Alþýðublaðið - 05.12.1934, Page 1

Munið
Alþýðuhúsið.
Greiðið
hlutafé yðar.
RlfSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
tJTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XV ÁRGANGUR
MIÐVIKUDAGINN 5. DES. 1934.
348. TÖLUBLAÐ
Lánið til Sogsvirkjnnarinnar
verðiir að lfkindnm tekið næstn daga
(Jm leið verður geigið frá snnaiiliigism um fram»
kvæmd virkjunarinnar og kátip á efni fll iieninar.
Lánsupphœðln heflr hækkað um hðlfa
mllfén kréna Vrá pvi, sem áður var áætlað.
¥ OKAÐUR BÆ ÍARSTJÓRNARFUNDUR var hald-
“ inn kl. 9Va—10 í morgun út af samningum um
lántöku bæjarins til Sogsvirkjunarinnar og inn-
kaup á efni til hennar.
Hafa undanfarna daga farið fram skeytasend-
ingar milli Jóns Þorlákssonar borgarstjóra, sem er
staddur í Stokkhólmi til pess að semja um lánið,
og borgarritara hins vegar í umboði bæjaistjórnar.
EINS og áður híefir vierið skýrt
frá hér í biaðinu, fór Jón
Þíorláksson borgaflatjóri utan 15
fyrra mánaðar áleiðis til Svíjijóðc
a.r, til pass að ganga frá samn.
iragum um lán til Sogsvírkjunan-
ilnnar iog innkaup á efini til bennr-
ar.
Hafa borgarritara undanfaroa
daga borist skeyti frá bonum frá
Stokkhólmi, þar sean hann er nú
staddur, og hefir hann í peim
skýrt fná, hvernig samningamir
um lántökuna gangi, og óskað
frekaria rnnboðs frá bæjarstjóro
til þess að undirskrifa lánssamn*
iinga, þar eð lántökuskiiyrðin og
fldra í sambandi við samningr
ana hefir breyzt nokkuð frá því'.
siem ráð var gert fyrir áður en
borganstjóri fór utan.
Bæjanstjónn mun fyrir nokkru
símldðiis hafa sent honum fyrin-
spunnir um lántökuskilyrðin og
ainlnláð í sambandi við saimniing-
ain|a.
Jafnfrajnt befir Jón Krabbe,
skrifstofustjóri, sem er umboös-
maður stjórnariunar hér við
sarnnángana, stáðið í skeytasami-
bandi við stjónntna og skýrt benni
fná, hvenniig sarnniingíar stæðu.
Simaði hanii stjórninini á mánu-
dagiinn um þær bneytuigar, sem
lorðlLð hafa á lánsskilyrðunum, og
óskaði eftir fyllra umboði tilþess
Verðföfnuiiar*
gfalðið af mjólk
verður innheimt frá
1. þ. m.
MJÓLKURSÖLUNEFNDIN hélt
fund i gærkveldi, og var
ákveðið vierðjöfnunarlsvæði fyrir
Reykjavíjt og Hafnarfjörð. Tak-
markast það að austan við Jök-
ulsá á Sóiheimasandi og nær að
Haffjarðara í Hnappiadaisisýsiu.
Fimm mjólkurbú ertu starfandi
á þiessu vierðiagssvæðj: Mjólkur-
bu Flóamanna, Mjólkurbú Öifus-
inga, Mjólkurstöð Mjóikurlfélágs
Reykjavíkur, Korpúifsstaðábúið
og Mjólkursamlagið í Bortgarmiesi.
Mjóikursamlag Eyfirðinga hafðd
tilkynt, að það sæi sér ekki fært(
að tajka aillai þá mjólk til vinsílu,
siem gieti komið ti.1 Akureyrar, og
frestaði Mjóikursöiunefndin þvi
að taka ákvörðun um veilðilags-
svæðið fyrir Akureyri.
Nefndin ákvað að verðjöfnunarr-
gjaldið fyrir verðjöfnunarsvæði
Reykjavíkur og Hafnarfjarðar
skyldi innhdmt frá 1. desember.
að undirrita lánssamningana' fyrir
hönd níkisstjóroarinnar, þar eð
lánsupphæðin og lánsskiiyrðin
hafa breyzt frá því, sem áður
var gert ráð fyrir, en dns og
kuniniugt er tekur ríkisstjórain á-
byrgð á láninu.
