Alþýðublaðið - 01.09.1934, Blaðsíða 3

LAUGARDAOINN 1. SEPT. 1934.
alþvbublaðið
3
UpplfsInp-OBráðninga-
skrifstcfa Alppn-
flobhsins.
jÞað ©r áreiðanlegt, að fjöMi
verkamanna hér í Reykjavík
fagnar því framtaki vorklýðsfé-
laganna að stofna uppiýsiinga- og
Táöninga-skrifstofu fyrir vörkalýð
bæjariins.
Innan vorklýðsfél'aganna hel'ir
verið mdldll áhugi fyrdr pví í
fjölda miirg ár, aö slíjk skrií-
s'tofa yrði sott á stofn, en ýinsir
örðugleikar hafa valdið pví, að
ekki hiefir orðið úr framkvæmd-
um.
Nú hefiir íhaldið í • bæjarstjóro-
ilnni útilokað verklýðsiféiögiin í
bæínum frá pví ,að eiga fulilitrúa í
úthlutun atviinnúbótavinnu, siem
þó hiefir vehið venja undanfarin
ár. Og virðist þar stefnt af liálfu
íhaldsins að einræði í atvinnur
málunum. Með fram af peirri á-
stæðu er talið rétt að hafa eft-
irlit með gerðum ílmldsins íþiess-
um málum.
Verkamenn í bænum mega
ekkii búast við aö skrifstofan geti
rjálð'ilð miklu um það, áði koma
þeirn tiil vinnu nú á byrjunar-
stiginiu, en hún mun fylgjast ræki-
liega mjeíÖ! í því, áð þieir verði ekki
beittir misirétti í því ©fnd.
pait mun verða aðalhlutverk
skrifstofunnar fyrjst um slnn, mieði-
an hún er að fiinna hið raunveru-
löga starfssvið sitt.
Takmöfbna á vínni-
tíma sendisveiia.
I Lögbirtin'gablaðinu þann 23.
ágúst er birt staðfest siamþykt
úm takmörkun á vinnutíma
sendiisveina.
Samþytotiin er á þiessa leið:
1. gr.
Sámikvæimt heimiíd í lögum nr.
60, frá 19. júní 1933, Um viÖauka
við lög nr> 79, 14. nóvember 1917,
um isamþyktir um lokuinartíma
sölubúða í kaupstöðum, sikal
vinnutími sendisveina, er starfa
'hjá hvers konar verzlunar,- eða
iðnaðar-fyrirtækj um eða skrdf-
stofurn í Reykjavík, eigi vera
lengri á degi hverjum en hér
.segir:
Fyrir sendisveina á aldrinum
12—14 ára 8 klukkustundir.
Fyrir sendisveina á ald rinum 14
árá iog eldri 9V2 kiukkust. á dag.
2. gr.
Otsiendiing é vörum, bréfaburði
og ininheimtu, er sendisveinar
starfa að, skal lokið eigi síðar
en 1 klukkustund eítir lofcuinár-
tíma sölubúðanna, verkstæðanna
eða skrifstiofianna, og daginn fyrir
almennia frídaga leiigi síðar ién
tveim klufckustundum eftir loik-
unartlma.
Samþykt þessi, siem gerð er af
bæjarstj örn Reykjavíkiurkaupstað-
ar isamkvæmt lögum nr. 60, 19.
júní 1933, staðfestist hér með til
þiess að öðlast gildi þiegár1 í síað
og birtist til eftirbrieytni öllum
þeim, sem hlut ieiga að máli.
Atvinnu- og samgöngu-málaráðu-
meytið, 17. ágúst 1934.
Hamidur. Guðtmmdsson.
Páll Pálmasom.
Samþykt þessi þarf varla skýr-
ingar við:. Margir sendisveinar hafa
kvartað yfir því, að kaupmiann
flramfylgdu, ekki þessum reiglum.
Það er ekki hægt að ætlasí til
þiess', að sendisveinar alrnent þiorii
að kvarta, af ótta við atvinnu-
miisisi.
Þess vegna eru það tilmæli
oikkar til kaupmanna, að þeir sjái
sóma sinn í því að vera lög-
hlýðáir biorgarar:, því að ef vart
veilður vdð brotáþessarisamþykt,
þá verða þeir tafarlaust kærðir.
Sendiisveinar geta ' fengiið nán-
ari upplýsingar um mieðferð
þessara laga á skrifstofu S. F.
R., isem er opin á þriðjudögum
'Og föstudögum frá 8V2—9V2-
Kjartan og Pé1\ur.
Upppot
í pólsku fangelsi.
VARSJÁ, 31. águst. (FB.)
