Alþýðublaðið - 10.11.1934, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
LAUGARDAGINN 10. NÓV. L1934

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
CTGEFANDÍ:
ALÞÝÐUFLOKKURINN
R!TSTJÖRI:
F. R. V ALDEMARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8—10.
SIMAR :
4900—4906.
4900: Afgreiðsla, auglýsingc r.
4901: Ritstjórn (innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4904: F. R. Valdemarsson (heima).
4905: Prentsmiðjan.
4P06: Afgreiðsla.
Verzlanarstéttin
VI er haldið fram af máJs-
svörum íhaldsinis, að þeg-
ar ráikið tatoi verziun einhverrar
vörutegundar í sínar hienidur,
hijóti það að leiða til þiess, að
talsverður hluti verzlunarstéttar-
innar missi atvinniu sí|nia.
Setjum nú svo, að þeim, aldrei
þiesisu vant, rataðist satt af munni,
þá er það viðu'tkenning þess, áð
stéttin sé of fjölmenin.
Til skýriinigar er bezt að taka
dæmi, sem fyrir li|ggur.
Lagt er tii, að rfkið taki í
sínar hendur verzlun með bif-
reiðar, ýmis konar vélar og raf-
magnstæki. Ekki liggja fyrir neinr
ar nppiýs'ngar um það, hve marg-
ir verzlunarmienn haía atvininu aí
sölu þiessara vara. Hugsum okk-
ur að það væri 300 manns. Fæ(rd
nú svo, að riikið tæki þessa veízl
fun í síinar hendur og gæti fuil-
nægt kaupþörf iandsmanna með
starfi 200 manna, þá liggur sú
staðreynd fyrir, að hin frjálsa
samkeppini hefir haft 3 við starf,
þar sem þörfin krafðist að eins
tveggja. Um það verður, ekki
deilt, að það er þjóðarbeildininú
fyrirí beztu, og það er verzlunari.
stéttinni fyrir beztu, að að dneifí-
iingu vöru starfi eins fáir menn
og unt er. Hafi fleirli menn lent í
þiesisari starfsgnain en þörf er á,
l:g|giu;r það verkefni fyrár bendii.,
íað Le r a þvi sie n .jfaukið er inn á
að a bna'ut'r atvi multfíins, því
■þji.ð'áiagimu ber skylda t'.l að
skapa Ölíúm aðstöðu staris og
iffsuppieldis.
Hver sem vill hugsa þetta mál
róliþga, hlýtur aÖ komast að
þeirri niðurstöðu, að kenning í-
haldsiins um að ríkilsieinkasölur
leiði ti'l atviunutjónB fyrir verzl-
unarstéttiína, sannar það eitt, ef
sönn er, að flelri menn eru þar
nú við starf en þjóðfélaginu og
sitéttinni sjálfri er hoit.
I' I ‘ ! ' i"í ■ ' „ .
Frjáls samkeppni og smákaup-
menn.
I þjóðfélagi, sem bygt er á
griundvelii hininar frjáLsu sam-
fceppni, verður hver að bjarga
sér eins og bezt gemgur. Á tím-
lum kreppu, þegar fnamleiðslu-
atvininuvegir komast í öngþveiti
og atvinna við þá þverr, hlýtur
því svo að fara, að fjöldi manna
feitar sér atvinmu á öðrum svið-
um, sem ella mundu ekki hafa
gert það. Þannig er því án alls
efa farið með mi’kinn fjölda smiá-
kaupmanna hér í Reykjavik. Þeir
hafa lent inn í búðarbqiliur sínar
á flótta undan kreppunnd.
Þar hafa þeir orðið að horfast
( augu við þá sta'ðreynd, að
verzlum þeirra befir ekki' numið
nema nokkmrn tugum króna
mangan daginn, og lifsbaráttan
hefir reynst erfið. Margir þessara
manna hafá komið aiuga á þá
sitaöneynd, að sá bezti greiði, sem
þieim væri gerður, væri sá, að
forð.a þieim undan vitfirringu
hinbar frjálsu, sambeppni. Fæiiri
verzlanir, mieirj sala hjá hverrti,
og miiniii álagning. er hagsimuina-
mál alþjóðar og verzlunarmanna
líka.
