Alþýðublaðið - 23.04.1959, Page 4

SEXTUGUR í DAG

Úígefandi: Alþýðuflokkurinn. Ritstjórar: Benedikt Gröndal, Gísli J. Ást-
iþórsson og Helgi Sæmundsson (áb). Fulltrúl ritstjómar: Sigvaldi Hjálrnars-
<son. Fréttastjóri: Björgvin GuSmundsson. Auglýsingastjóri Pétur Péturs-
oon. Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902. Auglýsingasími: 14906. Afgreiðslu-
aUni: 14900. Aðsetur: Alþýðuhúsið. Prentsmiðja Alþýðubl. Hverfisg. 8—10.
A fgreiðsla fjárlaganna
AFGREIÐSLA FJÁRLAGANNA er komin á
lokastig. Liggur inú fyrir, að frá þeim verði geng-
án þess að nýjar álögur komi til sögunnar eins
og ríkisstjórnin hafði heitið. Þetta hefur tekizt með
því að hækka suma tekjuliði f járlagafrumvarpsins
annars vegar og' lækka gjaldaliði hins vegar. Hækk
un tekjuáætlunarinnar er raunhæf og gerð í sam-
ráði við fróðustu aðila, sem um þau mál fjalla.
Sparnaðurinn sætir naumast stórtíðindum, en hann
<&r vissulega spor í rétta átt. Raunar má alltaf um
það deila, hvað eigi að spara, en við afgreiðslu fjár
laganna er hóísamlega gengið til þess verks og
af fyrirhyggju. Mestu máli skiptir, að áætlanirnar
fái staðizt, og á það hefur ríkisstjórnin lagt áherzlu.
Afsfaða Framsóknarfiokksins til afgreiðslu
f járlagamia mun mörgum landsmönnum undr-
unarefni. Þeir reyndust í því efni mun ábyrgð-
arlausari en kommúnistar, og ætti bændum þá að
virðast nokkuð langt gengið. Málflutningur
Framsóknarmanna hefur verið stórfurðúíegur,
og honum til staðfestingar hafa þeir rétt upp
hendurnar allir sem einn á alþingi. Nú finnst
þeim hneykslanlegt, að áfengi og tóbak skyldi
hækkað í verði upp úr áramótunum í vetur. Ey-
steinn Jónsson leit þó löngum öðru vísi á það mál,
meðan hann var fjármálaráðherra. Og Frarn-
sóknarmenn reyna mjög að rangtúlka þá ákvörð
un, að framlög til vissra opinberra framkvæmda
hafa verið lækkuð uum 5%. Slíkt er vonlaus við-
leitni. Fjárlagafrumvarpið miðaðist við vísitölu
183, en hún er nú 175. Þannig fæst þessi lækkun,
svo að framkvæmdirnar verða þær sömu og Ey-
steinn gerði ráð fyrir, þegar íjárlagafrumvarp-
ið var samið undir verkstjórn hans. Fullyrðing-
arnar um óhæfilegan niðurskurð á opinberum
framkvæmdum eru því hlekking. En svona eru
Framsóknarmenn orðnir vanstilltir eftir brottför
Eysteins og Hermanns iir stjórnarráðinu. Fyrr
má nú vera!
Ofsi Framsóknarmannanna út í niðurgreiðsl-
nrnar talar svo sínu máli. Hann sýnir og sannar, að
Framsóknarflokkurinn vildi annaðhvort lögfesta
lsekkun dýrtíðarinnar án þess að neitt kæmi á móti
eða sleppa verðbólgunni lausri með þeim afleið-
ingum, að hrun hefði af hlotizt. Truflun tilfinning-
anna eftir brottför leiðtoganna úr stjómarráðinu
veldur einnig þeim ósköpum í fari Framsóknar-
flokksins. Hún gerir hann ábyrgðarlausari en
kommúnista og verra en stefnulausan í afgreiðsJu
•stærsta máls þingsins og þess, sem Eysteinn Jóns-
■scm hefur látið til sín taka manna mest undanfar-
ia ár. Og með þerrnan blett á samvizkunni hyggst
Framsóknarfiokkurinn vinna sigur í næstu kosn-
itigum. Ætli hann verði ekki fyrir vonbrigðum?
Hlboð óskasf
í nokkrar fólksbifreiðir, er verða til sýnis að Skúla-
túni 4, föstudaginn 24. (þ. m, kl. 1 til 3.
Tilíboðin verða opmið á skrifstofu vorri kl. 5 sama dag.
Nauðsynfegt er að taka fram símanúmer í tilboði.
SÖLUN'EFND VARNAKLIÐSEIGNA.
