Þjóðólfur - 23.04.1853, Blaðsíða 1

Þjóðólfur.
18 5 3.
5. Ár 23. apríl. 1]fí.
Al' hlaói þessu koma að öllu forlallalausu nt 2 Nr. eður ein ðrk hvern inátiuðinn októlier — inarz, rn 2 arliir
eður 4 Nr. hvern niánaðauna apríl—se|)tenilicr, alls 18 arkir eður 36 Nr.; árgánguriun kostar I rbdl. alstaður
á Islandi og í Oanmörku, kostnaðarlaust fyrir kaupendur; livert einstakt Nr. kostar 8 sk. 8. Iivert blað taka
sölnmenn fyrir að standa full skil af andvirði liinna 7.
Gí25?=’ Skýrsla um sendiför þeirra herra Jóns Sigurðs-
sonar og Jóns Guðmundssonar á konúngsl'und
1851, sjá bls. 63—66.
Leiðrétting á skýrslunni I 109. bl. um endur-
gjald Skaptfellfnga á sendifararkostnaðinum 1851,
sjá bls. 68.
— Oss hefir skilizt á nokkrum mönnum,
sem þeiin væri óljóst liver pað vteri sem
vilrli veita viðtöku samskotum til fíarna-
skólans á Eyrarbakka? Til [>ess afi
taka af um það allan efa, lýsum ver nú yfir:
uð pað er ábyryðarmaður pjóðólfs.
Vm felayskap oy saml'ók til jarðabóta.
(Niðurlag). En ef þaí) er svo Ijóst að ekkert
verður í móti haft, að engi tilkostnaður sé sá
eða verk hér á lantli, er veiti jafn mikinn á-
vinníng í bráð og lengd seni sá tilkostnaður
er menn verja til jarðabóta, svo að jafnvel
bver leiyuliði uppskeri margfalda og ómetan-
lega bagsmuni og not bans og verka Jfeirra
er til þess er varið, [>á má [>etta þó vera enn
þá Ijósara um lánardrottnana., ogeinkum
um jarðeiycndurna sjálfa. En það skal
enginn geta séð né sagt, að lánardrottnar og
jarðeigendur bafi til þessa studt fremur að
jarðabótuni enn leiguliðarnir sjálfir, og valla
svo, og því síður, að þeir liafi gjört það þeim
n»un öílugar sem þeir standa betur að, hæði
að tekjum og öðrum efnabag, og svo einkuin
að þeirri miklu og áþreifanlegu bvöt sem í
í,v> er fóJgin, að hver sú jarðabót sem gjörð
er a eign jarðeigendanna, hún ber stöðugan
arð og ávöxt ekki að eins sjálfum þeim beld-
ur og öHum niðjum þeirra. Jiegar jarðeig-
andinn kostar fárra dala virði til jarðabóta
árlega þá kemur hann því fé á vöxfu á þeiin
stað sem er binn vissasti og arðsamasti leigu-
staður, og sein ber hoiuim og niðjum bans
margfaldan og óinetanlegan ávöxt. $ví þeim
mun arðmeiri leigumála og ineira kaupverð má
hafa uppúr jörðinni, sem bún er betur ræktuð.
En þessu hafa þeir gefið nijög lítinn gaum
bingað til, jarðeigendur vorir og lánardrottnar;
þeir hafa látið sér lynda að uppáleyyja leigu-
liðum í ógreinilegum og tvíræðum bálfra og
beilla arka byggíngarbréfum ógurlega inergð
af skyldúm og skilmálum til jarðabóta, sem
hefir verið viðlíka eptir lifað og lilýdt, eins og
túngarða-og þúfnasléttunar tilskipaninni, sæll-
ar minníngar; en það mun jafnan og yfirböl-
uð að tala liaft. í fyrirrúminu bjá flestum, að
einskorða jarðargjaldið sern ríflegast og í sem
beztuin aurum, og liafi pað verið leyst af bendi
eins og á var skilið, þá befir verið séð i gegn-
uin fingur við jarðabótaskyldurnnr, og jörðin
sjálf verið látin nýðast og trassast eptir því
sem befir viljað, því jarðeklan, fólksfjölgunin
og góð áraröð befir gjört þær útgengilegar til
byggingar, svo að seg-ja með hvaða leigumála
sem eigandanuin hefir þókna/.t. að setja á þær,
og livað nýddar sem þær bafa verið undir, og
ónógar til að veita forsorgun fólki og fénaði,
ineð jafnmiklu gjaldi.
En byggíngarskilmálarnir til jarðabóta sem
nú tíðkast, og bafa tíðkazt um mörg ár, bera
það með sér að þeini verður nldrei gegnt, eða
eptir þeim lifað ámeðan tilbögunin með þá er
svona. — ()g þó hefir margra alda reynsla
ekki getað opnað augu jarðeigenda yorra, né
annara láiiardrottna um þetta. iþessi legió af
tvíræðuín jarðabótaskylduin er tekin fram í
einni bendu og graut, en þess er aldrei gætt
né getið, bverra umbóta jörðin þarf fyrst við
oy helzt, bvort það er viðurhald vel setinnar
og ræktaðrar jnrðar sem er á skilin, eða bvort
það eru nývirki og reruleyar umbatur frá