Hitt dylst engum, að það er
erfitt og vandasamt verk að af-
plána syndiir frjálsu samkeppní-
innar á þesisu sviði; hún hefir
leitt tiJ ofvaxtar í verzlunartstétt-
inni, en þann ofvöxt verður að
lækna, þannig, að bæði þjó&an
heildin og stéttin hljóti gæfu af.
í því sambandi varðar það
mestu:, að verzlunarstéttin sjálf
skilji, að hér þarf umbóta við,
og þaÖ er víst, að fjöldi smákaup-
manina og verzlunartmanina skiJur
það og lætur ekki blekkjast af
stórkaupmammapólitík Moi]gun-
blaðsins.
Stutt athugasemd
Ég viðurkenni að thafa haldið
því fram í ^rindi, er ég flutti
s. i. sumar í útvarpinu, að ekki
væri hægt aðifá skozka matjesíld
rnetna og tunnurniar stimplaðar
með matsstimpli skozkra s fiski-
miálaráðu-neytisins.
Halildór Friðjónsson segir 4
ígreim í Alþýðublaðinu .6. nóv. sl.,
að þ-etta sé gangt, og fullytðir,
að hafa með ^eigin augum séð
matjesiíldartunnur á lagerum y í
Hamborg, merktar skozka Smats-
merkinu. v
Ég hefi fyrir ^framan mig rieglu-
'gerðina um íkozka sílda matið Lrá
20. apríl 1928, ,en get ekki fundið
eina einusitu grein ,í þeirri reglu1-
gerð, sem f jallar ;um mat á matje-
siild. Mér er ,ekki kunnugt um, að
aðriar matsreglur séu sí gildi í
Skotlandi en þar sum ræðir.
É;g hefi einnig við hendina
skozku fiskisikýrslurlnar frá Jmn-
um 1927—1932. 1 ,þeim eru tölur
yfir hvað marigar x síldartunnur
hafi verið metnar ,og sti-mplaðar
með sfcozka matsmerki-nu á þess-
um áru-m, en ^heldur -ekki þar er
eim einasta tunna saf matjesíjd
táiin hafa v-erið tmeti!rreða stimpl-
uð með skozka ^matsuiierkinu.
Ég vil því vbiðja Halldór Fnið-
jónsson um, að benda á þá reglu-
gerð um síldarmat, sem nú er í
gildi í Skotlandi ,eða hefir verið
s. 1. 25 ár, sem gerir ráð fyrir
eða heimilar skozku-m x síldar-
matsmönnium að mieta qnatjesíid
cg ætja skozka .matsstimþdim á
tu-nnurnar að því loknu.
Mér fi-nst óviðkunnan legt, að
deil't sé um ei-ns ei'nfalt m-álsi-
atriði og þetta -og vona því, að
ha-nn verði við .Jr-essari málaleitun
mi-nni.
Að svo s-töddu sé ég ekki á-
stæðu til þ-ess, að fara fleiri orði-
um um athugasemdir H. F. um út-
varpserindi mitt frá xs. 1. sumri.
; Jón E. Be:'gsvei,nmon,
Kosningar á sambandsping
Alþýðlusambandsins hafa fari'ð
^ram í Vest'mannaeyjum. Jafnað-
arman-nafélagið Þórshaimar h-efir
kosið Pál Þorbjarnarson alþingis-
mann og verkakvennafélagið Snót
Helgu ÞorlieifsdóttuT.
Félag róttækra háskólastúdenta
hefir gef-ið út enindi Kristiin-s
Andréssoin-ar um Einar Benedikts-
soin, er harrn flutti í Kaupþings-
salnum á sunnudaginin var.
Afengislðgin.
Guðrún Jensdöttir.
hientugleikum -einhvemtím^i í íriaim
tjðinm, heldur strax.
Verkamacíw.
Ólöf Jónsdóttir.
Húsnæðl
óskast fyrir Alþýðuprentsiniöjuna
i miðjum bænum
Þarf að vera einn véla* og setfara-'salnr eða tvð stór
herbergi, er liggja saman.
Að minsta kosti tvð herbergi pnrfa að fást f sama húsinn fyrir
Htstjórnarskrifstofnr, — Tilboð nm leigu sendist Niknlási Frið-
rikssyni, nmsjónarmanni, firingbrant 126, ffyrir 1. desetnb. næstk.
