Þjóðólfur - 25.02.1854, Síða 4

174
1
inn Pulfa\\ er kunnugra en i'rá jiurfi aft
segja, af» orfifæri jjes.skonar manna er svo
einstnklegt, af) eigi er aufíifi afi snúa f>ví vifia
hvar, og eigi heldur j>ó (jetta sjómannamál
sé haft í jjéssum leik i óeiginlegri merkíngu,
eha jjeim orhum sé snúifl upj> á menn, sem
eiginlega eru höfh um skip. En öll jiessi
villa höfundar Ingólfs kemur af vanjiekkíngii
hans og hugsunarleysi, efla eg veit eigi af
hverju; hann virfiist afi íniynda sér, afi J>egar
snúih sé útleuduin leiká annaf) mál, jiá verhi
ah laga f>ah eptir hiigmyndum og hugsunar-
hætti jieirra, sem j>ah tala. j>ah getur vel
átt vih, ef efni leiksins er almennt, og j>ó er
engin nauhsyii á j>vi, og j>ykir eigi vandaminna
ah gjöra jiah svo vel fari, en ah búa til inn-
lendan leik frá stofni; en jietta má alls ekki
gjöra, ef leikurinn gengur út á einstaka menn
ehur einstaka einkennilega ilokka af mönn-
um, fjví ah ef svo er ah farih, verhur leik-
urinn allur annar en sá upprunalegi, en jjah
hafa j>ýhendur teiksins Pakks aldrei ætlah sér;
enila er jjah almennur sihur í öhrurn löndum;
og jiegar höfundurinn segir, ah af inálinu hafi
leitt, nah áhorfendurnir hafi eins og heyrt og
séh einhver ólæti út á jjekjn*4, j>á getur eng-
inn vitah hvah hanu á vih meh jieim orhuin,
nema j>ah, ah hann liafi sjálfur ekkert í hon-
um skilih, og j>ah einmitt sökum jiess, ah
leikurinn var eigi snihinn eptir hiigarburhi
hans. Og j>ah veit eg, ah ílestir j>eirra, er
sáu jiennan leik, sáu liann optar er einu sinni,
eigi vegna j>ess, ah j>eir eigi skildu hvah frain
fór, Iieldur vegna j>ess, ah jieir höfhu gaman af
[>ví. Ilverjum dettur til ah mynda í hug ah snúa
leikjum Shakspears1 2 t. d. á dönsku, svo, ah
hugsunarliættir Dana lýsi sér í j>eim? og hversu
margir leikir eru ekki bæhi hjá Dönum og
öhruin þjóhum, ah efni j>eirra er tekih frá
öhrum j>jóhum'í Eha vill herra Ingólfur eigi
ah vér hérna á íslandi fáum neinn snefil af
þekkíngu eha skiljanlegri hugmynd um ahrar
þjóhir og hugsunarhætti þeirra?? En frem-
ursegir hann, ah margir hafi eigi skilih þennan
1) Bæði „barúbinn og sjótnaðurinn Palle!‘ cru persón-
ur í sjálfuin leiknum. 2) Les: Sjekspír; hann var
enskur og lifði um siðari hlula 16. aldar; citthvcrt hið fræg-
asta skáld; leikir hans eru víðfrægir og leiknir enn í
dag í flestum siðuðum töndum. Abm.
leik. Athöfnin er þó mjög svo auhskilin, eti
hih smágjörfara, hvort heldur í þessuin leik,
ehur öhrum, þurfa fæstir ah ætla sér ah skilja
til fullnustu 1 fyrsta skipti, hvort leikurinn
heldur væri innlendur eha útlendur, og allra-
sízt. er þess ah vænta af nlmúgamönnum; en
sá skilningur keniur fyrst. meh vananuin. En
freinur segir hann, ah ahalatrihih hafi farih
svo fram hjá, ah áhorfendurnir hafi varla orh-
ih þess varir; þessum orhum hefhi liann átt ah
sleppa, því ah þau lýsa svo sfakri vanþekkíngu.
Ætlahist liann þá t.il, ah leikendurnir skyldu
skýra, svona iitanhjá, hvert. atrihih? j>ah fer
nú nh minka vonin hjá mér, ah mikih verhi
varih í „vefarann meh tólfkóngavitinu*, brjóst-
inylkíng þess manns, sem er svona fávís og
svona tilfinningarlaus fyrir j>ví, hvah hver
skáldskapartcgurid útheimtir, til j>ess ah vel
sé.
5ah er satt, ah leikur þessi er nokkuh
ðrhugur fyrir óvana menn, og þah suma hverja
er aldrei hnfa séh leiki fyr; en allt um j>ah
lield eg ílestir játi, er komih hafa á leikhús
erlendis, ah liann hafi tekizt yfir höfuh betur
og lángtum betur, en nokkur gat ætlazt til
eha vonazt. e|>tir; en þótt þessi leikur væri
ekki leikínn eins kunnáttiilega og liann er
leikinn i Knupmannahöfn, muii enginu taka
til, nema ef j>ah er höfundur íngólfs.
1 öllum |>ess leíhis leikjiiin er jal'nan mest,
undir þvi komih, hvernig odrt/-ætlunarverkin
(— „$o»fhrellfriie* — ) eru Ieyst af liendi, og
má segja, ah j>etta hafi nú tekizt, öllum von-
um framar í leiknum Palik, t. a. in. fyrir
herra Steffáni Thorarensen (secreteri Vat/tel);
en einkuin hafhi herra Magnús Grímsson, sein
hafhi lángerfihasta og vandasamasta ætlunar-
verkih (Nýhúha-sjómahurinn Palfa) og jómfi'ú
Ilannveig Sívertsen (frú Vagtet) sett. sig ó'
trúlega vel inn í ætlunarverk sín, en j>ótt það
vantahi hjá j>eim háhum, sem hvorugt rr
herra yfir, útlit og raust; fyrir þah voru j>pu
hæhi of úngleg, og frú Vagtel kom ekki fram
eins skerjáluleg, eins og ætlazt er til í leikn-
um. Af’ þeiin sem höfhu aukaætlunarverkin
(„SMrollrnic") í leiknuin, þykir mér cinkuin mega
nefna madm. Hólmfríhi Guhmundsen (sjó-
mannskonan Elín), sem lék svo náttúrlega,