Morgunblaðið - 23.03.2000, Blaðsíða 8

8 C FIMMTUDAGUR 23. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
íslendingar í framleiðslu á bjór og áfengum gosdrykkjum í Rússlandi
Björgólfur Thor Björgdlfsson, ræðismaður íslands í Sankti Pétursborg, bauð að sjálfsögðu upp á Botchkarov-bjór við formlega opnun ræðismannsskrifstofu íslands þar í borg nýverið. Meðal
gesta við opnunina voru Halldór Ásgrímsson utanríkisráðherra, sem var á ferð um Rússland ásamt íslenskri viðskiptasendinefnd, leikstjórinn Níkíta Mikhalovits sem er frægastur fyrir myndina
„Brenndur af sólinni" sem hlaut Óskarsverðlaun árið 1995 sem besta erlenda myndin og Vladimir Jakovlev, borgarstjóri Sankti Pétursborgar.
Ævintýra-
þráin
látin ráða
ferðinni
s
Islenskir athafnamenn reka tvær drykkjar-
vöruverksmiðjur í Sankti Pétursborg í
Rússlandi. Guðrán Hálfdánardóttir ræddi
við Björgolf Thor Björgólfsson og Magnus
Þorsteinsson og skoðaði verksmiðjurnar.
Áætlað er að fyrir árslok 2002 verði bjórfram-
leiðsla Bravo komin í 450 milljónir lítra á ári.
9 Byggingarframkvæmdir hóf-
ust í ágúst, örfáum dögum eftir
hrun rúblunnar. Því er ekki að
leyna að talsverður skjálfti var
í mannskapnum á þeim tíma. á
FYRIR sjö árum fóru sex ís-
lendingar í víking til Rúss-
lands. Tilgangur ferðar-
innar var að setja upp
gosdrykkjaverksmiðju í Sankti Pét-
ursborg í samstarfi við rússneska og
breska aðila. í farteskinu höfðu ís-
lendingarnir gosdrykkjaverksmiðju
Sanitas á íslandi.
Af sexmenningunum eru þrír
þeirra enn í Sankti Pétursborg og
verksmiðjumar eru orðnar þrjár.
Þeir starfa enn saman og að eigin
sögn gengur samstarfið mjög vel
þrátt fyrir að hafa gengið í gegnum
ótrúlegustu hluti á tímabilinu. Fyrir-
tækið sem þeir eiga allir hlut í heitir
Bravo og rekur tvær verksmiðjur. í
annarri eru framleiddir áfengir gos-
drykkir en í hinni er framleiddur
bjór.
Stærsti hluthafinn í Bravo er
bandaríski fjárfestingarsjóðurinn
Capital Intl. með 30%, Björgólfur
Thor Björgólfsson, stjórnarformað-
ur Bravo Holding, sem hefur með
fjármál og rekstur Bravo að gera, á
um 25% hlut, Magnús Þorsteinsson,
sem hefur yfirumsjón með bygging-
um, tæknimálum og framleiðsluferl-
inu í verksmiðjum Bravo á um 15%,
Björgólfur Guðmundsson, á um 15%,
Ragnar Tryggvason, sem hefur yfir-
umsjón með vélum verksmiðjanna,
og aðrir lykilstarfsmenn eiga einnig
hlut í fyrirtækinu.
Mikil gerjun í Rússlandi
Að sögn Björgólfs Thors og Magn-
úsar var það meðal annars ævintýra-
þrá sem olli því að þeir létu til leiðast
fyrir sjö árum. „Það var í raun ekk-
ert sem hélt okkur heima á Islandi.
Við .höfðum báðir búið meira og
minna erlendis í nokkur ár og vorum
alveg til í að takast á við eitthvað
nýtt og spennandi í útlöndum. Á
þessum tíma var mikil gerjun í
Rússlandi. Rfkisrekin fyrirtæki voru
að færast í einkaeigu og mikið erlent
fjármagn flæddi inn í landið. Að
sjálfsögðu fylgir umbreytingum sem
þessum holskefla af ævintýramönn-
um sem ætla sér að verða ríkir á
einni nóttu. Það má því eiginlega
segja sem svo að hálfgerð gull-
grafarastemmning hafi ríkt í landinu
upp úr 1990,“ segir Björgólfur Thor.
Að sögn Magnúsar fólst í sam-
starfinu við rússnesku og bresku að-
ilana að þeir kæmu með verksmiðj-
una með sér og myndu setja hana
upp ásamt því að þjálfa starfsfólk í
framleiðslu, fjármálum, sölu og
markaðsmálum. Með í kaupunum
fylgdu uppskriftir að gosdrykkjum
og samningar við birgja.