Héði-nn og Stefán Jólianín flytja
bxtt. við frv. til áfengisilaga. Em
þ-essar helztar:
1. Niður falli 2. gr. frv., sem
er á þessa leið: Veiti- Alþingi
með sérstö-kum 1. heinúld til til-
búnings áfiengs öls á Islan-di, skal
það1, að- því leyti, sem 1-ög þau
-ná ti 1, vera undanþ-egið ákvæðr
um þiessara laga um tilbúniug,
sölu og veitingu í landinu.
2. Ekki sé heámilt að hafa vín-
sölustaöi f liedri eða aðra en þegar
em til.
3. Eftir frv. hefdr ráðh. heimt-
ild til að gefa veitingahúsum í
kaupstöðum landsins vínveitinga-
ieyfi, en eftlr brtt. skal aðeiins
eitt veitingahús í R-eykjavík fá
sifkt leyfi.
4. Lögreglustjó rum skal h-eim-
ilt að 1-oka vínsölubúðum fyrir-
var-alaust, ef ástæða þykir til.
5. Ákveða skal í neglugerð há-
marks sölulau-n á áfengiv
6. H-ert á viðurlögum gegn ölv-
uu flugmanna og bifreáðarstjóra.
7. Skipa skal áfengismálaráðu-
naut fyrir land-ið alt, og áfeugis.-
málamiefndir í öllum kaupstöðum
(7 rn-enn, nema í Reykjavík 9),
kauptúnum og hreppum (3 menn),
er starfi undir stjórn hans.
I I
iíJ.
Alvðrnmál.
AlþýðUhlaðið sagði frá . því
nýlega, að þiess s h-efði orðjð
vart, að heimilislaus piltur væri
á f/ælúngi hér niður við höfniua,
og taldi það að v-onum ískyggi-
legt, ef það kæm'i í lj-ós, að slíkt
ætti sér stað hér. Það er nú
líkJegt, að enn þá séu ekki mikil
brögð að slíku, en hættan virðist
yfirvofandi, ef ekki v-erður nd
þegar hafist handa um það, að
ráða bót á atvinnuleysinu -og full-
nægja vinnuþörf almenpings bet-
ur en nú er gert, því að það.vita
allir, sem leitthvað vilja vita u-m
atvinnumál, að atvin nu bótaviin-na
sú, s-em nú er unnin, anær æði
skaint, -og úthlutun hennar er
þannig framkvæ-md, áð mikill
fjöldi atvinnulausra og alls Jiausra
manna er þar algjönliega útilokað-
ur, og þá spyr ég, hvað á að
verða um þessa menn? Eða er
ekkert mögulegt að gera fyrir þá,
til að afstýra vandræðum? Þetta
bið ég góða menn og hugsandi
að athuga og 1-eita að ráðum til
úrlaiuisnar, því hér er árieiðanlega
um alvarlegt mál að ræða, sem
kneflur góðra ráða, ekki bara eftir
Jón Asbjðrnssoa
frá Melshásjm á Akranesi.
Hann lézt að h-eimili sínu að-
fana-nótt þess 2. þ. m„ rúmlega
háiffimtugur að a-ldri. Ókvæntur
var hamn og barnlaus. Jón var
fæddur á Akraniesi og átti þar
heimili alla æfi. Hann varhraust-
menini -og ramur að afli, svo
að orð var á því gert af þeim,
er til ha-ns þektu. Var hann hinin
vaskasti maður til sjómensku.
Hygg ég að vandfúndinn sé rö-sk-
ari maður en Jón heitinn var til
allra starfa á fiskiskipum. Mátti
segja að honum léki a-lt í hendi,
er að aimenuri sjómensku lýtur.
Jó-n var -trygglýndur maður, ljúf-
manulegur o-g prúðufr í úmigtengni,
en fáisJriftinn og d-ulur. öllum’,
sem þektu hanin, var vel til hans,
og var það að vonum, því hann
var dnengur góður. —• —
Þökk fyrir liðnar samveru-
stundir. —
8/11. ’34.
ViíilUt".
Jón Arason.
Minningarathöfn um Jó-n bisk-
up Araso-n í til-efni af andláts-
d-egi hans, á sunnud-agimn fcemur,
jk/. 6 síðd. í Kristskirkju í Landa-
koti.
