Alþýðublaðið - 23.10.1934, Blaðsíða 1
100 króna
verðlaun
veitir ALÞÝÐUBLAÐIÐ fyijr
beztu frumsamda smásög'u, siem
því berst fyrir 15. nóvember
n. k.
AuÖikent handrit mieB nafni
höfundar í lokuöu umslagi
sendist ritsti. ALÞÝÐUBLAÐS-
INS.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
CTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XV. ARGANGUR.
ÞRIÐJUDAGINN 23. OKT. 1934.
305. TÖLUBLAÐ
50 króna
ve?ð 'aun
veitir ALÞÝÐUBLAÐIÐ fyrir
beztu frumsamda ritgerö, sem
því berst fyrir 15. nóv. n. k.
Auökent handrit meö nafni
höfundar í lokuðu umslagi,
sendist litstjórn ALÞÝÐU-
BLAÐSINS.
! I 1
Mundrað nýjar íbððir í
Fulltrúaa* ÁlþýðuflokkBÍns í bæfsir~
ráHi iefigja tii 'mH bæriun iáti byggfa
100 tveggja og priggfa berbergfa
ibúðlr á nœsta ári.
JÓN AXEL PÉTURSSON, ann-
ar fulltrúí Alþýðuflokksins
i bæjarráði, iagði fram svo-
hljóðandi tillögu á bæjarráðs-
fundi siðastliðinn föstudag:
„Bæjarráð ákveðurað ieggja
til við bæjarstjórn, að bærinn
byggi ait að 100 tveggja og
priggja herbergja ibúðir, og
ákveður að taka ián í þvi skyni;
sé á þann bátt séð fyrir hús-
næðispörf peirra, er á annan
hátt ekki geta notið aðsíoðar
öæjarins við öflun húsnæðis,
c n hafa pess fulla þörf.
I þessu tilefni feiur bæjar-
r 5 borgarstjóra að undirbúa
fr mvarp um rikisábyrgð fyrir
lá n handa Reykjavikurbæ, er
'n i; ia mundi fyrir nefndum
h\ n rað íbúðum, og felur hon-
ui V. i ð leita samvinnu við ping-
m( m Reykjavikur um petta
má l“.
. >n Axel Pétursson taldi á bæj-
an 'iðí 'undi brýna nauðsyn bera
tll þes 3, að bæjarráð fylgdi þiess-
ari til ögu eftir við ba?jar,stjórn
iog fei' ri hana samþykta.
I ok. rar umræður urðu um til-
Iö| ma; og kvaðst Jón Þorláksslon
bo rar,; tjóri ekki vera neiðubúimn
til að ika afstöðu til hennar.*
\ ar e :kvæðagr|að;slu um tillög-
un; sff im frestað .til baijarráös-
íui lar, sem verður á föstudag-
inn ker ur.
JÓN AXEL PÉTURSSON.
Reykjavíkurbær hefir svo að
siegja ekkert gert til að bæta eða
auka húsnæðið í bænum. Hið'
leima, sem eftir hann liggur í því
máli, eru Bjarnaborg, Selbúðir og
Pólar — og mun óhætt að segja,
að í þessum liúsum séu ekma
verstu íbúðiflnar í bænum.
I öílium nágrannalöndum >okkar
hafa bæirnir bygt mjög májkið.
SérBtakliega hafa til dæmis bæj-
arstjórnir Kaupmannahainar og,
Stokkhólmis látið byggja mikinn
fjölda íbúða, sem seldar eru á
leigiu mjög ódýrt. Og á stiefnu-
skrá Alþýðluf'Iokksins norska nú
fyrir bæjarstjómarkosningaiinar í
Oslo voru nýbyggiingar' íbúðar-
húsa.
Iskfþlngið heimtar
fnám norsku samn*
\( RSKU SAMNINGARNIR
afia mikið verið ræddir á
fiskiþ, íginu, sem nú stendur yiir.
