Alþýðublaðið - 21.11.1934, Blaðsíða 1
SíSf kaDpetidnr
fá Alþýð iblað-
ið ókeyi is ti
mánaðam 3ía.
RlfSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XV ÁRGANGUR
MIÐVIKUDAG 21. NÓV. 1934.
334. TÖLUBLAÐ
ALÞÝÐUSAMR ANDSSÞINGIÐ:
41pýtfuflokkurinn heimtar
aukið lýðræði i stjérnmálum
og atvínnumálum.
4Iþýðv samtðkln muna vernda lýðræðið
til hins ýtifasta.
FJÓRÐI ÍU’ clur Alþýðusam-
bandsþin ,sins var settur í
gær k,l. 5, o ; voru pá teknar
fyrir til 2. umræðu nokkrar
breytiingar á ögum sambandsins.
Urðu töluv't ’ðar umræður um
það má.1. / ðalbreytingin snerti
samstarf A' pýðusambandsins og
Sambands tngra jafnaðanmanna.
Fór fran a 1 lsberjaratkvæða-
greiðsla i .n pað atriðd, hvort
fulltrúi fr . S. U. J. í stjór-n Al-
pýðiusamf andsins mieð takmörk-
uðum r ttindum skyldi verða
kosiinn í i pingi S. U. J. eða Al-
pýðusar bandspinginu. Var sam-
pykt a ) hann skyldi kosinn af
pimgi í. U. J. með 5526 atkv.
gegn 1553.
Na it var tekið fyrir álit og til-
lögu stjómmátanefinda, og höfðu
peir Ólafur Þ. Kristjánssion og
Gu /jóm B. Baldvins'son framsögu
fy ir nefndinni.
Eftir langar umræður voru eft-
i farandi ályktainir sampylítar í
ilniu hljóði:
Aukið lýðræði.
Útrýming ofbeldisflokka.
12. piing Alpýðusambands ís-
lands ályktar, að Aipýðuflokkur-
inn', siem er einastd stjórnmála-
flokkur landsins, sem ávalt hefir
barist fyrdr lýðræði í stjórnmál-
um og atvitnnumálum, telurgxund-
völl samtaka alpýðunnar, velmeg-
unar hiennar og frelsis, byggjast
á auknu lýðræði í stjórnmálum
og atvinnumálum iog mun verja
pað iog vernda til hins ýtrasta,
Neðanmálsgreinin
i dag:
ef mieð parf með öllu pví harö-
fylgi, er samtökin eíga yfir að
ráða, og skomr á öJJ sambands-
félög og flokksmenn, á rílkisstjóm
iog meiri hluta alpingis að vera
veJ á verði og halda niðri öllum
of bel distil raunum kommúnista,
nazista og íhaíds gegn lýðræðinu,
en neyta alls máttar hins opin-
bera tiJ bættra kjara og upp-
fræðslu til handa almemn’ingi í
landiin’u.
Samvinna Alþýðuilokks-
ins og Framsóknar-
flokksins.
12. ping A.l pýðusambands Is-
Jands IRur svo á, að við alpingisr
kðsmingarmar síðastliðið vor har;i
komið fram greindilegur viljd kjós-
enda landsins um að Alpýðu-
flokkurinn og Framsókmarflokk-
urimn gengju saman til stjórnar-
myndiunar og ynnu saman að um-
bótum á ilöggjöf oig að heppileg-
um stjórnarframkvæmdum t I
hagsmuna fyrir hinar vinnandi
stéttir tiil sjávar og sveita.
Lýsir pingið ánægju sinnd yfir
pví, að slík stjórnarmyndun
skyldi takast, og telur pann sátt-
! mála, sem til grundvallar var
, lagður fyrir samvinnu flokkanna í
öíllu vera ávinning fyrir alpýðu
p'essa Jands..
Telur pingið sjáifsagt að halda
piessari siamvinnu áfram við
Framsóknarflokkinn, svo lengi
siem hamn í lengu gengur á gerða
samninga, og svo lengi se;m ein-
staikir pingmenn pess flokks ekki
ganga í berhögg við hagsmuni
vinn'ustéttanna í Jandinu.
