Alþýðublaðið - 23.08.1934, Blaðsíða 3

PIMTUDAGINN 23. ágúst 1934.
alþýðublaðið
Ný atvinnugrein.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
1)AGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKJRINN
RITSTJÖRI:
F. R. VALDEMARSSON
Ritstjórn og algreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Simar:
1000: Afgreiðsla, auglýsingar.
ltOl: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
1002: Ritstjóri.
1!'03; Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima)
lí)05: Prentsmiðjan
Ritstjórinn e til viðtals kl 6—7.
Flokksstarfið á
komandi vetri.
ALÞÝÐUFLOKKURINN mun á
lcomandi vetri leggja sérstaka
áherzlu á að skipuleggja starf sitt
jhér í Reykjavík og aninars stað-
ar.
E:iin|h helzti liðurinn í því starfi
verður að sjálfsögðu sá, að vinfna
að aukinni menningu iinnan
fliokksiinsi. Með það fyrir augum
mun hann reyna að koma á fót
fnæðsliuhringum innan slnina vé-
banda. Þessi starfsemi er þekt
innan verklýðsfélaganna og Góð-
templarareglunnar í nágranna-
löndum vorum, en hér á landi
hefir hún aðeins verið reynd inn-
an GóÖtemplarareglunnar.
Menningarmál.
Hyrningarstejnn lýðræðisins err
mientun, sönn mentun, siem leið-
iir tiil þess að maðuriínn lifi og
starfi sem vera, er viðurkennijr
það sem takmark sitt, að verða
stjálf vitrari og betri mieð degi
hvejum og stuðla að því að svloi
verði og um samferðamennina.
Lýðræði borið uppl. af slíikri
menningu er það, sem skapa mun
Alþýðufliokknum sigur. Aðeins
sannmentuð frjáls þjóð er þess
megnug að hrista af sér viðjar
hins deyjanda auðvaldssikápulags
og skapa ríki jafnréttisins.
Hinir svörtu skuggar einræðis
og afturhalds, sem nú teygja sig
ylfir möig þjóðlönd, lifa og nær-
ast á þeirri ómenningu, siem var
óumfiýjanlegur fylgifiskur heims-
sityrjaldarinnar miklu. Sönn men|nr
jng er vopnið, Sem beita bergegn
slíkum miðalda afturgöngum,
hvort sem þær skreyta sig mieð
nafni sjálfstæð'is eða kallast biátt
áfram inazismi.
Það mun sanni næst, að marg-
iir séu þeir, sem telja, að mtenítun
sé ætfð ávöxtur skólalærdóms.
Þó mun sú skoðun nú fremur
vera vfkjandi Skilningur er vax-
andi á þvl', að skólalærdómuí
getur Jeitt til mienitunar og ætitl!
æ'tíð að gera það, en að hin,s
vegar eru til fieiTÍ ieiðir að
mentabrunnunum en leiðir skól-‘
anna.
Bókin og samtalið.
Eimn af merkustu frömuðum al-
þýðumienningar á Norðurlöndum,
Oscar Olstson lektor, hefir látið
svo um mæ,lt, að bókiin og sam-
, talið væru tvær höfuðuppisipiiet,tur
menningarinnar. Á þessari gruind-
Ég hefi fyrir æði mörgum ár-
um fært það í tal við Kristján
Beigsson forseta Fiskifélags ís- :
lands og fyrverrandi landsstjórm
ir, hvort ekki væii tímabært að
setja iög um þær rniótorvélar,
sem bentugastar þættu og bezt-
ar fyrir íslenzka fiskibáta og að
véJfræðingar væru látnir athuga
og koma með tillögur. um 2—3
eða 4 beztu tögundirnar, og allir,
sem vélar vantar í báta sína,
keyptu svo þær tegundir, heldur
en að hafa það eins og nu er, að
vélategundiirnar væru næstum eins
margar og bátarniir. Svo þegar
smástykki vantar í vél, þá verð-
ur að leggja bátunum upp þar
til varastykki koma frá útlandiinu.
Ef þessi leið væri faiiu, að taka
3—4 tegundir, hlytu mótorarnir
að verða að mun ódýrari, og
seljendium vélanna að sjálf-
sögðu gert að skyldu að hafa
ö,ll varastykki. liggjandi á sem
allra bentugustum stöðum fyrir
bátaeiigendur að ná í þau. Þessu
hefir ekki svo ég vtti til verifðj
sint að neinu leyti, og er það|
ledðtogum þjóðar vorrar mikil
sniián, þó í smáu sé.
