Þjóðólfur - 15.01.1850, Síða 1
2. Ár.
15. Janúar.
29.
Glrði/rt/t nýár, og áfram lestin, Islendingar!
„iE, lífið er svo stutt, — óöar en vjer er-
um tekuir til starfa, hljótuni vjer að hverfa
fráþeirn aptur“ —; frannig kvartar allur fjöldi
manna. Menn hafa þess vegna á öllum öld-
um leitaft ráfta til aft lengja lífift, oghafalíka
fundift eitt, sem hvervetna er og liefur verift
álitift gott og gilt; en það ráft er, að sofa
nokkrar klukkustundir fœrri á hverju dœgri.
5ó er mikið undir því komift, hvernig menn
hagnýta þetta læknisráð. Sá sem drollar á
kveldin fram á nótt, hann lengir elli sina;
en hinn, sem fer snemma á fætur á nrorgn-
ana, eykur viö æsku sína. Morguninn er vor-
timi dagsins, því aft þá er lífift t fullu fjöri.
Annars er lengd lífsins ekki eins mikift kom-
in undir áraQöldanum, eins og undir því,
hvernig menn hagnýta hvert árift. "þeir, »em
kvarta mest yfir þvi, hvaft lifift er stutt, láta
þaft optast líða sjer úr hendi án þess, aft hafa
þau not af því, sern unnt er. Sá tími, sem
mannsæfinni er vanalega settur, er nægur til
þess aft afreka mikið. Jví meir sem vjer vinn-
um, þess meiru getum vjer afkastaft; því iftju-
samari og ákafari sem vjer eruin, þess fleiri
tómstundir höfum vjer. Jað er ekki tínra-
leysift, Islendingar! sem táimar framfórum
vorum, heldur nenningarleysift ogletin. Meft-
an vjer stöndum og slórum, vinna sjer aftrar
þjóftir til frægftar og frama.
Á fyrri tímum miftafti framförum mann-
kynsins mjög seirit áleiftis, þeim sýndist varla
muna svo öldum skipti. En eptir því sem
mentanin óx hjá einhverri þjóft, eptir því tóku
þar framfarirnar undir sig stökk; og öllum
þótti mikift varift í tímann, því aft menn höfftu
þar nokkuft fyrir stafni. Jess vegna má lika
auk annars marka af því, hvaft miklar mæt-
ur ein þjóft hefur á tímanuni, hversu langt
hún er komin áleiftis í mentan. Enskum t. a.
m. beraallirferftainenn svo söguna, aft þeir sjeu
tímasárastir allra þjófta; bæfti drýgir þar hver
maftur timann fyrir sjálfum sjer, og vill eigi
helilur spilla honum fyrir öftrum. Já er þaft
enn á allt annan veg hjer hjá oss, og væri
óskandi aft vjer gætum gjört oss ljósa hug-
myndum þaft, hvernig vjer erum á vegi stadd-
ir í þeim efnum. Og bendi jeg yftur þá í því
skyni á dýr eitt út í heimi, sem heitir „dræm-
ingi“ efta „heimlæfta“. 5aft er óvenju klunna-
legt í laginu, en svo letilegt og seinfara, aft
þaft er í heila mínútu að taka hvern fótinn
fram fyrir annan. 'þaft er ekki svo sem að
jeg sje að líkja okkur vift þaft! En ef þjer
viljift ímynda yður glögglega um slóftaskap
þess, þá þurfift þjer eigi annað, en horfa á
lestirnar okkar sumar hverjar, þar sem jesta-
mennirnir rorra álútir á hestsbaki og segja
dottandi hot — hot—hot! og klárarnir hanga
í taumunum letilegir, eins og lestamennirnir
sjálfir. $ó að þetta dæmi kunni nú aft vera
einn meft hinum ljótari vottum um þjóftleti
vora, þá verftur það samt aldrei varift, aft
enn er mjög óljós, og á lausu lopti hjá oss
hugmyndin um hift dýra verft timans; ogleift-
ir af þvi margur dráttur og draugaskapur,
sem heptir allt Qör og framkvæmil í þjóftlífi
voru, hvort sem um almennings eður einstakra
manna mál er aftgjöra. Jeg trúi nú aft ilræm-
inginn sje í öftrum löndum haffturfyrir keiri
á letingjana; væri því ekki reynandi fyrir oss,
afi leggja drög fyrir þaft meft póstskipi núna,
aft oss yrftu sendir út hingaft nokkrir dræm-
ingjar i sumar, sem kemur, ekki samt i keiri
á okkur gömlu mennina, því aft vjer göngum
svo brúftarganginn til grafarinnar, heldur á
hina uppvaxandi kynslóð, svo aft hún hvetji
ögn sporift? Og ætti það svo aft vera, að