Samfylkingarsvik
kommúnista.
12. ping Alpýðusambands ís-
Jands varar allan verkalýð við
hinum grímuklæddu sundrungai-
tUraunum komimúnista, ier birt-
ast undir yfirskini samfylkingav-
tiiboðs við ö 11 möguleg tækifæri
Verklýðsbarátta undanfarlnna ára
hefir sýnt og sannað, að komm-
únistar bera aðeins fyrir brjósti
póilitíska stundarhagsmnni peir -
ar fámennu klíku, sem niefnir sig
K. F. í„ en metur að engu pær
stórfeildu hagsbætur, sem verlca-
lýðurinn hefir náð.
Fátækralögin.
12. ping Alpýðusambands Is-
lands skorar á alpingi að beita
sér af lalefli fyrir pví, að frunr-
varp pað til fátækralaga, sem
filutt er af Emil Jónssyni og Jón-
asi Guðmundssyni, nái fram að'
ganga á yfirstandandi aipingd.
Kosningar í málefnum
sveita og bæja.
12. piing Alpýðusambands Is-
lands sikorar á alpingi að breyta
nú þegar lögum um kosningar í
málefinum sveita og bæja á þann
veg, að hlutfal lsko sningar skuli
viðhafðar og að ávalt sé kosið i
nefndina alla í istað nokkurs hluta
eins og nú ier, svo og varamenn,
og að almennar hreppsnefndar-
k'osningar fari fram á næsta ári
með pes'sari tilhaguin.
Auk pesis voru ræddar ýmsar
tillögur um skipulag á stjórn-
málastarfsiemi Alpýðuflokksins o.
fll. og sampyktar.
Ftundur befst í dag kl. 2 í
Iðnó, og verður fundur aðieins
fiil. kl. 5 í dag.
Á dagskrá íundarims er álykt-
anir og tillögur nefnda.
S a m s æ t i
fyrif fulltrila á pingi
AIÞýðusambandsius.
Jafniaðarmaninafélag ís lands
gengst fyrir skemtun, siem hald-
in verður í alpýðuhúsinu Iðmó
annað kvöld kl. 8V2*
Til skemtunar verður: Karlakór
alpýðu syngur, Óskar Guðnason
skemtir, danz o. fL Skemtunin
hefst með kaffisamsæti, og verða
ffjáls ræðuhöld jafnframt.
Fulltrúar á Alpýðusambands-
pingjnu utan Reykjavíkur verða
gestir sambandsstjórnarinnar á
samsætinu.
FLokksfólki er heimil pátttalra
meðan húsrúm leyfir, og kosta
aðgöngumiðiar 2 kr. (kaffi 'n i-
fabð). Verðia aðgöngumiáarni.1
seldir fri kl. 1 á morigun í Iðnó.
HELGl HJÓRVAR
rithöfundur.
Helgi Hjörvar rithöfundur skrif-
ur í blaðið í dag unr hina nýju
skáJdsögu Halldórs Kiljan Lax-
ness: „Sjálfstætt fó)k.“ Þessi bók
er talin bezta skáldsaga Hall-
dórs. Hún er aðeins fyrra bindi
af sögu, einyrkja bónda, sem tek-
iur sér niðurinítt kot, sem lagisf
hefir í auðn vegna draugagangs
og berst par viö gróður.leysi, hey-
hrakninga, bamadaúða, kreppu og
skuldir.
Bœrlnn hefir fenglð lán.
AtvlnnabéftavlnnaiB verðns* arakin
mú pegar.
BJRGARRITARI Tómas Jóns-
son iog Jón Axel Pétunsson
áttu í gær tal við bankastjórm
Útvegsbankans um lán fyrir bæ-
inn til aukinna atviinnubóta svo
að hægt verði að fjölga í vinn-
unni unr 200, eða upp í 400
manns.