Eftir því, siem Alþýðublaðið
hefir frétt frá árdðanlegum heimr
ildum, hefiir iánsupphæðin verið
hækkuð um 20 þúsuind sterlings-
pund, eða tæpa háifa milljón
króna, frá því, sem áður vair á-
ætlað, og verður hún því alls
295 þúsundir sterlingspunda, eða
um siex og hálf miiJjón króna. Um
leið ©r gert ráð fyrir, að vext-
irnir iækki úr 5% niðúr í 4i/2°/o,
en afföli verði hins vegíar meirii,
af lánilnu. Eru iáinsskilyrðin þá
eftiir því þessi:
Lámið er .tekið til 25 ára og la'fL
borgunarlaust fyrstu 3 árin, út-
borgun 971i4°/o og vextir 41/2 °/o-
Má því gera ráð fyriir að raun>-
verul'egir vextir verði nær 5V2°/o.
Enin fnemur er gert ráð fyrir því,
að lánsupphæðin verði öil, að
frádregnum afföllum, gneidd út
tafairlaust, og verður það af benni,
siem ekfci þarf að nota stnax, þá
að líki'ndum geymt erlendis, og
má gera ráð fyrir að vegna þess
verði bærinn fyrir nokkru vaxta-
tapi.
Að þessum skilyrðiuim hefir þó
ekki verið gengið endamlega af
stjómarinnar hálfu.
Ki. 9^2—10 í miorigun var hald-
inn iiokaður bæjanstjónnarfundur
um þetta miál.
Mun þar hafa verið ákveðið að
senda Jóini porlákssyni skeyti um
afstöðu bæjarstjónnariinnar til
samjniinganna eins og þeir standa
nú. En fnekani fréttir hefir Ai-
þýðubiaðið ekld af þdm fundi,
þar sem bæjarfuiltrúar hafa var-
ist allra frétta urn hann.
Dóraur i brugguiáar'
raálfnu á Rangár-
völlum.
IGÆR kvað Jónatan Hall-
varðsson lögíieglufulltrúi upp
idóm' í þriuggunan- og áfengissölu-
máliinu, sem uppvísf varð í síð’
ustu Viiku á Rangárvöllum.
[Þiorsteinn Þorgeirsson ' vai-
dæmdur í 20 daga fangelsi skil-
lofðsbundið og auk þess 600
króna sekt.
iÞorsteiiui Björosson kaupmað-
ur á Hellu við Rangá var dærnd-
'iU,r í 1000 kr, sekt, og er það í
FlokknrdeValera
vinnor sex sæti
í kosninonnnm til efri deild-
ar.írsba Dingsins.
Gðhring og Gðbbels iétu Mveikja í RíkispiughðsiDU.
______ 1 : I '
Skjöl Ernsts stormsveitarforingja, sem myrtur
var 30. júní, hafa nú verið birt í Paris.
9OKTOBER birti Alþýðublaðið einkaskeyti frá fréttaritara
* sinum i Kaupmannahöfn, par sem skýrt var frá grein er
Georg Branting hafði rituð um Rikisþinghússbrunamálið.
Skýrði Georg Branting frá pví í pessari grein, að lögfræð-
inganefndin, sem skipuð var tii að rannsaka petta mál, hefði
nú fengið í hendur skýrslu, skrifaða af Ernst stormsvéitarforingja,
sem myrtur var 30. júni i sumar, og að samkvæmt pessari
skýrslu hafi Ernst og nokkrir félagar hans kveikt í Ríkísping-
húsinu samkvæmt fyrirskipunum frá Göhring og Göbbels.
Samkvæmt eftirfarandi skeyti hefir pessi skýrsla nú verið
birt í Paris.
DE VALERA. !
LONDON í gærkvöidi. (FÚ.) j
LOKKUR De Valera hefir
umnið sex sæti í efri mál-
stofu irska þingsms, í nýafstöön-
um Ikiosningum ti.l þeirrar deild-
ar. Öl l þessii sæti hafði áður fJokk
ur Gosgáave, en sá flokkur kaliar
sig nú Sameinaða írlands-fliokk-
inin.
Efrii máistofan er nú þanmig
skipuð: fliokkur Cosgnave 30 sæti,
flokkur De Valera 19 sæti, Verka-
maininaifiiokkuriinin 7, >og óháðir .4.
Dönsk iögregia
til Saarhéraösins.
LONDON í gærkvddi. (FÚ.)
BRUNI ríkisþingshússins er
enn einu sinini orðinin að um-
ræðuefni í heimsblöðunum.
í einu Parísarblaðinu í dag eru
birf sikjö.I, sem sagt er að séu
undi’rriltuð af Kari Ernst og
tveiniur öðrUm, og í skjaiinu
mieðganga þeir allir að hafa kveikt
i Ríkisþilhgshúsinu.
