Þjóðólfur - 10.05.1849, Qupperneq 4

60
að, að eiga fund með oss á }>ingvel!i við Ö.vará í
sumar, 28. dag júníin., lil að ræða þar um liin lielztu
alþýðleg málefni lands vors; vjer skorum því á alla
skynsama og menntaða landa vora, er láta sig nokkru
varða málefni ættjarðar sinnar, að þeir sæki þennan
fund vorn á ákvcðnuin stað og tíma, og ræði þar á-
samt oss um liin lielztu alþjóðleg málefni ættjarðar
vorrar. Vjer teljum það víst, að liver sá, sem sækja
vill þennan umræðufund vorn, gjöri sjer far um, að
kynna sjer svo vel, sem kostur er á, nilt það, sem
að undanförnu liefur verið ritað og rætt uin iiin helztu
málefni ættjarðar vorrar, sein nú eru fyrirhendi; (mál-
efnanna er getið hjer á undan). Flest þeirra liafa komið
til umræðu á Alþingi, og um sum af þeim hefurverið
ritað í ,,Félagsritunum“ nýju; vjer vonuin líka að
flestir búi sig undir þennan fund með því, að ræða mál-
efnin áður á smáfiindum heima í hjeruðum, og komi
sjer þar saman um, hverjir fara skuli úr hverri sýslu
til fundarins á Jiingvölliim. Verði nú fiindur þessi fjöl-
menntur af liinuin skynsömustu mönnum úr landinu,
getum vjer ekki efazt uin, að skoðanir manna á ýms-
um áriðandi málefnum skýrist mikið við umræður þeirra,
og kemur það þegar í góðar þarfir um þau mál,
er koma til umræðu á alþingi í sninar; oss virð-
ist það tíka auðsætt, að það komi fremur í hag en
að baga, að sem llestir verði húnir aö gjöra sjer ljós-
ar hugmyndir um málefnin, áður en þau verða rædd,
á lögskipaðan hátt, livort sem það verður í sumar eöa
seinna“.
fað er nokkurn veginn auðsjeð á hrjefum þeirra,
sem ákveðið liafa fundinn á Jiingvölluin, að þeir hafa
í landinu því, sem vjerböfum mest saman við að
sælda, og sem vjer eigum að laga oss eptir í öllu því,
sem betur má fara, í Danmörku sjálfri, koma þó ár-
lega út yfir 80 timarit og frjettahlöð. En auðsjeð _er
það, að liæði hefur tímaritunum farið mjög fram, og
þau Iíka fjölgað smásaman hjá Dönum, eptir því, sem
stundir hafa liðið. Vjer skulum þá skoða æfisögu
tímaritanna hjá Dönum, og getum vjersjeð afhenni, að
ekki liafa þeir lieldur verið körugir að því leyti fyrst
framan af. Kristján konungur 4. gaf fyrstur leyfi til
þess árið 1631, að prenta og selja „frjettablöð fyrir
hverja viku á dönsku og þjóðversku“. En af því að
gjört ráð fvrir, að flest af þeim málefnum, sem hjer
hefur verið áminnzt, mundii koma til umræðu á alþingi
í sumar; un af fijellum þeim, sem hingað hafa boriz.t
frá Danmörkii, geta menn ekki ráöið, að nein inálefui
eigi að koma fyrir alþingi af stjórnarinnar liáifu, nema
kosniugarlögin eín; en þetta virðist engan veginn veikja
álit þeirra manna, er álíta almennan þjóðfund á í>ing-
völlum nauðsynlegau; þvi fyrst ogfremst eru kosning-
arlögin eitthvert hið vandasamasta inálefni; því að þau
eru hin fyrsta undirstaða til liinnar nýju stjórnarbygg-
ingar á Islandi, svo ekki mun af veita, þó sem flestir
skynsamir menn hugsi þau og ræði, áður en þau koma
tíl alþingis, ef hús vort á að verða á hjargi byggt.
Vjer teljum það Iika víst, að flestir eða allir, sein nú
eiga setu á alþingi verði viðstaddir á jiiiigvallafundiii-
um í suinar, og er það góður undirhúuingur til þess,
I að það verði sem hezt heild og eining í þeiin málefn-
um, sem borin verða undir þingið af þjóðarinnar
hendi. J>að er og vonandi, að á þessuin fundi verði
llestir þeir, er síðar meir verða valdir, til að ræða uni
hina nýju stjórnarskipun Islands og önnur áríöandi mál-
efni þess, og fer þá vel á því, að þeir hafi hugsað
ínál þessi sem vandlegast, áður en þau koma til lög-
skipaðrar uinræðu.
Skrifað í aprílmánuði 1849, að tilhlutun nokkurra al-
þingisfulltrúa og embættismanna í Vestfirðinga-
fjórðungi og á Norðurlandi.
Danir komust þá í stríð við Svía, lenti allt við leyfið
tómt, svo að þeir tóku ekki til þess, fyr en árið 1643. Um
þessar mundir komu líka á gang tíðindi nokkur, seui
prentari einn, að nafni Maðsen gaf út. }>a(> voru álög
á þeim tiðindum, að einn af háskólakennurunum skyldi
lesa þau yfir, áður prentuð væru, ogef útgefarinn dirfð-
ist að prenta nokkra örk, án þess að liafa borið hana
iindir kennarann, þá skyldi hann fá að gisla á lilaturni.
Tíðindi þessi voru ekki stöðug frjettahlöð, hcldur eins
konar flugrit, sem komu út á óvissum tíinum, likt og
Jbjóðólfur, ef hann hefði vængi.
(Framhaldið síðar)
(J^gr* Prentvillur í 12. blaði jjjóðólfs: bls. 49, síðara d., 13. 1., hugsazt f. hugsast; bls. 50, fyrra d.,
26. og 45. I., prentve rksins f. prent siui ðjunnar ; bls. 54, fyrra d., 11.1., og hls. 55, siðara d., 6.1., fjóðjólfs
f. f jjóðólfs.
Útgefendur: E. Jónsson, H. Ilelgason, E. |>órðarson. Ábyrgðarmaður: S. Hallgrímsson.