Sjá' arútvegsnefnd þingsins hef-
ir hai; málið til meðfierðiar og
skilað nefndaráliti. Leggur hún
einróir. r til, að lisfciþingið skorii
á alþir, þ að segja samninigunum
upp hið bráðasta. í sjávarútvegis-
nefindim 1 eru: Guðmuindur Pét-
ursson, Ólafur B. Bjömsision,
Finnur . ónsson, Jóm Ólafsson
bankastjó i og Friðrik Steinsson.
Niefindin leggur til, að jaínframt
því sem ; corað er á alþingi að
afnerna sa rningana verði skorjað
á það að það láti sérfræoinga
raninlsaka að hve miklu leyti hægt
sé'að' breyta fiskiveiðalöggjöfinini
til hagsbóta fyrir landsmenn.
í sambandi við uppsögn norsku
samninganna er þess getið i
nefndarólitinu, að verzlunaraf-
staðia okkar við Norðmenn sé
þanmig, að við kaupum miklu
meira af þeim en þeir af okkur.
Árið 1932 keyptum við t. d. af
Niorðmönnum fyrir 4,3 milijónir
króna, en ver^lun Niorðmamna vlð
okkur fer minkandi.
Málið var til 2. umræðu áfundi
Fiskifélagsiús í gær, og v-onu t:l-
lögur sjávarútvegsr.efndár sanr-
þyktar.
GIsli SlgurblHrnsson forstjórl
Ellihelmllislns Griiiiil*
GÍSLI SIGURBJÖRNSSON frí-
nne kjaka'upmaður hefir verið
feng'.m til að veita Elliheimililniu
liiund forstöðu fyrst um sinn.
Haraldur Sigurðsson, sem verið
hefir foristjóri Ellihehnilisins frá
st'ofnun þess, lézt fyrir nokkrum
dögum.
Aiþýðlublaðið átti í mior;gum tal
við hinin nýja fiorstjória, Gísla Sig-
urbjönnsson og sagðist hann hafa
að eins verið ráðjnn til bnáðaí-
Hafa þessar byggingar bæjanna
alls staðar gefist mjög vel og
orðið til að bæta hú.snæöið al-
ment <og lækka leiguverð.
Það mun heldur ekki veria síður
þörf á því að Reykjavikurbær
hi&fj.ist hancla í þessu efni, en
bæ ja ns tjónn ir Kau p m a n r. aha h: ar,
Stokkhólms og Oslo.
Hér er mikið húsinæöisl'sysii.
Hér er slæmt húsnæði og jafnvel
mikið af óhæfu húsnæci, og hér
viogengst miiið 'húsal'eiguokur.
Munu Reykvikingar því fagna
því, að Alþýðuíl'okksmenn ha'a
haf-ið baráttu fyrir þassu máljj
og vænta þess, að bæjarstjór|m-
in-sýní þánm skilmóng og hugrekki.
að snmþykkja tlllögu þcirra og
framkvæma hana eins fljótt og
auðið er.
Sjálfstæðismenn hafa undanfar-
ið mikið' rætt um þörfina á nýj-
um byggi'ngum. Þær komast ekki
UPP með því, að eyðileggja starf-
siemi Byggingarfélags verka-
manna. Ef bæjarstjómi Reykja-
víkur vill vinna í sömu átt og
Byggiinígarfélag verkamanna að
aukningu húsnæðisins, umbótum
á þvi og lækkun húsaleigu, þá
má vænta þiess, að ekki líði á
löngu þar til tekist helir. að bæta
úr brýnustu þörfum fólksins.
„Er petta pað,
sem íkoma skal?“
Erihdi uni Sovét-Rússlar d
birtgð-a, þar til ákveðið' væri, hver
skyldi taka við' forstjóm heimilf-
isins.
! Sigurbjörn Ástvaldur Gíslason
er íormaður nefndar þieirrar, sem
sér iim xiekstur Eilihiermilisins og
er talið. líiklegt, að hann ráðd son
í sinn, til að sjá um, að gamla
fólkið fái ról-egt og næídsamt
æiikvöld.
ÞÓRBERGUR ÞÓRÐARSON.