Segja þeir að Hitler hafi ekk-
ert vitað um þ'essar ráðstafainir,
en hiins vegar hafi þeir kveikt í
þinghúsiinu samkvæmt fyrirskip-
unum frá Göhring og Göbbds.
{>etta skjal á Ernst að hafa
sent til Svíþjóðar nokkrn áður
en hanin var driepinn, 30. júní síð-
aistliðiiníh, og félagar hans tveir,
siem ieininig eiga að hafa ritað
undiir þiessa játnmgu, voru þá
eiinuig teknir af lífi. Erlnst á að
hafa látið þau orð fylgja, að
hanin sæii fram á, hver afdrif biðu
síin.
Blaðiö segir, að skjal þetta
hafi verið rannsakað nneð miestu
kostgæfni, tli. þess að ganga úr
skugga um, hvort um fölsun
gæti verið að ræða, og að ekkv
væri aninað séð en það væri
ófaisað, en um sannleika inini-
haidsi'ns verði ekki ]>ar með
dæmt.
lkvelbjan 1 Ríkisgingshúsinn
var kosningabrella ai hálfn
EINKASKEYTI TIL
ALÞÝÐUBLAÐSINS.
KAUPMANNAHÖFN' í morgun.
NEFND sú, sem Þjóðabanda-
Iagið hefir skipað til þess
að undirbúa og stjórna atkvæða-
grieiðslunini í Saarhéraðinu, hef-
ir beðið dönsku stjóroima að
senda lögreglusvdt til þess að
hjáipa til að halda uppi reglu í
Saai'hémðinu þangað ti.l atkvæða-
greiðslan er um garð gengin.
Munch utanrikisráðherira og
Zahle dómsmáJaráðberrla hafa
mælt með því, að stjórnin verði
við þiésisari beiöni og eiga þrjátiu
valdir danskir lögregluþjónar inn-
an Sikamms að leggja af stað suð-
ur í Saanhérað.
STAMPEN.
annaö sdnn, sem hanin er dæmd-
ur fyrir brot á áfengislögunum.
Þorsteinn Tyrfmgssion bómdi I
Rifshalakoti var dæmdur í 20
daga fangelsi og 800 kr. sekt og
sonur hanis, 18 ár,a gamall, var
dæmdur í 400 kr. sekt.
Höfnin.
Súðin korriyí morguin. Brúarfoss
fór- í gærkvöldi. Þýzkur togari,
sem k'Oim að sækja kol og vistir
fór í gærkvö'ldi.
LONDON í gærkveidi. (FÚ.)
1 játniíngu þéirri, sem Ernst,
Fnnd nr
Þlóðabandalagsráðs-
ins um Saar hefst i
dag.
Hdidorf og Hdnes eiga að hafa
gert um bruna Rikisþmgshússins,
og birt var í einu Parísar'blaðmu)
i dag, er nákvæmlega skýrt frá
því, hvernig kveikt var í, og öll-
um aðdraganda íkveikjurmar.
Ernst ségit, að lengi hafi verið
bollalagt um það, hvað helzt ætti
ti.l bragðs að taka til þess að
tryggja Natio na I -s ósial istum
mdrihluta við næstu kosningar.
Einu sinini hafði v'erið talað um
það, að sýna Hitler banati I ræðíi
•og .láta það misheppnast, og vekja
þaninig athygli á honum; þá befði
verið rætt um að sprgngja upp
hibýli ininanríkisráðuneytisiMs, og
hefði Göhring komið upp með
það, en þá hefði Göbbels lagt til
að kveikt væri í Ríkisþinighúsinu,
og þótti það þá snjallasta ráðið.
Síðan siegiir’ í skjaiinu nákvæm-
lega f,rá undirbúningnum að í-
kvdkjunini og segist Erost hafa
anpast hanin. Fyrst var talað um,
að 'kveikja í degi áður en gert
var, ien því var breytt vegna þess
að færri blöð kæmi út á sunnu-
dögum. Van der Lubbe var feng-
inn tii þ'ess að vera í Ríkisþing'-
húsinu, og segir í skjaiinu, að
hann ha.fi aldrei verið annað en
fákænm l'eiksoppur hin'na. Ríkis-
þinghús-sbruninn liafi að vísu ekki
haft ‘nægifeig áhr/f til þess að
Samsseri
gep
LONDON í gærkveldi. (FÚ.)
