Þjóðólfur - 12.09.1852, Page 6

Þjóðólfur - 12.09.1852, Page 6
362 Vat n aj ö k u l s v c tj u r. 3?egar farið er af suðurlandi á Vatna- jökulsveg, má fára upp úr Eystralirepp í Ár- nessýslu, eða af Landinu ofan til á Rangárvöll- um. $egar farið er af Landinu liggur vegur- inn upp með jíjórsá að austanverðu, skammt frá ánni í norðaustur átt. Fyrst er farið yfir gamalt hraun úr Iieklu upp á móts við Búr- f'ell. Jað er fjall rjett vestan við ána. Fram- an og austan undir þessu fjalli er áin svo mjó milli hamra, að hún væri þur vel brúlæg. $eg- ar hraunið þrýtur keniur sandur. Jareruupp- tök Rangár hinnar ytri skammt frá jpjórsá. Austan við sandinn eru fjöllin inn af Ileklu og Loðmundur, síðan lægri hæðir inn til Or- æfa. Inn og niður af Loðmundi er Sauðafell og Valafell rjett austan við veginn upp með ánni. Skammt innan við ValafellkemurTungná að austan. Hún kemur úr Vatnajökli og Fiski- vötnum í óbygðum. Á þessi er vatnsmikil, svo menn segja að hún sje fuliur helmingur "Þjórsár. Víðast hvar fellur hún i þrengslum eða gljúfrum, svo hún er líklega hvergi reið netna niður við jijórsá, þar er vað á henni stórgrýtt, djúpt og strangt. Bygðarmenn hafa [>ví ferju a ánni skammt ofan við vaðið. Fyrir ofan ferjustaðinn er dágóöur áfangi í brekku sunn- an í Búðarhálsi; það er mikill háls milli jijórs- ár og Tungnár. Iírekkan er kölluð Ilesttorfa. Stutt dagleið er úr bygð upp á Hesttorfu. l>að- an er að sjá í fullt austur hvassan tind upp á ílötum heiðabungum; það er ^óristindur. Úr Hesttorfu er farið austur með Tungná um stund, og er allgóður vegur um mela og gras- torfur. Jegar skamrnt er komið upp með ánni rennur á í hana að norðaustan. Ilún heitir Kaldakvisl. 5að er jökulvatn æði mikið, ó- víða reitt vegna stríðleiks eða dýpis og bleytu. Nú er farið upp með þessari á æði lengi um allgóðan veg á melum og sandi. Lítið erþar um gras. iþá kemur grasivaxin breiða með dýum oglækjum í æði stórri dæld norðvestan við Kvíslina. heita Klifshagavellir og eru góöir hagar. Jegar skamnrt er komið upp lyrir Klifshagavöllu sjezt, lágt fell norðaustur nreð kvíslinni; það heitir Sauðafell, og er að fara um lága mela upp að því. Vestan undir fellinu eru leirur rnjög blautar og mýra flák- ar innanum. Bezt er að komast út á mýrina, sem næst liggur feUinu innan til. iþessar mýrar heita Illugaver. Af Hesttorfu og r III- ugaver er fullur þriðjungur annarar þingmanna- leiðar. Ofan við Sauðafell rennur bleytu kvísl úr Verinu austur í Köldukyísl. Verkvrslin er bezt neðan tilj þar sem nún fellur í ál og dýpkar. iþegar kemur yfir þessa kvísl er haldið enn sem fyrr til norðausturs upp með Köldukvísl, þangað til sjer irndir svart hraun upp með ltenni. Bezt er þá að stefna sem fyrst fyrir suðvestur enda hraunsins, því það er greiðast yfirferðar. Hraun þetta ‘kemur að norðan og hefur runnið annaðhvort úr Vatna- jökli, eða úr geysiháu fjalli, sem lieitir Ilá- ganga upp með kvíslinni. Jaö liggur fyrst niður með ánni báðumegin, síðan austan við hana og seinast yfir liana og æði langt suð- vestur á mela. Nú fjarlægist 'vegurinn um stund Köldukvísl, og er stefnt vestan viðllá- göngu hina miklu. Skannnt norðvestur frá henni er annað einkennilegt fjall nokkrulægra, sem heitir líka Háganga. Ekki langt norður af llágöngu hinni minni er Tungnafellsjökull. Jað er hálsótt og hnúkótt ijall með jökul- tindum og jökulhúfu. Jegar kemur fyrir hraunið, sein getið var um, má stefna á milli Iláganganna upp undir Tungnafellsjökul aust- anverðan. J>ar eru sandar og sljettir mel- ar. Sunnan undir jöklinum er víðsýnt: þaöan er Hekla í suðvestur og Kellingarfjöll í 'vest- ur. 3>að eru tindaljöll nrjög há. Norður afþeim er Arnarfellsjökull, mikil jökulbreiða; austan í jöklinum er Arnaríell, einstakurhnúkur nœstum snjólaus upp á koll. Austur af Tungnafells- jökli er Vatnajökull mikli eða Klofajökull. Ilann er feykimikill jökulfláki á að geta hálf- fjórða þingmannaleíð á lengd og næstum þrjár á breidd. Skarðið milli þessa jökuls og Tungna- fellsjökuls, heitir Vonarskarð. jþað fór Gnúpa- bárður í Landnámatíð, þá hann fluttist úr Bárð- ardal suðrí Fljótshverfi. Sunnanmegin í Von- arskarði eru leiruhvammar og flákar. Jiað er" Köldukvíslarbotnar. Vestanmegin í skarðinu eru einlægir hólar uppháfir og lítið eða ekk- ert bil á milli. Um þessa hóla verðuraðfara norðaustur skarðið, þó sljettara sje austur við jökulinn, eru þar án efa bleytur og miklu verri vegur. $ar sjást Iíka tveir hraunhal^r, sem runnið hafa úr jöklinum. Skarðið er nær- fellt hálf þingmannaleið yfirferðar. Norðan til í því er sandur bunguvaxinn, svo lítið eitt

x

Þjóðólfur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.