Bankastj ó rn Ú t vegsbankans
tjáÖi sig myndi l.ána féð, og eru
pað 35 þúsundir króna.
Hefir Landsbankinn pá lagt
frarn sienr lán til bæjarins 72 pús-
und krónur og Útvegsbankinn 35
púsund krónur, eða samtals 107
púsund krónur, og er þar með
trygt, að 400 manns vinni í at-
vinnubótavinnumnii tdl áramóta.
Fjölguniin í atvinnubótiaviinn-
unni á að fara fram nú pegar.
Verður aðaliega unn'ið í hclræsa-
og gatna-gerð, auk ýmissar viinnu,
siem ríikisstjómin hefir tiltiekið,
svo sem viðgerð á veginum í
Öskjuhlíð og gatnagerð á lóð
Landsspítalans.
Vaxudl ófriðarhætta í Evrépn.
Bltfðln fi Júgóslavín hóta strfiði gegn Ungverjum.
Þýzki herinn aukin npp fi 480 púsundlr.
JJVAÐANŒFA úr heiminutn be ast fregnir um
að pólitíska ástandið í heiminum sé nú ískyggi-
legra en nokkiu siani fyr,
fíinir helstu stjórnmálamenn í Evrópu hafa
undanfarna da*a haldið ræður, sem bera vott um
að þeir líta til framtíðarinnar með miklum kviða
og búast við hinu versta.
1 gær var brezka pingið sett
í London.
I hásætisræðunni sagði Georg
koimmgur meðal aunaris:
Verndun friðarins í Eyrópu
veldur brezku stjórninni hin.na
GEORG V.
Bretakonungur.
miestu áhyggna. Brezka stjórnin
míun framvegis ger,a pað að aðal-
atriðd í pólitík sinni, að styðja
og auka vald pj óðabainda 1 agsins.
Stjórinin vonar, að afvopnuinarráð-
stefnan gieti aftur tekið til starfa
og náð endanlegmn árangri, með
pví að ríkin í Evrópu séu nú
fúsari tetn áður til að vinna að því;.
Á meðan mun brezka stjórnin
gera ,alt, sem í hennar valdi
stendur, til pess að koma á
bráðabirgðasamkomulagi um paU
Norskaverklýðs-
félogin halda
ping.
deilumál milli rikja, sem hættu-
legust eru heimsfriðnum.
Ráð þjóðabandalagsins
kemur saman til að ræða
konungs-morð-málið og
Saar-málið.
Ráð ÞjóðabandaJa.gsdins er kom-
ið saman til pess að ræða á-
kæru JúgóslavíU á hendur Ung-
verjalandi út af konungsmorðinu
í Marsieille, og Saar-máJið.
Laval, utanríkisráðherra fór j
gær frá París ál.edðis til Genf og
átti, áðiur en hann fór af stað,
miargra tfma samtal við Flandin
fiorsætiisráðherra um stjórnmála-
ástandið.
Geysilegar æsiingar eru enn í
Júgóslavíju út af ákærunni á
hendur UngverjaJandi, og blöðin í
Júgóslaví|u halda uppi látlausium
og heiftúðugum árásum á Ung-
verjaland, og tala .opinberLega um
stríð, ,án pess að stjórniin ger[i
hið minsta, til þess að pagga
jniður í þeim.
Sem dæmi, um orðbragð bJ,að-
anna má nefna greiin, sem birt-
ist í stjórnarblaðinu „Vreme“. —
Þar segir meðal annars: „Eftir
konungsmorðið á Marseille, beíir
Róstnr í Asstnrriki
miili tfeímwehr og Schuss
mggssinna,
LONDONj í gærkveldi. (FÚ.)
Róstur urðu í gærkvöldi, í Iinins-
bruck milii stuðningsmanna
Schuschnigg kanzJara og Heim-
wehrmanna. Þær byrjuðu á pann
hátt, að Heimwehrmenn hrópuðu:
„Heil Stahremberg,“ en Schusch-
niggsmenn hrópuðu pá á móti:
„Niður nreð Stahremberg!“ Síð-
an .Lemti í slagsmál, og skakkaði
lögreglan loks leikinn, en ekki pó
fýr ©n nokkur meiðsJ höfðu hlot-
ist af. Nokkrir Heimwehrmanna
voriu handteknir.
