Alþýðublaðið - 04.10.1934, Blaðsíða 3

FIMTUDAGINN 4. okt. 1934.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
útgfandi:
alþýðuflokkj;rinn
RITSTJORI:
F. R. VALDEjvIARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8—10.
Símár:
ItíOO: Afgreiðsla, auglýsingar.
it'01: Ritsijórn (Innlendar fréttir).
1902: Ritstjóri.
1903; Vilhj, S. Vilhjálmss/Kheima).
4905: Prentsmiðjan.
Ritstjórinn e til viðtals kl. 6 —[7.
Úrskurður
Jóns Baldvinssonar for-
seta sameinaðs þings,
út af kosningunni til e. d
URSKURÐUR Jóns Baldvins-
sonar foTseta sameinaðs
þings út af kosmingum til efri
deildar, sem kveðinn var upp í
gær og Alpýðublaðið skýrði þá
frá, fier hér á eftir í heild:
Við kosmjngar til efri deildar
alþingis hafa komið fraim fiimlm
lisitar. Á A-listanum eru nöín 9
alþingismanna úr Alþýðuflokkrir
um og Framsóknarflokknum, en
þeir fiokkar, ásiamt hv. pm. Vest-
ur-ísfirðinga, sem er utan flokka,
borið þenman lista' fram. Á B-
lisianum, lista Sjálfstæðisflokks-
iais, eru 6 alþingismensn úr þeiim
fiokki. Þingmaninaitala á-hvorum
þiessara lista um sig er hlutfaUs-t
lega sú, er þessir fliokkar, eí að
lisitunum standa, geta, eftir at-
kvæðamagni síjnu í. þiniginju, kos-
ið til efri deildar alþingis.
Pessir listar eru'því boruir fram
í samræmi við úB&lit kosninga
(og í samrætai við efni stjómar-
skrárinnar frá 1934. Úrskurða ég
þá lista gilda.
Samkvæmt 2. groin stjórnar-
skrárinnar frá 1934 á þriðjuingur
Þiugmanma að eiga sæti i efri
deild, en sé ekki unt að skifta til
þriðiunga í deildirnar, eiga þtír
þingmenm, einin eða tveir, setm
umfram eru, sœti. í neðri dieild.
Nú er tala alþingismamma 49, og
ber því að kjósa 16 alþingismenn
. til að taka sætí í efri deiid al-
þingis. En saman lögð tala al-
alþingismanna á áður nefnduim
tvieim listumi er eigi netma 15.
Á fumdinum í gær lýsti forseti
eftir lista frá Bændaflokknum.ven
hv. 10. landskjörinn svaraði þvi,
að Bændafliokkurinn óskaði ekki
eftir því, að kjósa til efri deldart
Bar þá hv. 2. þm. Reykvíkinga
fram lista, er hlaut einkennið C-
listi, og var á þeim lista nafn
Þorsteims Briem. Eftir fiumdarhlé,
er veitt var samkv. ósk hv. 10.
landkj., kom eigi frairn flokkslisti
frá Bændaflokknum, en hv. þm.
Viesitur-Húnv. bar fram lista, er
merktur var D-listi, og vai* á
þeim lista nafn Héðins Valdi-
marssomar, og loks komi fnam Msiti
frá hv. 10. iandkj., er hlaut ein-
kennið E-listi, með nafni Magni-
úsar Torfasonan
Með þeirri biieytingu á stjórmar-
skipunarlögum landsins, sem sam-
þyfct var tii fullnustu á aufca-*
alþingi 1933, og með nýjutm
kosningalöigum, sem siett voru
samkvæmt hinni nýju stjörnar-
skrá, er gerð stórfeld breyting á
öllu fyrirkomulagi kosnáaga tail
alþingis, og stjórnmálaflokkutm,
sérstaklega þing^flokkum, veittur
meiri réttur en áður. Þannig er
það löigbundið iað það skuli
standa á kjörseðli kosninga til al-
þingis, í hvaða, flokki frambjóð-
audi sé.'Þó að möMnum sé eininig
heimjlt að bjóða aíiig fram, tjil þings
utan flokka, þá gerir stjóríiariskrá
og kosiningalög aðallega ráð fyrir
því, að kosið sé um flokka.
Umbióðendur þingímanna, kjós-
endurnir, hafa við síðustu al-
þiingiskosiniwgai' hér á lainidii í raujn
þg veru í fyrsta sinjii kosið eftír
f lokkium.
Á alþingi eiga þingflokkar því
að hafa þantn rétt og þær skyldur,
sem kosningarnar hafa veitt þieim,
en hvorki meiTii né rninni.