Fangar í Petrokow-fangelsi í
Mið-PóLlandi gerðu tilraun til
þess að brjótast út úr fangelsinu
í inótt. Tilraunin heppnaðist ekki,
en fangavörðunum tókst ekki að
koma á ró« í fangelsiinU. Var þá
herlið og slökkvilið kvatt á vett-
vanjg, og tókst að lokum að komá
föingunum í klefana á ný, len ó-
liætin hófust í matsalnum, í mót-
mæláskyni gegn slæmum mat.
Kyrð komst e;gi á í langeisinu fyr
jSn í dögun í morgun. Yfirvöld-
in feenna kommúnistum meðal
fanganna um uppþotið.
(United PreSs.)
Terðlækknn.
Nýtt dilkakjöt er lækkað í verði.
Sömuleiðis flestar tegundir grænmetis.
Matarbúðin, Matardeildin,
Laugavegi 42. Hafnarstræti 5.
Kjötbúðin, Kjötbúð Austurbæjar
Týsgötu 1. Hverfisgötu 74.
Kjötbúð Sólvalla,
Ljósvallagötu 10.
Útsala.
i nokkra daga á kápum, kjólum og
fl. Einnig ódýrir taubútar.
Sigurður Guðmundsson,
Laugavegi 35. Sími 4278.
Alt af gengur það bezt
með HREINS skóáburði.
Fljótvirkur, drjúgur og
— gljáir afbragðs vel. —
nnmmmmnmm
Útbreiðlð
Altpýðublaðið!
mmnnmmnmm
Verkamannafatnaðiir,
alBs kanar.
Hvergi betri né ódýrari en hfá
O. Ellingsen.
Bezt kaup fást i verzlun Ben. S. Þórarinssonar.
ing.
Get ef óskað er tekið nokkur
börn í lestrartíma, nú strax í sept-
ember.
Einnig er hægt að fá á sama
stað tiisögn í orgelspili.
Baldursgðtu 14. Sími 3073. I Arinbjjirn Arn»««n,
' Víðistöðum. Sími 9061.
Heitar bióðmðr.
KLEIN,
Hafnfirðingar!
í vetur mun ég taka að mér smá-
barnakenslu, lestur, skrift og reikn-
Sklpnlag
á pfáðarbúskapnum
Eftir Kjartan Ólafsson hagfræðing.
--- (Frh.)
Til þesls að gera sér ljósa
igrieiin fyrir þeim ihismun, sem
ier á skiipulöigðium þjóðar-
búskap og á því fyrirkomu-.
laigi, er við letgum við -að búa
(hinni frjálsu samkeppni, sern þó
er nú orðin svio takmöskuð i
reyndinni), þá er bezt að athuiga;
hvér,nig fif\amboð\iið, lagar sig leftir
ieitirspmnmni.
Þáð er ekki rúm til þesis hér að
útstoýra allar þær aðferðir, sem
beitt ier undir núverandi fyriri-
toomulagi tii þess að ákvieða fram-
bioðið, en þó má geta þess, að
það er undir venjulegum kting-
umstæðum ákveðið þannig, að
verð það, siem það' byggist á,
ðffjóiðjn í lajðir\a höncl, án\ tUW|s
til hjitnfi, rmnverul,eg.ii fxwfa pjóð-
fi'élagsim.
1 sfcipulögðum þjóðarbúskap
sikapast framboðið aftur á móti
þannig, að reynt er að ú\ltvécha fyrirr
fi\am framleíb&luna, sem en muðj-
sjunjeg til fiess að fiuUnœgja M,n-
um munvemlegu pörfmn,. að svo
mikliu leyti, sem möguLegt er inu-
an þ.eirra takmarka, sem. fnain-'
LeiðsLumöigulieikarnir setja.
Að því er sniertir eftirspwpftag,
þá leggur skipulag á þjóðiarbú-
sikapnum til grandvallar hina miestu
huigsanlegu eftirspurn, þ. e. a. s.
hinar. naimoemlegu parfjr og
pjóoaitskjur á vissu tímabtji
I stuttu máli, að' því er fram-
hoðið snertir, þá gidir þetta: Allar
auðsuppspnettur þjóðarinnar eru
notaðiar til hins ýtrasta (en þó
með tiUiti til framitíðarinnar,
þannig, að reynt er að forðast
rányrkju). Fyrir eítirspurninagild-
ir þietta: Hún takmarkast etoki af
öðru en fnamlieiðslum'öigulieikuinum
oig tekjunum. .
Þiegar öilu er á botninn hvoift,
þá ieru síðustu takmörk íyrir vel-
megiuln þjóðarlnnar ákveðin af
fnamLeiðsliumöguleikunum.