„Þessu var upphaflega gefið það
bjartsýna takmark að Ijúka verkinu
á sex mánuðum. Úr því teygðist enda
verkið mun meira og erfiðara en til
stóð í upphafi. Enda ekki hægt að
bera saman íslenskt verklag og rúss-
neskt. En við lærðum mikið á þessu
ævintýri og má segja að það jafnist á
við háskólanám. Má þar nefna að
þegar við komun hingað var húsnæð-
ið tæplega fokhelt og hefði enginn ís-
lenskur hestaeigandi
boðið hrossunum sínum
upp á það sem íverustað.
Við þurftum því að byija
á því að byggja hús sem
samkvæmt áætlun átti að
bíða tilbúið íyrir okkur.
Til gamans má geta þess
að gólfin voru í fyrstu
sópuð með kústum sem
voru smíðaðir á staðnum.
Starfsmennirnir fóru
einfaldlega út í skóg þar
sem þeir slitu greinar af
trjánum og bundu þær á
kústskaft.
En þetta gekk allt upp
að lokum og og fyrst við
náðum að klára þetta þá
getur ekkert stöðvað
okkur í dag.“
Fyrstir i dósaátöppun
í Rússlandi
í fyrstu verksmiðjunni
voru framleiddir sömu
gosdrykkir og Sanitas
hafði framleitt áður á ís-
landi. Var þeim bæði
tappað á flöskur og dósir
en verksmiðjan var sú
fyrsta í Rússlandi til þess
að setja upp dósafyllingarlínu í land-
inu. Jafnframt voru þeir fyrstir til að
blása sjálfir plastflöskurnar undir
gosið. Fljótlega fékk Pepsi fyrirtæk-
ið þá til að annast alla framleiðslu á
pepsi í dósum fyrir Rússlandsmark-
að og þremur árum síðar, árið 1997,
keypti Pepsi af þeim verksmiðjuna.
„Það kom sér mjög vel fyrir okkur
að Pepsi skyldi kaupa verksmiðjuna
af okkur. Það var orðið allt of mikið
íyrir okkur að vera bæði með eigin
framleiðslu og að framleiða fyrir
Pepsi í verksmiðjunni og við önnuð-
um engan veginn eftirspurn. Eins
var markaðurinn ekki nógu mikill
fyrir okkar framleiðslu enda bæði
Coca Cola og Pepsi miklu þekktari
vörumerki og það sem fólkið vildi
helst kaupa. Nokkru áður, eða í
kringum áramótin 1995-96, vorum
við byrjaðir að prófa okkur áfram
með framleiðslu á áfengu gosi og
tókum verksmiðju tvö í notkun í árs-
lok 1996,“ segir Björgólfur Thor.
Hugmynd um bjórframleiðslu
verður að veruleika
En þeir létu ekki þar við sitja held-
ur var hugmynd um að framleiða bjór
að kvikna í kollinum á þeim Björgólfi
Thor og Magnúsi sem sáu ákveðin
tækifæri í bjórmarkaðnum.
Magnús segir að í byrjun hafi
Bravo tekið að sér að sjá um áfyllingu
á dósir fyrir stærsta bjórframleið-
andann í Rússlandi, Baltica. „Við
keyptum tankbíla sem við fylltum á í
brugghúsi Baltica og fluttum til okk-
ar til áfyllingar í okkar verksmiðju.
Þetta var flókið en samt alveg þess
virði. Með þessu fengum við miklar
upplýsingar um bjórmarkaðinn og
sáum hvað mátti betur fara og hvar
tækifærin voru. Það varð úr að við ák-
váðum að skella okkur í eigin fram-
leiðslu á bjór. En til þess að það gengi
upp ákváðum við að byggja nýja
verksmiðju og þá langstærstu hingað
til undir bjórframleiðsluna.
Eftir langa leit fundum við svæðið
þar sem þriðja og nýjasta verksmiðj-
an okkar er í dag. Verksmiðjuhúsin
eru tæplega 50.000 fermetrar, lóðin í
kringum verksmiðjuna er 11 hekt-
arar. Þar var áður trésmiðja sem
framleiddi glugga og hurðir. Hús-
næðið var mjög illa farið en við erum
smátt og smátt að stækka það og
betrumbæta. Til þess höfum við flutt
inn bæði þekkingu og tæki en víða í
Evrópu hefur bjómeysla dregist
saman. Það hefur gert okkur kleift að
kaupa heilu brugghúsin m.a. frá
Þýskalandi sem em kannski fimm til
sjö ára gömul en eins höfum við keypt
ný tæki frá Ítalíu," segir Magnús.
Fyrsti bjórinn sem framleiddur
var í verksmiðjunni fór á markað í
mars 1999 eða fyrir ári undir merk-
inu Botchkarov.
Ekki annað eftirspurn
frá upphafi
Að sögn Björgólfs var um nýtt
vöramerki að ræða en Botchkarov