Schuscbnigg er væntaniegur til
Wiien á miorgun frá Rómaborg.
OSCAR TORP
formaður verkl ýðsf I okksims.
OSLO í gærkveldi. (FB.)
Landssamband niorsku verka-
lýösfélaganna kemur saman á
Jf.umd í Oslo p. 25. þ. m., og verða
þar mör]g mikilvæg mál til um-
ræðu, svo sem aukin alpjóðLeg
samvimna í verkalýðsmálum o.fl.
MitarsKömtanin
í Pýzkalandi.
BERLIN í moTigum. (FB.)
G ö rd I er, v.efð I ags-ein ræ ði sber ra
Þýzkalands, hefir gefið út boð-
j skap pess efnis, að allar ákvarð-
! anir viðvíkjamdi verðlagi og eftir-
iagi með pví að fyrirmæli um
verðlag verði haldim, skuli heyra
beirnt undir hann sjálían.
Allir eimstaklingar eða verzlun-
arfélög, sem á sannast að hafa
ekki hlýtt fyrirskipumum Görd-
lers, verða dæmdir í 1000 ríkis-
mark.a sekt, og hærri, ef um ai-
varLngrd sakir er að ræða.
(United Press.)
LAVAL
utanríkisráðherra Frakka.
Júgóslavía fullan rétt til þess að
heimta, að Ungverjalamd afsaki
sig opinberlega fyrir framkomu
siina.
Til pess að knýja fram slrka
afsökunarbeiðni hefir Júgósiavía
snúið sér til Þjóðabandalagsins.
Verði þessu ekki* sinnt,
munu Júgó-slavar grípa
til þess eina láðs, sem
þá er eftir, en það er
stríð á hendur Ungverja-
landi.
Stórveldin og ráð Þjóðabanda-
lagsims verða nú að íhuga ræki-
Léga ákvörðun sína, pví að pað
eru ekki að eins ör.Lög Þjóða-
bandalagsins, sem hér liggja við,
heldur einnig örýggi ríkjanna og
með pví friðurinn i Evrópu."
Vaxandi stríðsundirbún-
ingur í öllum lönduia.
Nýjustú skýrslur framskra sér-
fræðiinga í bermaðannálum, siem
sendar hafa verið til frönsku ber-
stjómarinnar og hefir verið haldið
leyndum til pessa, hafa nýLega
verið birtar í frönskum blöðum.
I þeim segir, að pýzki Jrer-
imm, sem eftir Versalafriðarsamin-
ingunum á að eims að vera 100
púsund manns, sé nú orðimn 480
púsund.
Hvaðanæfa berast fréttir um
hraðvaxandi stríðsundirbúning.
STAMPEN.
Giæsiíepr fjárhpnr
danska lítvarpslns. undir stjórn
jdlnaðjrmaona.
KALUNDBORG í gærkveldi. FÚ.
Frlis Skotte samgöngumálai’áð-
herra hélt í dag ræðu um fjár-
mál c’a rska útva psins, samkvæmt
skýrslu til kenslumálaráðherrams.
Hann sagði, að á árunum 1926
—1934 hefði tekjuafgangurinm
orðið 9 milj. 350 pús. kr„ þar af
hefir verið vanið í hús og tæki 7
millj. 314 kr. pús„ alt afskrifað. Nú
|eru í sjóði 2 milj. króna, en 1.
apríl 1935 rnunu verða 3,3 milj. í
sjóðd, og yrði pví unt að ráðast
í byggingu hins nýja útvarpshúsis.
Hanm sagð'i, að öþarft værii, að
Léggja rnokkuð til hliðar vegna
sjónvarps næstu árin, vegna pess,
að pað mundi enn eiga langt í
land, að sjónvarp yrði nægilega
ódýrt fyrir hlustendur.