Morgunblaðið - 20.10.2000, Blaðsíða 4

4 D FÖSTUDAGUR 20. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
BÍÓBLAÐIÐ
Midnight in the Garden of Good and Evil: Eastwood með aðalleikurum sila-
legs suðurríkjadrama, f.v. John Cusack, Kevin Spacey, Paul Hipp ogJack
Thompson.
Clint Eastwood - hin hliðin
Reuters
Lukkunnar pamfíll: Eastwood
með eiginkonu sinni, Dina Ruiz.
Utan hvfta tjaldsins hefur Clint
Eastwood almennt reynt að
halda sigtil hlés. Einkalíf hans
hefur engu að síður lent f kast-
Ijósi fjölmiðla. Hann kvæntist
fyrstu konu sinni, Maggie John-
son, árið 1954 en eignaöist
barn utan hjónabands, dóttur-
ina Kimber með leikkonunni
Roxanne Tunis. Þau Johnson
eignuðust síöar saman soninn
Kyle og dótturina Alison, sem
bæði hafa starfað við myndir
föður sfns. Eastwood og John-
son skildu á 8. áratugnum þeg-
ar hann tók upp ástarsamband
við leikkonuna Sondra Locke.
Skilnaður þeirra Lockes nokkr-
um árum síðarvarerfiöurog
leiddi til margra milljóna doll-
ara bótakröfu á hendur honum.
Þau sömdu að lokum. Ea-
stwood á dótturina Francesca
með ástkonu sinni um tíma,
annarri leikkonu, Frances Fish-
er. Hann er nú kvæntur Dina
Ruiz, sjónvarpsfréttakonu sem
er 35 árum yngri en hann, og á
með henni dótturina Morgan.
Eastwood tók um tíma þátt í
stjórnmálum, var borgarstjóri
heimabæjar síns Carmel f Kal-
ifornfu. Hann stundar nokkrar
aukabúgreinar, framleiöslu á
íþróttaklæðnaði sem vió hann
er kenndur og bjórnum Pale
Rider Ale, hann átti krána East-
wood’s Hog’s Breath Inn sem
hætti starfsemi í fyrra og undir-
býr lagningu golfvallar, bygg-
ingu hótels og lúxusíbúöa í
Monterey County, suður af San
Francisco, þrátt fyrir hávær
mótmæli umhverfissinna.
voru prýðilega heppnaðar og gáfu
honum tækifæri til að túlka ýmsar
dekkri hliðar slíkra persóna (t.d.
Thunderbolt And Lightfoot fyrir
Michael Cimino, Escape From Al-
catraz fyrir Don Siegel og Tightrope
fyrir Richard Tuggle).
Clint Eastwood hefur sýnt tak-
markaða en smekklega leikhæfileika;
hann nýtir vel það sem hann hefur og
mætti vel kalla meistara lágmarks-
leiksins. En leikstjómarhæfileikar
hans eru ótvíræðir, ekki síst hvað
snerti hasaratriði. Yfir myndum hans
var áreynsluleysi og afslöppun; þær
voru gjörsamlega lausar við tilgerð.
Það var þó ekki fyrr en Nútímalista-
safnið i New York hélt yfirlitssýning-
ar á verkum hans árið 1980 sem hæfi-
leikamir vom almennt viðurkenndir.
Virðing hans jókst enn frekar - og að
utan - þegar franska ríkisstjómin
heiðraði hann fyrir framlag sitt til
kvikmyndanna í kjölfar yfirlitssýn-
inga í franska safnabíóinu árið 1985.
Þetta hefur sjálfsagt eflt listrænan
metnað Eastwoods. Árið 1988 gerði
hann Bird, vandaða en brokkgenga
og of langa ævisögumynd um djass-
leikarann Charlie Parker, en East-
wood er mikill djassáhugamaður og
tónlistamnnandi yfirleitt og hefur
m.a. samið lög fyrir ýmsar myndir
sínar (t.d. Bronco Billy, Heartbreak
Ridge og Unforgiven).
Toppurinn
Eastwood var að nálgast sextugt
og aðdráttarafl hans sem stjömu far-
ið að dvína. En hann lét ekki deigan
síga og kom sífellt á óvart. Hann
vottaði sögufrægum leikstjóra virð-
ingu sína þegar hann gerði og lék að-
alhlutverkið í White Hunter, Black
Heart (1990), snjallri lýsingu á John
Huston á Afríkuslóðum. Leikhæfi-
leikar Eastwoods hafa sjaldan notið
sín betur. En hápunktur ferilsins var
hinn magnaði vestri Unforgiven
(1992), þar sem hann í senn vegsam-
aði hefðina og endurskoðaði hana,
dyggilega studdur af meðleikumm
sínum Gene Hackman og Morgan
Freeman og klassahandriti Davids
Webb Peoples. Þama tókst East-
wood á ný að slá í gegn, bæði í miða-
sölunni og í listinni. Myndin færði
honum Óskarsverðlaun íyrir bestu
mynd og bestu leikstjóm. Eastwood
tileinkar Unforgiven „Sergio og
Don“.