Þórberigur .Þórðarson rlthöfund-
u:r ier nýk'Ominin heim frá Sovét-
Rússlandi, þar sem hann dvaldi
um sk-eið í sumar.
í kvöld kl. 8V2 ætlar hann
að flytja erindi í Ið;nó, sem hann
neínir: „Er þetta það, sem koma
skal?“
Má búast við að marga iangi til
að hlýða á það, sem Þórbergur
hefir að segja um landið, þjóðiina
og þjóðskipulagið, sem miest er
nú deilt um í heiminum.
Heyjaskemmaa.
Sinlnsar hefjast aftar
Upprelsnln logar enn nnd'
ir nlðrl á Norðnr"Spáni.
Ætiileti sprentiiií flrepnr 32 menn.
AÐALLEIKENDURNÍR
Jóhan. u og Kva- cn.
Enginin leikur mun hafa átt eins
miklum vinsældum að fagna hér
og Meyjaskemman.
Hún var sýnd héjrj í fyrra vetur
29 siinnuml, í hvert sinn fyiir fulJu
húsi, o.g það kom yfirl-eitt flatt
upp á. marga, er hætt var að
sýna leikinn. Var það líka gert
vegna veikinda -eins aðalleikand-
ans.
Nú hefjast sýningar á M-eyja-
skemimunni aftur, o,g verður fyrsta
.sýningin aninað kvöld.
HlutvJSkaskráin eralveg óbiieytt
frá í fyrira, nema að í stað Gunn-
ars Guðmundssio.nar kenrur Við-
ar Péturisson o,g í st-að Erlings
ÓlafsSioinar kemur Arnór Hall-
dórsson. ——
Endarreisn heisara-
dæmislns i Austur-
rikí í násd?
ElNKASKEYTl TÍL ALÞÝÐUBL.
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
FRÁ WIEN er símað, að prinz
Otto af Habsburg hafi verið
gerður að heiðursbor'gara af
borginni -Graz í Stc iermar1,:.
í þakkarskeyti til bor;garstj,Qr_
ans skrifa'r ptínzinn1: „Ég kem
strax, þega'r þau lö-g, sem aðskilja
mig frá Austurríki, hafa verið-
numiin úr gildi.“
FRÁ ÓEIRÐUNUM Á SPÁNI.
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
YFIRVÖLDIN á Spáni eru
nú að gera síðustu ráð-
stafanir sinar til að friða As-
turias. í d?g voru yfirvöldun-
um afhentar púsundir rifla og
allmiklar birgðir af skotfærum.
Er nú óðum verið að gera við
skemdir á vegum og ritsíma- og
talsíma-slit.
I dag vildi til ægilegt slys við
þessi störf. Hermannasveit var á
ieiðinni til Oviedo með vagnhlass
af dynamiti, alt í dnu springur
dynamitið og varð 32 mönn.um
að bana þegar í stað. Margir
særðust stór'k'OStlega. Enn er
ekki upplýst hvað olli þessari
sprengingu, en sumir halda því
fram, að orsökin hafi verið
sprengja, sem uppreisnarmienn
hafi iagt í veg fyrir hermanna-
flokkinn.
Foreldralaus börn
frá Asturias.
BERLIN í morgun. (FÚ.)
I gær var komið með 20 for-
eldralaus börin tll Madrid frá As-
turias. Börnin hafa öll mist for'-
eldra sína í bylfingartilrauninini
um daginn, og skora blöðin í
Madrid á borígarana að taka þau
að sér.
Fast fiugsamband á mllli
Bandaríkjanna og Sovét-
Rússlands
yfir Kyrrahafið i nánuslu framtið.
Veikamepn i Hafnarfirði
kjósa fnlltrúa
á saebandspiag.
Verikamiannafélagið Hlif í Halfim-
arfiriði hélt fund í gærkveldi. Va.r
fundurijnin vel sóttur.
Kosiring 'á fuiltrúum til þings
Alþýðusambandsms fór frianr á
fundmum, og voru þeissir kosnir:
Kjiartan ólafssion,
Jón Magnússon,
Ölafur Þ. Kristjánsson,
Helgi SigurðS'SO'n,
Páll Svei'nsson,
Björn 'Jóhanniesson.
iHsdfiótt j Króatar
teknii fastir á Unoverjalandi
og ítaiiu.