Ef við athugum nánar fram-
boðjiið og eftirspurniua í núver-
andi: íyrirkomulagi, þá sjáum við,
að það er uerðtS, sem ákveöur
hvoit tveggja. Þietta gildir um
hvers feonar verð ,sem er, hvort
heldiur það er verð, sem skapast
af algerlega frjálsri samtoeppni,
eð’a verð, sem ákveðlð er af
niokkrum stórum framlieiðsiiu- ■ eða
verzluniar-félögum, sem verða að
gera ráð fyrir samtoeppni annars
staðiar frá, eða verð, sem er al-
'gerlega ákveðið af leimoikunar-
hr|iingum, eða þá verð, sem á-
kveðlið ier af hiinu lopinbara. Má
því siegja , að alt viðskiftalífið
byggist á hugmyndi'nini um verð.o
En í f\ij,i\i,rkom\ulag\i, íiem bijggist
Ú sfdpu agi á pji’ð, .rbúskapnum,&r
veriðiið lekkii liengur hiinn eini lieáið-
arsteiin'n viðskiftalífsins:. Verðið er
þá að eiiriis uotað sem meðal’ ti.l
þess: að dneifa framleiðsiunni til
neytendaima, ipg það er ákveðið
eða mieð því er haft eftiíriiit lofan
frá ti,l þess að fcoma jainvægi á
milli framleiðslunnar oig þahfanna.
Ef miverandi fyrir;bomu:]ag er
borið samain við sklpulag á pjóöar-
búskapiíum, þá sést fijótt, að,þau
eru ólík bæði að því ier takmarkið
og aðferðiina snertir. Um takmark
skipuiags á þjóðarhúskapnum höf-
um við þegar talað. En um að-
íerðina væri rétt að fara .mokkri
um erðum'. Undir núverandi fyr-
jrkiomiulagi hafa fmmleiðendur
lagt míikið kapp á það múna, á
síðuistu árum að örva eft|Lr|spúr|nr
i|na og víkka markaðimn bæði ut-
an landsogiiininan. Stórum fjárupp-
hæðum hefir verið eytt í það, að
skipuleggja sölúna á vílsindalegan
hátt roeð hinni fulltooiminustu aug-
lýSiingastar.fsemi. En þrátt fyri^
alLa viðleitni í þiessa átt, hafa
framleiðendur alt af retoið sig á
tatomörkuin eftirspurliinarinnar. Á
henrii hafa alt af strandað hiinir
autonu framle; ð s 1 u mögu ] ei kar, sem
•tæknjm er stöðuigt að skapa. Til
þess að vinna bug á hinni' svo
kölliuðu „iofframlei'ðsiliu“, sem
þaunig hefir stoapast, hafa meno
aðallega beitt því ráði að tak-
marjka framleiðsluna eða að á-
kveða verðiö þanrnig (og tak-
xmarka loftast framleiðsluna um
leið), að það veiti samt sem áðN
ur gróða. Hinu síðara riáði hefir
ve:r|ið beitt þar sem ei'nokunar-
h'ringir hafa haft framLeiðsi'Una
í hendi sér (algeriega eða að
mestu Leytii). Skipulag á þjóðarbú-
'Skapinum hiafnar algerLega þess-
um aðferðum. Það leggur t:J
grundvall.ar liinar raunverulegu
þarfir annars vegar iog Mtoa.mestu
möguleika framleiðslunnar hims
ve'gar. 'Það reynir. að átoveða, að
hve miiklu leyti fmmleiðvluafl
hverriiar emstákrar framleiðsl u-
gneinar eða iðnaðar getur fuli-
mægt himum raumverulegu þörif-
lum. paö leitast við að bætá og
au'ka hverja tegumd ■framleiðsl-
ufgiar, þamgað til þessu takmarid
er náð. Það liiggujr í .augum uþpi,
að það er misjafnLega auðvelt
fyrir hinar ýmsu fnamleiðsluteg-
umdiir að ná þessu marld.
Af því, sem á umdan er gengið,
ier auðsætt, að skipulag á þjóðar-
búskapmium er mjög ólíkt núvexl-
ándi fyrirkomulajgi. 1 'staðawn fyrir
að láta hvert fyrirrtæki setja síri
eigin lög, þá neyðir skipulag á
þjóðarbúskapnumi hvert fyr,iri-
tæki til þeös að taka tillit ,tál
hins almenna takmarks, sem þessi
sam-a stjórn setur sér. 1 staðinn
fynir að reyna að hafa eftirlit
með fyrirtækjum einstaklimga og
félaga með neikvæðum regluirf
að mestu lieyti, þá knefstsfcipulag
á þjóðanbúskapnum þiess, oð genö,
sé heUdœúæthuv um fnamleidsl-
mta og a<? hún sé fmmkbœmd.
(Meira.)
Kjartan Ólafsson.
| Orgel-harmdnium og Pianó.
: Leitið upplýsinga hjá méi
• ef þer viljið kaupa eða
selja slík hljdðfæri^