Hér á Seyðiisfirði er vélsmiðja
sem Jóhann Hansson vélfræðing-
ur á og er þekt um land alt að
ég býst við. Að minsta kosti er
hún þekt í Hull og Grimsby og
Wesermiinde.
Nú er það svo, að Jóhann
Hansson hefir smíðað mótor að
vallar,setniogu hefir hann bygt
merkilega mienningarstarfsemi,
sem kalla mætti á íslenzku
fræðsluhringa.
Fræðsluhringur -er hópur
manna, alt að tuttugu, sem koma
sér saman um að kynna sér á-
kveðið efni. Þei'r velja sér bækur,
lesa og koma síðan saman til
umræðu um það, sem lesið var.
Að sinni skal ekki frekar farið
út í að skýra þessar starfsað-
ferðir, en á það skal bent, að
Fríðrik Brekkan rithöfundur og
núverandi yfirmaður reglu Góð-
templara á íslandi, sem af eigih
reynd hefir kynt sér þetta mláil'
hjá Svíum og Dönum, mun með
haustinu gefa út allrækilegan
bæklmg um málið, enda beíijr
hann á undanfömum árum, reynt
að hrinda slíkri starfsemi af stað
innan Reglunnar. Alþýðublaðið er
ákvaðiíð í því, að gera þáð, sem í
þests valdi stendur til þess að
fræða lesendur sína um fræðslu-
hfinigana og stuðla að því', að þedr
geti, orðið stór liður í starfi verk-
lýðsfélaganna.
Ef til’ ví'Il sýnist mörgum, að
flátt muni verða um stundir til
sil'íkra starfa hjá verkamönnuniv
Því er þó svo farið, siem betur
fer, að flestir hafa það mair|gar
frístundir, að þær geta enst til
ómetaniegs mienningaraiuka, sé
vel á haldið. AUir þarfnast giJieði
og leita bennar. Sú gleði cr sönn-
ust, siem fcest sem ávöxtur menn-
injgarstarfs'. Þetta tvent, leit -gleð-
ininar og leit menningariininar, ber
því að sameina. Þeim, siem það
tekst, mun auðnast að verða vitr-
ari og betri mienn mieð degi hverj-
um, iog sliikir menn ieru það, sem,
munu hera hugsjónir Alþýðu-
fliokksins fram til sigurs.
S.
mestu eða öllu leyti, og hefi ég
átt mörg samtöl við hann, og
hann fullyrðir að hægt sé að
búa til mótora héT innanlands,
sem samsvari útlendum mótor-
um.
Nu eru það mínar tillögux í
þessu máli, að Fiskifélagið undir-
búi og framkvæmi málaleitun um
það fyrir næsta þing, hvort ekki
væri mögulegt að fá nauðsynleg-
án styric til handa einhverju
vélaverkstæði í landinu til að búa
til mótora, svo við gætum ver-
ið sjálfum okkur nógir á því!
sviði.
Otlendlngar viðuikenna okkar
smiði, en við erum þdr ættleT-
ar, að við þurfum að fá útlendan,
'Stlmpil á okkar menn áður en
við treystum þeiim. Ég ier ekki í
neiuum vafa um, að Vélsmiðja
x|kisáns, Héðinn, Hamar, Jóhann
Hansson, Guðmundur á Þingeyri
og fleiri völundar í Vélfnæði gætu
með 'Sömu vélum og aðstæðum
lieyst mótorsmíði af hendiil 1 bezta
lagi, ef þeir fá til þess aðstöðu
og nauðsynlegan styrk.
Seyðisiirði, 6. ágúst.
Runólfur Stsfájis&on.
Le fs-my dio.
Eftir því, sem blöðin herma,
hefiir á yfirstandandi sumri verið
meiiri ferðamannastraumur til
Reykjavíkur en niokkru sinni fyr.
Gera má ráð fyrir, að hin ís-
lenzka leiðsögusveit — túlkar —
lei'ði athygli útlendra ferðamauna
að því, sem hezt er um mennimgu
þjóðariinnar, mierkustu sögulegum
viðburðum og sögnstöðum. Til
þesis hendir líka sú staðreynd,
að mjög hafa útlendimgar stað-
næmst við styttu Leifs, tekið af
henmi myndir o>. s. frv., enda er
hún sem kunnugt er á leið- þeirra,
sem um Skólavörðustíg fara upp
til listasafns Einars Jónssionar.