BERLIN í morgun. (FÚ.)
Jugoslavneski sendiherriann í
Budapiest fór á fund ungver,ska
utanríkisráðherrans í gær og
krafðist fianigelsunar á Króata
einum, sem talið -er að dvel.ji i
Budapest. Ungverska lögrisglan
hefir þiegar hafið Iteit að manninl-
um.
Löigreglan í Torino á Italíu hef-
ir hnept í varðhald tvo Króata,
að niafni Pavlitch og Kwatanic,
og eru þieir gmnaðir um þátttöku
í miorðinu í Marseille. Þeir voru
yfirbeyrðir í gær. Pavlitch kvaðisf
aðeins einu sinní hafa komið til
Frakklands, árið 1927, en Kwa-
taniic kvaðst aldrei hafa þangað
komið. —-----------
Stjórnin í Portúga!
segir af sér.
EINKASKEYTI
TIL ALÞÝÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
SENDIHERRA Bandarikjanna
í Moskva, Bullit, sem er
á leiðinni til Ameríku, hefir
undanfarna daga dvalið í
Wladiwostok.
Hann tilkynti blöðunum þar
við það íækifæri, að i nánustu
LISSABON í morgun. (FB.)
Ríkisstjórnin-heíir beðist lausnar.
Ríkisfiorsetinn fót Salazar að
mynda stjórn, og hefir hann þegi-
ar lokið stjórnarmyndun sinini.
Gðmbðs I Wien.
BERLÍN í morgun. (FÚ.) .
Gömbös forsætisráðherra fór
(frá Varþjava í gænnoigun tll Kra-
ikiow,- en í morgun lagði hann af
.stað til Wien og nrun koma þang-
að urn hádegisbilið og heimsækja
Schussnigg k-anslara. Þó hefir
hann aðeins stutta viðdvöl þar,
þvi hann ætlar sér að vera konr-
inn heim til Budapest ií kvöld.
Blekkingar iim fe. ðafag Oömbös
BERLIN í morguin. (FO.)
Samningur sá um manningar-
mál, senr gerður var í Varsjava
í gær milli Póllands og Ung-
verjalands, nrun ekki verða birt-
ur fyr en í dag, en ungverska
blaðið' „Pester Loyd“ segir þó í
gamkveidi frá aðaliefni hans. Sam-
ikvænrt því er í samininguum rætt
um gagnkvæma vernd sögulegra
minja, u.m bókmentaþýðingar úr
pólsku á ungversku og úr ung-
versku á pólsku, um próíesisora-
skiíti milii landanna 0. fl.
framtið muni verða komið á
föstu flugsambandi milli Banda-
rikjannu og S ovét-RússIands
yfir Kyrrahafið.
STAMPEN.
Hitler
vill fá að vera í friði
með höfðingjunum.
EINKASKEYTl TIL ALÞÝÐUBL.
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
ÝZKA STJóRNIN hefir gefið
út ávarp til íbúanna í Ber-
lín með áskorun þess efnis, að
láta af þeirri venju, að auðsýna
stjóminni hollustu sína, ást og
virðingu með fundahöldum fyrir
frarnan bústað ríkiskanzlanams.
Þessi margendurtieknu mier'ki
lýðhyllinnar trylli foringjanin við
vinnu lians. STAMPEN.
F1 ó ð a 1 d a
við vestarstronð Bar.fla-
ríbjanna.
BERLIN i morgun. (FU.) ■
í gær geysuðu miklir stomrar
við norðurhluta vesturstrandar
Bandáríikjanna.
Talið er að 16 mánns hafi fan-
list í ofviðiinu. Sjöiinn ílæddi yf-
ir borgina New Abierdeen, og
urðu ibúarnir að bjarga sér á
bátum. Nálægt Portland, Oregon,
hvolfdi íiskibát með fknim mönn-
urri, og drukknuðu þeir allir.
I