Bændaf lokkurinin heíir atkvæða-
magn til þess, að kjósa 'einin al-
þingismann til efri deildar, en
það hefir ómótmælt verið boreð
fram af einum alþingisimanni úr
Bændaflokknum, áð sá flokkur
óski ekki eftir því, að kjósa þing-
mann til efri deildar.
„Eg tel ekki að Bændafiokkur-
inin geti skotið sér undan þvi,
að eiga einn alþingdsmar^n í eíri
deild, en heldur ekki að einstakir
þingmenn geti borið fram lista
með nafni eða nöfnium alþingis:
manna úr öðrum flokki, sem hefir
uppfylt þá skyldu að lieggja fram
lista við kosninguna, með jafn-
mörgium nöfnum og sá flokkur á
rétt á að kjósa til efr£ deiidar,
og heldur ekki með nafni eða
nöfnium alþingismanina úr eigin
flokki, ef það er lékki flokkslisti.
Þá er komið út fyrir þau takmörfe,
sem stjórnarskrá og kosningalög
gera ráð fyriT.
Hv. 10. landskjörinn hefir svar-
að fyrirspum um það, hvort E-
listinn sé listi BændaflokksiUs, að
það muni sjást við atkvæða-
greiðslu. Verður því ekki hægt að
lítta svo á, að E-listinn sé listá
Bændaflokiksins. Heldur eigi verð-
ur D-listinn talinn listi Bænda-
flokksins, það er tvimælalaust ó-
lögtegt, að bera fram lista með
nafni alþingismaninis úr öðrum
flokki, svo siem gert er með D-
listanum, í því skyni að skjóta
sér undan'því, að koma fram með
flokksilista.
Er það því úrskurður minu, að
visa D-listanum og E-listanum fná,
og koma þeir því eigi til atkvæða.
C-listinn er fram borinn af 2.
þm. Rieykvíkinga í samiráði við
formenn tveggja meirihlutafiokk-
anna á Alpmgi. Hanin kvaðst bera
þenna lista fram í því skyni, ab.
fylla löglega tölu alþingismanna
til efri deildar og stinga upp á
alþingismanni úr Bændafilokknum,,
er eigi hafði komið fram með
lista, þótt hann hefði atkvæða^
magin til þess að kjósa einn manin
til efri deildar, og jafnframt lýsti
hv. 2. þm. Reykvíkiuga því yfir,
að hann myndi taka sinm lista
aftur, ef Bændaflokkurinn bærj
fram flokkslista.
Nú hefir það eigi orðið, svo
sem áður er tekið fram, Verður
að fallast á, að mieirihlutaflokk-
um þihgsins beri skylda til þess
að sjá um, ef á brestur, að al-
þingi veriði starfhæft samkvæmt
úrsliitum alþingiskosnjinga. Það er
og í samræmi við anda og til-
gang hinnar nýju stjórnarskrár
og hinna nyju kosningalaga og
þá einnig í samræmi við þing-
sköp alþingis.
Ég ú,rskurða þvi, að C-listínn
sé lögiega fram borinn.
Þar sem D-lista og E-Iista hefir
verið vísað frá, er eigi stungið
upp á fleiri alþingasmönnum til
lefri deildar alþingis en kjósa á
þangpð samkvæmt stjórnar-
skrénni."
Gaðlaagar Hiariksson
fimtngnv.
í dag er Guðlaugur Hinrikísson
trésmiður fimtugur. Hann er
fæddur þennan dag 1884 að
Þúfufeoti í Kjós.
ur, t d. Nýjar kvöldvökur frlá
Akureyri. Sömu lánsskirteihi gilda
þar og í aðaisafninu, enda fást
ekki lánsskí'rteini í útbúinu. öil-
um bókum verður að skila á
sama stað og þær lesru fenglnaii,
Útbúið í Franska spítalanum —-
barnalésstofan ^og útlánsdeildin
— starfar frá októberbyrjun til
apríllpka. Baftnahesstofm er op-
in kl. 3—7 á virtoum dögum og
4—6 á sunnudögum.
GUÐLAUGUR HINRIKSSQN.
Himgað til Reykjavíkur fluttist
hann með móður sinnj þríggja
ára gamall og var hér, nleð henm)
i tvö ár. Fimm ára fór Æiamn
með henni suður á Vatnisleysu-
srönd og var þar þar til hún
lézt, en þá var hann 15 ^ra„
Fluttist hann þá til séra Guð-
mundar í Reykholti og var þar
í þrjú ár. 18 ára kom hann hing-
að og byrjaði að læra trésmíði
hjá Bjarna Jónssyni.
Síðan hefir hann stundað tré-
smíðar úti og inni bæði hér í
Reykjavík og víða um land.
