en Magnús Þorgeirsson,
faðir Kristmanns, hóf starfsemina árið
1929. „Þetta byijaði nú þannig að systir
pabba bað hann um að panta fyrir sig
saumavél frá útlöndum. Hún hafði heyrt af
góðri vél af tegundinni Pfaff og bað pabba
að skrifa fyrir sig út sem hann og gerði.
Svarið var hins vegar á þá leið að ekki
' væri hægt að afgreiða eina staka vél. „En
ef þú treystir þér til þess að taka sex vélar
væri okkur ánægja að eiga við þig við-
skipti," sögðu forsvarsmenn Pfaff. Þannig
var pabbi kominn með umboðið fyrir vél-
arnar og síðan í október 1929 hefur það
verið í höndum fjölskyldunnar," segir
Kristmann. Hann bendir á að með tíman-
um hafi fleiri heimilistæki og vöramerki
" bæst við verslunina en sala saumavéla