Þjóðólfur - 08.09.1850, Blaðsíða 6

18*
þessum stað ; nádarmeðal S42 o? betrunar-
meðal 872 °, 882; að verka 11928, og
verkan 8533; Islendingar segja reyndar að
verka fisk og verkun á fiski; en dönsku
orðin bevirke og Virkning eru liklega ekki
höíð í þeirri merkingu í ritgjðrðinni umsakra-
mentin; ákvörðun 8919, sem bæði er nylegt
orð og þar að auki rangskilið ájiessum stað;
lífs púnktí 9211; undirorphi 93*; persúnu-
leiki 1016; sjerlegur 1039; sinnaðir lll20;
tilferlum 11S17, sem þar að auki er
rangskrifað fyrir tilfellurn; því að danska
orðið er Tilfœlde; út nefna 1542 7 ; sjókort
18116; undirvisan 1811 7; prentverk 1821.
— tryggjtt trúarlœrdóma 4523, og trgggja
áreiðan/eg/eika 484; Ilvað kgrkjustjórn-
ina snertir 6331, sb. 6916 og víðar;
guðs náðar nálœgðar 863 °, fyrir ná/œgðar
guðsnáðar. Lengi hefur regnboginn verið i
skýjum bimins, en nú er hann kominn upp á
eitt ský eptir sögusögn höfundanna ábls. 89- 7;
he/dur ekki er mjög dönskulegt, eins og
það er haft á bls. 9412; Hin frjá/sa hreif-
íng .. skortir djúpsœi, 42 31, er hvorki danska
eða íslenzka, heldurhrein inálleysa; þvíað Is-
lendingar segja einhvem skortir, en ekki
einhver skortir eitthvað, ogDanirsegja ekki
heldur Jeg skorter; pá kemur sú spurníng
til ihugunar 103* t; — Á bls. 8230 erkveð-
ið svo að orði, að guð/eg náð gjörir mannin-
um boð og bersýnilega orðsendingu í sakra-
mentinu; en jiað er bæði mjög svo óvið-
kunnanlega til orða tekið, og ill útlegging
yfir dönsku orðin: at Naaden giver ham et
udvortes Vidnesbgrd, et sgnligt Ord; sama
má segja um það, að kalla kristna menn
áhángendur drottins, eins og gjört er á bls.
8215; í dönskunni er það: som ti/höre
Herren; litlu betri útlegging er áregns/a
mann/egs frjálsrœðis, 902, yfir dönsku orðin
menneske/ig Frihedskamp; kgrkjan k/ýfst
í fiokka 727; að ausa fgrirgefningu af
guðs orði 1181 6; andlegt sá/ursamfjeiag
8311; hvernig er holdlega sálarsamfjelagið?
— Til að syna styrkleika sinn í íslenzkunni
hafa þeir myndað ýmsa nýgjörvinga, en j»að
fer allt í handaskalum fyrir þeim; því
að þeir verða bæði stirðir og langir, t.
a. m. skgnsemistrúarstefna 5812; skyn-
semistrúarguðfrœðingur 65*; fgrirfram-
ákvörðun 901 °; eð/isbregtingarkenníng 104* l;
rjetttrúnaðarstefna, 6724 (=Ortho-
doxie), er bæði $tirt og rangskilið; því að
trúnaður er ekki sama og trú\ ekki geta Is-
lendingar sagt t. a. m. kristinn trúnaður; orð-
in reynsluspádómur,107 32, og ritvissa, 1924,
skijur enginn; eða á ritvissa að vera sama,
og að einhver hafi ritað það, sem honum er
eignað (Authentie)? Hver getur skilið þetta
orð svo? Effgrheit, 9128, á að vera nýgjörv-
ingur, þá er hann bæði óþarfur og rangur fyrir
fgrirheit; eins er /úterdómur, 1143, og jáiting,
1172 °, bæði óþörf orð og sjervitringsleg. Orðin
Protestantiska 602 2, protestantiskur, 571
og víðar, púritunskur 11316, pápisku 15525,
evangeliskur,eru bæði útlend orð ograngmynd-
uð, og væri betra að forðast slík orð. Sagnar-
orðið bata.= bæta er fáheyrt, og jeg veit ekki
betur, en að það sje að eins haft í orðatiltækinu
að bata sig; og að minnsta kosti hef jeg aldrei
heyrt neinn Islending segja að bata Hó/a-
stað 1821 7. 3>°g3r höfundarnir rita íslenzka
bók í næsta skipti, þá vildi jeg ráða þeim,
að láta sjer nægja með þau orðin. sem höfð
hafa verið liingað til, og hætta sjer ekki út
í það, að búa til nýgjörvinga, á meðan þeir
eru ekki betur að sjer í íslenzku en svo, að
þeir skilja ekki orðið starfsemi; þeirláta það
þýða verk, sem gjört er, f. a. m. á bls. 5S1
og víðar, en það þýðirrjettilega framkvœmdar-
srmi. 3>að er engin furða, þó að eins fáfróðir
menn í islenzku og höfundarnir riti móðir,
dóttirogsgstir í þolanda, þiggjanda og eiganda
eintölunnar, fyrir móður og dóttur, en hver
mundi geta ímyndað sjer, að nokkur menntaður
Islendingur, sem hefði verið mestan hluta æfi
siunar á Islandi, færi að rita söfnuðurnir í
gjöranda fleirtölunnar fyrir söfnuðirnir, og
þó er það svo á bls. 505. 5ótt þetta, sem
jeg hef nú þegar talið, sje að eins lítið af
öllum þeim sæg af alls konar göllum, sem
eru á orðfæri ritsins, þá geta menn þó sann-
færzt um, hvort orðfærið muni vera gott, og
einkum þegar jeg bæti þvi við, að orðfærið á
ritinu er allt mjög lúalegt og stirt. Ef Höf-
undarnir trúa því eigi, að þetta sje rangt,
sem jeg hef þegar talið upp, þá geta þeir
spurt Svb. Egilson og H. Scheving um það,
ef þeir trúa þeim betur. Um rjettritunina
sagði jeg, að hún „væri bæði sjálfri sjer