GLEÐILEGT SUMAR!
Bókaverzlun Sigfúsar Eymundssonar.
GUÐMUNDUR JÓNSSON
er fæddur 23. apríl 1899 á
Mið-Kekki (nú Svanavatni) i
Stokkseyrarhreppi, sonur
Jóns bónda þar d. 1944, Jó-
hannessonar bónda sama bæ
d. 1920, Jónssonar bónda þar
og d. 1888, Þorsteinssonar
bónda Bru, Pálssonar bónda
Árhrauni Skeiðum d.u. 1793,
Ketilssonar bónda Vaðnesi
1729, Þprgeirssonar bónda þar
1703, Þórðarsonar á Efri-Brú
Grímsnesi, Þorgeirssonar. —
Móðir Guðmundar var Guð-
björg Magnúsdóttir bónda
Arnarstaðakoti Flóa d. 11. jan.
1860, 39 ára, Jónssonar bónda
Kambí d. 4. jan. 1860, 68 ára,
Magnússonar bónda Ámóta-
Stekkum, Pálssonar bónda þar
og Vola. Magnússonar bónda
Þrándarholti 1703, Halldórs-
sonar lögréttumanns Þránd-
arholti, Einarssonar bónda
Bræðratungu. Er þessi ætt-
leggur Guðbjargar rakinn til
Odds lögmanns á Stóru-Völl-
um Landi Ásmundssonar og
þaðan til Haukdæla.
Læt ég þessa ættfærslu
nægja sem forsmekk handa
þeim er slíkt efni lesa.
Eins og áður segir er Guð-
mundur Jónsson fæddur rétt
fyrir síðustu aldamót. Hann
er því aldamótamaður og
hlaut allan sinn þroska hjá
kynslóð aldamótanna.
Um aldamótin urðu alda-
hvörf á íslandi. Allt fram um
þióðhátíð (1874) hafði þjóðin
búið víð erlenda áþján. Hér
var hnípin b.jóð í vanda. Verk
leg menning engin, atvinnu-
vegir í niðurníðslu og verzlun
í höndum erlendra okrara að
mestu. Þegar íslendingar
höfðu brotið af sér ok erlends
valds. kom þegar í ljós að and
leg atgervi beirra var ókúguð
og heilbrigð. Reyndist hér
sannroæli bað sem Jónas Hall-
grímsson kvað forðum, að
andinn lifir æ hinn sami
þótt afl og þroska nauðir lami.
Um aldamótin voru uppi mörg
skáld. er ólu stórar hugsjónir.
Einkum orktu þeir Einar
Benediktsson og Hannes Haf-
stein af miklum móði og stór-
hug. Aldamótaljóð þeirra má
kalla Biarkamál in nýu. Þessi
ljóð efldu stórlega trú æsku-
manna á ónytjuð auðæfi lands
og hafs og á menningarlega
framtíð þjóðarinnar. Fólkið
trúði bví fastlega að því væri
búin farsælli frámtíð í landi
sínu en nokkurri genginni
kynslóð. Eigi skorti skyldu-
rækni, starfsgleði og stórhug.
Urðu nú skjót umskipti í at-
vinnuháttum íslendinga og
lífskjörum. Framsókn þjóðar-
innar og framkvæmdir á öll-
um svit\im þjóðlífsins hafa
verið með þeim hætti að kalla
verður byltingu. Kynslóðin,
er hlaut eymd í arf hefur, alið
aðra, sem nú býr við konung-
leg kjör borið saman við það,
er áður var. Allir virðast eiga
margra góðra kosta völ.
Guðmundur Jónsson hefur
lifað sínu lífi á þessu hamfara-
skeiði tuttugustu aldarinnar á
íslandi. Má ætla að þetta hafi
verið honum góður skóli.
Hann var fóstraður við fátæk-
leg kjör. Stundaði sveitastörf
og stundum sjósókn. Lærði
skósmíði, kvongaðist og setti
bú saman í Vestmannaeyjum.
Starfaði þar til 1945 og flutti
þá til Selfoss. Hefur stundað
hér iðju sína síðan og hýtur
vinsælda.
íslendingar hafa frá fornu
fari unnað frelsi og verið trú-
ir þeirri hugsjón. En jafnað-
armenn voru þeir ekki að
sama skapi. Oft var bróðernið
H a n n es
á horninu
'u' Sumardagurinn
fyrsti.
'Á' Tveir brautryðjendur
tíg geislarnir af starfi
þeirra í nútíð og
framtíð.
Á- Rætt við gamlan
bónda, sem var undr-
andi í Reykjavík.