STJÓRNMÁLAMENN Evrópu
leru nú að leggja ieið sina tiJ
Genf, en þar hefst á m'orguni
aukafundur í ráði Þjóðabanda-
lagsins',. og kemur ráðið saman
til þess að taka á móti nefndar-
áliti Þj óðaban dal agsinefndaximnar
um Saarmálin, en sú nefnd befir
sietið á rökstólum í Róm undan-
famar vikur.
Fundurinn mun eiinnig taka á
móti ofðsiendingu Jugiosiavíú út
af konungsmorðinu, og ákveða,
hvort það mál verður sett á dag-
skrá nú, eða látið biða þar til í
janúar. Verði máiið tekið á dag-
skrá á þessum fundi, verður því
að öllum líkindum vísað til
nefndar, og ákvörðun síðan bygð
á nefndarálitinu. N,efndi|n myndi
þurfa talsverðan tíma til þess að
ranrisaika öll gö(gn, sem fitam
kynnu að koma frá gagnaðilum i
máldnu.
OSLO: í gærkveldi. (FB.)
Komist hefir upp um samsæri
gegn sovét-stjóminnd við rann-
sókin á Kiroff-morðiinu, en Kirof'fi.
var einn' af námistu ■ samverka-
möinnumi Stalins. (Kiroff var
myrtur í Lieningrad s. .1. laugar-
dag.) I Moskva og Leningrad
hafa yfir 70 menn verið hand
teknir.
Hreinsað til í lögregl
unni i Leningrad,
LONDON í gæfkveldi. (FO.)
Jarðarför Kiroffs, bolsévíkafor-
ingjans sem myrtur var á iaug
ardaginn, á að fara fram næst-
k'omandi fimtudag.
Ge/t er ráð fyrir, að mál hans
verði tekið fyrir skömmu eftir að
jarðarförin er urn garð gengiu, en
hvort sem réttarrannsóknin muni
verðá látin taka lengrj eða
skemmri títma, sé engiinn vafi á
því, hver dómsúriskuröurinn verði.
Átta embættismenn lögreglunn-
(ir í Lendngriad hafa þegiar verið
rekniir, og er þeim gefið að sök
að hafa ekkd verið ntegilega vel
á verði urn öryggi mariníá í borg-
irini.
ERNST.
tryggja National-S'osíalistum nneiri
hiuta við kosningarnar, en fiokk-
urinn hafi trygt sér völdin sjálf-
ur með þvi, að útiloka aðria flokka.
Loks ségir Erost að hann iðrist
þiess ekki í sjálfu sér, áð hafa
framið þeuna verknað, siem varð
til þiess að koma valdiriu í hendur
Hitleris. En hann sjái eftir þvf', að
hann hafi pánínig orðið til þess,
að menin led'ns og Göhring og
Göbbels hafi fengið í hendur
%líkt vald sem þeir nú hafi.
Mikil sundruug
í Nðzistaflokknum.
Aðalfoiingi Nazista i Schlesia
rebinn úr flokknnm.
BERLIN í gærkveldi. (FB.)
HITLER hefir rekið Helmuth
Bruckner rikisstjóra í
Schlesiu úr Nazistaflokknum,
fyrir að hafa unnið gegn hags-
riiuinum flokksins.
Bruckner var stofnandi Schie-
siu-deildar flokksins árið 1925 og
hefir verið einhver hinn róttæk-
asti baráttumaður innan flokks-
ins og hneigst mjög að stefnu so-
cialiista.
Hann hefir haft sig mjög í
frammi gegn iðjuhöldum í Schle-
siu. (United Ptess.)
Einn af fyrverandi for-
ingjum Nazista tekinn
fastur.
DANZlG í morgun. (FB.)
Georg Steiter, fyrverandi blaða-
fulitrúi Nazistastjóroarin'nar, hef-
ir verið handtekinn, án þiess að
kæra hafi enin kiomið fram á
hendur bonum fyrfr mokkuð sér-
stakt.
Nazistafl okksstjórnin hafði áð-
ur gert hann fliokksriækan fýriir
að hafa unnið gegn hagsrnunum
flokksins. (Uinited Press.) ™ ;
Afettgisbrnggwi
á HálogaSandi.
I gærkvieldi gerði lögrieglan
húsrannsókn hjá ,Þ- V. Jónssyni
á HáJiogalan'di, og fann hún við
ranrisóik’nina bruggunartæki og
þrjár tunnur af áfengi í bruggun.
Var þetta geymít í íbúðinni aðal-
iega í geymsluherber'gi og í eld-
húsinu.