Eimn slikur hópur ferðamanna
varð á vegi mínumf í sumar, er
ég átti leið um Skólavörðuholtifo
fram hjá Leifs-myndiuni, og var
ég ávarpaður af öldnum manni —
Englendiingi — er sat á steiinli'
nokkuð afsíðis; spurði hann mijg
um hitt og annað viðvíjkjandi
landinu, þjóðinni og atvim|nuveg-
xxm hennar. —
Ég vomaði að geta sloppið frá
þessu samtali fyr en Leifs-myndijn
yrði umræðuefni milli mín og
ferðamanmsins, því ég kveið fyrir
að svara spurniingu, er mér fanst
ég óumfJýjanlega þurfa að mæta.
I þetta sinn — eins '0g flesta
aðra daga — var hópur bakna
að leikjum, sitjandi og gangandi
um fótsitall Sityttunnar, og dökki
hekkurinn — skítrömdin — ó-
venju áherandi, utan og innan
„stefniísins“. —
En spurmmgin kom fyr en májg
varði:
„Því er börnum leyft að ganga
um fótstall myndarinnar?“
Ég flýtti mér að ljúga(?) því,
að í stmíðum væri járngirðing, er
setja ætti umhverfis myndiua, og
þannig yrði komið í veg fyrir
það í framtíðinni, að um fótstall
styttunnar væri troðið og hann
óhreinkaður og skemdur.
Ti.1 allrar hamingju hafði ferða-
maðuriun víst ekki tekið eftir
þeim mierkjum, er að jafnaði
benda til að börn eða fullorðnir
— eða hvorutveggja — gangi
þarfa sinna upp á skápall fót-
stallsiins að baki styttunni.
Styttan af Leáfi er dýrmæt gjöf
voldugrar þjóðar. Gjöfinni fylgir
viðíurkemning á söguliegu atriði,
sem orðið hefir að deiluefni’, en
sem flestum mun nú finnast skor-
iið úr af hálfu Bandarikja Ame-
rlku, og er það ekki' einskisvert
fyriir hina íslenzku þjóð, svo
framarlega sem söguleg sannámdi
hafa nofckra þýðingu. —
En þó gjöfin sé verðmæt, talán
í diollurum, þá er þó mienningar-
heiiður hinnar íslenzku þjóðar
3
dýrmætari. En ég tel ho'num
þtofnað í vafasama afstöðu, verði
varðveiziu Leifs-myndarinnar ekki
tietur gætt í framtíðinni en naun
hefiir á orðjð fram till þessa.
Ásgeir. Ingimujularson.
Amatðrar!
Framköllun, kopiering og
stækkanir, fallegar og end-
ingargóðar myndir fáið
þið á Ljósmyndastofu
Sprðar Gaömnndssonar
Lækjargötu 2. Sími 1980.
Sianrðar Skaofie^d:
Einsðngur
f fríkirkjannt f Reykjavfk fðstadaginn 24.
ágdst kl 830
Páll I^ólfsson aðstoðar.
Á sðngskrán»i verða útlend og fslenzk Iðg.
Aðgöngumiðar á kr. 2,00 eru seldir i Hljóðfæraverzlun K. Viðar og
Bckaverzlun Sigfúsar Eymundssonar. Að eins þetta eina si.m.
(iasnlræð skóli
Reykvikinga
tekur til starfa 20. september næstkomandi.
Þeir, sem hafa skilyrði til að taka sæti í 1.
bekk skólans og æskja þess, geri skólastjóra
próf. Ágústi H. Bjarnason, aðvart fyrir 15. sept.
Skól stjórlnn.
r
Ipróttamót
heldur íþróttafélag Kjösarsýslu á Kollafjarðareyrum n. k. sunnudag.
Mótið hefst kl. 1 e. h.
íþróttir. Danz. Veitingar.
Sætaferðir frá Steindóri.
Bifröst, sími 1508,
hefir ávalt til nýja og göða bíla í lengri og skemmri ferðir.
Sanngjarnt verð. Fljót afgreiðsla.
Munið Bifröst, Hverfisgötu 6, sími 1508.
Þunnir kvensilkisokkar,
fallegir ljósir litir.
Vðrnhúsið.
Kvenpeysur
í nýtízku úrvali.
Bezt kanp fást i verzltm Ben. S Þórarinssonar,