Síðan hefur Eastwood sent frá sér
skelli jafnt sem smelli. A Perfect
World (1993) var heldur mislukkað
jukk með þeim Kevin Costner,
Bridges Of Madison County (1995)
Ijúfsár ástarsaga með þeim Meryl
Streep þar sem Eastwood sýndi
einkar vandaðan, hófstilltan leik,
Absolute Power (1997) rétt bærileg-
ur samsæriskrimmi, Midnight In the
Garden Of Good And Evil (1997) allt
of langt og silalegt suðurríkjadrama
sem þó átti sínar góðu stundir og
Trae Crime (1999) misráðin drama-
tísk spennumynd, þar sem engu var
líkara en Eastwood væri haldinn elli-
glöpum, teldi sig stælt kyntröll sem
enn gæti sigrað ungmeyjahjörtu.
Rétt sem snöggvast missti Clint
Eastwood stíl sinn og reisn.
Þetta slyðraorð hefur Clint East-
wood nú hrist af sér með Geimkú-
rekunum. Þar horfist hann í augu við
aldurinn í gamansamri sögu af fjór-
um gömlum geimföram sem sinna út-
kalli um nýja háskaför; hér er því
vönduð formúla á ferð fremur en
frumleiki. Og þá er þess ógetið að
leikarinn Clint Eastwood hefur enn
aðdráttarafl stjörnunnar; það sannar
frammistaða hans í spennumyndinni
In the Line Of Fire, sem Wolfgang
Petersen leikstýrði og naut mikilla
vinsælda árið 1993. Eastwood leikur
með ágætum roskinn leyniþjónustu-
mann, sem má muna sinn fífil fegri
en á þó fullt eftir af púðri þegar á
reynir - og spilar á píanó, eins og
hann gerir reyndar sjálfur.
Clinton Eastwood yngri er enn til
alls líklegur, sjötugur að aldri. Þögla,
sterka týpan getur opnað sig. Þegar
ellismellurinn Geimkúrekarnir tók
að mala gull vestra í sumar sagði
hann Hollywood til syndanna: „Sjálf-
sagt eiga eftir að koma héðan fleiri
myndir um gamla gaura í geimnum.
Hollywood veit ekki hvað nýsköpun
er. Hollywood er hermikráka."
Oháði bandaríski kvikmyndagerðarmaðurinn Darren Aronofsky
vakti mikla athygli með samsæristrylli sínum Pí og hefur nú gert
aðra bíómynd sem heitir Requiem for a Dream. Arnaldur
Indriðason skoðaði hvað hér er á ferðinni.
Pí VAR dulmögnuð sálfræði-
leg spennúmynd, svarthvít
og full af ofsóknarbrjálæði
og innilokunarkennd en hún
var sýnd hér í tengslum við þarsíð-
ustu Kvikmyndahátíð í Reykjavík og
naut nokkuri'a vinsælda miðað við
hátíðamyndir. Hún fjallaði um stærð-
fræðing sem þjáðist af stórkostlegu
mígreni og glímdi við það verkefni að
finna reglu í verðbréfaviðskiptum
sem hann gæti hagnast á en flæktist
inn í dularfullt samsæri því fleiri
vildu hagnast en hann. Aronofsky lék
sér skemmtilega með tölur og tilvilj-
anir og merkingu þeirra og skapaði
sérstætt og eftirminnilegt listaverk.
Saga eftir Selby
Hann hreppti leikstjóraverðlaunin
á Sundance-kvikmyndahátíðinni í
Bandaríkjunum, sem Robert Red-
ford setti á laggimar og hefur síðan
orðið að einskonar Mekku óháðrar
bandarískrar kvikmyndagerðar, og
síðan hafa margii- áhugamenn um
kvikmyndir beðið eftir að heyra
meira frá Aronofsky. Nú síðast frétt-
ist það að hann væri búinn að gera
nýja mynd sem heitir Requiem for a
Dream og er byggð á skáldsögu eftir
Hubert Selby þann sama og skrifaði
Last Exit to Brooklyn.
„Ég geri mér grein fyrir að hvað
feril minn varðar eftir Pí er „Req-
uiem“ kannski ekki rétti leikurinn,"
hefur bandaríska kvikmyndatímarit-
ið Premiere eftir handritshöfundin-
um og leikstjóranum. „Það er alltaf
hægt að græða peninga og gera
stærri bíómyndir en það besta við að
gera eitthvað svona ólíkt og undar-
legt er að það efast enginn um heil-
indi mín.“
Aronofsky las fyrst sögur Selbys
þegar hann stundaði nám við Harv-
ard og gerði síðar stuttmynd úr einni
af sögum hans á meðan hann var enn
við kvikmyndanám. „Það er svo mikil
mannúð í sögum Selbys,“ segir hann.