Guðlaugur er tvígiftur. Fyrri
konu sína misti hann fyrir mörg-
ium árum. Hann hefir eignast 11
börn, 'þaT af eru þrjú látin. i
Guðlaugur Hinriksson á mik-
inn fjölda vinia, enda er hann
fljótur að ná vináttu manna-;
Hann er unguir í anda, ósérhlífinm
og mikill iðjumaður. Hann er
mjög áhugasamur um atoenn
mál og djarfuir í orðasennu, enda
prýðilega gefinn og mælskur vel.
Hann er mjög frjálslyndur í
skoðun og segir sjálfur, að það
sé sín bjar^gfasta sfeoðun, að þjóð-
félagsmálin sé aðeins hægt að
ieysa með víðtæku samstarfi
vitninamdi, fólksins í- lmdinu.
Guðlaugur er diengur góður,
heilL maður og óskiftur þar sem
hann teggur fram krafta sína.
Vtmtr.
Grænlandskvikmynd
Knud Rasmussen.
Haun vinisæli og víðfrægii iantí-
könnuður og rithöfundur, Knud
Rasmussen tók kvifemlyihd' í (Græ|ni-
landi í fyrra sumar,.
Var það síðasta sumarið, sem
hann kom til Grænlands, þvi
Mokkru eftir heimfeomu síina til
Danmierkur veiktíst hann og dó.
Grænlandskvikmynd Knuds
Rasmussen, sem hann nefair
„Brúðkaupsför Palos", er alger-
lega einstæðí í kvikmyndaheimin-
um.
Hún lýsir á dásamlegan hátt
stórfengleik grænlienzkrar, nátt-
úru, lífskjörum fólksins, Bskimó-
anna, sem þetta land byggir, sið-
um þeirra, trú þeirra, lögum og
háttium, en alt er þetta á fruim-i
stigi veiðlifólfcsiins — og einmi,tt
þess vegna svo eWalt og sak-
laust. '
Auk þesisa eir í kvikmyndinni á-
gætt ástaræfintýri, sem er svo
látlaust og frumlegt, að það held-
ur manni föstum allan tímanln.
Engir aðrir en Eskimóar leifca í
myndinni, og gera þeir það af
mikillii prýði.
Þetta er tvímælalaust ein fróð-
legasta og jafnframt sfeemtileg-
asta kvikmynd, sem hér hefir
verið sýmd um lanjgan tima.
St.
Háskólinn
var slettujr í 'fyrjjadagj í álþimgis-
husinu. Háskólarektor skýrði
frá ýmsum breytingum, sem fyr-
irhugaðar væru á rieglugerð Há-
skólans, Skýrði hann frá1 frum1-
varpi er Haskólaráðið hefir sam-
ið um atvinnudeild, en stióTnán
lofað að flytja á alþingi. Einnig
verður breyting á noryaínunámi
við Háskólann; þannig, að mienn
geta tiekið kennarapróf í þiettri
grein eftir 3—-4 ár.
'P,
3i'|.'%l .»1.
Relðhjóla"
lugtir,
margar tegundir fyrirliggjandi. —
Verðiið er- afar-Iágt. F. & M.lugtir
að eins kr. 5,50.
Dynamoar 6 volta, 2 ára ábyrgð.
Dýnamóluatir kr. 3,75
Allar stærðir af Hellasens batt-
eríum, sem eru heimsins. beztu
batterí, fáið þér ódýrast i
0rnimi,
Laugav. 8 & 20. Símar 4661—4161.
Lifur og hjörtu,
alt af nýtt.
Til Strandarkirkju.
Áheit frá ónefndum 10 kr.
Baldursgötu 14. Símr 3073.
Málaflutningur. Samningagerðir
Stefán Jóh. Stefánsson,
hæstaréttar málaflm.
Ásgeír Guðmundsson,
cand. jur.
Austurstræti 1.
Innheimta.
Fasteignasala.
Bústaðaskiíti.
Þeir, sem hafa brunatryggða innanstokks-
muni sína hjá oss 'og flutt hafa búferl-
um, eru hér með ámintir um að tilkynna
oss bústaðaskiftin nú þegar.
SióvátryflpflaFfél ifl Islands b.f.
Alþýðubókasafnið
hefir opnað útlánsdeild fyrir
Austurbæiinn í „Franska spítal-
anum" (við Frakkastíjg og Lind-
argötu), par sem barnalesistofa
safnsins starfaði i fyrti!a ogstarf-
,ar enn. Þar fást bækur lánaðar
kl. 7—8 síiðd. á yirkum.dögum og
6—7 á suninudögum. Deildin byrj-
ar með eins margar útlánsbækur
eins og Alpýðubókasafnið byrj-
aði með fyrir meir en lellefu áí-.
um. Par fást margar góðar(bæk-
BRDNADEILD.
Eimskip, 2. hæð.
Sími 1700.
ðdýrt V G (J ö fóðar
Sími SS76. NÝKOMIÐ. Langav 25.
Málning & járnvörEir.