íslenzkar úrvalsstökur.
1 dag koma á bókamarkaðinin
„Islenzkar úrvalsstökur". Eru það
100 flerhen-dur M ýnxsum tímum.
Elzta viisan frá 17. öild. Er þ-etta
í fynsta sinni, sem gefið h-efir
verið út úrval úr fersbeytlusafni
þjóðarinnar, svo auðugt sem það.
þó er. Vaiið hefir St-eindór
Sigiurðsso-n rithöf., en kápan
er teiknuð af Tryggva Magnús-
syni. Fylg-ir úrvalinu alllangt f-orv
spjalJ -og höfundaskrá. Bókin er
prentuð í ísafoldarprentsmiðju og
-er lítiil, en mjög s-krau-tleg, og
virðist því tilvali-n tækifærisgjöf.
Málara- og teikniskóli Finns Jóns»
sonar
og Jóhann-s Briem er nú þ-egar
tekinn til starfa. Alhnargir niami-
endur hafa sótt um inntöku, enda
muu þ-etta vera hinn fyrsti mál-
araskóli, s-em staiífar hér á landi.
Lögreglan tekur drengi.
1 fyrrad.tók lögreglan 4dreng-
h-nokka úti í Örfirisiey. Voruþeir
að brjóta niður gamla lýsis-
bræðslupotta, s.em þeir síðanætl-
uðu að selja til bræðslu. Pott-
arnir voru 5, -og voru piltarnir
búnir að brjóta 4 þegar lögregl-
an kom.
MatreUslunáaiskeií
verða lialdin í Vallarstræti 4 (Björns-bakaríi, uppi).
Kent verður: Almenn matreiðsla á heitt og kalt borð, bök-
un og framreiðsla. — Upplýsingar gefur Ólöf Jónsdóttir.
Ásvallagötu 29, simi 4408. Á sama stað er tekið á möti
umsóknum.
Geymsla.
Reiðhjól tekin til geymslu á
Laugavegi 8, Laugavegi 20
og Vesturgötu 5. Sótt heim
ef óskað er.
Hár.
Hefi alt af fyrirliggjandi
hár við íslenzkan bún-
ing. — Verð við allra
hæfi.
Verzlunin Go^afoss,
Laugavegi 5. Sími 3436
0minn,
símar 4661 & 4161.
Samkoma
Málaflutningur. Samningagerðir
Stefán Jóh. Stefánsson,
hæstaréttar málaf lm.
Ásgeir Guðmundsson,
cand. jur.
Austurstræti 1.
Innheimta. Fasteignasala.
verður haldin í Aðventkirkjunn
við Ingölfsstræti sunnudaginn 11.
nóv., kl. 8 e. h.
Ræðuefni:
Hver er Kristur? Hvað hefir hann
gert fyrir oss? Hvað gerir hann
fyrir oss nú.
Allir hjartanlega velkomnir.
O. Frenning.
etri vernd
.Jeiri ending
Misini sétun
Aoðveldari gangsetning
Lengra á milli olfiuskifta
Fœst alls staðar
Hvort sem vagninn yðar er gamali eða nýr, hvort
sem hann er Ford, Rolls Royce eða af hvaða gerð
sem er, þá er víst að GARGOYLE MOBILOIL býð-
ur yður 6 afbragðs kosti. Alt frá fyrstu byrjun bif-
reiðasmiða hafa verkfræðingar Vacuum Oil Co. fram-
leitt sérstaka smurningsoliu fyrir hverjanýjabifreiða-
tegund, sem komið hefir á markaðinn. — Þess
vegna fylgir GARGOYLE MOBILOIL alt af þróun
tækninnar.
Jafngömul fyrstu bifreiðinni
— jafnný síðustu gerðinni.
Gargovle
VACUUM OIL COMPANY A. S.
Mobiloll
Aðalsalar á íslandi: Olíuverzlun íslands h. f.
REYKIÐ
J. G R U N O ’ S
ágæta hollenzka reyktóbnk
VERÐ:
AROMATISCHER SHAG.....kostar kr. 0,90 Vao kg
FEINRIECHENDER SHAG. ... — — 0,95 — —
Fæst i ollsini verzlunnm.