SUMARDAGURINN FYRSTI.
Hann vekur gamlar minningar
— og einhvern veginn finnst
mér að alltaf hafi verið bjart
yfir honum. Það var það áreið-
anlega í æsku minni og svo mun
einnig hafa verið alla þá daga,
sem ég hef átt heima í Reykja-
vík. Samt segir skynsemin mér,
að stundum hafi verið hraglandi
og kalsaveður, en þegar maður
er að fagna einhverju, þá situr
það í minningunni, en ekki um-
hverfið eða ásýnd hlutanna
kringum mann.
SNEMMA VAR sumardagur-
inn fyrsti gerður að hátíðisdegi
barnanna. Þeir áttu mestan þátt
flátt. En á þessari öld hafa
íslendingar mjög tileinkað sér
kjörorð stjórnarbyltingarinn-
ar frönsku: frelsi, jafnrétti og
bræðralag. Er það vel farið
og horfir til farsældar. Guð-
mundur Jónsson hefur í sæku
gengið á hönd þeirri hugsjóm
og verið henni trúr í öllum
greinum. í tómstundum; sínum
hefur hann lagt rækt við tvö
merkileg mál, bindindis- og
leiklistarmál. Hann hefur ver
ið einlægur bindindisfrömuð-
ur um langa stund og svo mun
hann verða til æviloka. Þá
hefur hann og s+arfað mjög
að leiklist bæði í Evjum og á
Selfossi. Hefur hann leikið
mörg hlutverk við góðan orð-
stír.
Sextugur maður er að mínu
viti á hezta skeiði lífs síns.
Aafmæliskveðia — — 2
Hann er hvorki ungur né gam
all. Vaxtarverkir æskunnar
eru horfnir. Ævikiörin hafa
mótað skan hans oa meitlað
svininn. Hann hefur öðlazt
skilning á hluskinti sínu og
rét+i sínum og skvldum í þjóð
félasinu.
Guðmundur Jónsson hefur
stundað störf sín af kostgæfni
og jafnframt forðazt andlega
kvrrstöðu með lestri góðra
bóka og annarr; tómstunda-
iðiu eins og áður segir. Er
hverium manni holt að kunna
bá iist. að sameina gagn vinn-
unnar ög gleði +ómstundanna.
Guðmundur er félagslvndur,
vin«æll, giaðlvndur og geð-
fe]]dur. Ágætur ferðafélagi,
lióðrænn og leikur oft lió’ð á
tungu. Hann er begnskanar-
maður. Um hann á betta við:
Iðiumannsins haga hönd
og hugans fögru vonalönd
eru bættir bess er knýr
þjóðir fram og menning býr.
Maríus Óiafsson.
Guðmund .Tónsson er kvænt
ur Jnhönnu Ólafsdóttur bónda
Torfastöðum. Fliéts'hiíð. Sig-
urðssonar og Aðalheiðar Jóns-
dó+tur bónda og smiðs Arn-
geirsstöðum Eriendssonar.
Varð beim briggia sona auð-
ið. Þeir beita Marínó. kv. hol-
lenzkri konu og búa bau bar
í landi. Biörgvin kvæntur og
býr í Niarðvíkum, og Ólafur,
heima f móðurranni. Á heim-
ili Guðmundar Jónssonar og
Jóhönnu Ólafsdóttur ríkir góð
ur heimilisbragur. Þar er gott
að koma. Heimilið angar af
Framliald á 5. síðu.
í því kennararnir Steingrímur
Arason og Arngrímur Kristjáns-
son. Þeir stofnuðu Sumargjöf og
stjórnuðu henni áratugum sam-
an. Þeir skiluðu því miklu ævi-
starfi, sem nútíðin og framtíðin
byggir á, því að stofnun Sumar-
gjafar markar merkileg tímamót
og hún hefur átt frumkvæðið að
því öllu, sem gert hefur verið.
ÞESSIR TVEIR brautryðjend-
ur eru báðir horfnir. Það er
fyrsta sinni í dag síðan Sumar-
gjöf var stofnuð, að Arngrímur
Kristjánsson er ekki meðal reyk
vískra barna. Okkur vinum hans
finnst mikið misst. En starf
þeirra beggja lifir. Við fáum í
dag að sjá svip þess á andliturn
barnanna. Það er gott að hafa
starfað þannig að geislar stafi
af starfinu langt inn i framtíð-
ina. Þannig störfuðu þeir báðir.
ÉG HITTI GAMLAN MANN
fyrir nokkru úti á landi. Hann
Framhaid á 11, síðu.
4 23. apríl 1959 — Alþýðublaðið