„Þegar ég les það sem hann skrifar
líður mér kannski ekki alltaf vel en
það höfðar til mín.“ Myndin hans
kostar 4,5 milljónir dollara, sem næg-
ir varla fyrir launum aukaleikara í
Hollywood - mynd, og segir frá
nokkram einstaklingum sem búa á
Coney Island. Þeirra á meðal eru
Sara Goldfarb, sem Ellen Burstyn
leikur, sonur hennar, Harry (Jared
Leto) og kærastan hans, Marion
(Jennifer Connelly) og besti vinur,
Tyrone (Marlon Wayans úr Scary
Movie). Öll dreymir þau um betra ltf
og era tilbúin að fóma talsverðu fyrir
það.
Myndin fjallar um eiturlyfjaneyslu
að einhveiju eða miklu leyti, persón-
Aronofsky með Ellen Burstyn: Skelfingin uppmáluð.
stæða móður í erfiðri lífsbaráttu. Ell-
en hefur ekki verið áberandi í
kvikmyndunum á undanfömum ár-
um og er gott til þess að vita að Aron-
ofsky skuli hafa fengið hana til liðs
við sig.
Jennifer Connelly leikur ungan
tískuhönnuð í „Requiem“ og leigði
sér íbúð í New York skammt þar frá
sem myndin var tekin. „Ég vakti all-
ar nætur,“ segir hún, „og málaði og
hlustaði á tónlistina sem persóna mín
hlustaði á og reif utan af mér fötin og
gerði allt það sem hún myndi gera.“
Frjálst fall
Jennifer ráðfærði sig einnig við vin
sinn sem gengið hafði í gegnum eit-
urlyfjameðferð. Eftir því sem fíkn
persónu hennar, Marion, eykst neyð-
ist hún til þess að selja sig og lendir í
niðurlægjandi kynferðislegum að-
stæðum sem var „talsverð martröð
að leika í,“ segir leikkonan.
Stílfræðilega á „Requiem" margt
sameiginlegt með Pí, sérstaklega
hvað varðar það sem Aronofsky kall-
ar „hip-hop klippingu“, aðferð við
klippingu sem hann segir að eigi sér
rætur í því umhverfí sem hann ólst
upp við í Brooklyn á níunda áratugn-
um. „Ég vildi finna upp aðferð við að
segja sögur af fólki með því að nota
hip-hop hugmyndir, með því að
blanda saman í eitt hljóðum og
myndum." Hann bindur t.d. mynda-
vél við höfuð leikaranna sinna í
ákveðnum atriðum og beinir þeim að
andlitum mótleikaranna. „Þetta er í
fyrsta sinn sem ég er þrífóturinn,“ er
haft eftir Burstyn.
„Það sem þessi mynd fjallar um,“
segir Aronofsky, „er hversu langt
fólk er tilbúið að ganga til þess að
losna undan raunveraleikanum.
Þessi mynd hefði aldrei gengið upp
hefði ég reynt að halda aftur af mér.
Ég vildi búa til frjálst fall þar sem þú
kemst að því á leiðinni niður að þú
hefur gleymt fallhlífinni í flugvélinni.
Myndin segir frá því tímabili þegar
þú gleymir fallhlífinni og þar til þú
skellur á jörðinni."
Jennifer Connelly: Vakti allarnætur.
umar glíma við fíkn sína með ólíkum
hætti. Hinn 72 ára gamli Selby var
viðstaddur sumar tökurnar og Aron-
ofsky fékk hann til þess að lesa upp-
hátt fyrir leikarana þau atriði úr bók-
inni sem verið var að taka í það og
það skiptið. „Það var mjög tilfinn-
ingaþrangið,“ segir leikstjórinn.
Ellen Burstyn
Hlutverkið sem Ellen Burstyn
hafði með höndum var henni mjög
erfitt. Ellen leikur roskna ekkju af
gyðingaættum sem notar spítt til
þess að grenna sig áður en hún kem-
ur fram í uppáhaldsleikjaþætti sínum
í sjónvarpi. Ellen þurfti að klæðast
búningi sem gerði hana akfeita og
viðeigandi andlitsgervi svo sýna
mætti hversu mikið hún grenntist en
það var ekki síst hin tilfinningalega
breyting sem á konunni verður, sem
lagðist þungt á Ellen. „Ég er skelf-
ingin uppmáluð mestallan tímann,“
er haft eftir hinni þrautreyndu leik-
konu. „Það er ekki hægt að látast í
slíkum atriðum. Þú verður að kvelja
sjálfa þig.“
Burstyn á að baki merkilegan feril
í kvikmyndunum sem hófst með
verðlaunaleik hennar í The Last Pict-
ure Show. Hún var frábær í Særing-
armanninum sem áhyggjufull móðir
Lindu Blair og loks lék hún í Alice
Doesn’t Live Here Anymore, mynd
sem hún seldi sjálf Warner Bros., fór
með aðalhlutverkið í og hreppti Ósk-
arsverðlaun fyrir en hún lék ein-